Wa tsutsumela ka Jehovha ke?
‘Jehovha wa tirula a mihefemulo ya malandza yakwe; ku nga ta koneka ni mun’we wa lava va chavelako ka yena.’ — LISIMU 34:22.
1. A malandza yo tala ya Nungungulu ma ti zwisa kuyini hi kota ya ciwonho?
“MUNHU wa makhombo hi mina!” (Va Le Roma 7:24) Lawo magezu ma nga wuliwa hi mupostoli Pawule. Kanilezvi, a malandza yo tala ya Nungungulu nyamutlha wonawu ma ti zwisa zvalezvo. Hikuyini? Hi lezvaku a hi mbhelelangi; ha tshuka hi wonha. Lezvo zvi hi maha hi bayiseka hakuva hi lava ku tsakisa Jehovha. A maKristu yo kari ma mahileko ciwonho ca hombe maza ma ti byela ku Jehovha a nga ta tshuka a ma tsetselela.
2. a) A Lisimu 34:22 li vhunisa kuyini a malandza ya Jehovha lezvaku ma nga bindziwi hi nandzu? b) Zvini hi to zvi gondza ka ndzima leyi? (Wona a kwadru “Yi yimela zvilo zvin’wani ke?”)
2 A Mitsalo ya hi tiyisa. Yi hi byela lezvaku loku hi tsutsumela ka Jehovha, a ha ha faneli ku bindziwa hi nandzu. (Gondza Lisimu 34:22.) Kanilezvi zvi wula yini a ku tsutsumela ka Jehovha? Zvini hi faneleko ku maha loku hi lava lezvaku Jehovha a hi mahela wuxinji, a hi tsetselela? A mihlamulo ya zviwutiso lezvi hi nga yi kuma hi ku gondza lezvi a mimiti ya wuponelo le Izrayeli wa kale yi nga tirisa zvona. Lego i lulamiselo gi nga mahilwe Nayweni wa Mosi, lowu wu nga nyima ku tira hi Pentekosta wa lembe ga 33. Kanilezvi a Nayo lowo wu wata hi ka Jehovha. Hikwalaho, a lulamiselo lego gi hi komba lezvi Jehovha a ci wonisako zvona a ciwonho ni vawonhi, ni lava va ti solako. A kuranga a hi woneni ku hikuyini a vaIzrayeli va nga hi ni mimiti ya wuponelo niku yi wa tirisa kuyini.
‘TI LANGELENI MIMITI YA WUPONELO’
3. Zvini lezvi a vaIzrayeli va nga fanele ku maha loku a wokari a daya munhu?
3 Jehovha i wa karateka nguvhu loku ku dawa munhu. Loku a muIzrayeli a daya mun’wani, a xaka ga loyi a nga dawa, gi vitaniwako lezvaku “muphoteli”, gi wa fanele ku daya cigevenga leco. (Mitsengo 35:19) Hi ndlela leyo, a mudayi i wa ta hakhela nandzu wakwe hi ku dawawo. Loku a cigevenga leco ci nga dawi hi cihatla, a Tiko gi Tsumbisilweko gi wa ta wonheka, gi nga havi tiko go basa. Jehovha i wa va byelile ku: ‘Mu nga dzuki mu wonha a tiko legi mu nga ka gona’ hi ku halata nkhata wa munhu, ku nga ku mu daya. — Mitsengo 35:33, 34.
4. Zvini lezvi a muIzrayeli a nga fanele ku maha loku a daya munhu hi kuphazama?
4 Kanilezvi ahati loku a muIzrayeli a daya munhu hi kuphazama ke? Ni kwalaho kambe, i wa hi ni nandzu hi kuva a dele munhu wo kala nandzu. (Genesisi 9:5) Hambulezvo, ka zviyimo lezvo, Jehovha i te a munhu loye a nga mahelwa wuxinji. Ku wa hi ni 6 wa mimiti ya wuponelo leyi a muIzrayeli loye a nga daya mun’wani hi kuphazama a nga fanele ku tsutsumela ka yona kasi a nga dawi hi muphoteli. Loku a kala a chikela ka wun’we wa mimiti leyo, i wa vhikelwe. Kanilezvi i wa fanele ku tshama kwaseyo kala a mupristi wa hombe afa. — Mitsengo 35:15, 28.
