Timhaka ta mabhuku ma tako ka Cibhukwana ca Mutlhangano
5-11 KA JULHO
TITSHOMBA TI NGA KA MHAKA YA NUNGUNGULU | DEUTERONOME 11-12
“Lezvi Jehovha a lavako ku hi mu khozelisa zvona”
Perspicaz vhol. 1 paj. 93 par. 5
Muhefemulo
Ku tira hi muhefemulo wontlhe. Khwatsi hi lezvi hi zvi wonileko, a “muhefemulo” ku wuliwa munhu yena ha yece. Hambulezvo, a mavhesi yo kari ma hi kuca ku hi lava Nungungulu hi mu randza hi tlhela hi mu tirela ‘hi mbilu yontlhe, ni muhefemulo wontlhe’ (Deut. 4:29; 11:13, 18), hi tlhelo gin’wani, Deuteronome 6:5, i wula lezvi: ‘U ta randza Jehovha Nungungulu wa wena hi mbilu yontlhe ya wena, ni muhefemulo wontlhe wa wena, ni ntamu wontlhe wa wena.’ Jesu i te ku laveka ku a munhu a tirela Nungungulu hi muhefemulo wontlhe, ntamu wontlhe, ‘ni kupima kontlhe’. (Mar. 12:30; Luka 10:27) Makunu a ciwutiso ku hikuyini a zviro lezvi zvin’wani zvi kumbukiwako ni muhefemulo, kuveni a muhefemulo wu patsa zvontlhe lezvo? Leci kuzvilava ci nga cona cigelo ca kona, hi nga ci fananisa hi ndlela leyi: A munhu a nga ti xavisa (ku nga muhefemulo wakwe) kota khumbi ka wokari, a sangula ku lumba loyi a ti xavisileko ka yena. Hambulezvo, zva koteka ku a nga mu tireli hi mbilu yontlhe, ne a nga ti karateli ku mu tsakisa. Lezvo zvi nga maha ku a nga tiri hi ntamu wontlhe kutani a nga tirisi wutlhari gakwe gontlhe kasi ku tsutsumisa a ntiro wa patrawu wakwe. (Wona mongo wa Efe. 6:5; Kol. 3:22.) Makunu, zvi wonekisa ku a zviro lezvi zvin’wani, zvi kumbukiwa kasi ku yisa kupima ka zvona kasi ku hi alakanyisa ku hi zvi tirisa ntirweni wa Nungungulu, ku nga loyi hi lumbako yena; ni ka N’wana wakwe, loyi a nga nyikela hakhelo ya kutlhatlhisa kasi a hi xava. A ku tirela Nungungulu hi “muhefemulo wontlhe” ku wuliwa munhu yentlhe, ku nga sali nchumu, wutlhari gontlhe kutani kuxuva ko kari. — Wona ni mongo wa Mat. 5:28-30; Luka 21:34-36; Efe. 6:6-9; Filp. 3:19; Kol. 3:23, 24.
Perspicaz vhol. 1 paj. 97 par. 7
Alati
A vaIzrayeli va wa leletelwe ku khungumula maalati wontlhe ya vakhozeli va zvifananiso ni ku khungumula zvifananiso zva kona, zvi nga tolovela ku akiwa kusuhani ni maalati lawo. (Ekso. 34:13; Deut. 7:5, 6; 12:1-3) Va wa nga faneli ku tshuka va aka maalati yo fana ni lawo ne ku tshuka va nyikela zvivanana vabye zvi hisiwa ndzilweni, a ku fana ni vaKhanani. (Deut. 12:30, 31; 16:21) Wutshan’wini ga kuva ni maalati yo tala, a vaIzrayeli va wa fanele kuva ni alati gin’we basi kasi ku mu khozela kona Nungungulu mun’we wa lisine; niku gi wa tava laha Jehovha va nga wa ta ku hlawula. (Deut. 12:2-6, 13, 14, 27; lezvo zva hambana ni lezvi zvi nga mahiwa le Bhabhuloni, lomu ku nga hi ni 180 wa maalati va nga khozela kona a nungungulu wa cisati wa ku hi Ishtar.) Kusanguleni, a vaIzrayeli va rumilwe ku maha alati hi maribye ma nga vatliwangiko, loku va tsemakanyile a Congo wa Jordhani (Deut. 27:4-8), a alati lego gi akilwe hi Joxuwa, le citsungeni ca Ebhale. (Jox. 8:30-32) A cikhati va nga tsemelana tiko, a lixaka la Rubheni ni la Gadhi ni khihlanya ga lixaka la ka Manasi va no aka alati ka wutshamu go kala gi nga hi gona, kusuhani ni Jordhani, lezvi zvi nga maha ku a tixaka leti tin’wani ti karateka kala laha va nga tiva lezvaku a hi ku khwatsi va wo gi akela ku vhukela wukhozeli ga lisine, kanilezvi, va wa gi akela kuva cialakanyiso ca ku va tsumbeka ka Jehovha kota Nungungulu wa lisine. — Jox. 22:10-34.
