Vaswa, ma ti vekela mixuvo ya moya ke?

1-3. a) Ciyimo muni leci a vaswa vontlhe va nga ka cona, niku hi nga ci fananisa ni yini? (Wona mufota laha hehla.) b) Cini ci to vhuna a vaswa va maKristu lava va nga ka ciyimo leco?

HI NGA ti alakanyela na u lava ku endza uya ka wutshamu go kari ga le kule. A cikhati u chikelako laha parajini kasi ku khilela xapa, u sangula hi ku kayakaya hi ku wona vanhu vo tala ni mixapa yo tala. A ca ci nene hi ku wa ku tiva khwatsi lomu u yako kona ni movha lowu wu yako leyo. Hikwalaho, u nga ta khilela ni wihi movha u wu kumako, hakuva wa zvi tiva ku wu nga ta ku yisa lomu u ku lavako.

² A wutomi gi fana ni lipfhumba, niku n’wina vaswa mu fana ni vanhu va nga laha parajini. A zvikhati zvin’wani mu kombiwa zvilo zvo tala laha ka kuza mu sangula ku kayakaya, mu nga zvi tivi ku mu ta hlawula yini. Kanilezvi loku mu ci tiva khwatsi leci mu ci lavako, zvi ta mu olovela ku tiva co hlawula. Maku mu ta hlawula yini?

³ A ndzima leyi yi ta hlamula ciwutiso leco yi tlhela yi mu kuca kuva mu lwela ku tsakisa Jehovha. Lezvo zvi wula ku landzela a wusungukati gakwe ka zviboho zvontlhe mu zvi mahako wutomini, zvo kota ku hlawula zvigondzo kutani mitiro, ku boha ku chadha kutani ku nga chadhi, ku pswala vana, ni zvin’wani. Zvi wula kuva ni mixuvo ya moya kambe, leyi yi to mu tshineta nguvhu ka Jehovha. Loku mu veka kupima ntirweni wa Jehovha, handle ko kanakana i ta mu katekisa a tlhela a mu vhuna ku tatisa makungo ya n’wina. — Gondza Mavingu 16:3.

HIKUYINI MU FANELEKO KU TI VEKELA MIXUVO YA MOYA?

4. Zvini hi to wulawula hi zvona ka ndzima leyi?

⁴ Zvi nene ku ti vekela mixuvo ya moya. Hikuyini? Hi ta wona zvigelo zvinharu. A cigelo co sangula ni ca wumbiri zvi ta mu vhuna ku wona lezvaku loku mu ti vekela mixuvo ya moya mu tlhela mu lwela ku yi tatisa mu tava vanghana va hombe va Jehovha. Leci ca wunharu ci ta komba ku hikuyini zvi nga zvi nene ku ti vekela mixuvo ya moya na ma ha kula.

5. Hi cihi a cigelo ca hombe ca kuva mu ti vekela mixuvo ya moya?

⁵ A cigelo ca lisima nguvhu ka zvontlhe ca kuva u ti vekela mixuvo ya moya ku bonga Jehovha hi lirandzo lakwe ni lezvi a hi mahelako. A mutsali wo kari wa Tisimu i te: ‘Zvi sasekile ku khanela Jehovha, . . . hakuva wena Jehovha wa ndzi tsakisa hi mitiro ya wena, ndzi ta huwelela hi litsako hi kota ya mitiro ya mandla ya wena.’ (Lisimu 92:1, 4) Ehleketa hi zvontlhe lezvi Jehovha a ku nyikako: a wutomi, a kukholwa, a Bhibhiliya, a bandla, ni kutsumba ka ku hanya kala kupindzuka Paradhiseni. Loku u ti vekela mixuvo ya moya, u komba Jehovha lezvaku wa mu bonga hi zvontlhe lezvo. Lezvo zvi ku maha u tshinela nguvhu ka yena.

6. a) A mixuvo ya moya yi khumbisa kuyini a wuxaka ga wena na Jehovha? b) Hi yihi a mixuvo yo kari leyi a vaswa va nga ti vekelako?

