NDZIMA YA CIGONDZO N.° 20
Ndlela ya ku chukwatisa mikhongelo ya hina
‘Chululani timbilu ta n’wina mahlweni kakwe.’ — LIS. 62:8.
LISIMU 45 Maalakanyo ya mina
LEZVI HI TO GONDZAa
Hi nga khongela ka Jehovha hi kukhandzakanya hi tlhela hi kombela wurangeli ka zvontlhe wutomini ga hina (Wona paragrafo 1)
1. Zvini lezvi Jehovha a rambako vakhozeli vakwe lezvaku va maha? (Wona ni mufota.)
HIMANI hi nga tsutsumelako ka yena loku hi lava kuchavelelwa ni wurangeli? Ha wu tiva a hlamulo wa ciwutiso leci. Hi nga tsutsumela ka Jehovha Nungungulu hi mukhongelo. Jehovha i hi ramba ku hi maha zvalezvo futsi. I lava ku hi khongela contlhe cikhati — hi ‘khongela hi nga tsiki.’ (1 Tes. 5:17) Hi nga tsutsumela kakwe hi mukhongelo na hi tlhatlhekile niku hi nga kombela wurangeli gakwe ka zvontlhe wutomini ga hina. (Mav. 3:5, 6) Kota Nungungulu wo hana, Jehovha a nga hi pimeli a makhati lawa hi nga khongelako ka yena.
2. Zvini hi to bhula hi zvona ka ndzima leyi?
2 Ha mu bonga nguvhu Jehovha hi lezvi a hi tsikako hi khongela ka yena. Hambulezvo, hi kota ya ku talelwa hi zvo maha, zvi nga lava ku hilwa kasi hi kuma cikhati ca ku khongela. Niku hi nga tshuka hi wona ku ku na ni cilaveko ca ku chukwatisa mikhongelo ya hina. A ya ku tsakisa hi ku a Mitsalo yi nga hi vhuna ku tiva ndlela ya ku yi chukwatisa. Ka ndzima leyi, hi ta wona lezvi hi nga ti nyikisako zvona cikhati ca ku khongela, hi ku gondza ka cikombiso ca Jesu. Hi ta tlhela hi wona lezvi hi nga chukwatisisako zvona a mikhongelo ya hina, hi ku loku hi khongela hi patsa ntlhanu wa zvilo zva lisima.
JESU I WA TI NYIKA CIKHATI CA KU KHONGELA
3. Zvini lezvi Jesu a nga kari a zvi zwisisa xungetano hi mukhongelo?
3 Jesu i wa zvi zwisisa a ku Jehovha wa wu nyika lisima a mukhongelo. Na ka ha kiyela kule nguvhu kasi ata misaveni, i wonile a Papayi wakwe na a hlamula mikhongelo ya vavanuna ni vavasati vo tsumbeka. Hi cikombiso, Jesu i wa hi tlhelweni ga Papayi wakwe a cikhati leci a nga hlamula mikhongelo yo huma mbilwini ya Hana, Dhavhidha, Elija ni ya van’wani a vanhu vo tala vo tsumbeka. (1 Sam. 1:10, 11, 20; 1 Tih. 19:4-6; Lis. 32:5) Hi caleco ci nga maha ku Jesu a byela vapizani vakwe lezvaku va khongela contlhe cikhati na va tsumba ku a mikhongelo yabye yi ta hlamuliwa! — Mat. 7:7-11.
4. Zvini hi gondzako ka cikombiso ca Jesu mhakeni ya ku khongela?
4 Ka mikhongelo leyi Jesu a nga maha ka Jehovha, i vekile cikombiso ka vapizani vakwe. A cikhati a nga tira laha misaveni, i khongelile hi kukhandzakanya. Zvi wa lava ku a ti nyika cikhati ca ku khongela hakuva i wa tshama na a randzelwe hi vanhu vo tala niku i wa khomekile. (Mar. 6:31, 45, 46) I wa vhuka ni mixo, na ka ha te phum, kasi a kuma cikhati ca kuva yece a khongela. (Mar. 1:35) Kuve ni khati go kari a nga khongela wusiku gontlhe na a nga se maha ciboho co kari ca lisima. (Luka 6:12, 13) Jesu kambe i khongele hi kuphindaphinda ka wusiku gakwe go gumesa na a veka kupima ka ntiro wakwe wo karata wa laha misaveni. — Mat. 26:39, 42, 44.
