Vapswali, ma vhuna vana va n’wina lezvaku vaba mazambo ma yisako kubhabhatisweni ke?
‘Wa ha hlwelela yini? Suka u bhabhatiswa.’ — MITIRO 22:16.
1. A vapswali va maKristu va maha yini loku a n’wana wabye aku i lava ku bhabhatiswa?
BLOSSOM Brandt i hlawutela lezvi zvi nga humelela a cikhati a nga boha ku bhabhatiswa. I ngalo: “Ndzi mbhetile tihweti to tala na ndzi byela mamani na papayi ndziku ndzi lava ku bhabhatiswa, niku vonawu va wa bhula nguvhu na mina hi mhaka leyo. Va wa lava ku tiyiseka lezvaku ndza ku zwisisa a kubindza ka ciboho ca mina ke. A cimaho leco co hlawuleka ca wutomi ga mina ci tatisekile hi 31 ka Dezembro wa 1934.” Nyamutlha kambe, a vapswali va lava ku vhuna vana vabye lezvaku va maha zviboho zva wutlhari. Loku a n’wanana a hlwela ku bhabhatiswa na ku nga hi na cigelo co zwala, zvi nga tshuka zvi wonha a wuxaka gakwe na Jehovha. (Jakobe 4:17) Loku a n’wanana aku i lava ku bhabhatiswa, a vapswali vo tlhariha va lava ku ranga hi ku tiyiseka lezvaku hakunene i longile kuva mupizani wa Kristu ke.
2. a) Cikarato muni leci a vawoneleli vo kari va cipandze va ci polileko? b) Zvini hi to wulawula hi zvona ka ndzima leyi?
2 A vawoneleli vo kari va cipandze va polile ku ku na ni vaswa vo tala va bako ma 20 wa malembe na va nga se bhabhatiswa, kuveni va sina va kulile hi tlhelo ga moya. A kutala ka vaswa lavo vaya mitlhanganweni ni kuchumayeleni, va tlhela va ti wona na va hi Timboni ta Jehovha. Kanilezvi a va se ti hendleleta ka Jehovha va bhabhatiswa. A zvikhati zvin’wani zvi mahiwa hi vapswali vabye va nge a vana vabye a va se longa ku bhabhatiswa. Ka ndzima leyi, hi ta wulawula hi mune wa zvilo zvi mahako ku a vapswali vo kari va nga kuci vana vabye lezvaku va bhabhatiswa.
A N’WANA WA MINA I NA NI TANGA YO RINGANA KU BHABHATISWA KE?
3. A vapswali va Blossom va wa karateka hi yini?
3 A vapswali va Blossom, a nga kumbukiwa ka ndzimana yo sangula, va wa karateka hi tangana yakwe, na vaku kuzvilava a nga zvi zwisisi ku a ku bhabhatiswa zvi wula yini niku a ciboho leco ci bindzisa kuyini. Kasi a vapswali va nga zvi tivisa kuyini ku a n’wana wabye i longile ku ti hendleleta ka Jehovha?
4. A cileletelo ca Jesu ci nga ka Matewu 28:19, 20 ci nga vhunisa kuyini a vapswali nyamutlha?
4 Gondza Matewu 28:19, 20. A Bhibhiliya a gi wuli tanga ya ku a munhu a bhabhatiswa hi yona. Kanilezvi zvi nene ku a vapswali va ehleketa khwatsi hi lezvi a ku maha vapizani zvi wulako zvona. Hi ciGreki, a gezu gi tirisilweko ka Matewu 28:19 laha ka ku “mu va maha vapizani” gi wula ku gondzisa munhu ni kungo ga ku mu vhuna ku a maha cigondzani kutani mupizani. A mupizani munhu a gondzako lezvi Jesu a nga gondzisa, a zvi zwisisa, a tlhela a lava ku mu ingisa. Hikwalaho neti a n’wana a pswaliwa, a vapswali va fanele ku sangula ku mu gondzisa hi kungo gaku va mu vhuna kuva a ti hendleleta ka Jehovha, a maha mupizani wa Kristu. Lisine ku a cihlangi a ci nge ringanelwi hi ku bhabhatiswa. Kanilezvi, a Bhibhiliya gi komba ku hambu vanana va va tsongwani va nga li zwisisa a lisine la Bhibhiliya va tlhela va li randza.
5, 6. a) Lezvi a Bhibhiliya gi wulako hi Timote zvi hi maha hi zwisisa yini? b) Hi yihi a ndlela ya chukwana ya ku vhuna vanana?