⁶ A cigelo ca wumbiri ca kuva u ti vekela mixuvo ya moya hi ku loku u lwela ku yi tatisa, u mu mahela ntiro wu nene Jehovha. Lezvo zvi ku maha u tshinela nguvhu ka yena. Mupostoli Pawule i tsumbisile aku: ‘Nungungulu a hi loyi a nga lulamangiko wo kala a rivala a mitiro ya n’wina, ni lirandzo leli mu nga li kombisa vitweni gakwe.’ (Mahebheru 6:10) U nga tsiki ku ti vekela mixuvo ya moya uku “ndza hi n’wanana.” Hi cikombiso, Christine i wa hi ni 10 wa malembe a cikhati a nga boha ku sangula ku lera matimu ya Timboni to tsumbeka. Toby i wa hi ni 12 wa malembe a cikhati a nga ti vekela mixuvo ya ku lera Bhibhiliya gontlhe na a nga se bhabhatiswa. Maxim i bohile ku bhabhatiswa na a hi ni 11 wa malembe niku a makabyana wakwe Noemi i mahile lezvo na a hi ni 10 wa malembe. Hi wumbiri gabye va ti vekele mixuvo ya ku ya tira Bheteli. Kasi a mixuvo leyo yi nga vhinyeki, va namekile petisawu ga Bheteli lomu ndlwini kabye. Wena ke? Yi kona mixuvo u yi wonako ku u nga ti vekela u tlhela u lwela ku yi tatisa ke? — Gondza Va Le Filipi 1:10, 11.

7, 8. a) A ku ti vekela mixuvo ya moya zvi maha ku zvi olova ku maha zviboho hi ndlela muni? b) Hikuyini a muswa wo kari a nga boha ku ngayi univhersidhadhe?

⁷ A cigelo ca wunharu ca kuva u ti vekela mixuvo ya moya na wa ha hi muswa hi ku u na ni zviboho zvo tala zva ku zvi maha kota muswa. U fanele ku boha ku u ta gondza kala kwihi, u hlawula ntiro u wu lavako, ni zvin’wani. A zviboho lezvo zva wutomi zvi fana ni ku kuma tindlela timbiri kufambeni ka wena. Loku u ku tiva lomu u yako kona, zva olova ku boha ku u ta famba hi kwihi. Laha kuhanyeni konawu hi zvezvo. Loku u yi tiva a mixuvo ya wena, zvi ta ku olovela ku maha zviboho zva wutlhari. Mavingu 21:5 i ngalo: “A maalakanyo ya loyi a ti karatako ma pfunisa,” kutani ku ma mu maha a humelela. Loku u hlongolela ku ti mahela makungo ma nene, u ta hatla u tshovela mihandzu ya kona. Hi zvalezvo Damaris a nga zvi wona a cikhati a nga lava ku maha ciboho ca lisima na a ha hi muswa.

⁸ Damaris i mbhetile cikola na a hi ni manota yo tlakuka nguvhu laha ka ku na a yile univhersidhadhe a ya gondza milayo na a nga hakheli nchumu. Kanilezvi, wutshan’wini ga ku maha lezvo, i bohile ku ti lavela citirwana. Hikuyini? Hi ku na a ha hi muswa, i ti vekele mixuvo ya kuva phayona. I ngalo: “Lezvo zvi wa wula ku ndzi tira khihlanya ga siku. Loku ndzi wa noya univhersidhadhe ndzi ya gondza milayo, na ndzi hola mali yo tala. Kanilezvi zvi wa ta karata ku kuma ntiro wu ndzi siyelako cikhati.” Damaris i na ni 20 wa malembe na a tira kota phayona. I yi wonisa kuyini a mixuvo leyo a nga ti vekela na a ha hi muswa? I ti wona na a mahile ciboho ca ci nene nguvhu. Laha a tirako kona, i tala ku bhula ni vanhu vo tala va mahako ntiro lowu a nga wa ta wu maha loku i wa noya univhersidhadhe. I wula lezvaku a kutala kabye a va xalali hi ntiro wabye. Damaris i wona ku a ntiro wakwe wa wuphayona ka malembe wontlhe lawo wa mu nyika litsako la hombe wu tlhela wu mu vhuna kuva a nga swireki a ku fana ni vanhu lavo.

