Timhaka ta mabhuku ma tako ka Cibhukwana ca Mutlhangano
4-10 KA JANEIRO
TITSHOMBA TI NGA KA MHAKA YA NUNGUNGULU | LEVI 18-19
“Hi fanele kuva ni mahanyela ma basileko”
Murindzeli 6/19 paj. 28 par. 1
Vhumela ku Jehovha a ku vhikela ka ntlhamu wa Sathani
Laha Jehovha a nga xaxameta mahanyela yo biha ya vanhu va nga hanya kusuhani ni vaIzrayeli, i te: ‘Mu nga mahi lezvi va mahako le tikweni ga le Khanani leyo ndzi mu yisako kona; . . . A tiko gi ti nyenyezisile; ndzi lamulile kuwonha ka gona.’ A mahanyela ya vaKhanani ma wa hi yo nyenyeza laha ka kuza Nungungulu wa Izrayeli a wona tiko na gi chakile.— Levi 18:3, 25.
Murindzeli 02/17 paj. 17 par. 13
Jehovha i rangela vanhu vakwe
13 A varangeli va matiko man’wani va wa rangelwa hi wutlhari ga vanhu. Hi cikombiso, a varangeli va vaKhanani ni vanhu vabye va wa maha zvilo zvo tshisa, zvo kota ku hlengela masango ni xaka, ku hlengela masango wanuna ni wanuna kutani wasati ni wasati, ku hlengela masango ni cihari, ku maha miphahlo hi zvivanana, ni ku khozela zvifananiso. (Levi 18:6, 21-25) Ahandle ka lezvo, a varangeli va vaBhabhuloni ni vaGibhite va wa nga hi na milayo ya basiselelo yo fana ni leyi ya vanhu va Nungungulu. (Mitsengo 19:13) Kanilezvi, a vanhu va Nungungulu va wa zvi wona lezvaku a varangeli vabye va va kuca ku khozela hi ndlela yi basileko, va basa hi tlhelo ga civiri, va tlhela va potsa manyala hi tlhelo ga masango. Zvi te dlunya lezvaku va wa rangelwa hi Jehovha.
Murindzeli 1/07/14 paj. 7 par. 2
Lezvi Nungungulu a to maha hi wubihi
Ahati la’va alako ku cica mahanyela yabye ni lava va simamako ku maha zva kubiha ke? Ehleketa hi citsumbiso leci co kongoma: “Hakuva a valulamileko va ta aka tikweni, ni lava va mbheleleko va ta sala ka gona. Kanilezvi a vakubiha va ta susiwa laha misaveni, ni vakanganyisi va ta tsuwulwa ka yona.” (Mavingu 2:21, 22) Cikhatini leco, a kucetelo wa vanhu va kubiha wu nga ta hava kona. Ndzeni ka matshamela lawo ya kurula, a vanhu vo ingisa va ta tlhatlhiswa ka kungambheleli ka hina ka mabeleko. — Va Le Roma 6:17, 18; 8:21.
Kela titshomba ta moya:
Sentinela 15/6/06 paj. 22 par. 11
‘Ndzi wu randzisa kuyini a nayo wa wena!’
11 A tshamela ga wumbiri ga nayo wa Mosi legi gi nga komba a ku khatala ka Nungungulu hi vanhu vakwe ku wa hi ku kutsula. Jehovha i layile a varimi va vaIzrayeli lezvaku loku va tshovela a timbewu lomu masin’wini yabye va wa fanele ku tsika zvisiwana zvi kutsula lezvi va nga zvi siyetela. A varimi va wa nga faneli a ku tshovela a timbewu tontlhe ta lomu timbhirini ta simu ne va wa nga faneli ku khayela a mauvha wontlhe kutani maolivha. Va wa nga faneli ku tlhela vaya teka tinyandza ta mavele leti va nga phazama va ti siya. A lulamiselo legi gi wa vhuna zvisiwana, vahlavha, lava va felwa hi vapswali, ni lava vo felwa hi vanuna. Lisine ku a ku kutsula zvi wa lava ku ti karata. Kanilezvi, zvi wa vhuna zvisiwana lezvaku zvi nga hanyi hi ku kombela zomola. — Levi 19:9, 10; Deuteronome 24:19-22; Lisimu 37:25.
11-17 KA JANEIRO
TITSHOMBA TI NGA KA MHAKA YA NUNGUNGULU | LEVI 20-21
“Jehovha a va gondzisa mahanyela yo hambana ni ya va matiko lawa man’wani”
Sentinela 15/10/04 paj. 11 par. 12
Cini ci ku kholwisako lezvaku a paradhise gi tava kona?
12 Ku ni nchumu hi nga faneliko ku wu rivala. Nungungulu i byelile vaIzrayeli aku: ‘Mu ta hlayisa milayo yontlhe leyi ndzi mu leletelako inyamutlha, kasi ma fela kuva ni ntamu, mu ta zvi kota ku enghena mu teka a tiko.’ (Deuteronome 11:8) Ka bhuku ga Levi 20:22, 24, ku kumbukiwa a tiko galegi ga gin’we. Ku wuliwa lezvi: ‘Mu ta hlayisa milayo ya mina yontlhe, ni zvileletelo zva mina zvontlhe, mu zvi maha, kasi a tiko legi ndzi mu yisako ka gona a kuya aka, gi nga mu hlati. Ndzi sina ndzi mu byelile lezvaku: N’wina mu taya fumela a tiko gabye, ndzi ta mu nyika gona giva tshomba ya n’wina; a tiko gi khulungako masi ni wulombe.’ Hi zvalezvo, kasi a vaIzrayeli va kuma tiko legi Jehovha Nungungulu a nga va tsumbisile va wa fanele kuva ni wunghana naye. A va mu ingisangi Nungungulu. Hi ceco ci nga maha ku a tsika vaBhabhuloni va hlula vaIzrayeli va tlhela va va susa tikweni gabye.