Kela titshomba ta moya
Perspicaz vhol. 2 paj. 208
Citsunga ca Gerezima
Andzhakunyana ka ku a tixaka ta ka Izrayeli ti hlulile tiko ga Ai, ti no ingisa cileletelo ca Mosi na ti rangelwa hi Joxuwa, ti tsombana laha citsungeni ca Gerezima ni ca Ebhale. Ka wutshamu lego, va no ingisela a cikhati leci ku nga leriwa a makatekwa lawa va nga wa ta ma kuma loku va ingisa Jehovha, ni makhombo lawa ma nga wa ta va wela loku va nga mu ingisi. A lixaka la ka Simoni, ni la ka Levhi, ni la ka Judha, ni la ka Isakari, ni la ka Josefa, ni la ka Bhenjamini, ti wa hi mahlweni ka Citsunga ca Gerezima. A valevhi ni arke ga civhumelwano va wa hi lomu nkoveni, a tixaka le tin’wani ta 6 ti wa hi mahlweni ka Citsunga ca Ebhale. (Deut. 11:29, 30; 27:11-13; Jox. 8:28-35) Zvi wonekisa ku a tixaka leti ti nga hi mahlweni ka Citsunga ca Gerezima hi tona ti nga hlamula laha ku nga leriwa makatekwa na va cuwukile seno ka citsunga leco, a tixaka leti tin’wani ti hlamula laha ku nga leriwa a makhombo ma nga leriwa na va cuwukile ka Citsunga ca Ebhale. Hambu lezvi ku alakanyelwako ku va lerile makatekwa na va cuwukile Citsungeni ca Gerezima hi kota ya lezvi ci nga saseka nguvhu ni ku nona ka cona, ci hambanako ni Citsunga ca Ebhale, ci teleko hi maribye ci nga cihala kambe, a Bhibhiliya a gi wuli nchumu mhakeni leyi. A Nayo wu lerilwe hi gezu go tlakuka ‘mahlweni ka tlhangano wontlhe wa ka Izrayeli, ni mahlweni ka vavasati ni vanana ni valuveli lava va nga cikari kabye.’ (Jox. 8:35) A vanhu lavo va talela ga cima va zvi zwile ni kwihi laha va nga hi kona zvitsungeni lezvo. Zvi wonekisa ku lezvo zvi kotekile hi kota lezvi a wutshamu lego gi mahako ku a gezu giya kule loku a munhu a wulawula. — Wona laha kaku CITSUNGA CA EBHALE.
12-18 KA JULHO
TITSHOMBA TI NGA KA MHAKA YA NUNGUNGULU | DEUTERONOME 13-15
“A Nayo wa Mosi wu wa kombisa kuyini a ku Jehovha wa khatala hi zvisiwana?”
Perspicaz vhol. 1 paj. 732 par. 7
Zva wukhume
Zvi wonekisa ku ku wa hi ni munyikelo wun’wani wa zva wukhume, wa wumbiri, va nga hlengeleta lembe ni lembe kasi wu seketela zvin’wani, wu wa nga seketeli vaLevhi hi kukongoma, hambu lezvi va nga vhuneka hi wona. Wu wa tolovela ku tirisiwa hi mingango ya ka Izrayeli loku yi tlhangana ka tifesta ta tiko gontlhe. Loku ku hi lezvaku lezvi va nga hlengeleta zvi wa karata ku zvi rwala va famba nazvo le Jerusalema, makunu va wa xavisa va teka mali leyo kasi va ya ti buza ni ku yi tirisa hi cikhati ca gotsovanyano. (Deut. 12:4-7, 11, 17, 18; 14:22-27) Andzhako ka lembe ga sabhadho ga wunharu ni ga wu 6, legi gi nga hi kona loku ku tlhanganisiwa 7 wa malembe, makunu a munyikelo lowu wu wa tirisiwa kasi ku vhuna vaLevhi, vahlavha, lava vo felwa hi vanuna, ni lava vo felwa hi vapswali va lomu cipandzeni cabye; wu wa nga tirisiwi ka mitlhangano ya hombe ya tiko. — Deut. 14:28, 29; 26:12.
Perspicaz vhol. 3 paj. 475-476
Lembe ga Sabhadho
A lembe ga Sabhadho gi wa vitaniwa ku i “lembe ga kutlhatlhisa [hash·shemit·tahʹ]”. (Deut. 15:9; 31:10) Ndzeni ka lembe lego, a tiko gi wo humula futsi, kutani ku gi tlhatlheka, gi tshama gi nga rimiwi. (Ekso. 23:11) Va wa humula kambe, kutani ku va wa tlhatlhiswa ka mangava lawa va nga hi nawo. Ku wa hi ‘kutlhatlhisa ku nga bikiwa hi vito ga Jehovha’, kasi ku mu dzundza. Hambu lezvi a van’wani va nga zvi wonisiko lezvo, a titlhari to kari ti li a mangava ma wa nga vhinyiwi hi kumbhelela, kanilezvi, loyi a dhevhiwako i wa nga ta kurumeta muHebheru-kuloni a dhevhako lezvaku a hakhela hakuva ka lembe lego a murimi i wa nga ta tira mali. Kanilezvi, zvi wa koteka ku a londza mangava yakwe ka muhlavha. (Deut. 15:1-3) A varabhi vo kari va nyima laha ka ku a mangava lawa a munhu a nga maha kasi ku vhuna makabye a nga wusiwaneni ma wa vhinyiwa ma nga ha hakheliwi; kanilezvi, lawa ya ku yelana ni bhindzu ma wa nga ngheni ka cileletelo leci. Va wula lezvaku ka zana ga malembe go sangula Nguveni ya Hina Hillel i yimisile lulamiselo ga ku zvi koteka ku loyi a nga pembisa aya tribhunali a ya maha dheclarasawu go kari gi vhalelako ku a mangava lawo ma vhinyiwa. — The Pentateuch and Haftorahs, gi tsalilweko hi J. Hertz, Londres, 1972, pp. 811, 812.