5. Hikuyini a lulamiselo ga mimiti ya wuponelo gi hi vhunako ku mu tiva khwatsi Jehovha?
5 A lulamiselo ga kuva ni mimiti ya wuponelo a gi tangi hi ka vanhu. Gi vekilwe hi Jehovha. I byelile Joxuwa aku: ‘Byela a vanana va ka Izrayeli, uku: Ti langeleni a mimiti ya wuponelo.’ (Joxuwa 20:1, 2, 7, 8) Hi Jehovha a nga boha ku ku hlawuliwa mimiti leyo ya wuponelo. Hikwalaho, a lulamiselo legi gi hi gondzisa zvotala hi Jehovha. Hi cikombiso, gi hi vhuna ku zwisisa khwatsi a wuxinji ga Jehovha, gi tlhela gi hi komba lezvi hi nga tsutsumisako zvona hi ya fihlala ka yena nyamutlha.
I FANELE KU ‘TLHATLHAMBUTELA A NANDZU WAKWE’ KA MADHOTA
6, 7. a) Tlhamusela a ntiro wa madhota kulamulweni ka munhu a nga daya mun’wani hi kuphazama. (Wona mufota kusanguleni ka ndzima.) b) Hikuyini gi nga hi wutlhari a kuya bhula ni madhota?
6 Loku a muIzrayeli a daya mun’wani hi kuphazama, i wa fanele ku tsutsuma aya mutini wa wuponelo a ya ‘tlhatlhambutela a nandzu wakwe’ ka madhota ma nga tshama laha nyangweni. A madhota ma wa fanele ku mu amukela. (Joxuwa 20:4) Andzhako ka cikhati co kari, ma wa ta mu tlhelisa a ya lamuliwa hi madhota ya muti lowu a nga daya ka wona munhu. (Gondza Mitsengo 35:24, 25.) Loku a madhota lawo ma wona ku hakunene i no phazama, ma wa fanele ku mu tlhelisa mutini wa wuponelo.
7 Hikuyini a mudayi a nga fanele ku bhula ni madhota? Hi ku a madhota ma wa ta maha lezvi zvi lavekako kasi a bandla ga Izrayeli gi tshama na gi basile ma tlhela ma vhuna munhu loye a nga daya mun’wani hi kuphazama lezvaku a kuma tipswalo ta Jehovha. A tlhari yo kari ya ku tlhamusela Bhibhiliya yi tsalile ku loku a muIzrayeli loye a ngayi ka madhota, i wa ta dawa. Yi tlhelile yi wula lezvaku i wa ta rwala nandzu wa kona hi ku kala a nga ingisangi a nayo wa Nungungulu. Kasi ku simama a hanya, i wa fanele ku kombela civhuno a tlhela a amukela civhuno leco. Loku a ngayi ka wun’we wa mimiti leyo ya wuponelo, a xaka ga loyi a nga dawa gi wa ta mu daya.
8, 9. Hikuyini a muKristu a mahileko ciwonho ca hombe a faneleko ku bhula ni madhota?