5. Hi nga mu pimanyisisa kuyini Jesu mhakeni ya ku khongelako?
5 A cikombiso ca Jesu ci hi gondzisa ku kani hi khomekile kala kwihi hi fanele ku ti nyika cikhati ca ku khongela. A ku fana na Jesu, kuzvilava zvi nga lava ku hi ti siyela a cikhati ca ku khongela — hi ku vhuka ni mixo nguvhu kutani ku xuxanyana kala gi phuma. Loku hi maha lezvo, hi komba Jehovha lezvaku ha ci bonga nguvhu a cinyikiwo leci co hlawuleka. A makabye wo kari wa ku hi Lynne i alakanya lezvi a nga ti zwisa zvona a cikhati a nga tiva a thomo ga mukhongelo. I wula lezvi: “A cikhati ndzi nga tiva ku ndzi nga bhula na Jehovha ni ka cihi cikhati, zvi ndzi vhunile ku mu wona kota munghana wa laha kusuhani ni ku lava ku chukwatisa mikhongelo ya mina.” Handle ko kanakana, a kutala ka hina hi ti zwisa lezvo. A hi woneni a ntlhanu wa zvilo zva lisima hi nga zvi patsako ka mikhongelo ya hina.
NTLHANU WA ZVILO ZVA LISIMA KA MUKHONGELO
6. Hi kuya hi Kuvhululelwa 4:10, 11, zvini lezvi Jehovha a ringanelwako hi zvona?
6 Kudhumisa Jehovha. Ka muwoniso wakwe wo hlamalisa, mupostoli Johani i wonile 24 wa madhota le tilweni na ma khozela Jehovha. Ma dhumisile Nungungulu ma tlhela maku “wa ringanelwa hi ku amukela kudhumiswa ni wudzundzo ni ntamu”. (Lera Kuvhululelwa 4:10, 11.) A tingilozi to tsumbeka tonawu ti na ni zvigelo zvo tala zva ku dhumisa ni ku dzundza Jehovha. Ti tshama naye le tilweni niku ta mu tiva khwatsi. Ta ma wona a matshamela yakwe ma kombisiwako hi lezvi a mahako. Loku ti wona lezvi Jehovha a mahisako zvona zvilo, ti kuceka ku mu dhumisa. — Joba 38:4-7.
7. Hi nga dhumisa Jehovha hi kota ya yini?
7 A cikhati hi khongelako hinawu hi lava ku dhumisa Jehovha, hi mu byela lezvi hi zvi randzako ni lezvi zvi hi tsakisako ka yena. A cikhati u lerako a Bhibhiliya, zama ku pola a matshamela ya Jehovha lawa ma ku hlamalisako nguvhu. (Joba 37:23; Rom. 11:33) Hi kulandzela mu byele lezvi u ti zwisako zvona hi matshamela lawo. Hi nga dhumisa Jehovha kambe hi kota ya lezvi a hi vhunako a tlhela a vhuna a vamakabye va hina. Contlhe cikhati wa hi khatalela ni ku hi vhikela.— 1 Sam. 1:27; 2:1, 2.
8. Hi zvihi a zvigelo zvo kari hi nga nazvo zva ku bonga Jehovha? (1 Va Le Tesalonika 5:18)
8 Kubonga Jehovha. Hi na ni zvigelo zvo tala zva ku bonga Jehovha hi mukhongelo. (Lera 1 Va Le Tesalonika 5:18.) Hi nga mu bonga hi ni wihi nchumu wa wunene hi nga nawo, hakuva a zvilo zvontlhe zva zvinene zvita hi ka yena. (Jak. 1:17) Hi cikombiso, hi nga mu bonga hi kusaseka ka misava leyi hi hanyako ka yona ni hi zvilo zvo hlamalisa lezvi a zvi vangileko. Hi nga tlhela hi kombisa kubonga hi wutomi ga hina, ngango wa hina, vanghana va hina ni kutsumba ka hina. Hi lava ku mu bonga Jehovha kambe hi lezvi a vhumelako ku hi ti buza hi wunghana ga lisima naye.