Perspicaz vhol. 1 paj. 836 par. 6
Nandza
Lezvi a nandza ni patrawu wa kona va nga fanele ku tirisanisa zvona. Cikari ka vaIzrayeli, a wunandza ga muHebheru gi wa hambene ni ga wamatiko, loyi wo kala a nga hi muHebheru, kutani muhlavha. Loyi wo kala a nga hi muHebheru i wa lumba patrawu wakwe futsi laha ka ku loku a patrawu wakwe afa, i wa sala a tirela n’wana wa kona (Levi 25:44-46), kanilezvi, a muHebheru i wa fanele ku guma a tlhatlhiswa ka lembe ga wu 7 ga wunandza gakwe, kutani hi lembe ga Jubhilewu, ni gihi gi rangako gi chikela. Ka malembe lawa a muHebheru a nga hi nandza i wa fanele ku khomisiwa ku khwatsi hi loku a no tholiwa. (Ekso. 21:2; Le 25:10; Deut. 15:12) A muHebheru loyi a nga ti xavisa a tirela munhu wo kala a nga hi muHebheru, kutani xaka ga munhu loye, zvi wa koteka ku a ti tlhatlhisa hi yece kutani a tlhatlhisiwa hi xaka gakwe gi nga hi ni tifanelo ta ku mu tlhatlhisa. A ntsengo wa ku mu tlhatlhisa hi wona wu ya hlayelwa hi kuya hi malembe ma kiyelako kala lembe ka Jubhilewu kutani lembe ga wu 7 ga wunandza gakwe. (Levi 25:47-52; Deut. 15:12) Loku a muHebheru a huma ka wunandza gakwe, a patrawu wakwe i wa fanele ku mu nyika cinyikiwo kasi a ya zvi kota ku sangula wutomi kota munhu a tlhatlhekileko. (Deut. 15:13-15) Loku a ti xavisile na a hi ni sati, i wa famba ni sati wakwe. Kanilezvi, loku a patrawu wakwe a no mu nyika sati (zvi wonekisako ku a ngava sati wamatiko, loyi a nga wa ta kala a nga tlhatlheki ka wunandza gakwe hi lembe ga wu 7), a wasati loye ni vontlhe vana va nga pswala, va wa ta lumba patrawu wa kona. Ka ciyimo leco, a nandza ga muHebheru gi nga hlawula ku nga tlhatlheki loku gi zvi lava. Makunu i wa fanele ku bhoxiwa ndleve hi litlhawo, lezvi zvi nga komba ku i wa ta simama ava nandza gakwe kala rini. — Ekso. 21:2-6; Deut. 15:16, 17.
Kela titshomba ta moya
Sentinela 1/04/06 paj. 31
Zviwutiso zva vagondzi
Zvini hi nga gondzako ka lezvi Eksodusi 34:26 a betelako, zvaku: ‘U nga bhiki cimbutana mafini ya nyine wa cona”?
Lezvi a Nayo wa Mosi wu nga wula, zvi kumekako makhati manharu lomu ka mitsalo yo basa, zvi hi vhuna ku wona lezvi Jehovha a zvi wonako na zvi fanela, ku zwela wusiwana kakwe ni wunene gakwe. Zvi tlhela zvi dlunyatisa khwatsi ku wa gi nyenya a wukhozeli ga mawunwa. — Deuteronome 14:21.
A ku bhika cimbutana kutani cihari cin’wani hi mafi ya mamani wa cona, a zvi yelani ne ni kutsongwani ni lezvi Jehovha a nga zvi vangisa zvona zvilo. A mafi i ma mahele ku an’wisa n’wana kasi a kula. Makunu, kota kuwula ka tlhari yo kari, a ku bhika ciharana hi mafi ya mamani wa cona, zvi wa nga ta kombisa “cichavo ne citsongwani ka lezvi Nungungulu a nga zvi yimisa a tlhela a zvi basisa laha ka n’wana ni mamani wa kona”.
A van’wani va wula lezvaku a ku bhika cimbutana hi mafi ya mamani wa cona kuzvilava wu wa hi mukhuwo wa vakhozeli va zvifananiso, va nga maha kasi a vhuna yina. Loku lezvo zvi hi lisine, zvi wa ta vhikela vaIzrayeli ka mikhuwo yo kala hloko ni yo kala ku zwela wusiwana ya wukhongeli ga vamatiko lava va nga va randzele. A Nayo wa Mosi wu betele vaIzrayeli hi kukongoma lezvaku va nga landzeli mikhuwo ya matiko lawo. — Levi 20:23.
Hi kugumesa, hi wona kuzwela wusiwana ka Jehovha lomu ka nayo lowo wo kongoma. Hi lisine lomu ka nayo lowo ku wa hi ni zvileletelo zvi nga yelana ni ku betela ku xanisa zvihari ni zvileletelo zvi nga yelana ni ku hlayisa zvilo zva ntumbuluko. Hi cikombiso a nayo lowu wu wa patsa a zvileletelo zvi nga betela ku maha munyikelo hi cihari ci nga kala ci nga se tlhanganisa a 7 wa masiku hi wutsongwani ga kona na ci pswalilwe, ku daya cihari ni vana va cona hi siku gin’we, ni ku teka cisaka ca cinyanyani ni matandza kutani mavhinyani ya kona. — Levi 22:27, 28; Deuteronome 22:6, 7.
Zvi laha kubaseni ku a nayo lowo wu wa nga hi wa zvileletelo ni ku betela zvilo basi. Wu wa patsa zvin’wani kambe, ku nga matshinya ya milayo lawa ma hi vhunako kuva ni mahanyela ma nene lawa hi lisine ma kombisako matshamela yo hlamalisa ya Jehovha. — Lisimu 19:7-11.
19-25 KA JULHO
TITSHOMBA TI NGA KA MHAKA YA NUNGUNGULU | DEUTERONOME 16–18
“Ndlela ya ku lamula khwatsi”
Perspicaz vhol. 1 paj. 479 par. 5
Wukhumu
A ku tshova nayo wu yelanako ni kulamula khwatsi hi kota ya wukanganyisi zvi nga wuliwa kambe ku wukhumu, niku ku wa hi ni zvotala lezvi a nayo wu nga zvi betela, zvo kota ku xavelela, zvinyikiwo, cihlawulela ni zvin’wani zvi nga wa ta maha ku a mulamuli a nga xuxi timhaka hi kuya hi lezvi zvi lavekisako zvona. A zvinyikiwo ‘zvi vhala a matihlo ya lava va wonako’. (Ekso. 23:8) ‘A zvinyikiwo zva tsopetisa a matihlo ya titlhari’. (Deut. 16:19) Hambu loku a mulamuli ova ni wutlhari go kota kwihi, a nga tshuka a nga xuxi timhaka hi kuya hi lezvi zvi lavekisako zvona loku a nyikiwa cinyikiwo hi lava va patsekako ka mhaka leyo. Loku a nayo wa Nungungulu wu wulawula hi wukhumu a wu wuli ka zvinyikiwo basi, kanilezvi ni ka lezvi a munhu a ti zwisako zvona hi mun’wani; wu ngalo: ‘U nga cuwuki a nghohe ya cisiwana, hambu ku yimela a wahombe.’ (Levi 19:15) Makunu ku nga khataliseki lezvi a vanhu va nga ti zwisa zvona hi munhu loye, a mulamuli i wa nga faneli ku kona munhu wo ganya mhakeni yakwe hi lezvi a nga ganya basi. — Ekso. 23:2, 3.