5 Timote i bohile ku tirela Jehovha na a ha hi n’wanana. Mupostoli Pawule i te Timote i sangulile ku gondza lisine “kusukela wuhlangini”. A papayi wakwe i wa nga tireli Jehovha, hambulezvo a mamani wakwe ni kokwani wakwe va mu vhunile ku randza a Mhaka ya Nungungulu. Lezvo zvi mu mahile ava ni kukholwa ko tiya. (2 Timote 1:5; 3:14, 15) Kuzvilava i wa hi kwalomo ka 20 wa malembe a cikhati a nga ringanelwa hi ku nyikwa mitiro yo hlawuleka lomu bandleni. — Mitiro 16:1-3.
6 A vanana va hambene. A n’wana ni n’wana i na ni kulela gakwe hi tlhelo ga moya. A vokari va zwisisa a lisine, va maha zviboho zva wutlhari, va tlhela va bhabhatiswa na va ha hi va tsongwani. A van’wani vata va ta ringanelwa hi ku bhabhatiswa na va hi va hombana. A vapswali vo tlhariha a va kurumeti vana vabye lezvaku va bhabhatiswa. Kanilezvi, a n’wana ni n’wana va mu vhuna ku kula hi zambo gabye. A vapswali va tsaka loku a n’wana wabye a maha lezvi zvi nga ka Mavingu 27:11. (Gondza.) Kanilezvi va fanele ku alakanya lezvaku a kungo gabye ku vhuna n’wanana lezvaku a maha mupizani. Hikwalaho, va fanele ku ti wutisa lezvi: ‘A n’wana wa mina i na ni wutivi go enela kasi ku ti hendleleta ka Nungungulu a bhabhatiswa ke?’
I NA NI WUTIVI GO ENELA KE?
7. A munhu i fanele ku tiva zvontlhe lezvi a Bhibhiliya gi zvi gondzisako na a nga se bhabhatiswa ke? Tlhamusela.
A mupizani mun’we ni mun’wani i fanele ku simama a gondza hambu andzhako ka ku bhabhatiswa
7 Laha a vapswali va gondzisako vana vabye, va va vhuna ku tiva khwatsi lisine. A wutivi lego gi ta kuca vana lezvaku va ti hendleleta ka Nungungulu. Kanilezvi a zvi wuli ku a n’wanana i fanele ku tiva zvontlhe lezvi a Bhibhiliya gi gondzisako na a nga se ti hendleleta a bhabhatiswa. A mupizani mun’we ni mun’wani i fanele ku simama a gondza hambu andzhako ka ku bhabhatiswa. (Gondza Va Le Kolosi 1:9, 10.) Maku, wutivi go kota kwihi legi munhu a faneleko kuva nago na a nga se bhabhatiswa?
8, 9. Zvini zvi nga humelela murindzeli wo kari wa paxo le Filipi, niku hi gondza yini ka lezvo?
8 A vapswali va nga gondza ka cikombiso ca ngango wo kari wa cikhatini ci hundzileko. (Mitiro 16:25-33) Hi lembe ga 50, Pawule i yile dhoropeni ga Filipi ka liyendzo lakwe la wumbiri la wurumiwa, laha yena na Silasi va nga ya lumbetwa mawunwa, va khon’wa, va vhalelwa paxweni. Ni wusiku, ku nova ni citsekatseka ca hombe ca misava ci nga maha lezvaku a tivati ta paxo ti vhululeka. A murindzeli wa paxo a lava ku ti daya na a alakanya ku a zvibochwa zvontlhe zvi tsutsumile. Kanilezvi Pawule a mu betela. Hi laho, Pawule na Silasi va gondzisile murindzeli loye ni ngango wakwe a lisine xungetano hi Jesu. Neti va ngazwa zvilo lezvo va nga zvi gondza xungetano hi Jesu, va zvi kholwa va tlhela va lava ku mu ingisa, va no bhabhatiswa. Hi gondza yini ka cikombiso leci?
9 Kuzvilava a murindzeli loye i wa hi antigu kombatenti wa muRoma. I wa nga yi tivi a Mhaka ya Nungungulu. Hikwalaho kasi ku maha muKristu, i wa fanele ku gondza a tigondzo-tshinya ta Bhibhiliya, a zwisisa lezvi Jehovha a zvi lavako ka malandza yakwe, a tlhela a ingisa a tigondzo ta Jesu. Lezvi a nga zvi gondza ka cikhatana leco ca ci tsongwani zvi mu mahile a lava ku bhabhatiswa. Hi lisine, i wa fanele ku simama a gondza andzhako ka ku bhabhatiswa. Maku, u taku yini loku a n’wana wa wena aku i lava ku bhabhatiswa hakuva wa mu randza Jehovha niku i lava ku mu ingisa? U nga mu tsika a ya bhula ni madhota kasi ma wona ku wa ringanelwa hi ku bhabhatiswa ke.a (Wona tlhamuselo wa lahasi.) A ku fana ni maKristu wontlhe ma bhabhatisilweko, i ta simama a gondza xungetano hi Jehovha wutomini gakwe gontlhe, hambu kala kupindzuka. — Va Le Roma 11:33, 34.