9. Hikuyini hi faneleko ku ti karatela ku kombisa kubonga mahlweni ka Jehovha?
9 Kuzvilava zvi nga lava kutikarata ko kari kasi hi ehleketa hi zvigelo hi nga nazvo zva ku bonga Jehovha. A kutala ka vanhu nyamutlha a va kombisi kubonga. A vanhu va veka kupima ka lezvi va zvi lavako wutshan’wini ga ku veka kupima ka lezvi va nga nazvo. Loku ho pimanyisa a tshamela lego, ka mikhongelo ya hina hi to tama ku kombela basi. Kasi lezvo zvi nga humeleli, hi fanele ku simama hi ti karatela ku kombisa kubonga ka zvontlhe lezvi Jehovha a hi mahelako. — Luka 6:45.
A ku kombisa ku ha mu bonga Jehovha, zvi nga hi vhuna ku timisela (Wona paragrafo 10)
10. A kubonga zvi mu vhunisile kuyini a makabye wo kari lezvaku a timisela? (Wona ni mufota.)
10 A tshamela ga ku kombisa kubonga gi nga hi vhuna ku timisela zvikarato. Wona matimu ya Kyung-sook, ma nga ka Murindzeli wa 15 ka Janeiro wa 2015. I no khomiwa kankro ya mahahu leyi makunu yi nga tshingile. I wula lezvi: “A cikarato leci ca lihanyo ci ndzi tshovile marambu. Ndzi no ti wona na ndzi noya hi ku salisa zvalezvi, niku ndzi wa chava nguvhu.” Cini ci mu vhunileko a ku timisela? I wula lezvaku siku ni siku, loku a lava ku etlela i wa ranga hi ku noma le hlehla ka yindlu kasi a khongela hi gezu go zwala xungetano hi ntlhanu wa zvilo a nga zvi bonga ka siku lego. Lezvo zvi mu mahile a hungula kukarateka zvi tlhela zvi mu kuca ku kombisa lirandzo lakwe hi Jehovha. I wonile lezvi Jehovha a ma seketelisako zvona malandza yakwe yo tsumbeka loku ma kumana ni zvikarato a tlhela a wona ku ku ni makatekwa yo tala wutomini ga hina a ku hundza zvikarato. A ku fana na Kyung-sook, hi na ni zvigelo zvo tala zva ku bonga Jehovha, hambu loku hi hi zvikaratweni. A ku bonga Jehovha ka mikhongelo ya hina zvi nga hi vhuna ku timisela ni ku simama hi tsakile.
11. Hikuyini zvi nga lava ku a vapizani va Jesu va tiya-hlanha andzhako ka loku a tlhelile tilweni?
11 Kombela Jehovha lezvaku a ku nyika a kutiya-hlanha kuchumayeleni. Na ku kiyela kutsongwani kasi Jesu a tlhela tilweni, i no alakanyisa vapizani vakwe a ntiro wabye wa ku nyika wukustumunyu xungetano hi yena lomu “Jerusalema, ni Judhiya gontlhe, ni Samariya, kala magemeta-musi ya misava.” (Miti. 1:8; Luka 24:46-48) Cikhatanyana ndzhako, a varangeli va ciJudha va no khoma mupostoli Pedro na Johani va va nyikela ka Tribhunali ya Hombe, na va lava ku a vavanuna lava vo tsumbeka va nyima a ku chumayela. Va patsile ni ku va dzukisela. (Miti. 4:18, 21) Zvini lezvi Pedro na Johani va nga maha?
12. Hi kuya hi Mitiro 4:29, 31, zvini lezvi a vapizani va nga maha?
12 Andzhako ka loku a varangeli va wukhongeli ga vaJudha va va dzukisele, Pedro na Johani va no hlamula, vaku: “Lamulani hi n’wece loku zvi lulamile ka Nungungulu a ku ingisa n’wina ku hundza ku ingisa Nungungulu. Kanilezvi hina, hi nga ta tsika ku wulawula hi zvilo lezvi hi zvi wonileko ni ku zvizwa.” (Miti. 4:19, 20) A cikhati leci Pedro na Johani va nga chusiwa ku famba, a vapizani va no khongela ka Jehovha xungetano hi kurandza kakwe, vaku: “Vhuna a malandza ya wena a ku simama ma kanela a mhaka ya wena hi kutiya kontlhe”. — Lera Mitiro 4:29, 31.