Perspicaz vhol. 3 paj. 106 par. 7
Tinumero, lezvi ti tsalisiwako zvona
Numero 2. A numero 2 yi tolovela ku kumeka ka timhaka ta kulamula. A kuva a vakustumunyu vambiri va nyimela mhaka yo kari, zvi maha ku a wukustumunyu lego giva ni ntamu. A vakustumunyu vambiri kutani vanharu, va wa laveka kasi ku tiyisa mhaka yo kari mahlweni ka mulamuli. A tshinya lego ga nayo ga landzelwa kambe lomu bandleni ga wuKristu. (Deut. 17:6; 19:15; Mat. 18:16; 2 Kor. 13:1; 1 Tim. 5:19; Mah. 10:28) Nungungulu i landzele tshinya legi ga nayo hi ku hi nyika N’wana wakwe kota muhanyisi wa hina. Jesu i te: “Lomu Nayweni wa n’wina kambe ku tsalilwe ku ngalo: ‘A wukustumunyu ga vanhu vambiri gi tiyile.’ Mina ndza ti kustumunyela ha ndzoce, na Papayi loyi a ndzi rumileko wa ndzi kustumunyela.” — Joh. 8:17, 18.
Perspicaz vhol. 3 paj. 486 par. 7
Mupristi
A vapristi ku wa hi vona vo sangula va nga hi ni lungelo ga ku tlhamusela nayo wa Nungungulu, niku va wa hi ni wutihlamuleli ga lisima ga ku xuxa timhaka ta vaIzrayeli. Ka madhoropa lawa Jehovha a nga nyikile vapristi, va wa tshama na va longile a ku vhunetela valamuli, niku loku a timhaka to kari ti woneka na ti karata nguvhu a ku ti xuxa laha ka kuza a titribhunali ta cipandze leco ti nga zvi koti a ku ti xuxa, a vapristi va wa tira zvin’we ni valamuli kasi ku xuxa timhaka leto. (Deut. 17:8, 9) Loku ku tshuka ku kumiwa munhu a fileko, na a nga tiveki loyi a nga mu daya, a vapristi va wa fanele ku patsana ni masingalakati ya dhoropa lego va maha zvontlhe zvi nga laveka lezvaku va lulamisa a mhaka leyo kasi a dhoropa legi va nga mu kuma kona gi ngavi ni nandzu wa nkhata. (Deut. 21:, 2, 5) Loku a nuna wa ciluse a lumbeta sati wakwe ku i mahile wubhayi cihundleni, a wasati loye i wa fanele ku yisiwa ka wutshamu go basa, laha a mupristi a nga wa ta ya maha lezvi a nayo wu nga leletela, kasi ku kombela Jehovha lezvaku a lamula mhaka leyo hi yece, a va vhuna ku tiva lisine la ku a wasati loye i mahile wubhayi hakunene kutani vo mu lumbeta ke. (Mitse. 5:11-31) Ka timhaka tontlhe, lezvi a vapristi kutani valamuli va nga zvi wula andzhako ka ku xuxa mhaka yo kari, zvi wa fanele ku ingisiwa, loku a wokari a nga zvi ingisi kutani a nga kombisi cichavo, i wa konelwa kufa.— Mitse. 15:30; Deut. 17:10-13.
Kela titshomba ta moya
Perspicaz vhol. 2 paj. 86-87
Ku hlongola
Hi kuya hi nayo, loku a wokari a mahileko ciwonho zvi lava ku a tsayisiwa hi ku susiwa, ku wa fanele kuva ni wukustumunyu ga vanhu vambiri hi wutsongwani ga kona. (Deut. 19:15) A vakustumunyu lavo va wa fanele ku ranga hi vona va tsayisa muwonhi hi ku mu gandla hi maribye. (Deut. 17:7) Lezvo zvi wa ta kombisa ku va hisekela ku landzela nayo wa Nungungulu ni kubasa ka bandla ga Izrayeli, niku zvi wa ta komba khwatsi ku a wukustumunyu gabye lisine, kutani ku zvi va vhuna ku cica mawonela loku ku hi lezvaku a hi lisine kutani loku va nga tiyiseki khwatsi ku lisine.
26 KA JULHO – 1 KA AGOSTO
TITSHOMBA TI NGA KA MHAKA YA NUNGUNGULU | DEUTERONOME 19–21
“A wutomi ga munhu ga lisima nguvhu ka Jehovha”
Murindzeli 11/17 paj. 16 par. 4
Pimanyisa a kululama ka Jehovha ni wuxinji gakwe
4 Jehovha i byelile vaIzrayeli lezvaku va hlawula mimiti yinharu ka tlhelo gin’we ga Jordhani ni yinharu ka legi gin’wani. Hikuyini? I wa mahela ku a mudayi zvi mu olovela ku hatla a tsutsumela ka wun’we wa yona. (Mitse. 35:11-14) A tindlela ta kuya mimitini leyo ti wa hlayisiwa khwatsi kasi ti fambeka. (Deut. 19:3) Hi kuya hi mukhuwo wa vaJudha, ku wa hi ni tisinali tindleleni leto kasi ku kongomisa munhu loku a tsutsuma. Kota lezvi ku nga hi ni mimiti ya wuponelo le Izrayeli, zvi wa nga lavi ku a muIzrayeli a tsutsumela ka tiko gin’wani loku a daya munhu hi kuphazama, hakuva i wa ta tshuka a ya ringwa ku khozela vanungungulu va mawunwa.