8 Inyamutlha, loku a muKristu a mahileko ciwonho ca hombe a lava ku vhuxa wunghana gakwe na Jehovha, i fanele ku ya bhula ni madhota kasi ma mu vhuna. Hikuyini lezvo zvi nga zva lisima? Co ranga hi ku hi Jehovha a nga veka lulamiselo ga ku a madhota ma lamula a timhaka ta zviwonho zva hombe. (Jakobe 5:14-16) Ca wumbiri, a madhota ma lava ku vhuna vawonhi va ti solako lezvaku va tlhela va tsakelwa hi Nungungulu ni ku kala va nga ha phindi ciwonho leco. (Va Le Galatiya 6:1; Mahebheru 12:11) Ca wunharu, a madhota ma leletelwa ma tlhela ma gondzisiwa ku tiyisa vawonhi va ti solako ni ku va vhuna ku rula nandzu wabye. Jehovha i ma vitana lezvaku ‘wuponelo ka cingulo’. (Isaya 32:1, 2) Legi gin’we ga malulamiselo lawa Nungungulu a hi mahelako hi wona wuxinji.
9 A malandza yo tala ya Nungungulu ma sala ma pepa andzhako ka ku bhula ni madhota ma tlhela ma vhuniwa. Hi cikombiso, a makabye wo kari wa ku hi Daniel i mahile ciwonho ca hombe a miyela naco hi tihweti to tala. I ngalo: “Lezvi ku nga hundzile cikhati co leha, ndzi wa alakanya ku a zva ha koteki ku a madhota ma ndzi vhuna.” Hambulezvo, i wa tshama na a karatekile hi ku chava ku a wokari a tshuka a ya pola ciwonho leco, niku mukhongelo ni mukhongelo a nga wu maha i wa sangula hi ku kombela Jehovha lezvaku a mu tsetselela. Hi magumo i yile ka madhota a ya kombela civhuno. Loku a cuwuka ndzhako, i ngalo: “Lisine ku ndzi wa chava ku bhula ni madhota. Kanilezvi andzhako ka ku bhula nawo, ndzi sele ndzi pepa ku khwatsi hi loku ndzi no ruliwa cigodho co bindza nguvhu.” Makunu i wa zvi kota ku bhula na Jehovha na a tlhatlhekile. Zvalezvi i na ni livhalo lo basa niku i tira kota nandza ga wutireli.
TSUTSUMELA KA ‘MUN’WE WA LEYI MIMITI’
10. Kasi ku tsetselelwa, zvini lezvi a munhu a nga daya mun’wani hi ku phazama a nga fanele ku maha?
10 Kasi ku tsetselelwa, a munhu a deleko mun’wani hi kuphazama i wa fanele ku tsutsuma aya ka muti wa wuponelo wa laha kusuhani. (Gondza Joxuwa 20:4.) I wa fanele ku tshama kwaseyo kala kufa a mupristi wa hombe. Lezvo zvi wa nga olovi ku zvi maha. Zvi wa lava ku a tsika ntiro wakwe, ni muti wakwe, a tlhela a nga endzi.a (Wona tlhamuselo wa lahasi.) (Mitsengo 35:25) Kanilezvi zvi wa vhuna, hakuva loku a tshuka a huma mutini lowo i wa ta komba lezvaku a nga khatali hi lezvi a nga daya mun’wani. Lezvo zvi wa tava ku veka wutomi gakwe mhangweni.
11. A muKristu a ti solako a nga kombisa kuyini lezvaku wa gi bonga nguvhu a wuxinji ga Nungungulu?
11 A muwonhi a ti solako nyamutlha yenawu i fanele ku maha zvokari kasi a tsetselelwa hi Nungungulu. I fanele ku tsika ku maha ciwonho. Lezvo zvi patsa ni cihi leci ci nga mu yisako ciwonhweni ca hombe. Mupostoli Pawule i tlhamusele lezvi a vawonhi va nga ti sola le Korinte va mahileko. I te: “Hi nga wonani a mihandzu ya kuxukuvala ka n’wina, loku ku tsakisako Nungungulu: mu ti basisile, mu karateka, mu chava, muva ni kuxuva ka lisine ni kuhiseka, mu lulamisa ciwonho!” (2 Va Le Korinte 7:10, 11, Tradução do Novo Mundo) Hikwalaho, loku hi maha zvontlhe hi zvi kotako kasi ku tsika ku wonha, hi ta komba Jehovha lezvaku ha karateka hi lezvi hi nga maha niku a hi ti byeli ku i ta ku halahala a hi mahela wuxinji.