Perspicaz vhol. 2 paj. 314-315
Tshomba
Ku wuliwa ni cihi ci siyelwako mugi wa tshomba kutani loyi a nga ni fanelo ya ku sala nayo loku a n’winyi wa kona afa. Ku ngava ni cihi leci a munhu a siyelwako hi vapswali vakwe loku vafa kutani a nyikiwako hi kuva tshomba ya lixaka leyo. A vherbo-tshinya ya ciHebheru yi tirisiwako i na·hhál (loku va wula nchumu ve: na·hhaláh). Yi yelana ni ku kuma kutani ku nyikela tshomba ya wena kutani ya lixaka. A kutala ka zvikhati hi loku yi hi ya ku nyiketana hi yona laha lixakeni. (Mitse. 26:55; Ezek. 46:18) Ka zvikhati zvin’wani ku tirisiwa a vherbho ya·rásh loku va wulawula hi “ku kuma tshomba kota mugi wa tshomba”. Kanilezvi a kutala ka zvikhati hi loku ku hi “ku teka tshomba” hambu loku yi nga hi ya laha lixakeni. (Gen. 15:3; Levi 20:24) Ka zvikhati zvin’wani gi nga wula “ku fumela; ku hlongola”, na zvi yelana ni kulwa yimpi va hlula. (Deut. 2:12; 31:3) A magezu ya ciGreki laha ka tshomba ma yelana ni gezu klé·ros, legi a ntumbuluko wa gona gi wulako “hlolo”, kanilezvi hi kufamba ka cikhati gi no cica gi wula ku ‘hlayiwa zin’we’, gi gumesa gi wula “tshomba.”— Mat. 27:35; Miti. 1:17; 26:18.
Perspicaz vhol. 1 paj. 279 par. 1
Zvinyanyani
Andzhako ka Ndambi, Nowa i no maha muphahlo hi ‘zvinyanyani zvi hlazvekileko’ ni zvihari zvin’wani. (Gen. 8:18-20) Andzhako ka lezvo, Nungungulu i no vhumeleta vanhu lezvaku vaga zvinyanyani, va halata nkhata wa kona basi. (Gen. 9:1-4; fananisa na Levi 7:26; 17:13.) Ka cikhati leco, kasi ku tiva ku a cinyanyani cokari ci hlazvekile kutani ahihi, zvi wa yelana ni ku Nungungulu wa vhumela ku maha hi cona muphahlo ke. Kanilezvi, mhakeni ya kuga, a Bhibhiliya a gi kombi a ku ku wa hi ni zvinyanyani zvo kari zvi nga woniwa na “zvi nga hlazvekangi”. A Nayo wa Mosi makunu hi wona wu ngata wu ta xaxameta zvinyanyani zvo hlazveka ni zvo kala ku hlazveka. (Levi 11:13-19, 46, 47; 20:25; Deut. 14:11-20) A Bhibhiliya a gi wuli a ku cini ci nga maha ku a zvinyanyani zvo kari zviva zvo “kala ku hlazveka”. Hambu lezvi ka ku a kutala ka zvona zvi wahi lezvi zva kuga nyama kutani lezvi zva kuga nyama yo bhola, a hi zvontlhe zvi nga kala zvi nga hlazvekangi. (Wona laha kaku POUPA.) Makunu loku ku yimisilwe civhumelwano ciswa, a nayo lowo wu no fuvisiwa, kota lezvi hi zvi wonako laha Nungungulu a nga dlunyatisela Pedro ka muwoniso lowu a ngava nawo.— Miti. 10:9-15.
Kela titshomba ta moya:
Perspicaz vhol. 1 paj. 572
Ku ti tsemelela
A Nayo wa Nungungulu wu wa betela ku a vaIzrayeli va ti tsemelela hi kota ya vafileko. (Levi 19:28; 21:5; Deut. 14:1) A cigelo ca kona hi ku a vaIzrayeli va wa hi vanhu vo basa va Jehovha, a tshomba yakwe yo hlawuleka. (Deut. 14:2) Kota vanhu vo basa, a vaIzrayeli va wa nga faneli ku ti nghenisela ka mikhuwo yi yelanako ni ku khozela zvifananiso. A zvilo lezvo zvo biha va nga maha na va ku vo rila vafileko, zvi wa patsa ku ti tsemelela, ku nga zvilo zva tshisela ga cima ka vanhu va tivako lisine xungetano hi ciyimo ca vafileko ni lezvaku a vafileko va ta vhuka. (Dan. 12:13; Mah. 11:19) Niku a ku betelwa ka ku ti tsemelela loko ka miri ku wa maha a vaIzrayeli va va ni cichavo hi miri lowu Nungungulu a nga wu vanga.
18-24 KA JANEIRO
TITSHOMBA TI NGA KA MHAKA YA NUNGUNGULU | LEVI 22-23
“Hi gondza yini ka tifesta leti va nga maha vaIzrayeli?”