Murindzeli 11/17 paj. 17 par. 9
Pimanyisa a kululama ka Jehovha ni wuxinji gakwe
9 A cin’we ca zvigelo zva hombe zva kuva ni mimiti ya wuponelo ku wa hi ku vhikela vaIzrayeli lezvaku va ngavi ni nandzu wa nkhata hi ku daya munhu. (Deut. 19:10) Jehovha wa gi randza wutomi. Hikwalaho wa ku venga a kudaya. (Mav. 6:16, 17) Kota Nungungulu wo lulama ni wo basa, a nga zvibi hi makatla hambu loku a munhu a no daya hi kuphazama. Lisine ku a munhu loye i wa mahelwa wuxinji. Kanilezvi a kuranga i wa fanele ku tlhamusela ciyimo cakwe ka madhota. Loku a madhota ma wona ku hakunene yive mhango basi, a mudayi loye i wa fanele ku tshama mutini wa wuponelo kala a mupristi wa hombe afa. Lezvo zvi nga ha wula ku a mudayi a hanya mutini wa wuponelo kala afa. A lulamiselo legi gi wa vhuna vaIzrayeli ku wona lezvaku a wutomi gi basile. Kasi ku dhumisa a Munyiki wa wutomi, va wa fanele ku hlota tindlela tontlhe ta ku potsa ku veka wutomi ga van’wani mhangweni.
Perspicaz vhol. 3 paj. 522
Nkhata
A munhu i wa hi ni fanelo ya ku ti buza hi wutomi legi Nungungulu a mu nyikileko, niku ni wihi loyi a nga wa ta mu tsemarisa a wutomi lego i wa ta ti hlamulela hi lezvo ka Nungungulu. Lezvo zvi wonekile andzhako ka loku Kana a dele Abheli, laha Nungungulu a ngaku: “A gezu ga nkhata wa nakuloni gi rilile misaveni gita ka mina.” (Gen. 4:10) Hambu loku a wokari a zonda makabye wakwe laha ka kuza a lava ku mu wona na a file, kutani ku mu hembela, kutani ku nyika wukustumunyu ga mawunwa kasi ku veka wutomi ga makabye wakwe mhangweni, a munhu loye i wo ti nehela khombo hi yece go fana ni legi a nga lava ku gi kumiwa hi makabye wakwe. — Levi 19:16; Deut. 19:18-21; 1 Joh. 3:15
Kela titshomba ta moya
Perspicaz vhol. 3 paj. 741 par. 1
Hubye ya kulamula
A hubye ya kulamula ya lomu cipandzeni yi wa kumeka laha nyangweni ka dhoropa. (Deut. 16:18; 21:19; 22:15, 24; 25:7; Rute 4:1) A ku “nyangwa” ku wuliwa wutshamu go kala nchumu gi nga hi lomu dhoropeni, kusuhani ni laha nyangweni. Ka wutshamu lego gi nga vitaniwa ku tinyangwa, ku wa tlhangana citshungu ci lerelwa Nayo, niku hi kwalaho kambe va nga nyikiwa kona zvileletelo. (Neh. 8:1-3) Laha nyangweni zvi wa olova ku kuma timboni ka zvilo zvi yelanako ni wutomi ga vanhu, zvo kota ku xaviselana tshomba ni zvin’wani, hakuva ndzeni ka siku a vanhu vo tala va wa huma ni ku nghena hi laha nyangweni ya dhoropa. Lezvi a valamuli kambe va nga lamula laha kubaseni zvi wa ta va kuca ku va lamula khwatsi va tlhela va maha ciboho ca ci nene. Zvi wonekisa ku kwalaho nyangweni ku wa hi ni wutshamu laha zvi nga koteka ku a valamuli va maha ntiro wabye na va tlhatlhekile. (Joba 29:7) Samuweli i waya Bheteli, ni Gilgali, ni Mizpa a rendzelekela ‘a famba a lamula va ka Izrayeli mitini leyo yontlhe’ ni le Rama, ku nga lomu a nga tshama kona. — 1 Sam. 7:16, 17.
2-8 KA AGOSTO
TITSHOMBA TI NGA KA MHAKA YA NUNGUNGULU | DEUTERONOME 22-23
“A Nayo wa Mosi wu wa kombisa kuyini a ku Jehovha wa khatala hi zvihari?”
Perspicaz vhol. 2 paj. 105-106
Ndzhwalo
A kaleloko a zvihari zvi wa tolovela ku tirisiwa kasi ku rwala zvilo. A vaIzrayeli va wa byelilwe lezvaku loku va wona mbongola ya munhu a va zondako na yi wile ni ndzhwalo wa yona, va wa nga faneli ku yi tsika; kanilezvi, va wa fanele ku yi ‘vhuna’ va “yi tlhatlha”. (Ekso. 23:5) A ntsengo wa lezvi a cifuyo ci nga zvi kota ku rwala wu vitaniwa ku i ndzhwalo, a ku fana ni ku ‘mindzhwalo ya timbongola timbiri’.— 2 Tih. 5:17.
Perspicaz vhol. 1 paj. 701 par. 3
Deuteronome
Lomu ka bhuku ga Deuteronome a zvihari zvi wa kombisiwa lirandzo ni kukhatala. A vaIzrayeli va wa betelwa ku teka cinyanyani lomu cisakeni ca cona, hakuva hi cona ci nga vhikela vana lavo va nga wa ta sala libalangeni. Kanilezvi, a muIzrayeli i wa vhumelela ku teka vana va kona, a tsika mamani wa kona a famba. Lezvo zvi wa maha ku a mamani wa kona a pswala vana van’wani a wundla. (Deut. 22:6, 7) A murimi i wa betelwa ku boha homu ni mbongola laha ka kanga mun’we a ti rimisa, kasi a cifuyo leci co kala ntamu ci nga xaniseki. (22:10) Va wa betelwa ku boha nomu wa homu laha yi hulako timbewu kasi yi nga xoki hi ndlela kuveni a zvakuga zvi kwalaha tlhelweni ga yona, kuveni lezvo yo tira ku ku phum. — 25:4.
