‘Languta, nzi na nwina masiku wontlhe’

1. (a) Hlawutela mufananiso wa mavele ni nyasavari hi magezu ma tsongwani. (b) Xana Jesu i wu tlhamuselisile kuyini a mufananiso lowu ke?

A MUNWE wa mifananiso ya Jesu xungetano hi Mufumo wu wulawula hi murimi loyi a nga byala timbewu ti nene ta mavele, ni nala loyi a nga byala nyasavari xikari ka mavele. A nyasavari i mita mavele, hambulezo a murimi i laya malanza yakwe lezaku ma “zi tsika zi kula zinwe ku kala ku chikela kutshovela.” Xikhatini xa kutshovela, a nyasavari o hiswa kanilezi a mavele mo hlengeletwa. Jesu i lo tlhamusela a mufananiso lowo ha yece. (Gonza Mateu 13:24-30, 37-43.) Xana a mufananiso lowu wu wula yini? (Wona a kwadru “A mavele ni nyasavari.”)

2. (a) Lezi zi humelelako ka simu ga murimi zi kombisa yini? (b) Xana a nzima leyi yi ta wulawula nguvu hi xipanze xihi xa mufananiso ke?

² A zimaho za simu ga murimi loyi zi komba a xikhati ni lezi Jesu a to hlawulisa zona xikari ka vanhu a tlhela a hlengeletisa zona a ntlawa wontlhe wa mavele — ku nga maKristu ma totilweko, lawa ma to fuma zinwe naye Mufunweni wakwe. A kubyala ku sangulile hi Pentekosta wa 33 Nguveni ya Hina. A kuhlengeleta loko ku ta gumesa a xikhati lexi a vatotilweko lava va to ngha va ha hanya kugumeseni ka tiko legi va to kuma xifungo xabye xo gumesa, zonake va tekiwa vaya tilweni. (Mat. 24:31; Kuv. 7:1-4) Khwatsi hi lezi a munhu loku a hi le hehla ka xitsunga a zi kotako ku wona zontlhe zi nga lomu matlhelweni yakwe, a mufananiso lowu wu hi vuna ku wona zilo zi nga wa ta maheka nzeni ka xipimo xa 2.000 wa malembe. Na hi hi hehla ka xitsunga lexo, zimaho muni zi yelanako ni Mufumo hi zi kotako ku zi zwisisa ke? A mufananiso lowu, wu wulawula hi xikhati xa kubyala, kukula, ni kutshovela. A nzima leyi yi ta wulawula nguvu hi xikhati xa kutshovela.a

ZI MAHEKA JESU NA A ZI WONELELA HI LAHA KUSUHANI

3. (a) Zini zi nga humelela anzhako ka zana ga malembe go sangula? (b) Xiwutiso muni xi nga ka Mateu 13:28, niku xi mahilwe hi mani? (Wona kambe magezu ya lahasi magumo ka nzima.)

³ Kusanguleni ka zana ga malembe ga wumbiri Nguveni ya Hina, ‘ku lo woneka nyasavari’ a xikhati lexi a maKristu ya mawunwa ma nga sangula ku woneka lomu tikweni. (Mat. 13:26) Kala ka zana ga malembe ga wumune, a maKristu yo fana ni nyasavari ma wa tele nguvu ku hunza maKristu ma totilweko. Alakanya kambe lezaku ka mufananiso lowu, a malanza ma kombele a hosi ya wona lezaku ma tsuwulela nyasavari.b (Mat. 13:28) Xana a hosi yi te yini?

4. (a) Xana a hlamulo wa Jesu, a Hosi, wu komba yini? (b) Hi rini laha a maKristu yo fana ni mavele ma nga sangula ku woneka?

⁴ Na a wulawula hi mavele ni nyasavari, Jesu i te ngalo: “Ngha na mu zi tsika zi kula zinwe ku kala ku chikela kutshovela.” A xileletelo lexi xi komba lezaku kusukela ka zana ga malembe go sangula kala nyamutlha, xontlhe xikhati ku’ve ni maKristu yo kari ma totilweko yo fana ni mavele laha misaveni. A mhaka leyi yi tiyiswa hi lezi Jesu a nga byela vapizani vakwe hi nzhako ka xikhati aku: ‘Nzi na nwina masiku wontlhe, kala kugumelweni ka xikhati.’ (Mat. 28:20) Hikwalaho, Jesu i wa ta vikela maKristu ma totilweko masiku wontlhe kala xikhatini xa kugumesa. Hambulezo, kota lezi ma nga mitilwe hi maKristu yo fana ni nyasavari, a hi va tivi hi kumbhelela lava hakunene va nga lumba a ntlawa wa mavele xikhatini xontlhe lexo xo leha. Kanilezi, xikhatanyana mahlweni ka kuva a nguva ya kutshovela yi sangula, a ntlawa wa mavele wu lo sangula ku woneka. Zi mahisile kuyini?