HI YIHI GONDZISELELO YA YI NENE KA N’WANA WA MINA?
10, 11. a) Zvini lezvi a vapswali vo kari va zvi pimisako? b) Cini leci hakunene ci to vhikela n’wana wa wena?
10 A vapswali vo kari va alakanya ku i chukwana a n’wana wabye a ranga hi ku gondza zvikola zvo tlakuka a guma a lava ntiro wa timali hi kona a to bhabhatiswa. Kuzvilava va maha lezvo hi ku mu randza, kanilezvi va fanele ku ti wutisa lezvi: ‘Lezvo zvi ta vhuna n’wana wa mina lezvaku a humelela zva lisine ke? Xana zva zwanana ni lezvi hi gondzako lomu ka Bhibhiliya? Jehovha i lava ku hi gi tirisisa kuyini a wutomi ga hina?’ — Gondza Mutshawuteli 12:1.
11 Zva lisima ku alakanya lezvaku a tiko legi ni zvilo zva gona zvilwa ni lezvi Jehovha a zvi pimisako ni lezvi a zvi lavako. (Jakobe 4:7, 8; 1 Johani 2:15-17; 5:19) A kuva ni wunghana gi nene na Jehovha hi zvona zvi to vhikela n’wana wa wena ka Sathani, ni tiko legi ni kupima ka gona ko biha. Loku a vapswali va rangisa zvigondzo zvo tlakuka ni mitiro ya timali, a n’wana wabye i ta tshuka a alakanya ku a zvilo zva tiko zva lisima nguvhu ku hundza kuva ni kuzwanana ku nene na Jehovha. Leyo i mhango ya hombe. Kota mupswali wa lirandzo, wa zvi lava futsi ku a tiko legi gi gondzisa n’wana wa wena lezvi gi nge hi zvona zvi to mu nyika litsako? A ku rangisa Jehovha wutomini ga hina hi zvona zvoce zvi to hi maha hi humelela hi tlhela hiva ni litsako la lisine. — Gondza Lisimu 1:2, 3.
LOKU A WELA CIWONHWENI KE?
12. Hikuyini a vapswali vo kari va alakanyako ku i chukwana a n’wana wabye a nga tekeli ku bhabhatiswa?
12 Na a tlhamusela leci ci nga mu maha a nga lavi ku a n’wana wakwe a bhabhatiswa, a mamani wo kari i te: “Zvi dhanisa ni ku wula ku a cigelo ca hombe i lulamiselo legi ga ku a munhu a susiwa bandleni.” A ku fana ni makabye loye, a vapswali vo kari va alakanya ku i chukwana a n’wana wabye a nga bhabhatisiwi kala a kula kasi a tiva ku potsa ku maha zvihoxo. (Genesisi 8:21; Mavingu 22:15) A vapswali lavo kuzvilava va ti byela ku loku a n’wanana a nga bhabhatiswangi, a nge susiwi bandleni. Kanilezvi hikuyini ci nga cihoxo leco? — Jakobe 1:22.
13. Loku a munhu a nga se bhabhatiswa, zvi wula ku a nga ti hlamuleli ka Jehovha ke? Tlhamusela.
13 Lisine ku a vapswali a va lavi ku a n’wana wabye a bhabhatiswa na a nga se longa ku hendleleta wutomi gakwe ka Jehovha. Kanilezvi ci wa tava cihoxo a ku alakanya ku a n’wanana a nga ti hlamuleli ka Jehovha loku a nga bhabhatiswangi. Loku a n’wanana a kala a tiva lezvi Jehovha a nge hi zvona zva zvi nene, wa ti hlamulela ka yena. (Gondza Jakobe 4:17.) A vapswali vo tlhariha a va beteli vana vabye loku vaku va lava ku bhabhatiswa. Hambu loku a n’wanana a ha hi mu tsongwani, va mu gondzisa ku randza lezvi Jehovha a nge zvi nene a tlhela a venga lezvi a nge zvi bihile, a ku fana na vona. (Luka 6:40) A lirandzo lakwe hi Jehovha li ta mu vhikela ku maha ciwonho ca hombe, hakuva i lava ku maha lezvi Jehovha a nge hi zvona zva zvi nene. — Isaya 35:8.
HINA VAN’WANI HI NGA VA VHUNISA KUYINI?