9. Hikuyini hi ti zwako matshandza hi vaswa va hina?

⁹ Misaveni yontlhe, a vaswa vo tala va ti vekela mixuvo yi nene ya moya niku va ringana kuva hi va dzundza. Va rangisa wunghana gabye na Jehovha ni mixuvo yabye ya moya wutomini gabye. A vaswa lavo va xalala nguvhu hi wutomi va tlhela va gondza ku landzela wurangeli ga Jehovha ka zvontlhe, a ku patsa ni zvilo zvi yelanako ni zvigondzo, mitiro, ni wutomi ga ngango. Solomoni i te: ‘Tsumba Jehovha hi mbilu ya wena yontlhe.’ A guma aku: ‘Mu ingise tindleleni tontlhe ta wena, yena i ta lulamisa a tisoko ta wena.’ (Mavingu 3:5, 6) Vaswa, Jehovha wa mu randza nguvhu! I ta mu vhikela, a mu rangela, a tlhela a mu katekisa hakuva mu va lisima nguvhu ka yena.

TI LONGISELE KHWATSI KASI KU BHULA NI VAN’WANI HI JEHOVHA

10. a) Hikuyini a ntiro wa kuchumayela wu faneleko kuva wun’we wa mitiro hi yi nyikako nguvhu lisima? b) U nga maha yini kasi u zvi kota ku tlhamusela khwatsi lezvi u zvi kholwako?

¹⁰ Loku u xuva ku tsakisa Jehovha wutomini ga wena, u ta tlhela u navela ku gondzisa van’wani lezvaku va mu tiva. Jesu Kristu i te a mahungu yo saseka ma fanele ma “kanelwa kuranga”. (Marku 13:10) Hikwalaho, a ntiro wa kuchumayela wa cihatla niku wu fanele kuva wun’we wa mitiro hi yi nyikako nguvhu lisima. U nga ti vekela mixuvo ya ku engetela ku hiseka kuchumayeleni? U nga maha phayona? Ahati loku u nga zvi randzi nguvhu ku chumayela ke? Kona u nga maha yini kasi u zvi kota ku tlhamusela khwatsi lezvi u zvi kholwako? Ku na ni zvilo zvimbiri zvi to ku vhuna: Ku ti longisela khwatsi, ni ku kala u nga godholi ku bhulela van’wani xungetano hi Jehovha. U ta zvi wona ku na ku nga hi kale u ta zvi randza nguvhu ku chumayela.

11, 12. a) U nga ti longiselisa kuyini kasi ku bhulela van’wani xungetano hi Jehovha? b) A muswa wo kari i londzowotisile kuyini a mole wu nga vhululekile kasi ku wulawula hi Jehovha lomu saleni?

¹¹ Sangula hi ku longisela mihlamulo ya zviwutiso lezvi a zvigondzani-kuloni zvi tshukako zvi wutisa, zvo kota ku “U tshuka u mu wona Nungungulu?” A saite ya hina ya jw.org yi na ni tindzima taku ti nga ku vhuna ku hlamula ciwutiso leco. Loku u nghena laha kaku ENSINOS BÍBLICOS > ADOLESCENTES > TABELAS, u ta kuma ciwutiso ci nge “Por que eu acredito em Deus?” Landzela a mazambo lawa ma kombiwako ka phepha lego kasi ku longisela hlamulo wa wena. U ta kuma mavhesi manharu yaku u nga ma tirisa: Mahebheru 3:4, Va Le Roma 1:20, ni Lisimu 139:14. U ta kuma maphepha man’wani kambe yaku ma nga ku vhuna ku hlamula zviwutiso zvin’wani. — Gondza 1 Pedro 3:15.