A NTSUMI WU “LONGISELA A NDLELA”

5. Xi tatisekisile kuyini a xiprofeto xa Malaki ka zana ga malembe go sangula?

⁵ Mazana ya malembe mahlweni ka kuva Jesu a nyikile mufananiso wa mavele ni nyasavari, Jehova i pimisele muprofeti Malaki lezaku a profeta zilo zi yelanako ni mufananiso wa Jesu. (Gonza Malaki 3:1-4.) Johani Mubapatizi ku’ve yena ‘a ntsumi wu longiseleko ndlela.’ (Mat. 11:10, 11) Laha Johani a nga chikela hi 29 Nguveni ya Hina, makunu a xikhati xa kulamula a tiko ga Israeli xi wa chikele. Jesu i wa hi ntsumi wa wumbiri. I lo basisa tempeli ya Jerusalema makhati mambiri — a go ranga ku’ve kusanguleni ka wutireli gakwe; a ga wumbiri ku’ve kugumeseni ka gona. (Mat. 21:12, 13; Joh. 2:14-17) Hikwalaho, a ntiro wa Jesu wa kubasisa wu tekile xikhati xo kari.

6. (a) Hi kwihi a kutatiseka ka hombe ka xiprofeto xa Malaki ke? (b) Hi rini laha Jesu a nga hlola a tempeli ya moya? (Wona kambe magezu ya lahasi magumo ka nzima.)

⁶ Hi kwihi a kutatiseka ka hombe ka xiprofeto xa Malaki ke? Ka malembanyana ya le mahlweni ka 1914, Charles Taze Russell ni vanghana vakwe va hombe va mahile ntiro wo fana ni lowu wa Johani Mubapatizi. A ntiro lowo wa lisima wu wa patsa ku vuxa a lisine la Biblia. A Zigonzani za Biblia zi lo gonzisa a tlhamuselo wa lisine xungetano hi nzhiho wa Kristu, va komba ku a gonzo ya lezaku a vanhu vaswa tilweni mawunwa, va tlhela va huwelela lezaku a kugumesa ka Xikhati xa Vamatiko ku tshinele. Hambulezo, ku wa hi ni mitlawa yo tala ya wukhongeli yi nga ti wula lezaku valanzeli va Kristu. Hikwalaho, ku wa hi ni xiwutiso xa lisima xi nga lava hlamulo: Hi vamani xikari ka mitlawa leyi lava va nga hi mavele? Kasi ku hlamula xiwutiso lexi, Jesu i lo sangula ku hlola tempeli ya moya hi 1914. A ntiro lowo wa kuhlola ni kubasisa wu tekile xikhati xo kari — kusukela 1914 kala kusanguleni ka 1919.c

MALEMBE YA KUHLOLA NI KUBASISA

7. A xikhati lexi Jesu a nga sangula ku hlola hi 1914, zini a zi kumileko?

⁷ Zini lezi Jesu a zi kumileko a xikhati lexi a nga sangula ku hlola? Ku wa hi ni ntlawa wa Zigonzani za Biblia zo hiseka lowu hi xipimo xa 30 wa malembe wu nga tirisa a ntamu wabye ni titshomba tabye kasi ku yisa mahlweni a ntiro wa kuxumayela.d Handle ko kanakana, Jesu ni tingelosi va fanele ku ngha va tsakile nguvu hi ku ta kuma lezaku a ntlawa lowu wa vanhu va tsongwani, kanilezi vo tiya, vo fana ni tihlanga ta mavele wu wa nga tlimbiwangi hi nyasavari wa Satani! Hambulezo, ku wa hi ni xilaveko xa ku “basisa a vana va ka Levi,” ku nga vatotilweko. (Mala. 3:2, 3; 1 Ped. 4:17) Hikuyini?

