‘A kuva ni maalakanyo ya moya zi wula wutomi ni kurula’

1, 2. Hikuyini a maKristu ma totilweko ma chelako nguvu kota hi Va Le Roma xipimo 8?

KUZILAVA u gonzile Va Le Roma 8:15-17 Xialakanyisweni xa kufa ka Jesu. A mavesi lawo ma tlhamusela lezi a maKristu ma totilweko ma zi tivisako zona ku ma na ni kutsumba ka ku ya hanya kala kupinzuka le tilweni. Va Le Roma 8:1 i wulawula hi vatotilweko kota “lava va nga ka Kristu Jesu.” Kanilezi xana a xipimo 8 xa bhuku ga Va Le Roma xi tira ka vatotilweko voce? Kutani xi nga va vunawo lava va rinzelako ku hanya laha misaveni?

² A xipimo 8 xa Va Le Roma xi tsalelwe vatotilweko nguvunguvu. Vona va amukela a “moya” na va “rinzela a ku mahiwa vana, lezo hiku ngalo, a kutirulwa ka miri [wabye].” (Va Le Roma 8:23) Xikhatini xi tako, va tava vana va Nungungulu le tilweni. Jehova i tsetselele zionho zabye xiseketelweni xa nzhiho. I va hlayela kululama kasi va maha vana vakwe. — Va Le Roma 3:23-26; 4:25; 8:30.

3. Hikuyini lava va rinzelako ku hanya kala kupinzuka laha misaveni va faneleko ku gonzawu a xipimo 8 xa Va Le Roma?

³ Kusanguleni ka bhuku ga Va Le Roma, Paule i wulawulile hi munhu wo kala a nga totiwangi loyi yenawu a nga woniwa hi Jehova kota wanuna wo lulama. A wanuna loye hi Abrahama. I hanyile kale nguvu na Jesu a nga se nyikela wutomi gakwe kota nzhiho. (Gonza Va Le Roma 4:20-22.) Inyamutlha, Jehova a nga wona maKristu yo tsumbeka lawa ma rinzelako ku hanya kala kupinzuka laha misaveni kota vanhu vo lulama. Vonawu va nga vuneka hi wusungukati gi nga ka Va Le Roma xipimo 8.

4. A xikhati lexi hi gonzako Va Le Roma 8:21, zini hi faneleko ku ti wutisa?

⁴ Ka Va Le Roma 8:21, hi kuma xitiyisekiso xa Jehova xaku a misava yiswa yi tava kona niku a vanhu va ta tlhatlhiswa ka xionho ni kufa. A vesi legi gi wula lezaku va tava ni ‘kutlhatlheka ka kungangamela ka vana va Nungungulu.’ Wa ti alakanyela na u hi misaveni leyo ya yiswa ke? A hi woneni lezi hi faneleko ku maha kasi hi hanya ka yona.

“MAALAKANYO YA NYAMA”

5. Xiyimo muni lexi Paule a nga wulawula hi xona ka Va Le Roma 8:4-13?

⁵ Gonza Va Le Roma 8:4-13. Ka xipimo 8 xa Va Le Roma, Paule i wulawula hi tixaka timbiri ta vanhu. Ku na ni lava va “hanyako hi ka nyama” ni lava va “hanyako hi ka moya.” A vokari va alakanya lezaku Paule i wa wulawula hi maKristu ni lava vo kala va nga hi maKristu. Kanilezi Paule i wa tsalela maKristu, lawa ma “vitanilweko a kuva vobasa.” (Va Le Roma 1:7) Hikwalaho, lava va “hanyako hi ka nyama” ni lava va “hanyako hi ka moya” vontlhe va wa hi maKristu. Va wa hambaniswa hi yini?

6, 7. a) Wula mitlhamuselo yo kari ya gezu “nyama” lomu ka Biblia. b) A gezu “nyama” gi tirisiswa kuyini ka Va Le Roma 8:4-13?