¹² Byela zvigondzani-kuloni lezvaku zvi nga ti gondzela zvin’wani lomu ka jw.org na zvi hi zvoce. Hi zvalezvo Luca a nga maha. Va wa kari va wulawula hi tixaka ta wukhongeli lomu saleni. Luca i no pola ku lomu ka bhuku lego ku wulilwe zvilo zvo kala zvi nga hi lisine xungetano hi Timboni ta Jehovha. Luca i wa chava, hambulezvo i kombele mugondzisi lezvaku a mu vhumelela ku tlhamusela turma a ku hikuyini a zvilo lezvo zvi kalako zvi nga hi lisine. A mugondzisi i no mu vhumelela ku tlhamusela lezvi a zvi kholwako, a tlhela a komba zvigondzani zvontlhe a saite ya hina. Kota TPC a mugondzisi i kombele vontlhe lezvaku va ya wona a vhidhyu Como enfrentar o bullying sem partir para a briga. Hi nga alakanyela lezvi Luca a nga tsakisa zvona hi kuva a wulawulile hi Jehovha lomu saleni!

13. Hikuyini hi nga faneliko ku mbhela ntamu loku hi kumana ni zvikarato?

¹³ Loku u kumana ni zvikarato, u nga mbheli ntamu. Simama u lwela ku tatisa mixuvo ya wena. (2 Timote 4:2) Hi zvalezvo Katharina a nga maha. I wa hi ni 17 wa malembe a cikhati a nga ti vekela mixuvo ya ku chumayela vontlhe lava a nga tira navo. A mun’we wabye i mu rukatele makhati yo tala. Hambulezvo, Katharina a nga cicangi mixuvo yakwe. A ndlela yi nene leyi a nga ti khoma hi yona yi khumbile mutiri mun’wani waku hi Hans. I sangulile ku lera mabhuku ya hina, a gondza Bhibhiliya, a tlhela a bhabhatiswa. Lezvo zvi mahekile na Katharina a nga zvi tivi hakuva ka cikhati leco i wa rurile aya kun’wani. Andzhako ka 13 wa malembe, na a hi mutlhanganweni ni ngango wakwe, Katharina a ngo no ku hlamala laha a nga wona ku a mukaneli hi Hans! I tsakile nguvhu hi kuva a nga cicangi mixuvo yakwe ya ku chumayela vatiri-kuloni.

U NGA RIVALI A MIXUVO YA WENA

14, 15. a) Zvini u faneleko ku zvi alakanya loku a van’wani va ku kucetela ku maha lezvi va mahako? b) Zvini u nga mahako kasi ku simama u tiyile loku u kucetelwa zvahava?

¹⁴ Kala laha, a ndzima leyi yi ku kucile kuva u lwela ku tsakisa Jehovha wutomini ga wena ni ku ti vekela mixuvo ya moya. Kanilezvi a vaswa vo tala va tanga ya wena vo lava ku ti hlakanela basi. Kuzvilava va ta tlhela va ku kucetela kuva wenawu u maha zvalezvo. Zvi ta lava ku u va komba ku a mixuvo ya wena wa yi nyika nguvhu lisima. U nga va tsiki va ku maha u rivala a mixuvo ya wena. Loku ku wo khwatsi u ka paraji leyi yi nga kumbukiwa le kusanguleni ka ndzima, u wa ta ku halahala u nghena ka ni wihi movha hi ku wona ku a vanhu va kona va tsakile ke? Ne, u wa nga ta maha lezvo!

¹⁵ Maku u nga maha yini kasi u simama u tiyile loku a van’wani va ku kucetela ku maha lezvi va mahako? Potsa zviyimo zvi to maha ku zvi ku karatela ku hlula kucetelo wabye. (Mavingu 22:3) Ehleketa hi makhombo ya ku maha zvilo zvo biha. (Va Le Galatiya 6:7) Ti koramise u vhumela wusungukati. Ingisa lezvi a vapswali va wena ni vamakabye vo buvha lomu bandleni va ku byelako. — Gondza 1 Pedro 5:5, 6.

