A vanhu vo kari za va karatela ku ranza Nungungulu. Va alakanya lezaku za karata ku mu tiva, a nga khatali hi vona niku i na ni xapi. Wona magezu lawa ma lanzelako:

• “Nzi wa khongela ka Nungungulu lezaku a nzi vuna, hambulezo, ka xikhati xalexo xa xinwe nzi wa mu wona na a nga khatali hi mina. Ka mina, Nungungulu i wa hi nchumu wu nga hiko na kupima.” — Marco, wa le Italia.

• “Hambu lezi nzi nga zi lava ku tirela Nungungulu hi mbilu ya mina yontlhe, nzi wa mu wona na a nga khatali hi mina ne ni kutsongwani. Nzi wa mu wona na a hi Nungungulu wo biha mbilu, loyi a ranzako ku hi tsayisa basi. Nzi wa nga kholwi lezaku i na ni matsamela ya ma nene.” — Rosa, wa le Guatemala.

• “A xikhati lexi nzi nga hi nwanana, nzi wa kholwa lezaku Nungungulu i tshamela ku hlota zionho za hina kasi a hi tsayisa loku zi fanela. Hi nzhako ka xikhati, nzi lo mu wona kota loyi a nga khataliko. Nungungulu i wa ku khwatsi i hosana yi rangelako wutomi ga vanhu va nga mandleni ya yona — kanilezi na yi nga khatali hi vona.” — Raymonde, wa le Canadá.

Wena ke, u zi wonisa kuyini? Xana za karata ku ranza Nungungulu? A maKristu ma ti maha xiwutiso lexo hi mazanazana ya malembe. Hi lisine ku’ve ni xikhati laha a votala nzeni ka wuKristu ga mawunwa va nga kala ni ku khongela ka Nungungulu wa Ntamu-wontlhe. Hikuyini? Hakuva va wa mu chava nguvu. Mutsali wa matimu Will Durant i zi veka hi ndlela leyi: “A muonhi a nga tiyisa kuyini ku yisa mukhongelo wakwe ka wuhosi gi nga khataliko ni go tshisa nguvu go kota lego ke?”

Zi mahisile kuyini ku kala vanhu va alakanya lezaku Nungungulu ‘a nga khatali niku wa tshisa’ ke? Zini lezi a Biblia hakunene gi zi gonzisako xungetano hi Nungungulu? Xana a ku tiva lisine xungetano hi Nungungulu zi nga ku vuna ku mu ranza ke?

LEZI A VOTALA VA ZI KHOLWAKO

“Ne a zi se hi tela maalakanyweni ya hina a ku hi nga tshuka hi wulawula hi ‘vito’ ga Nungungulu, niku loku hi wo lava ku maha lezo, hi wa taku hi mani.” — Mugonzisi David Cunningham, ka Theological Studies.

A LISINE LA BIBLIA

Nungungulu i te ngalo: “Nzi Jehova, hi gona vito ga mina lego.” (Isaya 42:8) Jehova i vito ga xiHeberu legi gi wulako ku: “Yena i maha lezaku ziva kona.” — Genesisi 2:4.

Jehova i lava lezaku hi tirisa vito gakwe. A Biblia gi wula lezi: ‘Khongelani vitweni gakwe; tlhatlhambutelani a zimaho zakwe matikweni, va tiviseni lezaku a vito gakwe gi kulisilwe.’ — Isaya 12:4.

Jesu i gi tirisile a vito ga Nungungulu. I byelile Jehova hi mukhongelo aku: “Nzi va tivisile a vito ga wena [a vapizani vakwe], nza ha ta gi tivekisa.” Hikuyini Jesu a va tivisileko vito ga Nungungulu a vapizani vakwe? I lo engeta aku: “Kasi a liranzo leli [wena Nungungulu] u nzi ranzileko ha lona li fela ku tshama ka vona, na mina nzi hi ka vona.” — Johani 17:26.

HIKUYINI ZI NGA ZA LISIMA A KU TIVA VITO LEGI?

Walter Lowrie, a tlhari ya zilo zi yelanako ni Nungungulu ni wukhongeli, i tsalile lezi: “A munhu a nga tiviko Nungungulu hi vito gakwe a nga mu tivi hi kumbhelela kota munhu, niku loku a mu wona kota ntamu ntsena, a nge mu ranzi.”