⁶ A Biblia ga tirisa a gezu “nyama” na gi wula zilo zo hambanahambana. A zikhati zinwani gi wula nyama ya miri wa hina futsi. (Va Le Roma 2:28; 1 Va Le Korinte 15:39, 50) Gi nga wula a wuxaka kambe. Hi xikombiso, a Biblia gi wula lezaku Paule i wa wona vaJuda kota “maxaka [yakwe] hi ka nyama.” — Va Le Roma 1:3; 9:3.

⁷ Makunu Paule i wa lava ku wula yini a xikhati a nga wulawula hi “lava va hanyako hi ka nyama” ka Va Le Roma 8:4-13 ke? Kasi ku tiva a hlamulo wa kona, a hi woneni Va Le Roma 7:5. Ka vesi lego, Paule i tsalile lezi: “Laha hi nga ha hi nyameni, a kunavela ka kuonha loku ku nga hi kona hi kota ya nayo, ku lo tira zirweni za hina, lezaku hi humesa mihanzu ya kufa.” Laha Paule i tlhamusela lezaku lava va “hanyako hi ka nyama” hi lava va vekako kupima kunaveleni kabye ka kuonha va tlhela va ku lanzela, va maha ni xihi va xi lavako.

8. Hikuyini ku nga laveka lezaku Paule a tlharihisa a maKristu ma totilweko xungetano hi ku hanya “hi ka nyama”?

⁸ Hikuyini Paule a nga tlharihisa maKristu ma totilweko xungetano hi ku hanya “hi ka nyama”? Kona hikuyini a xitlharihiso lexo xi lavekako ka maKristu inyamutlha? Hi lezaku ni gihi nanza go tsumbeka ga Nungungulu gi nga tshuka gi sangula ku rangisa a kunavela ka gona ka nyama. Hi xikombiso, Paule i tsalile lezaku a vamakabye vo kari le Roma va wa “tirela a rumbu [kutani kunavela] gabye ntsena.” Hi magezu lawo, kuzilava i wa wula lezaku a ku hlengela masango, kuga, kutani zilo zinwani za kutitsakisa hi zona zi nga hi za lisima nguvu wutomini gabye. (Va Le Roma 16:17, 18; Va Le Filipi 3:18, 19; Juda 4, 8, 12) Niku hi xikhati xo kari, a bandla ga le Korinte give ni makabye wo kari a nga maha wubhayi ni “sati wa raru wakwe.” (1 Va Le Korinte 5:1) Zi te dlunya lezaku a xitlharihiso xa Paule xungetano hi ku hanya “hi ka nyama” xi wa laveka ka maKristu lawo yo sangula. — Va Le Roma 8:5, 6.

9. Zini lezi a bhuku ga Va Le Roma 8:6 gi kalako gi nga wuli zona?

⁹ A xitlharihiso lexi xa tira ni nyamutlha. Hambu munhu a nga ni malembe na a tirela Jehova a nga tshuka a sangula ku hanya “hi ka nyama.” Makunu, xana Paule i wa lava ku wula ku hi nga tshuki hi alakanyela zilo zo kota zakuga, ntiro wo ti hanyisa, zihungato, kutani liranzo ke? Ahihi. Lezo zilo zo toloveleka laha kuhanyeni. Hambu Jesu i waga zakuga a tlhela a gisa vanwani. I wa zi tiva kambe lezaku i fanele ku humula. Paule kambe i tsalile lezaku ka vanhu va chadileko, a ku hlengela masango zi na ni xipanze xa lisima.

10. A kuva ni “maalakanyo ya nyama” zi wula yini?

¹⁰ Paule i wa lava ku wula yini laha a nga wulawula hi kuva ni “maalakanyo ya nyama”? A gezu ga xiGreki legi Paule a nga gi tirisa gi wula ku veka kupima kontlhe ni makungo wontlhe ka nchumu wo kari. A tlhari yo kari yi tlhamusele lezaku a vanhu lavo va nga ni “maalakanyo ya nyama” hi lava a timbilu tabye, ni mabhulo yabye ni kupima zi talelako ka kunavela kabye ka nyama. Va tsika kunavela loko kuva wona nchumu wo ranga wutomini gabye.