Sentinela 15/10/03 paj. 32 par. 1-2
“Mu nga bohiwi kanga wun’we ni vangakholwiko”
Khwatsi hi lezvi u zvi wonako laha, a kameli ni homu zvi rimako zvin’we zvi wonekisa ku a zvi xalali. A kanga lowu zvi nga bohiwa ka wona — lowu wu mahelweko zvifuyo zva lixaka lin’we ni zva ntamu wo fana — wu maha ku a zvihari lezvi zva zvimbiri zvi xaniseka. Xungetano hi zvihari lezvi zvi nga ni ntamu wa ku koka, Nungungulu i byelile vaIzrayeli, aku: “U nga rimi hi homu yi bohelweko ni mbongola.” (Deuteronome 22:10) Zvi tshamisile zvezvo kambe loku zvita mhakeni ya homu ni kameli.
Hi tolovelo, a murimi i wa nga ta xanisa zvifuyo zvabye hi ku maha lezvo. Kanilezvi loku a nga hi na tihomu timbiri, kuzvilava i wa ta bhanya zvifuyo zvimbiri zvo hambana a nga nazvo a zvi rimisa. Zvi wonekisa ku hi zvalezvo a nga maha a murimi loyi wa zana ga malembe ga wu 19 laha ka mufota lowu. Makunu, kota lezvi a zvihari lezvi zvi hambeneko a kukula ka zvona ni ntamu wa zvona, leci co kala ntamu, zvi wa ta ci karatela ku landza zambo ga leci ca hombe, leci ca hombe ci wa tava ni ndzhwalo wa hombe nguvhu.
Kela titshomba ta moya
Perspicaz vhol. 1 paj. 725
Mangava, kudhevha
A mangava ku wuliwa lezvi a munhu a dhevhako mun’wani, lezvi a faneleko ku hakhela, ku mu tlhelisela kutani ku mu nyika hi kota ya lezvi a tekileko cokari ka yena. Le Izrayeli wa kale, a vanhu
va wa tolovela ku maha mangava hi kota ya ku cona. A ku a muIzrayeli a dhevha ci wa hi cikarato ka yena. Hi lisine, loyi a nga pemba nchumu ca munghana i wa hundzuka ava nandza ga loyi a nga mu pemba. (Mav. 22:7) A vanhu va Nungungulu va wa layiwa lezvaku va kombisa wunene loku va pemba muIzrayeli-kuloni a nga wusiwaneni. Va wa nga faneli ku lwela ku wuyela hi ku mu koxa majuro. (Ekso. 22:25; Deut. 15:7, 8; Lis. 37:26; 112:5) Kanilezvi, a munhu wa tiko gin’wani a nga mu koxa majuro. (Deut. 23:20) A titlhari to kari ta vaJudha ti zwisisa lezvaku lezvo ku wuliwa loku a munhu a pemba na zvi yelana ni mabhindzu, na ku nga hi loku a hi wusiwaneni. Hi tolovelo a vanhu va matiko man’wani va wo endza lomu Izrayeli; a kutala ka zvikhati va wa yela mabhindzu, makunu hi wutsongwani ga kona zvi wa zwisiseka ku va koxiwa majuro, nguvhunguvhu lezvi ka ku vonawu va wa ta pembisa hi majuro.
9-15 KA AGOSTO
TITSHOMBA TI NGA KA MHAKA YA NUNGUNGULU | DEUTERONOME 24-26
“A Nayo wa Mosi wu wa kombisa kuyini a ku Jehovha wa khatala hi vavasati?”
Perspicaz vhol. 3 paj. 34 par. 8
Vavasati
Hambu a nayo wu nga yelana ni wusochwa wu wa vhuna sati ni nuna hi ku betele ku loyi a ha hiko ku chadha aya wusochweni ndzeni ga lembe go sangula. Lezvo zvi wa va vhululela ndlela ya ku va pswala n’wana, kota fanelo yabye. A sati i wa ta ti chavelela ka n’wana loye a cikhati leci a nuna a nga wa ta kala a nga hi kona, niku a ha hi wuli loku afa yimpini, a n’wana loye i wa ta mu chavelela nguvhu.— Deut. 20:7; 24:5.
Perspicaz vhol. 3 paj. 34 par. 8
Ku kutsula
A lulamiselo legi ga gi nene, gi wa nga kuci vanhu ne ni kutsongwani lezvaku va loloha. Hi ndlela yo kari, gi wa kuca vanhu a ku va hana, va randza ku vhuna van’wani, ni ku tsumba ku Jehovha i ta va katekisa. Gi hi vhuna ku zwisisa a magezu ya Dhavhidha yaku: ‘A ndzi se nga wona a wakululama a tsikiwa, ge hambu ku wona a vanana vakwe va kombela zvakuga.’ (Lis. 37:25) Loku a zvisiwana zvi tira ku yi nga chayi, zvi londzowota a lulamiselo legi ga Nayo, vona ni vana vabye va wa nga ta xoka hi ndlala ne va wa nga ta kombela zomola.
Sentinela 1/03/11 paj. 23
U wa zvi tiva?
Le Izrayeli wa kale, loku a wanuna afa na a nga hi na n’wana wa mufana, ku wa rindzela lezvaku a makabye wakwe a sala a hlambela sati wakwe a ta mu pswalela mufana, kasi a ngango wa matsuva wu nga fuvi. A lulamiselo legi gi no guma gi patsiwa lomu ka Nayo wa Mosi, gi tiviwa kota wukati ga ku hlambela. (Deuteronome 25:5, 6) Lezvi zvi nga mahiwa hi Bhowazi, zvi nga lomu ka bhuku ga Rute, zvi komba ku a fanelo leyi yi waya ka maxaka man’wani ya cinuna ya loyi a ngafa loku ku hi lezvaku a ka hi na makabye mun’wani wakwe a hanyako. — Rute 1:3, 4; 2:19, 20; 4:1-6.