A wanuna wo kari a vitwako Victor i waya chechini viki ni viki, kanilezi i wa nga ti woni na a mu tiva Nungungulu. I wulile lezi: “A xikhati nzi nga tiva lezaku a vito ga Nungungulu hi Jehova, nzi wa ku khwatsi o nzi byela a vito gakwe ha yece. Nzi lo tizwa ku khwatsi hi loku makunu nzo kumana ni Munhu loyi nzi nga zi zwile na va wulawula nguvu hi yena. Nzi lo sangula ku mu wona kota Munhu wa lisine nzi tlhela nzi maha wunghana naye.”

Jehova yenawu i tshinela ka lava va tirisako vito gakwe. Ka “lava va alakanyako vito gakwe,” Nungungulu i tsumbisa lezi: ‘Nzi ta va zwela wusiwana a ku fana ni lezi a munhu a zwelako wusiwana a n’wana wakwe loyi a mu tirelako.’ (Malaki 3:16, 17) Nungungulu wa chachazela kambe lava va tirisako vito gakwe. A Biblia gi ngalo: ‘Kani hi wihi a kombelako vitweni ga Jehova i ta hanyiswa.’ — Va Le Roma 10:13.

LEZI A VOTALA VA ZI KHOLWAKO

A wuKristu “ka tixaka ta gona ta hombe ta tinharu, xiKatolika xa Roma, xiOrtodoxo xa Nwalungu wa Mutsuwuka-Gambo, ni xiProtestante ga vumela a Nungungulu munwe ka Vanhu vanharu: Nungungulu Dadani, Nungungulu N’wana, na Nungungulu Moya Wa Ku Basa. Hi kuya hi gonzo ya wuKristu, lezi a zi wuli lezaku ku na ni vanungungulu vanharu, kanilezi a vanhu vontlhe lava va vanharu va wumba munhu munwe ntsena.” — The New Encyclopædia Britannica.

A LISINE LA BIBLIA

Jesu, n’wana wa Nungungulu, cima a nga zangi a ti wula lezaku wa fana ni Dadani wakwe. Yena te ngalo: “Nza famba . . . ka Dadani; hakuva Dadani ngwa hombe a ku hunza mina.” (Johani 14:28) I tlhelile a byela munwe wa valanzeli vakwe aku: “Nza kanziha ka Dadani wa mina ni Dadani wa nwina, a Nungungulu wa mina ni Nungungulu wa nwina.” — Johani 20:17.

A moya wa ku basa a hi munhu. A maKristu yo sangula ma lo ‘tala hi moya wa ku basa,’ niku Jehova i ngalo: “Nzi ta chulula a moya wa mina hehla ka nyama yontlhe.” (Mitiro 2:1-4, 17) A moya wa ku basa a wu mahi xipanze xa wunharu-munwe. Wona i ntamu wu tiriswako hi Nungungulu.

HIKUYINI ZI NGA ZA LISIMA A KU TIVA LISINE?

Karl Rahner na Herbert Vorgrimler, va nga titlhari ta xiKatolika, va tlhamusela lezaku a gonzo ya Vanharu-munwe “a yi na ku tiviwa na ku nga hi na kuvululelwa, niku hambu anzhako ka kuvululelwa a yi na ku zwisisiwa hi kumbhelela.” Xana u nga zi kota hakunene a ku ranza munhu zi nga kotekiko ku mu tiva kutani ku zwisisa a matshamela yakwe? Hikwalaho, a gonzo ya Vanharu-munwe ya valela vanhu a ku mu tiva khwatsi Nungungulu ni ku mu ranza.

Marco, a tshahilweko ka nzima yo sangula, i wa wona a gonzo ya Vanharu-munwe kota xihingakanyiso. I ngalo: “Nzi wa alakanya lezaku Nungungulu i wo ti fihla kasi nzi nga mu tivi, lezo zi wa nzi maha nzi mu wona na a nga khatali hi mina, a nga tiveki matshamela yakwe zi tlhela zi nzi karatela ku mu tshinelela.” Hambulezo, “Nungungulu a hi Nungungulu wa woyonga.” (1 Va Le Korinte 14:33) A nga ti fihlangi kasi hi nga mu tivi. I lava lezaku hi mu tiva. Jesu i te ngalo: “Hina hi khozela lexi hi xi tivako.” — Johani 4:22.