11. Hi zihi a zilo zo kari lezi hi nga tshukako hi zi nyika lisima ku hunza mpimo?

¹¹ A maKristu le Roma ma wa fanele ku ti hlola ma wona lezaku a ma na “maalakanyo ya nyama” ke. Hinawu nyamutlha hi fanele ku alakanyela lezi hi zi nyikako nguvu lisima. Zini hi ranzako ku bhula hi zona? Zini hi ranzako ku maha? A vokari va nga ha pola lezaku va tshama na va alakanyela ku ringa lixaka liswa la byala, ku sasekisa tiyindlu tabye, ku xava tinguwo ta tiswa, ku maha mabhinzu, kutani ku enza va famba va hlakana. A zilo lezi a zi bihangi. Zilo zo toloveleka wutomini. Hi xikombiso, hambu Jesu i humesile byala muchadweni wo kari, niku Paule i kucile Timote lezaku anwa “vinya gi tsongwani” hi kota ya lihanyo lakwe. (1 Timote 5:23; Johani 2:3-11) Kanilezi a vinya wu wa nga hi wona nchumu wa lisima nguvu wutomini gabye. Makunu, ahati hina ke? Xini hi xi rangisako nguvu wutomini?

12, 13. Hikuyini hi faneleko ku tlhariha xungetano hi lezi hi vekako ka zona a kupima ka hina?

¹² Paule i tlharihisile aku: “A maalakanyo ya nyama hi kufa.” (Va Le Roma 8:6) I wa lava ku wula yini? Loku hi hanya “hi ka nyama,” hi nga luza wuxaka ga hina na Jehova zezi hi tlhela hi luza wutomi ga hina xikhatini xi tako. Kanilezi a kuva ni “maalakanyo ya nyama” a zi wuli ku u konelwe kufa. Za koteka ku cica. Alakanya a wanuna wa xibhayi le Korinte loyi a nga fanele ku susiwa bandleni. I cicile, a tsika kunavela kakwe ko biha a tlhela a sangulisa ku tirela Jehova hi ndlela yi basileko. — 2 Va Le Korinte 2:6-8.

¹³ A wanuna loye i wa hi xikombiso xo tshisa xa munhu a “hanyako hi ka nyama,” hambulezo i cicile. Hikwalaho, loku a muKristu wo kari inyamutlha a sangulile ku lanzela kunavela kakwe ka kuonha wutshanwini ga matshinya ya milayo ya Jehova, yenawu a nga cica. A ku alakanya a xitlharihiso xa Paule zi nga hi kuca ku cica ni xihi xi lavekako.

“MAALAKANYO YA MOYA”

14, 15. a) Zini lezi Paule a nga hi kuca ku veka ka zona a kupima ka hina? b) Zini lezi a kuva ni “maalakanyo ya moya” zi kalako zi nga wuli zona?

¹⁴ Anzhako ka ku wulawula hi “maalakanyo ya nyama,” Paule i wulile lezi: “A maalakanyo ya moya hi kuhanya ni kurula.” Hi nga wona a kusaseka ka nchachazelo hi to wu kuma loku hiva ni maalakanyo ya moya!

¹⁵ Kanilezi a kuva ni “maalakanyo ya moya” a zi wuli ku a munhu loye o rivala ta wutomi. A zi wuli lezaku a munhu loye i wulawula hi Jehova kutani hi Biblia basi. Hi xikombiso, a malanza ya Nungungulu ka zana ga malembe go sangula ma wa hanya wutomi go toloveleka. Ehleketa hi maKristu ya xikhatini xi hunzileko. Ma waga ni kunwa, ma chada, ma pswala vana, ma tlhela ma tira kasi ku kuma zo ti hanyisa. — Marku 6:3; 1 Va Le Tesalonika 2:9.

