Nzive “zontlhe ka vanhu vontlhe”

NA ZI nga se maheka lezo, nzi wa sina nzi li tsakela a lisine. Mamani i wa nyikilwe mabhuku yo kari ma seketelwako ka Biblia niku nzi wa ma ranza nguvu. Nzi wa ranza a mifota nguvunguvu. Papai i wa nga lavi lezaku mamani a wulawula na mina xungetano hi lezi a nga kari a gonza. Hambulezo, nzi wa tshama hi ku mu maha ziwutiso hakuva nzi wa zi lava nguvu ku zi tiva. Hikwalaho, i wa gonza na mina loku papai a nga hi kona laha kaya. Kota wuyelo ga kona, minawu nzi bohile ku hendleleta wutomi ga mina ka Jehova. Nzi bapatizilwe le Blackpool, Inglaterra, hi 1943 na nzi hi ni khume ga malembe.

LAHA NZI NGA SANGULA KU TIRELA JEHOVA

Kusukela kwaleyo, mina na mamani hi wa famba zinwe kuxumayeleni hi kukhanzakanya. Ka xikhati lexo, hi wa tirisa magramafoni kasi ku xumayela. Ma wa hi ya hombe niku ma wa binza; ma wa hi kwalomo ka mune wa tikilo ni khihlanya. Hi nga alakanyela xifanyana xo kota mina na xi zama ku wu tlakula!

A xikhati nzi nga hi ni 14 wa malembe, nzi wa sina nzi lava kuva phayona. Mamani i lo nzi byela ku nzi fanele ku ranga hi ku bhula ni nanza ga vamakabye (loyi zalezi a vitanwako ku muwoneleli wa xipanze). A muwoneleli wa xipanze i nzi kucile ku ranga hi ku gonza ntiro wo kari kasi ku ti hlayisa hi wona na nzi maha ntiro wa wuphayona. Hi zalezo nzi nga maha. Anzhako ka ku tira malembe mambiri, nzi wutisile muwoneleli munwani xungetano hi ku teka wuphayona. I te: “Gi teke!”

Hikwalaho, hi Abril wa 1949, mina na mamani hi tsikile zibya za hina zontlhe hi rura hiya Middleton, kusuhani ni Manchester, laha hi nga sangula kona ku phayona. Anzhako ka mune wa tihweti, nzi lo hlawula makabye wo kari wa xinuna lezaku a maha munghana wa mina wa wuphayona. A hofisa ya ravi yi hi kucile ku rura hiya ka bandla gi nga ha hi ku yimisiwa le Irlam. Mamani i wa phayona ka bandla ginwani ni makabye munwani wa xisati.

Nzi wa hi ni 17 wa malembe basi, hambulezo hi mina ni munghana wa mina wa wuphayona hi nga fanele ku rangela mitlhangano hakuva ka bandla lego ku wova ni vamakabye vatsongwani ntsena vo ringanelwa. Hi kufamba ka xikhati, nzi rurile nziya ka Bandla ga Buxton, legi gi nga lava xivuno hi lezi gi nga hi ni vahuweleli va tsongwani nguvu. A ziyimo lezo zi nzi longiselele a ziavelo zi nga hata.

Hi 1951, nzi tsalile xikombelo xa Xikola xa Biblia xa Gileade xa Torre de Vigia; hi Dezembro wa 1952 nzi vitaniwa wusochweni. Nzi lo kombela ku kala nzi ngayi wusochweni, nziku nzi muvangeli wa xikhati xontlhe, kanilezi a hubye a yi vumelangi xikombelo xa mina. Nzi lo gemelwa ntlhanu wa tihweti ni yinwe ta ku tshama paxweni. Na nzi hi leyo, nzi amukele xirambo xa mina xa kuya ka ntlawa wa wu 22 wa Xikola xa Gileade. Hi Julho wa 1953, na nza ha hi ku huma paxweni, nzi lo nghena xitimela xa mati xi nga vitanwa ku i Georgic nziya Nova York.

Neti nzi nga chikela, nzi yile ka Assembleia da Sociedade do Novo Mundo ya 1953. Hi kulanzela, nzi khilele xitimela nziya South Lansing, Nova York, lomu a xikola xi nga hi kona. Nzi wa ha hi ku huma hi paxweni, hikwalaho a mali nzi nga hi nayo yi wa hi yi tsongwani. A xikhati nzi nga chika lomu ka xitimela, nzi khilele xibhomba xa kuya South Lansing, kanilezi zi lavile ku nzi ceneka 25 wa macheleni ka muenzi-kulori kasi ku hakhela xibhomba lexo.