8. Zini zi mahekileko anzhako ka 1914?

⁸ Kumbheleni ka 1914, a Zigonzani za Biblia zo kari zi wa khunguvanyekile hakuva zi wa nga yangi tilweni. Hi 1915 ni 1916, ku lo humelela kukaneta hi le handle ka hlengeletano loku ku nga mbheta ntamu a ntiro wa kuxumayela. A ku hunza lezo, anzhako ka kufa ka Makabye Russell hi Outubro wa 1916, ku lo humelela vakaneti lomu nzeni ka hlengeletano. A mune wa varangeli xikari ka lava va ntlhanu ni vambiri va nga rangela a Sociedade Torre de Vigia de Bíblias e Tratados, va lo ala xiboho xa lezaku Makabye Rutherford ava yena murangeli. Va lo zama ku vanga mitlawa xikari ka vamakabye kanilezi, hi Agosto wa 1917, va lo huma Beteli. Handle ko kanakana, loko ku’ve kubasisa! Ku nga hi lezo ntsena, a Zigonzani zo kari za Biblia zi lo hluliwa hi kuchava munhu. Hambulezo, kota ntlawa va lo vumela ku basiswa hi Jesu va tlhela va cica lezi zi nga laveka. Hikwalaho, Jesu i lo va lamula kota maKristu ya lisine yo fana ni mavele, zonake a ala maKristu wontlhe ya mawunwa a ku patsa ni lava va nga kumeka ka tichechi ta wuKristu ga mawunwa. (Mala. 3:5; 2 Tim. 2:19) Zini zi nga maheka hi kulanzela? Kasi hi tiva hlamulo wa kona, a hi tlheleni hi ya wona lezi hi wulawulileko hi zona ka mufananiso wa mavele ni nyasavari.

ZINI ZI MAHEKAKO ANZHAKO KA KUSANGULA KA XIKHATI XA KUTSHOVELA?

9, 10. (a) Zini lezi hi to zi kambisisa zalezi xungetano hi xikhati xa kutshovela? (b) Xini xo sangula xi mahekileko xikhatini xa kutshovela?

⁹ Jesu i te ngalo: “A kutshovela hi kugumesa ka tiko.” (Mat. 13:39) A xikhati lexo xa kutshovela xi sangulile hi 1914. Hi ta wulawula hi ntlhanu wa zilo lezi Jesu a nga profeta lezaku zi ta maheka ka xikhati lexo.

¹⁰ A xo sangula, ku wungeletela a nyasavari. Jesu i ngalo: “Hi xikhati xa kutshovela nzi taku ka vatshoveli: A kuranga wungeletelani a nyasavari, mu mu boha hi tinyanza.” Anzhako ka 1914, a tingelosi ti lo sangula ku ‘wungeletela’ a maKristu yo fana ni nyasavari hi ku ma hambanyisa ni “vana va mufumo” va totilweko. — Mat. 13:30, 38, 41.

11. Xini xi kombako kuhambana ka maKristu ya lisine ni ya mawunwa kala nyamutlha?

¹¹ Laha a ntiro wa kutshovela wu ngaya mahlweni, a kuhambana xikari ka mitlawa leyi ya yimbiri ku loya ku woneka. (Kuv. 18:1, 4) Hi 1919, zi lo woneka lezaku a Babuloni loyi wa Hombe i wile. Xini nguvunguvu xi kombileko kuhambana ka maKristu ya lisine ni ya mawunwa ke? I ntiro wa kuxumayela. Lava va nga rangela xikari ka Zigonzani za Biblia va lo sangula ku khanyisa lezaku za lisima a kuva vona wutsumbu va xumayela Mufumo. Hi xikombiso, a xiphephana xi humesilweko hi 1919, xi nga hi ni hloko ya mhaka, Ka Lava va Nyikilweko ku Maha Ntiro (hi xiNgiza), xi kucile wontlhe a maKristu ma totilweko lezaku ma xumayela hi muti ni muti. Xi waku ngalo: “A ntiro wu wonekisa ku khwatsi wu nga ta koteka; kanilezi ngwa Hosi, niku hi ntamu wakwe, hi ta wu maha. Wenawu u na ni lungelo ga ku wu maha.” Zini zi mahekileko anzhako ka lezo ke? Kusukela kwalaho, a Zigonzani za Biblia zi lo engetela a ntiro wa zona wa kuxumayela — ku bikile A Murinzeli hi 1922 (hi xiNgiza). Zalezo, a maKristu lawo ya lisine ma lo sangula ku tiveka nguvu hi ntiro wabye wa ku xumayela hi muti ni muti — khwatsi hi lezi za ha hiko tano ni nyamutlha.