13. Zvini hi nga gondzako ka cikombiso ca Jin-hyuk?
13 Hi nga pimanyisa cikombiso ca vapizani hi ku simama hi chumayela hambu lomu a mifumo yi hi betela. Wona cikombiso ca makabye wo kari waku hi Jin-hyuk, a nga vhalelwe paxweni hi kota ya ku nga ti ngheniseli ka politika. Le paxweni, i no nyikiwa ntiro wa ku khatalela zvibochwa zvo kari zvi nga vhalelwe ka tisela ta zvona zvoce, kanilezvi i wa nga vhumelelwi a ku wulawula hi zvilo zvo hambana ni ciavelo cakwe, a ku patsa ni ku wulawula hi Bhibhiliya. I no khongela kasi a tiya hlanha ni ku hlota tindlela ta ku wulawula hi lisine la Bhibhiliya ni ka cihi ciyimo. (Miti. 5:29) I wula lezvi: “Jehovha i hlamulile a mikhongelo ya mina hi ku ndzi nyika kutiya-hlanha ni wutlhari ga ku sangula zvigondzo zva Bhibhiliya zva 5 minuto laha nyangweni ka tisela. Ni wusiku ga kona, ndzi no tsala mapapilo lawa ndzi nga wa ta nyika a zvibochwa-kuloni a mandziko wa kona.” Hi nga tiyiseka lezvaku Jehovha i ta hi vhuna a ku maha ntiro wa hina wa kuchumayela. A ku fana na Jin-hyuk, hi nga khongela ka Jehovha hi kombela kutiya-hlanha ni wutlhari.
14. Cini ci nga hi vhunako a cikhati hi lwisanako ni zvikarato? (Lisimu 37:3, 5)
14 Kombela Jehovha lezvaku a ku vhuna ku lwisana ni zvikarato. A kutala ka hina ha xaniseka hi mababyi kutani ha karateka nguvhu hi zvokari, ku felwa hi munhu hi mu randzako, ciyimo co bindza laha ngangweni, kuxanisiwa kutani zvin’wani. A zvilo zvo kota mitungu ni tiyimpi zvi mahile ku zvi karata nguvhu a ku timisela zvikarato lezvi. Byela Jehovha lezvi hakunene u ti zwisako zvona. Mu byele a ciyimo ca wena a ku khwatsi hi lezvi u nga wa ta mu byelisa zvona a munghana wa wena wa hombe. Tiyiseka lezvaku Jehovha i ta ku vhuna. — Lera Lisimu 37:3, 5.
15. A mukhongelo wu nga hi vhunisa kuyini a ku “timisela kuxanisekeni”? Nyika cikombiso.
15 A ku khongela hi kukhandzakanya zvi nga hi vhuna ku “timisela kuxanisekeni.” (Rom. 12:12) Jehovha wa zvi tiva lezvi a vakhozeli vakwe va kumanako nazvo — ‘wazwa kurila kabye.’ (Lis. 145:18, 19) A phayona go kari ga 29 wa malembe ga ku hi Kristie gi polile ku lezvo lisine. I no sangula ku babya na a nga zvi rindzelangi. Hi kota ya lezvo, i no ngheniwa hi depressão. Hi ndzhako ka cikhati i no tiva ku a mamani wakwe i khomilwe a wubabyi go daya. Kristie i wula lezvi: “Ndzi no khongela nguvhu ka Jehovha kasi a ndzi nyika ntamu ndzi nga wu lava siku ni siku. Ndzi no zama a ku simama ni longoloko wa wunene wa moya hi kuya mitlhanganweni ni ku maha cigondzo ca mina wutsumbu.” I tlhavinyeta aku: “A mukhongelo wu ndzi vhunile a ku timisela zvikhatini zva zvikarato. Ndzi wa zvi tiva ku contlhe cikhati Jehovha i kona, niku lezvo zvi ndzi mahile ndzi tizwa khwatsi. Hambu lezvi a mababyi ya mina ma nga kala ku tekela ku hundza, Jehovha i hlamulile mikhongelo ya mina hi ku ndzi nyika kurula ni ku tangalisa mbilu ya mina.” Hi nga rivakelwi ku “Jehovha wa zvi kota ku tlhatlhisa lava va mu chavako loku va ringiwa”. — 2 Ped. 2:9.