14. A madhota ma nga va vhunisa kuyini vapswali ka lezvi va mahako kasi ku gondzisa vana vabye?
14 A madhota ma nga vhuna vapswali hi ku wulawula khwatsi hi mixuvo ya moya. A makabye wo kari wa cisati i alakanya khati go kari legi makabye Russell a nga bhula naye na a ha hi ni 6 wa malembe. I ngalo: “I mbhetile 15 minuto na a bhula na mina hi mixuvo ya moya.” Give gihi a wuyelo ga kona? Hi kufamba ka masiku, a makabye loye i tirile kota phayona hi 70 wa malembe ni ku hundza! Zvi te dlunya ku a magezu ya ma nene ni yo tiyisa hlana ma nga khumba wutomi gontlhe ga munhu. (Mavingu 25:11) A madhota ma nga tlhela ma ramba vapswali ni vanana lezvaku va ta va vhunetela ka mitiro yo kari Salawini ya Mufumo. Va nga kombela vanana lezvaku va maha mitiro yi zwananako ni tangana yabye ni wutlharana gabye.
15. A van’wani lomu bandleni, va nga va vhunisa kuyini vanana?
15 A van’wani lomu bandleni ke, va nga va vhunisa kuyini? Va nga kombisa kukhatala hi vona. Hi cikombiso, u nga zama ku wona zvilo zvi kombako ku a n’wanana loye i kari a tshinela ka Jehovha. A zvokari zvi ngava ku hlamula mitlhanganweni, kutani ku maha cipandze ka mutlhangano wa laha cikari ka vhiki. Zvi nga maha kambe na a nyika wukustumunyu cikoleni, kutani ku yima a tiya loku a ringwa ku maha zvo biha. Loku a n’wanana wo kari a maha zvilo zvo kota lezvo, mu dzundze! Hi nga ti karatela ku bhula ni vanana loku a mutlhangano wu mbhela ni loku wu nga se sangula. Loku hi maha lezvo, a vanana va ta ti wona na va hi va lisima lomu bandleni. — Lisimu 35:18.
MU VHUNE KUBA MAZAMBO MA YISAKO KUBHABHATISWENI
16, 17. a) Hikuyini zvi nga zva lisima ku a vanana va bhabhatisiwa? b) Litsako muni leli a vapswali va nga vako nalo? (Wona mufota kusanguleni ka ndzima.)
16 A vapswali va nyikilwe thomo ga hombe ga ku gondzisa vana vabye a ku randza Jehovha. (Lisimu 127:3; Va Le Efesusi 6:4) Le Izrayeli wa kale, a vanana va wa hendleletwa ka Jehovha na va ha pswaliwa. Kanilezvi lava va hina a zvi tshamisangi lezvo. Loku a vapswali va randza Jehovha ni lisine, a zvi wuli ku a vana vabye vonawu va ta mu randza. Neti a n’wanana a pswaliwa, a vapswali va fanele ku sangula ku mu vhuna ku maha mupizani, a ti hendleleta ka Nungungulu a tlhela a bhabhatiswa. A ku na ca chukwana ku hundza lezvo. Phela loku munhu a ti hendleleta, a bhabhatiswa, a tlhela a tirela Jehovha hi kutsumbeka i ti vhululela ndlela ya ku a ponisiwa kuxanisekeni ka hombe.— Matewu 24:13.
A vapswali va fanele kuva ni kungo ga ku vhuna vana vabye lezvaku va maha vapizani (Wona tindzimana 16, 17)
17 A cikhati leci Blossom Brandt a nga lava ku bhabhatiswa, a vapswali vakwe va lavile ku tiyiseka lezvaku i longile ku maha lezvo ke. Neti va nga wona ku i longile, va mu seketele ka ciboho cakwe. Blossom i tlhamusele lezvi a papayi wakwe a nga maha ni wusiku na zviku mandziko o bhabhatiswa. I te: “Papayi i hi khizamisile hontlheni, a maha mukhongelo, a byela Jehovha lezvaku i tsakile nguvhu hi lezvi a nhanyana wakwe a nga boha ku Mu hendleleta wutomi gakwe.” Andzhako ka 60 wa malembe ni ku hundza na a bhabhatisilwe, Blossom i te: “Cima ndzi nga ta tshuka ndzi gi rivala a wusiku lego!” Vapswali, hi xuva ku n’winawu muva ni litsako la ku wona vana va n’wina na va ti hendleleta ka Jehovha va bhabhatiswa kota malandza yakwe.
a A vapswali va nga bhulisana ni n’wana wabye hi mahungu ma nga ka bhuku Os Jovens Perguntam — Respostas Práticas, Vhulume 2, mapajina 304-310. Tlhela u wona a “Kwadru ga zviwutiso” ka Wutireli ga hina ga Mufumo ga Abril wa 2011, pajina 2.