12. Xana a ntlawa wa mavele wu hlengeletwa kusukela rini?

¹² A xa wumbiri, ku hlengeletela mavele. Jesu i laya a tingelosi takwe aku: ‘A mavele ma hlengeleteni magombeni ya mina.’ (Mat. 13:30) Kusukela 1919, a maKristu ma totilweko ma kari ma hlengeletwa bandleni ga wuKristu gi vuxisilweko. A maKristu ma totilweko lawa ma to ngha ma ha hanya kugumeseni ka tiko, a kuhlengeletelwa kabye ko gumesa ku ta maheka a xikhati lexi ma to amukela a nchachazelo wabye le tilweni. — Dan. 7:18, 22, 27.

13. Xana a bhuku ga Kuvululelwa 18:7 gi komba yini xungetano hi lezi a xibhayi, kutani Babuloni loyi wa Hombe zinwe ni wuKristu ga mawunwa va ti zwisa zona ka xikhati lexi?

¹³ A xa wunharu, mikosi ni kugetsela ka meno. Zini zi humelelako anzhako ka loku a tingelosi ti wungeletele nyasavari ke? Na a wulawula hi xiyimo xa ntlawa wa nyasavari, Jesu i ngalo: “Laho ku tava kona a mikosi ni kugetsela ka meno.” (Mat. 13:42) Xana lezo za maheka ka xikhati lexi ke? Ahihi. Inyamutlha, a wuKristu ga mawunwa, kota xipanze xa xibhayi, ga ha ti byela lezi: “Nzi muzinza, a nzi noni; cima nzi nga ta wona hlomulo.” (Kuv. 18:7) Kunene, a wuKristu ga mawunwa gi tizwa na gi hi ni ntamu hehla ka tihosi ta politika laha ka kuza gi ti wona kota “muzinza” a tshamileko hehla ka tona. Ka xikhati lexi, lava va yimelwako hi nyasavari vo giya, a va rili. Kanilezi, lokuloku a xikomu xi ta rima hi mbhinyi.

14. (a) Hi rini laha a maKristu ya mawunwa ma to ‘getsela meno,’ niku hikuyini? (b) Lezi hi mu zwisisako zona Mateu 13:42 zalezi, zi zwananisa kuyini ni magezu ma nga ka Tisimu 112:10 ke? (Wona magezu ya lahasi magumo ka nzima.)

¹⁴ Xikhatini xa kuxaniseka ka hombe, anzhako ka kuloviswa ka tihlengeletano tontlhe ta wukhongeli ga mawunwa, lava va nga hi vaseketeli va tona va ta tsutsuma va lavetela ka ku fihlala kona, kanilezi va nga ta ku kuma. (Luka 23:30; Kuv. 6:15-17) Hi ku wona lezaku va nga ta pona kuloviswa, va ta rila hi ku vumala xo maha va tlhela va ‘getsela meno’ hi kukwata. Khwatsi hi lezi Jesu a wulako na ka ha hi mahlweni ka xiprofeto xakwe xungetano hi kuxaniseka ka hombe, xikhatini lexo xa kukarateka, va ta tiba zifuva va “rila.”e — Mat. 24:30; Kuv. 1:7.

15. Zini zi to mahekela a nyasavari, niku zi ta maheka rini?

¹⁵ A xa wumune, ku hoxiwa phingweni ga nzilo. Xana a tinyanza ta nyasavari ti ta mahiwa yini? A tingelosi “ti ta va hoxa phingweni ga nzilo.” (Mat. 13:42) Lezo zi wula kuloviswa vaku bhi. Hikwalaho, lava va nga seketela tihlengeletano tontlhe ta wukhongeli ga mawunwa va ta loviswa yimpini ya Har–Magedoni, ku nga xipanze xo gumesa xa kuxaniseka ka hombe. — Mala. 4:1.

16, 17. (a) Hi xihi a ximaho xo gumesa lexi Jesu a xi kumbukako ka mufananiso wakwe? (b) Hikuyini hi wulako lezaku a ximaho lexi xi ta tatiseka xikhatini xi tako ke?