12. Zvini lezvi a muKristu a faneleko ku zvi tsika kasi a simama a kuma wuxinji ga Jehovha?
12 Zvini lezvi a muKristu a faneleko ku ti tsona kasi ku simama a kuma wuxinji ga Jehovha? I fanele ku vhumela ku tsika hambu zvilo a zvi randzako loku a wona ku zvi nga mu yisa ciwonhweni. (Matewu 18:8, 9) Hi cikombiso, loku a vanghana va wena va ku kokela ku maha zvilo zvi kalako zvi nga tsakisi Jehovha, u ta tsema wunghana navo ke? Loku zvi ku karatela ku ti pimela byala u nwako, u ta potsa zviyimo zvi ku ringako kunwa nguvhu ke? Loku zvi ku karatela ku ti khoma timhakeni ta masango, u ta potsa mafilmi, tisayite, kutani zvilo zvin’wani zvi ku vhuxelako maalakanyo yo kala ma nga hlazvekangi ke? Alakanya lezvaku ni cihi leci u ti tsonako kasi ku ingisa milayo ya Jehovha a wu ti tsoni mahala. A ku na nchumu wu bayisako nguvhu ku hundza ku ti wona na u tsukulilwe hi Jehovha. A ku na nchumu wo tsakisa nguvhu kambe ku hundza ku tiva lezvaku wa kuma ‘tipswalo ta pindzukelwa’ ta Jehovha. — Isaya 54:7, 8.
‘YI TAVA WUPONELO GA N’WINA’
13. Tlhamusela ku hikuyini a muwonhi a nga hanya na a tsakile a tlhela a nga chavi mutini wa wuponelo.
13 Loku a kala a nghena mutini wa wuponelo, a mudayi i wa vhikelwe. Jehovha i wa wulile lezvi xungetano hi mimiti leyo: ‘Yi tava wuponelo ga n’wina.’ (Joxuwa 20:2, 3) Jehovha i wa nga lavi ku a muwonhi loye a xuxisiwa kambe hi ciwonho caleci ca cin’we. A muphoteli yenawu i wa nga vhumelelwi kuya mutini wa wuponelo kasi ku ya mu daya. A mudayi i wa vhikelwe hi Jehovha mutini wa wuponelo. I wa nga hi paxweni. I wa zvi kota ku tira, a vhuna van’wani, a tlhela a tirela Jehovha kuruleni. Hi lisine i wa hanya na a tsakile!
U nga tsumba lezvaku Jehovha wa ku tsetselela (Wona tindzimana 14-16)
14. Zvini lezvi a muKristu a ti solako a faneleko ku tiyiseka hi zvona?
14 A malandza yo kari ya Nungungulu ma mahileko ciwonho ca hombe ma simama ma tizwa nandzu hambu loku ma ti solile. Ma ti byela lezvaku Jehovha a nga ta tshuka a ma tsetselela zva lisine. Loku u ti zwisa lezvo, tiyiseka lezvaku Jehovha i ku tsetselele hi kumbhelela. A zva ha lavi ku u tizwa nandzu. Hi zvalezvo zvi nga humelela Daniel, loyi hi nga wulawula hi yena le kusanguleni. Andzhako ka loku a madhota ma mu kawukile ma tlhela ma mu vhuna kuva ni livhalo li basileko, i sele a pepile. I ngalo: “A ndza ha tizwi nandzu. Loku a ciwonho ci kala ci susiwa, ci susilwe. Kota kuwula kakwe, Jehovha i teka minandzu ya wena a yi hoxa kule nguvhu. U nga ta ha yi wona kambe.” Loku a hi mutini wa wuponelo, a mudayi i wa nga ha faneli ku chava lezvaku a muphoteli a mu tela a ta mu daya. Hinawu loku Jehovha a hi tsetselele ciwonho ca hina, a hi faneli ku chava lezvaku a tlhela a hi tsayisa hi cona. — Gondza Lisimu 103:8-12.