Ni masikwini ya Jesu a wukati legi ga ku hlambela gi wa ha mahiwa. Lezvo hi zvi wona hi kota ya lezvi a vaSadhusi va nga wulawula hi gona ka Marku 12:20-22. Flávio Josefo, a mutsali wa matimu wa muJudha, i wulile lezvaku a lulamiselo legi, gi wa vhikela a vito ga matsuva kasi gi nga fuvi gi tlhela gi maha ku a tshomba yi ngayi ka lixaka lin’wani niku zvi wa maha ku a wasati loyi a nga felwa hi nuna a hlayiseka. Cikhatini leco, a sati i wa nga hi na fanelo yo sala ni tshomba ya nuna wakwe. Hambulezvo, a n’wana wa mufana a nga wa ta pswaliwa ka wukati lego ga ku hlambela i wa ta sala ni tshomba ya wanuna loyi a fileko.
Kela titshomba ta moya
Perspicaz vhol. 1 paj. 729 par. 1
Ku tsikana
Papilo ga ku komba ku va tsikene. Hi kuya hi tixanisa leto, a hi na cigelo ca ku zvi wonisa ku a lulamiselo ga Nayo wa Mosi ga ku tsikana ni sati gi wa maha ku zvi olova ku a muIzrayeli a tsikana ni sati wakwe. Kasi aza a tsikana naye futsi, ku ni mazambo lawa a nga fanele kuba hi kuya hi nayo. I wa fanele ku tsala papilo go kari, gi nga “papilo ga kuhambana”. A nuna loyi a tsikako sati i wa fanele ku “mu nyika [a papilo lego] canjeni gakwe, a mu hlongola lomu ndlwini yakwe”. (Deut. 24:1) Hambu lezvi a Mitsalo yi nga tlhamuseliko zvotala xungetano hi mazambo wontlhe, zvi wonekisa ku kasi a wanuna a maha lezvo i wa fanele ku ranga hi ku lava wusungukati ka madhota ma nga yimisilwe, lawa ma nga wa ta ranga hi ku va kuca ku va lulamisa zvikarato va tshama zvin’we. A cikhati ci nga laveka kambe kasi a nuna loye a longisela papilo lego ni ku maha zvontlhe lezvi a nayo wu nga zvi lava, zvi wa ta mu nyika cikhati ca ku a ehleketa khwatsi hi ciboho cakwe. Ku wa fanele kuva ni cigelo co zwala kambe kasi va tsikana, niku loku zvi boha futsi ku a munhu a landzela mazambo wontlhe ya nayo kasi kuza va tsikana ni sati wakwe, zvi wa ta vhikela ku a vanhu va tsutsumela ku tsikana. Ahandle ka lezvo, a zvilaveko ni tifanelo ta sati ti wa vhikelwa. A mitsalo a yi kombi ku zvini zvi nga tsaliwa ka “papilo [lego] ga kuhambana”.
16-22 KA AGOSTO
TITSHOMBA TI NGA KA MHAKA YA NUNGUNGULU | DEUTERONOME 27-28
“Wontlhe makatekwa lawa u ta ma kuma”
Sentinela 15/12/10 paj. 19 par. 18
Kuma makatekwa ma nyikiwako hi Hosi yi hlawulilweko hi Nungungulu, leyi yi rangelwako hi moya wo basa!
18 A ku ingisa zvi patsa ku zvi nyika lisima lezvi hi gondzako lomu ka Mhaka ya Nungungulu ni ka zvakuga zva moya lezvi Jehovha a hi nyikako. (Mat. 24:45) Zvi patsa ni ku ingisa Nungungulu ni N’wana wakwe. Jesu i te: “A hi vontlhe lava va nge ngalo ka mina: ‘Hosi, Hosi’, va to nghena Mufun’weni wa matilo, kanilezvi ku ta nghena basi loyi a mahako kurandza ka Papayi wa mina loyi a nga matilweni.” (Mat. 7:21) A ku ingisa Nungungulu zvi wula ku ti koramisa u ingisa hi kuzvirandza a lulamiselo legi a gi yimisileko — ku nga bandla ga wuKristu ni madhota ya gona, lawa a nga ‘nyika vanhu kota zvinyikiwo’. — Efe. 4:8.
Sentinela 15/09/01 paj. 10 par. 2
U ta ma kuma a makatekwa ya Jehovha ke?
2 A vherbho ya ciHebheru yi hundzuluselweko ku “ingisa” ka Deuteronome 28:2, yi komba zvilo u simamako ku zvi maha. A vanhu va Jehovha a va faneli kuta na va mu ingisa, va fanele ku mu ingisa contlhe cikhati, giva tshamela gabye, hi kona a to va nyika makatekwa yakwe. A vherbho ya ciHebheru yi hundzuluselweko ku “ku fenengeta” gi yelana ni ntiro wa ku hlota, leyi a kutala ka zvikhati yi wulako “ku hlongola ni ku ci kuma” kutani “ku kuma leci u hlotako”.
Sentinela 15/09/10 paj. 8 par. 4
Ti karate hi mbilu yontlhe kasi u kuma makatekwa ya Jehovha
4 A vaIzrayeli va wa fanele ku ingisisa kuyini? A Nayo wu wa wula lezvaku Nungungulu i wa nga ta tsaka loku a vaIzrayeli va nga mu ingisi “hi kutsaka” ka mbilu yontlhe. (Lera Deuteronome 28:45-47.) Jehovha wa ringanelwa hi ku hi mu ingisa na zvi sukela mbilwini, hi nga mahisi ku khwatsi hi zvihari kutani madhimoni. (Mar. 1:27; Jak. 3:3) Loku hi mu ingisa na zvi sukela mbilwini hi komba ku ha mu randza. Hi ingisa na hi xalele hi ku kholwa lezvaku a milayo ya Jehovha a yi bindzi ni ku “wa chachazela lava va mu hlotako hi mbilu yontlhe”. — Mah. 11:6; 1 Joh. 5:3.