¹⁶ A xa wuntlhanu, ku ngangamela. Jesu i gumesa a xiprofeto xakwe hi ku wula lezi: “Zonake a valulamileko va ta ngangamela kotisa gambo mufunweni wa Raru wabye.” (Mat. 13:43) Xana lezo zi ta maheka rini, niku kwihi? A xiprofeto lexi xi ta tatiseka ka masiku ma ha tako. Jesu i wa nga profeti zilo zi mahekako laha misaveni ka xikhati lexi, kanilezi i wa profeta zilo zi to maheka tilweni xikhatini xi tako.f Wona zigelo zimbiri zi hi mahako hiva ni kuzwisisa loku.

¹⁷ A xigelo xo ranga, xiwutiso lexi xaku “rini.” Jesu i te ngalo: “[Ka xikhati lexo] a valulamileko va ta ngangamela.” Za dlunyateka lezaku a magezu lawa yaku “ka xikhati lexo,” ma wula a xikhati lexi a nyasavari a ‘hoxiwako pingweni ga nzilo,’ ku nga ximaho lexi Jesu a nga ha hi ku xi kumbuka. Lezo zi maheka ka xipanze xo gumesa xa kuxaniseka ka hombe. Hikwalaho, a ‘kungangamela’ ka vatotilweko konawu ku fanele ku maheka xikhatini lexo xa ha tako. Xa wumbiri, xiwutiso lexi xaku va ngangamela “kwihi.” Jesu i wulile lezaku a valulamileko va ta ‘ngangamela mufunweni.’ Xana lezo zi wula yini? A vatotilweko vontlhe vo tsumbeka lava va to ngha va ha hi laha misaveni anzhako ka loku ku hunzile a xipanze xo sangula xa kuxaniseka ka hombe va ta ngha va kumile xifungo xabye xo gumesa. Anzhako ka lezo, va ta hlengeletwa le tilweni, kota lezi zi kombiwako hi xiprofeto xa Jesu xungetano hi kuxaniseka ka hombe. (Mat. 24:31) Seyo va ta ngangamela “mufunweni wa Raru wabye,” niku xikhatanyana nzhako ka yimpi ya Har–Magedoni, va tava muswika wo tsaka wa Jesu ‘muchadweni wa Yivana.’ — Kuv. 19:6-9.

LEZI HI VUNEKISAKO ZONA

18, 19. Xana hina wutsumbu hi vunekisa kuyini hi ku zwisisa a mufananiso wa Jesu wa mavele ni nyasavari?

¹⁸ Xana hina wutsumbu hi vunekisa kuyini hi kuvululelwa loku a mufananiso lowu wu hi nyikako ke? Wona tindlela tinharu. Yo ranga, wu engetela wutlhari ga hina ga ku zwisisa zilo. A mufananiso lowu wu komba a xigelo xa lisima lexi xi mahako Jehova a ha tsika kubiha kuva kona. I ‘timisela a zibya lezi za zanga’ kasi ku longisela ‘a zibya za wuxinji’ — ku nga ntlawa wa mavele.g (Rom. 9:22-24) Ya wumbiri, wu tiyisa a kutsumba ka hina. Laha a kugumesa ku yako ku tshinela, a valala va hina va taya mahlweni va hi vukela, kanilezi ‘va nga ta hlula.’ (Gonza Jeremia 1:19.) Khwatsi hi lezi Jehova a vikeleko a ntlawa wa mavele hi kufamba ka malembe, a Dadani wa hina wa le tilweni i tava na hinawu ‘masikwini wontlhe’ ma ha tako hi ku tirisa Jesu ni tingelosi. — Mat. 28:20.

¹⁹ Ya wunharu, a mufananiso lowu wu hi vuna ku tiva a ntlawa wa mavele. Hikuyini a ku tiva ntlawa lowu zi nga za lisima ke? A ku tiva lava va nga vona maKristu yo fana ni mavele za lisima hakuva zi hi vuna ku tiva hlamulo wa xiwutiso xi mahilweko hi Jesu ka xiprofeto xakwe xo leha xungetano hi masiku yo gumesa. I lo wutisa aku: “Hi wihi loyi a nga nanza gi tsumbekileko ni go tlhariha ke?” (Mat. 24:45) A tinzima ta timbiri leti ti lanzelako, ti ta hi nyika a hlamulo wo zwala wa xiwutiso lexi.