Perspicaz vhol. 2 paj. 125-126
Mubuzo wa zvibaba zvi nga hiko na comelo
A siku go sangula ga mubuzo wa zvibaba zvi nga hiko na comelo gi wa hi siku ga mutlhangano wo hlawuleka; gi wa hi sabhadho kambe. Hi siku ga wumbiri, ku nga hi 16 ka Nisani, va wa teka sevhadha yo sangula ku tshovelwa — ku nga hi yona yo sangula ku buvha le Palestina— va famba nayo ka mupristi. Na ku nga se mahiwa mubuzo lowo, va wa nga faneli ku tshova ne mbewu yin’we lomu masin’wini vaga, ne pawa, ne ku woca vaga a timbewu tiswa. A mupristi i wa nyikela ka Jehovha a timbewu leto hi ndlela yo fananisa, hi ku ndziwilitela a nyandza ya timbewu yiya seno ni seno, lezvo na va nyikela muphahlo wa ku hiswa hi yivhu ya yi nene ya lembe gin’we ni mapa yo saseka ma vhuvilweko hi mafura ya zeti, ni munyikelo wa zvakunwa. (Levi 23:6-14) Ka cikhati leco, va wa nga layiwangi ku hisa laha alatini a timbewu to kari kutani mapa ya kona, a ku fana ni lezvi va nga maha vapristi hi kufamba ka cikhati. Ka mubuzo lowo, ku wa nga mahiwi munyikelo wa timbewu wa tiko gontlhe basi; kanilezvi hambu ngango kutani munhu a nga hi ni simu go kari i wa maha munyikelo wa kubonga. — Ekso. 23:19; Deut. 26:1, 2; wona laha kaku PRIMÍCIAS.
Zvi wa wula yini? A kuga tipawa to kala livrina ka nguva leyo, zvi wa yelana ni lezvi Jehovha a nga leletele Mosi, zvi tsalilweko ka Eksodusi 12:14-20, zvi patsako a nayo lowu wu nga ka vhesi 19, wu nge: ‘Lomu ka masiku ya ntlhanu ni mambiri ku nga dzuki ku kumiwa a comelo lomu tindlwini ta n’wina.’ Ka Deuteronome 16:3, a tipawa to kala livrina ti vitaniwa ku ‘cibaba ca kuxaniseka’, niku ti wa alakanyisa a vaJudha lembe ni lembe lezvi va nga sukisa zvona hi kupuruma le tikweni ga Gibhite (laha va nga vhumala ni cikhati ca ku kukumukisa a trigo yabye [Ekso. 12:34]). Lezvo zvi wa va alakanyisa tixanisa ni wukhumbi legi va nga tlhatlhisilwe ka gona, kota lezvi Jehovha a nga wula hi yece aku: Kasi ‘wontlhe masiku ya wutomi ga wena u alakanya a siku legi u humileko ha gona le tikweni ga le Gibhite.’ A kuva va tlhatlhisilwe, ni ku zwisisa lezvaku Jehovha hi yena a nga va tlhatlhisa, zvi wa va nyika cigelo co zwala ku maha a festa yo sangula ka tifesta tinharu ta hombe leti a vaIzrayeli va nga kari va maha lembe ni lembe. — Deut. 16:16.
Perspicaz vhol. 3 paj. 224 par. 3
Pentekosta
A trigo yo sangula ku buvha yi wa mahiwa zvo hambana ni lezvi va nga maha hi sevhadha yo sangula. Va wa fanele ku maha tipawa timbiri hi trigo ya tipimo timbiri ta wukhume ta efa (4,4 l), ga mapa yo saseka yi nga cheliwa livrina. Ti wa fanele kuva tipawa ti ‘humako mitini yabye’, lezvo zvi komba ku ti wa fanele ku fana ni leti va nga mahela kuga laha kaya; ti wa nga hi ta ku mahiwa kasi va ya maha hi tona munyikelo. (Levi 23:17) A tipawa leto va wa patsa ni munyikelo wa kuhiswa, wa ciwonho, ni zviyivhana zvimbiri zva matsune kota munyikelo wa kurula. A mupristi i wa ndziwilitela a tipawa ni zviyivhana lezvo mahlweni ka Jehovha hi ku tlhateka mandla hehla ka tipawa ni hehla ka nyama ya zviyivhana, a ma yisa seno ni seno. Leyo yi wa hi ndlela ya ku zvi nyikela ka Jehovha. Loku a zvi nyikele ka Jehovha hi ndlela leyo, a mupristi i wa guma a teka kasi aga kota munyikelo wa kurula. — Levi 23:18-20.
Murindzeli 15/5/14 paj. 28 par. 11
Waya mahlweni ni hlengeletano ya Jehovha ke?
11 A hlengeletano ya Jehovha yo hi mahela lezvi zva zvi nene nguvhu a cikhati leci yi hi kucako a ku ingisa wusungukati ga mupostoli Pawule gaku: “Ngha hi khatalelana kasi ha susumetana lirandzweni ni mitirweni yo saseka; na hi nga tsiki a tinkhozo ta hina khwatsi hi mukhuwo wa van’wani kanilezvi hi khongotelana; nguvhunguvhu kota lezvi mu wonako lezvaku a siku gi tshinela kusuhani.” (Mah. 10:24, 25) A mibuzo ya lembe ni lembe ni mitlhangano yin’wani kasi ku khozela yi wa aka a vaIzrayeli hi tlhelo ga moya. Tlhatakumbiri, a zvimaho zvo kota Mubuzo wo hlawuleka wa Mixaxa masikwini ya Nehemiya zvi wa hi cikhati ca kutsakisa. (Ekso. 23:15, 16; Neh. 8:9-18) Hi kuma civhuno co fana mitlhanganweni ya hina ya bandla, mitlhanganweni ya hombe, ni migotsovanyanweni. Ngha hi londzowota khwatsi a malulamiselo lawa kasi hi tiya hi tlhelo ga moya ni kuva ni litsako. — Tit. 2:2.
Kela titshomba ta moya:
Murindzeli 2/19 paj. 3 par. 3
Simama ku tsumbeka!