16. A cikombiso ca Christoph ci kombisa kuyini a lisima la ku ti koramisa?

¹⁶ A ku ti koramisa zvi vhunile Christoph lezvaku a vhumela wusungukati gi akako. Na a ha hi ku bhabhatiswa, i sangulile kuya ka wutshamu go tiyisa miri hi kukhandzakanya. Laho i kumile vaswa van’wani va mu kuca ku nghena ka ekipa yabye ya bhola. Christoph i no suka a ya bhula ni dhota go kari. A dhota lego gi no mu kuca ku ehleketa hi timhango to kari, to kota ku thapelwa hi moya wa mapalisana. Hambulezvo, Christoph i bohile ku nghena ka ekipa leyo. Kanilezvi, andzhako ka cikhati co kari, i polile ku a jogu leyo yi beliwa hi ndlela ya tihanyi niku yi na ni mhango. I no tlhela kambe ka madhota, ma ya mu nyika wusungukati ga lomu ka Bhibhiliya. Christoph i ngalo: “Jehovha i ndzi nyikile masungukati ya ma nene, niku ndzi mu ingisile, hambu lezvi ndzi nga hlwelanyana.” Wa ti koramisa u amukela wusungukati gi nene ke?

17, 18. a) Jehovha i va xuvela yini vaswa nyamutlha? b) U nga potsisa kuyini ku ti laya hi zviboho zva wena loku u ta kula? Hlawutela tshango.

¹⁷ A Bhibhiliya gi ngalo: “O jaha [kutani nhanyana], tsakela a wuswa ga wena, a mbilu ya wena a yi ku tsakise masikwini ya wuswa ga wena.” (Mutshawuteli 11:9) Jehovha i lava lezvaku u tsaka na wa ha hi muswa. Ka ndzima leyi u gondzile a yin’we ya tindlela ta ku veka kupima ka mixuvo ya wena ya moya ni ku ingisa a wusungukati ga Jehovha ka makungo wontlhe kutani ka zviboho zva wena zvontlhe. Loku u hlongolela ku maha lezvo wutomini ga wena, u ta hatla u wona lezvi Jehovha a ku rangelisako zvona, a ku vhikela, a tlhela a ku katekisa. Ehleketa hi wusungukati gontlhe legi a ku nyikako lomu ka Mhaka yakwe. Mu ingise loku aku: “Alakanya Muvangi wa wena masikwini ya wuswa ga wena.” — Mutshawuteli 12:1.

¹⁸ A vaswa a va hlweli ku kula va maha vanhu va hombe. A co biha hi ku a votala va gumesa va ti laya hi kuva va ti vekele mixuvo ya hava kutani hi ku kala va nga ti vekelangi mixuvo na va ha kula. Kanilezvi loku u veka kupima ka mixuvo ya moya, a zviboho zva wena zvi ta ku nyika litsako loku u ta kula. Hi zvalezvo Mirjana a ti zwisako zvona. Na a ha hi muswa, u wa nga lungi hi mabelela yakwe. I tlhelile a vitaniwa ka tijogu ta ku bela ni matiko man’wani. Kanilezvi i hlawulile ku nghenela ntiro wa cikhati contlhe. Zvalezvi ka hundza 30 wa malembe niku wa ha hi ka ntiro wa cikhati contlhe zvin’we ni nuna wakwe. I wula lezvaku a vanhu va lavako nduma, wudzundzo, wukosi, ni titshomba a vazi va kuma litsako la lisine. I tlhela aku a mixuvo ya yi nene ka yontlhe mixuvo ya ku tirela Nungungulu ni ku vhuna vanhu lezvaku va mu tiva.

19. Hikuyini zvi nga zvi nene ku rangisa mixuvo ya moya na wa ha hi muswa?

¹⁹ Vaswa, ha mu dzundza nguvhu hakuva hambu lezvi mu kumanako ni zvikarato, mu simama mu rangisa ntiro wa Jehovha wutomini ga n’wina. Mu ti vekela mixuvo ya moya mu tlhela mu nyika nguvhu lisima a ntiro wa kuchumayela wutomini ga n’wina. A mu tsiki tiko legi kambe gi mu maha mu rivala a mixuvo ya n’wina. Tiyisekani lezvaku a kutikarata ka n’wina a hi ka mahala. Mu na ni vamakabye va mu randzako va tlhela va mu seketela. Hikwalaho, ‘hendleletani mitiro ya n’wina yontlhe ka Jehovha, a makungo ya n’wina ma ta maheka.’