15, 16. A ku tiva lezvaku Jesu i hakhele a ndzhiho niku hi yena Mupristi wa hina wa Hombe zvi ku vhunisa kuyini ku tsumba nguvhu a wuxinji ga Nungungulu?
15 Hina hi na ni zvigelo zva hombe zva ku tsumba a wuxinji ga Jehovha a ku hundza vaIzrayeli. Andzhako ka loku Pawule a ti wulile lezvaku munhu wa makhombo hi lezvi a nga kala a nga zvi koti ku ingisa Jehovha hi kumbhelela, i te: “A ku khesiwe Nungungulu hi Jesu Kristu a Hosi ya hina!” (Va Le Roma 7:25) I wa lava ku wula yini? Hambu lezvi Pawule a nga kari alwa ni kunavela ka hava ni lezvi a nga wonhile cikhatini ci hundzileko, i wa ti solile. Hikwalaho, i wa tsumba lezvaku Jehovha i mu tsetselele hi ku tirisa a muphahlo wa Jesu. Kota lezvi Jesu a hakheleko a ndzhiho, ha zvi kota kuva ni livhalo li basileko ni kurula ka mbilu. (Mahebheru 9:13, 14) Kota Mupristi wa hina wa Hombe, Jesu ‘i na ni ntamu wa ku hanyisa hi kumbheleleko vona lava va tshinelako ka Nungungulu ha yena, hakuva wa hanya contlhe cikhati kasi ku va kombelela’. (Mahebheru 7:24, 25) Cikhatini ci hundzileko, a mupristi wa hombe i wa vhuna vaIzrayeli lezvaku va tiyiseka ku Jehovha i va tsetselele zviwonho zvabye. Hina hi na ni cigelo ca hombe nguvhu ca ku kholwa lezvaku hi ta ‘mahelwa wuxinji, hi kuma tipswalo ta ku hi vhuna cikhatini ca kuvhumala’ hakuva a Mupristi wa hina wa Hombe hi Jesu. — Mahebheru 4:15, 16.
16 Hikwalaho, kasi hi tsutsumela ka Jehovha, hi fanele ku kholwa ka muphahlo wa Jesu. U nga alakanyi ku a ndzhiho wu tirela vanhu laha va yileko. Kholwa lezvaku wa ku vhuna wena. (Va Le Galatiya 2:20, 21) Kholwa lezvaku Jehovha wa ku tsetselela zviwonho zva wena hi ku tirisa a ndzhiho. Kholwa lezvaku a ndzhiho wa ku nyika thomo ga ku hanya kala kupindzuka. A muphahlo wa Jesu cinyikiwo ca Jehovha ci tako ka wena!
17. Hikuyini u faneleko ku tsutsumela ka Jehovha?
17 A lulamiselo ga mimiti ya wuponelo gi hi vhuna ku zwisisa a wuxinji ga Jehovha. Gi hi gondzisa lezvaku a wutomi gi basile. Gi tlhela gi hi komba lezvi a madhota ma nga hi vhunisako zvona, lezvi a kutisola ka lisine ku wulako zvona, ni ku hi nyika zvigelo zva ku tsumba hi kumbhelela lezvaku Jehovha wa tsetselela. Makunu, wa tsutsumela ka Jehovha ke? A ku na wutshamu gin’wani legi u nga tsutsumelako ka gona kasi ku kuma kuvhikelwa! (Lisimu 91:1, 2) Ka ndzima yi landzelako, hi ta wona lezvi a mimiti ya wuponelo yi nga hi vhunisako zvona ku pimanyisa Jehovha, a nga yena cikombiso ca hombe ca kululama ni wuxinji.
a Hi kuya hi titlhari ta matimu ya vaJudha, ko khwatsi a nghamu yakwe yi wata yi ta tshama naye mutini wa wuponelo.