3 Ka hina malandza ya Jehovha, a kutsumbeka zvi wula ku mu randza hi mbilu yontlhe ni ku mu khozela na hi nga tlheli ndzhako ne ni kutsongwani, laha kaku hi rangisa kurandza kakwe ka zviboho zva hina. Wona lezvi a kutsumbeka ku tlhamuseliswako zvona lomu ka Bhibhiliya. Hi ku songa, lomu ka Bhibhiliya, a gezu “kutsumbeka” gi wula murumba kutani kumbhelela. Hi cikombiso, a vaIzrayeli va wa nyikela zvihari ka Jehovha kota miphahlo. A Nayo wu wa ku a zvihari lezvo zvi wa fanele kuva zvifuyo zvi mbheleleko. (Levi 22:21, 22) A vanhu va Nungungulu va wa nga vhumelelwi ku nyikela cihari co tsemeka nenge, ndleve kutani co bhoxeka tihlo; ne ku nyikela cihari co babya. A ka Jehovha zvi wa hi zva lisima a ku a cihari leco civa co mbhelela — ci nga kiyeli ciro co kari. (Mala. 1:6-9) Hinawu ha zvi zwisisa a ku hikuyini Jehovha a nga lava lezvaku ku nyikelwa zvilo zvo mbhelela, kutani zva murumba. Loku hi xava nchumu, ku ngava handzu, bhuku, kutani feramenta yo kari, hi lava nchumu wa murumba, wu nga kiyeliko cokari. Jehovha yenawu i zvi lavisa lezvo loku zvi ta ka lirandzo ni kutsumbeka ka hina. Zvi fanele kuva zvo mbhelela.
25-31 KA JANEIRO
TITSHOMBA TI NGA KA MHAKA YA NUNGUNGULU | LEVI 24-25
“Lezvi a lembe ga Jubhilewu gi yelanisako zvona ni kutlhatlhiswa ku tako”
Perspicaz vhol. 2 paj. 697-698
Kutlhatlheka
Nungungulu wa kutlhatlheka. Jehovha i Nungungulu wa kutlhatlheka. I tlhatlhisile vaIzrayeli wukhumbini le Gibhite. I va byelile lezvaku loku va ingisa milayo yakwe va nga ta tshuka va vhumala nchumu. (Deut. 15:4, 5) Dhavhidha i wulawulile hi “kurula” kutani kutlhatlheka lomu makhokholeni ya Jerusalema. (Lis. 122:6, 7) Hambulezvo, a Nayo wu wa wula lezvaku loku wanuna wo kari ava cisiwana, a nga ti xavisa kota khumbi kasi a kuma co ti hanyisa ni ngango wakwe. Kanilezvi, a Nayo wu waku andzhako ka 7 wa malembe na a hi khumbi, a muHebheru loye a nga tlhatlheka wukhumbini gakwe. (Ekso. 21:2) Hi nguva ya Jubhilewu (yi nga chikela andzhako ka 50 wa malembe), vontlhe vanhu lomu tikweni ga Izrayeli va wo tlhatlheka. A tikhumbi tontlhe ta vaHebheru ti wo tlhatlheka. Vontlhe va tlheliselwa a tshomba yabye. — Levi 25:10-19.
Perspicaz vhol. 2 paj. 315 par. 5
Tshomba
Kota lezvi a petso wu nga hi wa lixaka lelo zvizukulwaneni zvontlhe, wu wa nga faneli ku xaviselwa magumo. Hi lisine, loku a simu gi xavisiwa zvi wa fana ni loku gi no lugariwa, niku va wa xavisa (ku lugarisa) hi kuya hi preso ya timbewu leti gi to pswala ndzeni ka malembe lawa gi to rimiwa kala ku chikela lembe ga Jubhilewu. Ka lembe lego, a tshomba yontlhe yi wa fanele ku tlhela ka venyi va kona loku va nga se tekisa. (Levi 25:13, 15, 23, 24) A cileletelo leci ci wa patsa ni tiyindlu lomu ka madhoropa yo kala ku bhiyiwa hi muro, hakuva ma wa woniwa kota wutshamu ga laha libalangeni. A yindlu ya lomu madhoropeni ma nga bhiyelwe hi muro, a n’winyi wa yona i wa fanele ku yi tekisa ndzeni ka lembe basi. Loku a nga mahi lezvo ndzeni ka cikhati leco, makunu yi wa nga ha mu lumbi, yi wa hi ya loyi a nga xava. Kanilezvi, a tiyindlu ta lomu ka madhoropa ya vaLevhi, ni ka cihi cikhati zvi wa koteka ku a n’winyi wa yona a yi tekisa, hakuva a vaLevhi va wa nga hi na tshomba lomu tikweni. — Levi 25:29-34.
Perspicaz vhol. 2 paj. 610-611
Jubhilewu
Loku a vaIzrayeli va ingisa nayo wa Jubhilewu, zvi wa maha ku a tiko gi ngavi ka ciyimo co swara leci ci nga kona ka matiko yo tala nyamutlha, lomu zvi wonekisa ku khwatsi kova ni mitlawa yimbiri basi: ku nga zvisiwana zvo funya misava ni zviganyi zva kuga zvi xura zvi tlhela zvi halata. Lezvi a munhu ni munhu a nga wuyeliswa zvona zvi wa tiyisa tiko hakuva i hava a nga wela wusiwaneni go vhumala ni ko tshama ni ca kuga. Kanilezvi, munhu ni munhu i wa tirisa wutlhari ni wutivi gakwe kasi a tiko gontlhe gi vhuneka. Contlhe cikhati leci a vaIzrayeli va nga ingisa, Jehovha a katekisa tiko gi pfuna khwatsi a tlhela a va gondzisa, va wa ti buza hi titshomba ni mafumelwa ma nene, lezvi zvi nga kumiwako ntsena hi ku landza zvileletelo zva Nungungulu. — Isa. 33:22.