Tindlela to ala zviringo: 1) Khongela ka Jehovha u kombela civhuno, 2) hanya hi kuyelana ni mikhongelo ya wena, 3) u tiyisa wunghana ga wena na Jehovha (Wona paragrafo 16-17)
16. Hikuyini zvi lavako ku Jehovha a hi vhuna a ku ala zviringo?
16 Kombela Jehovha lezvaku a ku vhuna ku ala zviringo. Kota vanhu vo kala kumbhelela, contlhe cikhati hilwa ni ciringo ca ku maha zvahava. Sathani i maha zvontlhe a zvi kotako kasi a cikarato leco ci hi bindzela nguvhu. A yin’we ya tindlela leti a ti tirisako kasi ku wonha kupima ka hina, mihlakano yo kala ku hlazveka. A mihlakano leyo yi nga tata kupima ka hina hi maalakanyo yo kala ku hlazveka — a maalakanyo ma wonhako munhu wa hina wa le ndzeni niku ma nga hi yisa ciwonhweni ca hombe. — Mar. 7:21-23; Jak. 1:14, 15.
17. Zvini hi faneleko ku maha andzhako ka ku kombela Jehovha lezvaku a hi vhuna a ku potsa a zviringo? (Wona ni mufota.)
17 Kasi hi hlula zviringo zva ku maha zvilo zvahava, zvi lava ku hi vhuniwa hi Jehovha. Ka mukhongelo wa cikombiso, Jesu i te hi nga khongela, hiku: “U nga hi tsiki hi hluliwa hi zviringo, kanilezvi hi tlhatlhise ka loyi wa kubiha.” (Mat. 6:13) Jehovha i lava ku hi vhuna, kanilezvi hi fanele ku kombela ku a hi vhuna. Hi fanele ku tlhela hi hanya hi kuyelana ni mikhongelo ya hina. Hi nga zama ku maha zvontlhe hi zvi kotako kasi hi potsa ku lera ni ku ingisela a mahungu yo biha ma vhuvhumisiwako hi tiko ga Sathani. (Lis. 97:10) Hi nga tata a maalakanyo ya hina hi zvilo zvi hlazvekileko hi ku lera ni ku gondza Bhibhiliya. A kuya mitlhanganweni ni ntirweni wa ku chumayela zvi nga vhikela maalakanyo ya hina. Jehovha kambe i tsumbisa ku a nga ta hi tsika hi ringiwa a ku hundza ntamu wa hina. — 1 Kor. 10:12, 13.
18. Zvini lezvi hontlheni hi faneleko ku maha hi mukhongelo?
18 Zvezvi cikhati ca ku a mun’we ni mun’wani wa hina a khongela nguvhu a ku hundza ni ka yihi nguva kasi a zvi kota ku simama a tsumbekile ka Jehovha masikwini lawa yo gumesa. Siku ni siku ti siyele cikhati ca ku khongela na zvi huma mbilwini. Jehovha i lava lezvaku hi ‘chululani timbilu ta hina mahlweni kakwe’ hi mukhongelo. (Lis. 62:8) Dhumisa Jehovha u tlhela u mu bonga hi zvontlhe a mahako. Mu kombele lezvaku a ku nyika a kutiya-hlanha kuchumayeleni. Mu kombele lezvaku a ku vhuna a kutimisela ni cihi a cikarato ni ku ku vhuna a ku ala ni cihi a ciringo u nga kumanako naco. U nga tsiki nchumu kutani munhu a ku tsikisa ku khongela ka Jehovha hi ku khandzakanya. Ka ndzima yi landzelako, hi ta bhula hi ciwutiso leci ca lisima: Jehovha i hlamulisa kuyini a mikhongelo ya hina?
LISIMU 42 Mukhongelo wa nandza ga Nungungulu
a Hi lava ku a mikhongelo ya hina yi fana ni mapapilo yo huma mbilwini ma yako ka munghana wo randzeka. Hambulezvo, a hi contlhe cikhati zvi olovako a ku kuma cikhati ca ku khongela. Zvi nga tshuka zvi karata ku tiva zva ku wula kambe kutani zva ku khongela hi zvona. A ndzima leyi yi ta wulawula hi timhaka leti ta timbiri.