XIAVELO KA TIKO GINWANI

Xikoleni xa Gileade hi kumile gonziselelo ya lisima nguvu kasi ku hi vuna kuva “zontlhe ka vanhu vontlhe.” (1 Va Le Korinte 9:22) Mina, na Paul Bruun, na Raymond Leach hi rumelwe Filipinas, kanilezi zi lavile kuva hi rinzela tihweti to tala kasi ku karimbarisa mapasaporte ya hina. Hi kulanzela hi enzile hi xitimela xa mati hiya Roterdã, le Holanda. Anzhako ka lezo, hi fambile hi Bimbi ga Mediteraneyo, ni Canal de Suez, ni Bimbi ga Indiko hiya Malásia, hi gumesa hi hunza hiya Hong Kong. Anzhako ka 47 wa masiku lomu bimbini, hi kona hi nga chikela Manila hi 19 ka Novembro wa 1954.

Le Filipinas hi wa fanele ku ti zwananisa ni hanyela giswa, tiko giswa, ni lirimi liswa. Hambulezo, kusanguleni hontlheni va vanharu hi wa vekilwe ka bandla ginwe Doropeni ga Quezon, lomu a vanhu vo tala va nga wulawula xiNgiza. Hikwalaho, anzhako ka ntlhanu wa tihweti ni yinwe, hi wo tiva magezu ma tsongwani basi ya xiTagalo. Kanilezi a za ha tshamisangi lezo ka xiavelo xi nga lanzela.

Ka siku go kari hi Maio wa 1955, a xikhati hi nga chikela kaya na hi wuya hi sinwini, mina na Makabye Leach, hi kumile mapapilo yo kari ma nga wula lezaku hi nyikilwe ntiro wa kuva vawoneleli va xipanze. Nzi wova ni 22 wa malembe basi, kanilezi ka ntiro lowu nzi wa ta gonza tindlela tiswa ta kuva “zontlhe ka vanhu vontlhe.”

Hi xikombiso, a kanelo ya mina yo sangula kota muwoneleli wa xipanze nzi yi vekile lahandle mahlweni ka xitolo xo kari. Xikhatini lexo, le Filipinas a tikanelo ta laha kubaseni ti wa vekiwa laha ndengelengeni matshanwini lawa ku kumekako vanhu vo tala! Laha nzi nga enzela mabandla yo hambanahambana xipanzeni xa mina, nzi vekile tikanelo ta laha kubaseni ka tiyindlu to kala ku vedhariwa, mabazarini, mahlweni ka tisala ta xitshungo, tikampo ta basket, maparki, ni lomu maruweni. Ka khati go kari doropeni ga San Pablo, a zi kotekangi ku veka kanelo ya mina bazarini hi kota ya vula ya hombe. Hikwalaho, nzi byelile vamakabye lava va nga rangela ku i chukwana nzi ya veka kanelo leyo Salawini ya Mufumo. Anzhako ka kanelo, a vamakabye va lo wutisa ku lezi a mutlhangano lowo wu nga kala ku mahiwa ka wutshamu ga ku fambafamba vanhu, va nga bika lezaku wuve mutlhangano wa laha kubaseni ke!

Xontlhe xikhati nzi wa tshama mitini ya vamakabye. Hambu lezi yi nga kala yi nga hi miti yo chanza, yi wa basile. A kutala ka zikhati a mubhedi wa mina wu wa hi sango go andlaliwa le hehla ka mapulango. A ko hlambela kona gi wa hi wutshamu ga lahandle laha nzi nga woniwa hi vanhu vontlhe, hikwalaho nzi gonzile ku hlamba na nzi bohile tinguwo. Nzi wa enza hi xibhomba niku a zikhati zinwani nzi wa enza hi ngalava nziya ka zihlale zinwani. Ka malembe wontlhe ya ntiro wa mina, a nzi zangi nzi vile ni mova.

Nzi gonzile xiTagalo hambu lezi nzi nga kala ku tshama hi lahasi nzi gonzisiwa. Nzi gonzile hi ku ingisela vamakabye mitlhanganweni ni kuxumayeleni. A vamakabye va wa zi lava ku nzi vuna, niku nzi wa bonga a lihlaza-mbilu labye ni magezu yabye yo huma mbilwini.