Kela titshomba ta moya:
Sentinela 1/9/09 paj. 22 par. 4
U ta ku yini loku u khunguvanyisiwa
Loku a muIzrayeli a vhukela muIzrayeli-kuloni a mu phodola tihlo a Nayo wu wa laya lezvaku yenawu a mahiwa zvezvo. Hambulezvo, loyi a nga bayisiwa kutani xaka gakwe a hi yena a nga fanele ku tsayisa loyi a nga mu bayisa. A Nayo wu wa laya lezvaku a mhaka leyo yi yisiwa ka valamuli lava va nga yimisilwe, kasi va ya yi xuxa khwatsi. A vanhu va wa zvi tiva lezvaku loyi a vhukelako mun’wani ha womu a mu bayisa yenawu i wa ta mahiwa zvezvo. Lezvo zvi wa maha ku a vanhu va ti wonela nguvhu, va potsa tiholova. Hambulezvo, ku wa hi ni zvin’wani zvi nga patseka laha ka mhaka leyi ya ku phota.
1-7 KA FEVEREIRO
TITSHOMBA TI NGA KA MHAKA YA NUNGUNGULU | LEVI 26-27
“Zvini u nga mahako kasi Jehovha a ku katekisa?”
Sentinela 15/4/08 paj. 4 par. 8
Potsa zvilo zvi nga vhuniko nchumu
8 A “titshomba” ti nga maha a nungungulu hi ndlela muni? Kota cikombiso, hi nga alakanyela a ribye lomu masin’wini le Izrayeli wa kale. A ribye lego zvi wa koteka ku gi tirisiwa kasi ku aka yindlu kutani muru. Kanilezvi, loku gi wo tirisiwa kota ‘cifananiso ci vatlilweko’ ca ku ‘khizamelwa’ ci khozelwa, makunu gi wa tava ribye ga cikhunguvanyiso ka vanhu va Jehovha. (Levi 26:1) A mali yonawu yi na ni lisima la yona wutomini ga hina. Ya laveka kasi ku xava zvo ti hanyisa niku hi nga yi tirisa kasi ku vhunetela ntiro wa Jehovha. (Mutsh. 7:12; Luka 16:9) Kanilezvi, loku hi yi rangisa, a ntiro wa hina kota maKristu hi wu siya ndzhako, ka cikhati leco a mali yi cica yiva nungungulu wa hina. (Lera 1 Timote 6:9, 10.) Ka tiko legi a vanhu va fako ni tindleve hi ku hlongolisela mali, zvi lava ku hi ti karata kasi hi veka mali wutshan’wini ga yona. — 1 Tim. 6:17-19.
Perspicaz vhol. 2 paj. 21 par. 2
Cichavo
A vanhu va Nungungulu va wa hi ni cichavo ca hombe nguvhu hi Mosi (ciHebheru: moh·ráʼ) hi kota ya lezvi Jehovha a nga mu tirisisa zvona. (Deut. 34:10, 12; Ekso. 19:9) Lava va nga hi ni kukholwa, va wa hi ni cichavo hi Mosi kota murangeli. Va wa zvi zwisisa lezvaku Nungungulu i wa wulawula navo hi ku tirisa Mosi. A vaIzrayeli kambe va wa fanele kuva ni cichavo ca hombe hi wutshamu go basa ga Jehovha. (Levi 19:30; 26:2) Lezvo zvi wula ku va wa fanele ku dzundza ni ku kombisa cichavo hi wutshamu lego go basa, hi ku khozela Jehovha kota lezvi a nga zvi lavisa zvona va tlhela va hanya hi milayo yakwe.
Sentinela 1/3/91 paj. 17 par. 10
A “kurula ka Nungungulu” a ku hlayise timbilu ta n’wina
10 Jehovha i byelile tiko ga Izrayeli aku: ‘Loku mu famba hi milayo ya mina, mu hlayisa zvileletelo zva mina, mu zvi maha, zvonake ndzi ta mu nyika tivhula hi zvikhati zva tona; ni misava yi ta humesa a pfuno wa yona, ni tisinya ta lomu masin’wini ti ta pswala mihandzu ya tona. Ndzi ta vanga kurula lomu tikweni ga n’wina; mu ta etlela khwatsi na mu nga dzukiswi hi munhu. Ndzi ta hetisa zvivandza lomu tikweni ga n’wina, ni supadho yi nga ta enghena lomu tikweni ga n’wina. Ndzi ta fambafamba cikari ka n’wina, ndziva Nungungulu wa n’wina, n’wina muva vanhu va mina.’ (Levi 26:3, 4, 6, 12) A vaIzrayeli va wa tava ni kurula hi lezvi Jehovha a nga va vhikela ka valala vabye; a tiko gabye gi ganya nguvhu, va tlhela vava ni wunghana go tiya naye. Kanilezvi, lezvo zvi wa to koteka ntsena loku va ingisa milayo yakwe. — Lisimu 119:165.
Kela titshomba ta moya:
Perspicaz vhol. 3 paj. 265
Ntungu
Yi nga va wela hi ku nga ingisi milayo ya Nungungulu. A tiko ga Izrayeli gi wa tlharihisilwe lezvaku loku va tsika ku ingisa civhumelwano leci va nga ci mahile na Nungungulu, zvi wa ta maha ku a ‘rumela a ntungu cikari kabye.’ (Levi 26:14-16, 23-25; Deut. 28:15, 21, 22) A Mitsalo yontlhe yi komba ku a kuhanya khwatsi, hi tlhelo ga nyama ni ga moya, zvi wa yelana ni ku katekisiwa hi Nungungulu (Deut. 7:12, 15; Lis. 103:1-3; Mav. 3:1, 2, 7, 8; 4:21, 22; Kuv. 21:1-4), a mababyi ma yelana ni ciwonho ni kungambheleli. (Ekso. 15:26; Deut. 28:58-61; Isa. 53:4, 5; Mat. 9:2-6, 12; Joh. 5:14) Makunu, hambu lezvi ka ku ka zvikhati zvokari Jehovha Nungungulu i babyisile vanhu kwalaho ni kwalaho, vo kota Miriyamu, na Uziya, na Gehazi, lava a nga vaba hi hlokonho (Mitse. 12:10; 2 Kro. 26:16-21; 2 Tih. 5:25-27), zvi wonekisa ku a kutala ka zvikhati a mababyi ni mitungu zvi wa humelela hi kota ya zviwonho lezvi a vanhu kutani tiko gi nga zvi maha. Va wo tshovela lezvi va nga byala; a miri wabye wu wo xaniseka hi kota ya mahanyela yabye yo biha. (Gal. 6:7, 8) Xungetano hi lava va nga ti nghenisela ka mahanyela yo nyenyeza, Mupostoli [Pawule] i tsalile lezvi: “Nungungulu i no va nyikela manyaleni, kasi va nyenyezisa a mimiri yabye . . . va amukela a tsayiselelo wu ringanako a ciwonho cabye.” — Rom. 1:24-27.