16. Xini xi nga hi xa lisima nguvu wutomini ga Paule?

¹⁶ Kanilezi Paule ni maKristu manwani ya xikhati lexo a va tsikangi zilo lezo za wutomi ziva zona za lisima nguvu wutomini gabye. Hi xikombiso, ha zi tiva lezaku Paule i wa maha matenda kasi ku kuma zo ti hanyisa. Kanilezi a ntiro wakwe wu wa nga hi wona wo ranga wutomini gakwe. A xa lisima nguvu wutomini ga Paule ku wa hi ku tirela Nungungulu. Paule i wa veka kupima ntirweni wa ku xumayela ni ku gonzisa. (Gonza Mitiro 18:2-4; 20:20, 21, 34, 35.) A vamakabye le Roma va wa fanele ku pimanyisa Paule, niku hinawu hi fanele ku maha zalezo. — Va Le Roma 15:15, 16.

17. Hi wahi a mabhinzu ya kuva ni “maalakanyo ya moya”?

¹⁷ A wutomi ga hina gi ta tshamisa kuyini loku hi rangisa a ku tirela Jehova? Va Le Roma 8:6 i ngalo: “A maalakanyo ya moya hi kuhanya ni kurula.” Lezo zi patsa ku tsika maalakanyo ya hina ma rangelwa hi moya wa Jehova ni ku gonza kuva ni kupima ko fana ni loku kakwe. Jehova i tsumbisa lezaku hi ta hanya na hi tsakile hi tlhela hi kuma wutomi ga pinzukelwa xikhatini xi tako.

18. Kurula muni hi to ku kuma loku hiva ni “maalakanyo ya moya”?

¹⁸ Paule i wa lava ku wula yini loku aku a kuva ni “maalakanyo ya moya” zi neha kurula? A vanhu vontlhe va ku lava kurula, nguvunguvu a kurula ka maalakanyo, kanilezi vatsongwani va ku kumako. Hi ku vuniwa hi Jehova, hi nga ku kuma a kurula ka lisine ka maalakanyo. Hi nga hanya hi kurula kambe ni maxaka ya hina zinwe ni lava hi nga navo lomu bandleni. Kota lezi hi kalako hi nga mbhelelangi, ha tshuka hi tsuwulelana tihwembe ni vamakabye va hina. Loku lezo zi humelela, hi lanzela wusungukati ga Jesu gaku: “Famba u ya wuyisana ni nakuloni.” (Mateu 5:24) Alakanya lezaku a makabye wa wena yenawu i tirela Jehova, a “Nungungulu wa kurula.” — Va Le Roma 15:33; 16:20.

19. Kurula muni ko hlawuleka hi zi kotako ku ku kuma?

¹⁹ Loku hiva ni “maalakanyo ya moya,” hi tava ni kurula na Nungungulu. Muprofeti Isaya i tsalile lezi: “Loyi wa mbilu yi tiyileko u ta mu veka kuruleni [wena Jehova], u ta mu nyika kurula hakuva i tsumba wena.” — Isaya 26:3; gonza Va Le Roma 5:1.

20. Hikuyini u bongako a wusungukati gi nga ka xipimo 8 xa Va Le Roma?

²⁰ Kani hi rinzela ku ya hanya kala kupinzuka le tilweni kani hi laha misaveni, hontlheni hi nga vuneka hi magezu ya wutlhari ma nga ka xipimo 8 xa Va Le Roma. Ha bonga lezi a Biblia gi hi kucako a ku rangisa ku tirela Jehova ku hunza kunavela ka hina. Ha zi tiva lezaku loku hiva ni “maalakanyo ya moya,” hi nga kuma a nchachazelo wo tsakisa nguvu. Paule i te: “A xinyikiwo xa Nungungulu hi wutomi ga pinzukelwa ha Jesu Kristu a Hosi ya hina.” — Va Le Roma 6:23.