Laha a xikhati xi ngaya xi hunza, nzi wa fanele ku cica zinwani hi kota ya ziavelo ziswa. Hi 1956, a xikhati lexi Makabye Nathan Knorr a nga hi enzela, hive ni gotsovanyano wa tiko gontlhe ga Filipinas. Nzi lo nyikwa a ntiro wa ku ya wulawula ni vahaxi va mahungu. Nzi wa nga wu tivi a ntiro lowo, kanilezi nzi vunilwe hi vanwani a ku tiva mamahela ya kona. Na ku nga se hunza lembe, hi lova ni gotsovanyano wunwani wa tiko gontlhe, laha mina nzi ngava muwoneleli wa wona. Hi enzelwe hi Makabye Frederick Franz na ata hi le tsinza ga misava yontlhe, niku nzi gonzile zo tala ka yena. Hi A xikhati a nga veka kanelo ya laha kubaseni, i wa bohile tinguwo ta mabohela ya lomu Filipinas ti vitanwako ku i barong Tagalog. Lezo zi mahile vamakabye va tsaka nguvu, zi tlhela zi nzi gonzisa ku ti zwananisa ni vanhu.

A xikhati nzi nga maha muwoneleli wa muganga ku lova ni zinwani za kucica. Ka masiku lawo, hi wa kombisa a filmi A Felicidade da Sociedade do Novo Mundo. A kutala ka zikhati hi wa gi kombisa lahandle matshanwini lawa ku fambafambako vanhu, hikwalaho hi wa tshuka hi colopetelwa hi ziharaharana zo puruma. Zi wa kokiwa hi gezi ga projetori, niku zi wata zi ta tala laha ka projetori. Wu wa hi ntiro wa hombe a ku basisa a projetori anzhako ka lezo! Zi wa nga olovi ku longisela mitlhangano leyo, kanilezi zi wa tsakisa ku wona vanhu na vata va ta gonza xungetano hi hlengeletano ya Jehova ya misava yontlhe.

A vapaderi va Katolika ka matshamu yo kari va wa kucetela tihosi lezaku ti nga hi vumeleli ku maha mitlhangano ya hombe. Kasi a vanhu va ngazwi lezi zi wuliwako hi mukaneli, a vapaderi lavo va waba a simbi ya chechi khati ni khati hi nga veka tikanelo kusuhani ni tichechi tabye. Hambulezo, a vanhu va simamile va gonza lisine, niku a votala matshanwini lawo va khozela Jehova inyamutlha.

ZIAVELO ZISWA NI KUCICA KUNWANI

Hi 1959, nzi rambilwe ku ya tira hofiseni ya ravi. Nzi gonzile zo tala a xikhati nzi nga hi leyo. Anzhako ka xikhati xo kari, nzi kombelwe ku enzela matiko manwani, kota muwoneleli wa zona. Ka linwe la tienzo leto, nzi tivene na Janet Dumond, a nga hi murumiwa le Tailândia. Hi lo tsalelana mapapilo hi xikhati xo kari, hi gumesa hi chada hi kufamba ka xikhati. Hi na ni 51 wa malembe na hi mu tirela zinwe Jehova hi kutsaka.

Zi nzi tsakisile nguvu ku enzela vanhu va Jehova ka 33 wa matiko. Nzi bonga nguvu hi lezi a xiavelo xa mina xo sangula xi nzi vunileko ku tiva lezi nzi nga tirisanisako zona ni vanhu va matshamu ni midawuko yo hambanahambana! A tienzo leto ti nzi mahile nzi zwisisa khwatsi lezaku Jehova i ranza vanhu vontlhe. — Mitiro 10:34, 35.

HA HA CICA NI ZEZI

Mina na Janet zi hi tsakisile nguvu a ku tira ni vamakabye va Filipinas, niku ni zezi ha ha tira hofiseni ya ravi Doropeni ga Quezon. Inyamutlha ku na ni xipimo xa 200 000 wa vahuweleli, a ku hambana ni 20 000 lava va nga hi kona ka 60 wa malembe nzhako, a xikhati nzi nga sangula hi xona ku tira lomu. Hambu lezi ku hunzako malembe yo tala, nza ha fanele ku tshama na nzi longile ku ti zwananisa ni lezi Jehova a zi lavako. Hi xikombiso, hi kota ya zilo zi cicileko zezanyana hlengeletanweni ya hina, ku lavekile kuva hi ti yimisela ku cica zilo zinwani kambe.

Hi mahile zontlhe hi nga zi kota kasi ku lanzela wurangeli ga Jehova, niku legi hi gona wutomi go tsakisa nguvu gi nga kona. Hi ti karatele ku cica ni xihi xi nga laveka kambe kasi ku tirela khwatsi vamakabye va hina. Kunene, hi ti yimisele kuva “zontlhe ka vanhu vontlhe” kala Jehova aku zi ringene.