8-14 KA FEVEREIRO
TITSHOMBA TI NGA KA MHAKA YA NUNGUNGULU | MITSENGO 1-2
“Jehovha a xaxameta vanhu vakwe”
Sentinela 1/12/94 paj. 9 par. 4
Ku rangisa ku khozela Jehovha wutomini ga hina
4 Loku u wa nova ni thomo ga ku wona vaIzrayeli, na u hi le hehla, na va govile le ciwuleni, na u wonile yini? Na u wonile matenda ya talela ga cima, ma nga xaxametilwe hi mitlawa ya tixaka tinharu tinharu, le Norte, ni le Sul, ni le Este, ni le Oeste. A vaIzrayeli lavo va wa hi 3 000 000 ni kuhundza. Loku u relela u tshinela kusuhani, na u wonile ni mitlawa yin’wani kusuhani ni laha cikari. Ka mitlawa leyo ya mune, ku wa tshama mingango ya lixaka la ka Levhi. Laha cikari na cikari, ku nga randzelwe hi tipano to kari, ku wa hi ni nchumu wo hlawuleka. Ku wa hi “tenda ga mutlhangano”, kutani tabhernakeli, gi nga akilwe hi “vavanuna vo tlhariha” va ka Izrayeli hi ku landza planta leyi Jehovha a nga va nyikile. — Mitsengo 1:52, 53; 2:3, 10, 17, 18, 25; Eksodusi 35:10.
Perspicaz vhol. 1 paj. 39 par. 1
Wugovelo
A wugovelo ga vaIzrayeli gi wa hi ga hombe nguvhu. A 603 550 wa vavanuna lava va ngaya yimpini, ni vavasati, ni vanana, ni vakhosaheleko, ni lava va nga hi ni wulima go kari, ni 22 000 wa vaLevhi, ni ‘vanhu va tin’wani tixaka’ — va wa chikela 3 000 000 ni kuhundza. (Ekso. 12:38, 44; Mitse. 3:21-34, 39) A zvi tiveki khwatsi ku va wa tata wutshamu ga hombe ku kota kwihi; ku wuliwa zvilo zvo hambanahambana. A cikhati va nga govile kusuhani ni Jeriko, le Mikoveni ya Mowabhi, ku wuliwa lezvaku va wa ‘sukela le Bhet-Jeximote kala le Abhel-Xitamu’.— Mitse. 33:49.
Kela titshomba ta moya:
Perspicaz vhol. 3 paj. 396
Citsalela
I lista ya vanhu yi nga kari yi mahiwa. Va wa tolovela ku xaxameta hi mavito, tixaka, ni mingango yabye. Ku wa nga hi ku hlayela vanhu va va tiva ku vangani basi. A zvitsalela zva tiko gontlhe zvi kumbukiwako lomu ka Bhibhiliya zvi wa mahiwa hi zvigelo zvo tala, zvo yelana ni mikhupo, ku tiva lava va toya yimpini, kutani (ka ntlawa wa vaLevhi) kasi ku tiva lava va to tira lomu wutshan’wini go basa.
15-21 KA FEVEREIRO
TITSHOMBA TI NGA KA MHAKA YA NUNGUNGULU | MITSENGO 3-4
“Kasi a vaLevhi va wa tira yini?”
Perspicaz vhol. 3 paj. 484 par. 5
Mupristi
Ka civhumelwano ca Nayo. A cikhati leci a vaIzrayeli va nga hi tikhumbi le Gibhite, Jehovha i ti basisele a matewula wontlhe ya cinuna ya va ka Izrayeli a cikhati leci a nga daya matewula ya vaGibhite i ntungu wa wu 10. (Ekso. 12:29; Mitse. 3:13) Lezvo zvi mahile ku a matewula lawa ma lumba Jehovha kasi ma maha ntiro wakwe basi. Loku Nungungulu i wa no zvi lava, na a yimisile matewula wontlhe lawo ya vavanuna kasi va tira kota vapristi ni ku hlayisa a wutshamu go basa. Kanilezvi, i hlawulile vavanuna va lixaka la Levhi kasi va maha ntiro lowo. Hikwalaho, i tekile vavanuna lava va ka Levhi va vhaleta matewula wontlhe ya tixaka leti tin’wani ta 12 (a tixaka timbiri ta lava va nga huma hi ka vana va Josefa, Efrayime na Manasa). Ka citsalela co kari ci nga mahiwa, ku wonekile lezvaku ku wa hi ni matewula yo tala a ku hundza vavanuna va ka Levhi. Ku wa hi ni 273 wa matewula yo kala ma nga hi vaLevhi, ya hweti yin’we zviya mahlweni. Makunu kasi ku tirula matewula lawo ya 273, Nungungulu i no leletela lezvaku ku nyikelwa ntlhanu wa maxekeli (11 wa madholari) hi hloko yin’we ni yin’wani. A mali leyo yi wa fanele ku nyikelwa ka Aroni ni vana vakwe. (Mitse. 3:11-16, 40-51) Ne na ku nga se wuliwa lezvaku ku humesiwa mali leyo, Jehovha i wa sina a hlawulile vavanuna va ngango wa Aroni, va nga hi va lixaka la Levhi, kasi va tira kota vapristi cikari ka vaIzrayeli. — Mitse. 1:1; 3:6-10.