Marco i bika lawa: “A xikhati nzi nga gonza lezaku Nungungulu a nga wumbiwi hi vanhu vanharu, nzi lo sangula ku zi kota ku maha wunghana naye.” Loku hi wona Jehova kota Munhu munwe, wutshanwini ga kuva nchumu wu nga zwisisekiko, za olova nguvu a ku mu ranza. A Biblia gi wula lezi: “Loyi a nga ranziko a nga mu tivi Nungungulu, hakuva Nungungulu liranzo.” — 1 Johani 4:8.

LEZI A VOTALA VA ZI KHOLWAKO

“Lava va fako na va hi mahanyeleni ya xionho, zalezo a mihefemulo yabye yi tekela kuya . . . kutsayisweni . . . ‘hi nzilo wa pinzukelwa.’” (Catechism of the Catholic Church) A varangeli vo kari va wukhongeli va wula lezaku a kuswa tilweni xiyimo xa kuva u hambene na Nungungulu u tlhela uva kule naye.

A LISINE LA BIBLIA

“A muhefemulo lowu wu onhako wu tafa.” (Ezekieli 18:4) A vafileko “a va tivi nchumu.” (Mutshawuteli 9:5) Lezi a muhefemulo wu fako wu tlhela wu nga tivi nchumu loku wu file, wu nga swisa kuyini ‘nzilweni wa pinzukelwa’ kutani ku tsayisiwa hi ku hambana na Nungungulu ke?

A Biblia ga wulawula hi ku hoxiwa “tiveni ga nzilo ni solufa.” (Kuvululelwa 20:10) Hambulezo, a Biblia gi tlhamusela ha goce a ku xini a tiva lego. Gi ngalo: A ‘tiva legi gi vurako hi nzilo ni solufa; hi kona a kufa ka wumbiri.’ (Kuvululelwa 20:14; 21:8) Hikwalaho, a tiva legi a hi wutshamu ga lisine, ge hambu nzilo wa kona. A ‘ku xaniswa kala kupinzuka ni kupinzuka’ tiveni ga nzilo zi wula ‘kufa ga wumbiri’ ku nga ku fela magumo.

HIKUYINI ZI NGA ZA LISIMA A KU TIVA LISINE?

A ku wona Nungungulu kota munhu a nga ni xapi a zi hi mahi hi mu ranza, zo hi hlongola. Rocío, wa le México, i ngalo: “Kusukela wunwananeni ga mina nzi wa gonzisiwa lezaku ku na ni kuswa tilweni. Nzi wa chava nguvu laha ko tlhela nzi alakanya ku Nungungulu munhu wo biha. Nzi wa alakanya ku i tshama na a zangarile niku xitsongwani ni xitsongwani u xi mahako wo tsayiswa.”

A magezu yo dlunyateka lawa a Biblia gi ma wulako xungetano hi kulamula ka Nungungulu ni xiyimo xa vafileko zi cicile a mawonela lawa Rocío a nga hi nawo hi Nungungulu. I ngalo: “Nzi loya hi ku hefu — a ku khwatsi nzi no ruliwa nzhwalo wo binza nguvu. Nzi lo sangula ku tsumba lezaku Nungungulu i lava ku hi hanya khwatsi, wa hi ranza, niku minawu nzi nga mu ranza. I fana ni raru wa liranzo loyi a khomako vana vakwe hi woko, na a lava ku a zilo zi va fambela khwatsi.” — Isaya 41:13.

A vanhu vo tala va ti karatela ku tirela Nungungulu hi kuhiseka hi ku chava kuswa tilweni, kanilezi Nungungulu a nga lavi lezaku u mu tirela hi ku mu chava. Jesu i te ngalo: ‘U fanele ku ranza Jehova Nungungulu wa wena.’ (Marku 12:29, 30) A ku hunza lezo, loku hi zwisisa lezaku Nungungulu a nga hi maheli za kubiha, hi ta zi kota ku tsumba a ndlela leyi a to lamula hi yona xikhatini xi tako kambe. A ku fana na Elihu, a munghana wa Joba, hi nga wula hi kutiya hiku: “A kubiha ku le kule na Nungungulu, ni kugoha a ku kona ka Nyamintamu.” — Joba 34:10.