Perspicaz vhol. 2 paj. 693-694
Valevhi
Mitiro yabye. A vaLevhi va wa huma ka mingango yinharu, ya vana va Levi, ku nga: Gerxoni, Kohate na Merari. (Gen. 46:11; 1 Kro. 6:1, 16) Le ciwuleni, ngango ni ngango wu wa hi ni wutshamu ga wona kusuhani ni tabhernakeli. A va ngango wa Kohate, wo pswaliwa hi Aroni, va wa tshama le phambeni ka tabhernakeli, hi le mutsuwuka-gambo. A va ka Kohate lava van’wani va wa tshama le Sul. A va ka Gerxoni hi le Oeste, a va ka Merari hi le Norte. (Mitse. 3:23, 29, 35, 38) A vaLevhi va wa tira ku gwimba, ni ku tlhatlhelela, ni ku rwala a tabhernakeli loku va rura. Loku va lava ku rura, Aroni ni vana vakwe va wa susa kortina gi nga hambanisa Wutshamu go Basa ni Wutshamu go Basabasa, va filengeta hi gona a arke ga civhumelwano, ni maalati ni zvibya zvontlhe zvo basa. A va ka Kohate va guma va rwala nhundzu leyo. A va ka Gerxoni va wa rwala langwa la tenda, ni cisirelo ca nyangwa, ni tinguwo ta kona, makortina ya kona, ni tabhernakeli, ni tenda, ni langwa la kona, ni cisirelo ca nyangwa ya tenda, ni tinguwo ta hubye, ni tingoti ta kona (ko khwatsi ku wuliwa tingoti ta tabhernakeli ga kona); a va ka Merari va wa hlayisa mapulango ya tabhernakeli ni tivalelo ta kona, ni timhandze ta kona, ni zvitshamu zva gona, ni zvikhongwani zva tenda ni tingoti ta kona (ko khwatsi tingoti ta hubye leyi yi nga randzele a tabhernakeli). — Mitse. 1:50, 51; 3:25, 26, 30, 31, 36, 37; 4:4-33; 7:5-9.
Perspicaz vhol. 2 paj. 693-694
Valevhi
Masikwini ya Mosi, kala loku a muLevhi ava ni 30 wa malembe hi kona a nga sangula ku maha mitiro ya wuLevhi, yo kota ku rwala tabhernakeli ni zvibya zva gona a cikhati leci gi nga rurisiwa. (Mitse. 4:46-49) Ku ni mitiro yi nga mahiwa kusukela ka 25 wa malembe. Kanilezvi, zvi wonekisa ku yi wa nga hi mitiro yo bindza yo fana ni ku rurisa tabhernakeli. (Mitse. 8:24) Masikwini ya Hosi Dhavhidha, a malembe ma no hunguliwa mava 20. Dhavhidha i mahile lezvo hi ku a tabhernakeli (legi gi nga lava ku vhaletiwa hi tempeli) zvi wa nga ta ha lava ku gi rurisiwa. Va wa nyima ku tira kota vaLevhi hi 50 wa malembe. (Mitse. 8:25, 26; 1 Kro. 23:24-26; wona laha kaku IDADE, ERA.) A vaLevhi va wa fanele ku wu tiva khwatsi a Nayo. Va wa tolovela ku vitaniwa kasi vaya wu lera mahlweni ka vanhu ni ku va gondzisa. — 1 Kro. 15:27; 2 Kro. 5:12; 17:7-9; Neh. 8:7-9.
Kela titshomba ta moya:
Sentinela 1/8/06 paj. 23 par. 13
Kombisa ku wa tiva hi ku chava Jehovha!
13 Laha Dhavhidha a nga wona lezvaku Jehovha wa mu vhuna zvikaratweni zvakwe, zvi engetele cichavo leci a nga hi naco hi yena a tlhela a mu tsumba nguvhu. (Lisimu 31:22-24) Hambulezvo, kuve ni makhati manharu lawa Dhavhidha a nga kala ku chava Jehovha. Lezvo zvi mu nehele zvikarato. A gin’we ga wona kuve legi a nga pakela arke ga Jehovha lomu ka kareta giya Jerusalema, a tsika ku gi pingiwa hi vaLevhi, kota lezvi Nungungulu a nga layile. A cikhati leci Uza, loyi a nga fambisa kareta lego, a nga khoma arke laha gi nga lava kuwa, i no tekela dawa kwalaho hi kota ya “matloti yakwe” kutani ku kala cichavo. Uza i mahile ciwonho ca hombe futsi; kanilezvi, hi lisine, loyi a nga wonha nguvhu hi Dhavhidha a nga kala ku kombisa cichavo hi Nayo wa Nungungulu. Hi zvona zvi nga maha ku ku humelela khombo lego. A ku chava Nungungulu zvi wula ku maha zvilo kota lezvi yena a zvi lavisako zvona. — 2 Samueli 6:2-9; Mitsengo 4:15; 7:9.
22-28 KA FEVEREIRO
TITSHOMBA TI NGA KA MHAKA YA NUNGUNGULU | MITSENGO 5-6
“U nga va pimanyisisa kuyini a vaNazira?”
Perspicaz vhol. 3 paj. 71-72
Munazira
Ku ni zvilo zvinharu lezvi va nga betelwa lava va nga ti hlawulela kuva vaNazira: 1) Va wa nga faneli kunwa byala; ne va wa nga faneli kuga ni cihi ci nga hi ni zvokari zva mauvha, ya mambisi, ya ku buvha kutani yo woma, ne kunwa mujambani wa mauvha, wo tsombela, wo bava, kutani vhinagre ya kona. 2) Va wa nga faneli ku tsemeta misisi. 3) Va wa nga feli ku khumba cirumbi, hambu ca xaka go kota papayi, mamani, kutani makabye. — Mitse. 6:1-7.
Zvifungo zvo hlawuleka. Loyi a nga kari a maha cifungo leci ca “ku maha muNazira” [ku nga ku ti hlambanyela, u ti nyikela] i wa fanele ku ci mahela ku tirela Jehovha, na ku nga hi ku fela ku tsakisa vanhu hi ku ti tlakusa ka van’wani ni ku maha zvilo hi ku fela ku hlamaliwa. ‘Ka masiku wontlhe ya wunazira gakwe i wa basile ka Jehovha.’ — Mitse. 6:2, 8; fananisa na Gen. 49:26.
Hikwalaho, a zvileletelo lezvi a vaNazira va nga nyikilwe zvi wa yelana ni wukhozeli ga Jehovha hi ndlela yo hlawuleka. A kufana ni vapristi, lava hi kota ya ntiro wabye mahlweni ka Jehovha va nga kala va nga faneli ku khumba cirumbi, hambu ca vapswali vabye, ni vaNazira vonawu va wa nga faneli ku zvi maha lezvo. Hi kota ya ntiro wa lisima nguvhu lowu va nga wu maha, a vapristi ni lava va nga vhunetela vapristi, va wa nga faneli kunwa vhinyo kutani byala gin’wani a cikhati leci va mahako mitiro ya Jehovha Nungungulu. — Levi 10:8-11; 21:10, 11.
Ahandle ka lezvo, a muNazira (hi ciHebheru., na·zirʹ) i wa fanele ku “tsika misisi yakwe yi kula”, lezvo zvi wa vhuna ku vontlhe va tekela ku zvi wona ku i wa hi muNazira a basileko. (Mitse. 6:5) A gezu galegi ga gin’we ga ciHebheru ga ku na·zír, gi wa tirisiwa ka sinya ya mauvha yi “nga theniwangiko” kutani ku hungulelwa madhavi ka malembe ma nga vitaniwa sabhadho kutani hi lembe ga Jubhilewu. (Levi 25:5, 11) A cin’wani co hlamalisa hi ku leci ca ouro ci nga vekiwa laha phambeni ka cihuko ca mupristi, ci nga tsalilwe ku ‘Ku basiselwe Jehovha’ ci wa vitaniwa ku “cikombiso co basa ca ku ti nyikela ka Jehovha [hi ciHebheru: né·zer, gonawu gi tako hi kwalaha ka gezu na·zír]”. (Ekso. 39:30, 31) Leci a tihosi ta Izrayeli kambe ti nga boha lomu hlokweni kasi ku ti sasekisa, ci wa vitaniwa ku i né·zer. (2 Sam. 1:10; 2 Tih. 11:12; wona laha kaku COROA; DEDICAÇÃO.) Mupostoli [Pawule] i wulile lezvaku lomu bandleni ga wuKristu a wasati i nyikilwe misisi yo leha kota cifenengeto. A ka yena yi mu alakanyisa lezvaku a wutshamu gakwe gi hambene ni legi ga wanuna; i fanele ku alakanya wutshamu gakwe lomu ka malulamiselo ya Nungungulu — lezvaku i fanele ku ingisa. Makunu a milayo leyo ka vaNazira— ku nga tsemeti misisi (zvi nga zvilo zvo kala ku toloveleka ka vavanuna), ku nganwi ne vhinyo yitsongwani, ni ku ti basisa a nga ti nyenyezisi hi nchumu — yi wa vhuna muNazira lezvaku a tshama hi ku zvi alakanya ku i fanele kuva munhu wo ti tsona zvokari wutomini gakwe, ni ku ti koramisa a maha kurandza ka Jehovha. — 1 Kor. 11:2-16; wona laha ka ku CABELO; COBERTURA PARA A CABEÇA; NATUREZA.
Kela titshomba ta moya:
Sentinela 15/1/05 paj. 30 par. 2
Zviwutiso zva vagondzi
Samsoni i wa hi muNazira hi ndlela yo hambana ni ya van’wani vaNazira. Na a nga se pswaliwa, a ngilozi ya Jehovha yi byelile mamani wakwe yiku: ‘U ta xura nyimba, u pswala nisanyana. Ni likari li nga dzuki li khumba hloko yakwe, hakuva a n’wanana loye i ta maha muNazirita wa Nungungulu kusukela rumbyini ga nyine wakwe. Hi yena a ta nga sangula ku hlanguta va ka Izrayeli mandleni ya vaFilistia.’ (Valamuli 13:5) Makunu, Samsoni a nga ti mahelangi cifungo ca kuva muNazira. Hi Nungungulu a nga mu yimisa kuva muNazira wutomini gakwe gontlhe. A nayo lowu wa ku betela ku khoma zvirumbi wu wa nga tiri ka yena. Loku wu wa tira, a guma a phazama a khoma cirumbi, i wa ta tlhelisa kuyini ndzhako kasi a ya sangulisa wuNazira legi a nga pswaliwa nago ke? Makunu, zva dlunyateka ku lezvi zvi nga laveka ka loyi a nga hi muNazira wutomini gakwe gontlhe zva hambana hi ndlela yo kari ka loyi a nga ti mahela cifungo ca kuva muNazira.