Ka siku go kari le Jerusalema, Jesu i wa kari a gonzisa xungetano hi Dadani wakwe Jehova, na a paluxa mawunwa ya varangeli va wukhongeli ga masikwini yakwe. (Johani 8:12-30) Lezi a zi wulileko ka siku lego zi hi vuna ku tiva ndlela ya ku hlola lezi a vanhu vo tala nyamutlha va zi kholwako xungetano hi Nungungulu. Jesu i te ngalo: ‘Loku mu simamisa kugonziseni ka mina, zonake mu vapizani va mina hakunene; zonake mu ta tiva lisine, ni lisine li ta mu tlhatlhisa.’ — Johani 8:31, 32.

“Simamisa kugonziseni ka mina.” Hi magezu lawa, Jesu i lo hi gonzisa ndlela ya ku hlola ku a tigonzo to kari ta wukhongeli ‘lisine’ ke. Loku uzwa a gonzo yo kari xungetano hi Nungungulu, ti wutise lezi: ‘Xana a gonzo leyi ya yelana ni magezu ya Jesu, zinwe ni Mitsalo yontlhe yo Basa ke?’ Pimanyisa lava va ngazwa mupostoli Paule na a gonzisa zonake va “hlola Mitsalo a masiku wontlhe, lezaku a timhaka leti [zilo lezi va nga gonza] ti nghaho ke.” — Mitiro 17:11.

Marco, na Rosa, na Raymonde, vontlhe va kumbukilweko ka nzima yo sangula ya xaxamelo lowu, va lo hlola lezi va nga zi kholwa hi ku gonza a Biblia ni Timboni ta Jehova. Zini va zi gonzileko?

Marco: “A mugonzisi wa hina wa Biblia i lo tirisa Mitsalo kasi ku hlamula ziwutiso zontlhe lezi mina ni sati wa mina hi nga hi nazo. A liranzo la hina hi Jehova li lo sangula ku kula, niku hi lo zwanana nguvu kota nuna ni sati!”

Rosa: “A kusanguleni, nzi wa alakanya lezaku a Biblia i bhuku ga filozofia basi legi gi zamako ku tlhamusela a tshamela ga Nungungulu hi mawonela ya vanhu. Hambulezo, nzi lo kuma mihlamulo ya ziwutiso za mina xungetano hi Biblia hi kutsongwani-kutsongwani. Zalezi, Jehova munhu wa lisine ka mina. Munhu loyi nzi zi kotako ku mu tsumba.”

Raymonde: “Nzi lo khongela ka Nungungulu kasi a nzi vuna ku mu tiva. Anzhako ka lezo, mina ni nuna wa mina hi lo sangula ku gonza a Biblia. Hi kugumesa, hi lo tiva lisine xungetano hi Jehova! Hi lo tsaka nguvu hi ku tiva lezi Nungungulu a tshamisileko zona.”

A Biblia gi maha zo hunza ku paluxa mawunwa xungetano hi Nungungulu, gi tlhela gi hi gonzisa lisine xungetano hi matshamela yakwe yo tsakisa. Gona i Mhaka yakwe yi pimisilweko, niku gi hi vuna “ku tiva a zilo lezi hi nyikilweko zona hi Nungungulu” hi matsenya. (1 Va Le Korinte 2:12) Hikuyini u nga gonziko ha wece lezi a Biblia gi hlamulisako zona a ziwutiso za lisima lezi a vanhu vo tala va ti mahako xungetano hi Nungungulu, kungo gakwe, ni lezi a to maha xikhatini xi tako ke? Gonza mihlamulo ya ziwutiso zo kari ka Internet. Zi kumeka hi xiPutukezi. Nghena ka www.jw.org “Ensinos Bíblicos > Perguntas Bíblicas Respondidas.” U nga kombela xigonzo xa Biblia kambe kwalomu ka site leyi kutani ka Timboni ta Jehova u ti tivako. Ha tsumba lezaku loku u maha lezo, u ta zi wona lezaku za olova nguvu a ku ranza Nungungulu ku hunza lezi kuzilava u tshukileko u zi alakanya.