Kela titshomba ta moya
Perspicaz vhol. 2 paj. 767
Cifungo ci kombako mbhingano
A nayo wa Jehovha wu wa betela ku chovha cifungo ci kombako mbhingano. (Deut. 19:14; wona na Mav. 22:28.) Hi lisine, ku wa wuliwa lezvaku a khombo gi ka loyi a chovhako ‘cikombiso ca mbhingano wa misava ya muakelani wakwe!’ (Deut. 27:17) Lezvi ka ku hi tolovelo a vanhu va wa hanya hi lezvi va nga tshovela lomu masikwini yabye, a ku chovha cifungo ci kombako mbhingano wa masimu yakwe zvi wa wula ku mu hungulela lezvi a nga ti hanyisa hi zvona. A ku maha lezvo zvi wa fana ni ku yiva, niku va wa zvi wona kota ku yiva futsi cikhatini leco. (Joba 24:2) Hambulezvo, ku wa hi ni vanhu vo kanganyisa va nga hi ni nandzu lawo. A “tihosana ta ka Judha masikwini ya Hoseya ti wa fananisiwa ni lava va tlulako mimbhingano. — Hos. 5:10.
23-29 KA AGOSTO
TITSHOMBA TI NGA KA MHAKA YA NUNGUNGULU | DEUTERONOME 29-30
“Phela u nga zvi kota ku tirela Jehovha!”
Sentinela 01/11/09 paj. 31 par. 2
Jehovha i lava ku hi hlawula nchumu cin’we
Zva karata ku tiva lezvi Nungungulu a zvi lavako ka hina ni ku zvi maha ke? Mosi i wulile lezvi: ‘A nayo lowu ndzi ku leletelako wona nyamutlha a wu tsandzi, hambu ni kuva kule na wena.’ (Vhesi 11) Jehovha a nga kombeli ku hi maha zvilo zvi nga kotekiko. Lezvi a zvi lavako ka hina zva koteka, a zvi karati niku zva koteka ku zvi tiva kambe. A zvizi zvi lava ku hiya “tilweni” kutani ku tsemakanya hiya “tlhatuko wa bimbi” kasi hi ya gondza lezvi Nungungulu a zvi lavako ka hina. (Vhesi 12 ni 13) A Bhibhiliya gi zvi veka kubaseni lezvi hi faneleko ku hanyisa zvona. — Mika 6:8.
Sentinela 01/11/09 paj. 31 par. 1
Jehovha i lava ku hi hlawula nchumu cin’we
A MUKRISTU wo kari wa cisati a nga ti alakanya ku a zvilo zvo biha zvi nga mu humelela na a ha hi n’wanana zvi ta maha ku zvi nga mu fambeli khwatsi wutomini, i te: “Zvikhati zvo tala ndzi chava nguvhu ku tshuka ndzi wonhela Jehovha.” Wenawu i ti zwisa lezvo? Ku ngava lezvaku hakunene a hi na co maha hi kota ya lezvi zvi nga hi humelela wutomini? Ahihi. Jehovha i hi nyikile cinyikiwo ca ku ti hlawulela lezvi hi lavako ku maha. Hikwalaho, hi nga ti hlawulela lezvi hi lavako ku hanyisa zvona. Jehovha i la ku hi maha zviboho zva zvi nene. A Mhaka yakwe, a Bhibhiliya, ga hi byela lezvi hi nga mahisako zvona. Hi nga ehleketa hi lezvi Mosi a nga wula ka Deuteronome cipimo 30.
Sentinela 01/11/09 paj. 31 par. 4
Jehovha i lava ku hi hlawula nchumu cin’we
Jehovha wa khatala hi lezvi hi zvi hlawulako wutomini ga hina? Ina, wa khatala. Mosi i no tsala lezvi hi ku pimiselwa hi Nungungulu, aku: “Hlawula wutomi”. (Vhesi 19) Makunu, hi hlawulisa kuyini a wutomi? Mosi i no tlhamusela aku: Hi ku ‘randza Jehovha Nungungulu wa wena, u ingisa a gezu gakwe, u namarela ka yena’ (Vhesi 20) Loku hi randza Jehovha, hi ta xuva ku mu ingisa hi maha lezvi a zvi lavako, hi namarela ka yena, hambu loku zvo yini. Leyo hi yona ndlela ya ku hlawula wutomi — a wutomi ga gi nene zvezvi na hi rindzela ku hanya kala kupindzuka misaveni yiswa ya Nungungulu. — 2 Pedro 3:11-13; 1 Johani 5:3.
Kela titshomba ta moya
Perspicaz vhol. 3 paj. 149 par. 7
Ndleve
Hi ku tirisa malandza yakwe, Jehovha i wulawulile hi vaIzrayeli vo nonoha ni vo kala ku ingisa aku a ‘tindleve tabye a hi mikwera’. (Jer. 6:10; Miti. 7:51) Zvi wa ku khwatsi hi loku ti wa no vhaliwa hi nchumu ti nga ingisi. Ti wa nga vhululiwangi hi Jehovha, loyi a nyikako tindleve ta ku ingisa ni ku zwisisa ka lava va mu hlotako, kanilezvi a tsika tindleve ta moya ta lava vo kala ku ingisa ti vhaleka ti ku cidi. (Deut. 29:4; Rom. 11:8) Mupostoli Pawule i phrofetile lezvaku ku wa tava ni cikhati leci a vokari va ti byelako ku maKristu va nga wa ta jikela kukholwa ka lisine, va nga lavi kuzwa lisine la Mhaka ya Nungungulu, kanilezvi va lava ku ‘nyangalatelwa’ tindleve hi kuzwa lezvi va zvi lavako; hi ndlela leyo, va ingisela tigondzo ta mawunwa. (2 Tim. 4:3, 4; 1 Tim. 4:1) A ndleve ya munhu kambe yi nga “cwangula” hi kuzwa mahungu yo chavisa, nguvhunguvhu ya khombo. — 1 Sam. 3:11; 2 Tih. 21:12; Jer. 19:3.
30 KA AGOSTO–5 KA SETEMBRO
TITSHOMBA TI NGA KA MHAKA YA NUNGUNGULU | DEUTERONOME 31-32
“Lezvi hi gondzako ka mifananiso yi nga ka lisimu li pimisilweko hi Nungungulu”
Murindzeli 06/20 paj. 10 par. 8-9
“Maha mbilu ya mina yi chava vito ga wena”
8 Na ku kiyela kutsongwani kasi a vaIzrayeli va nghena Tikweni ga Citsumbiso, Jehovha i mu gondzile lisimu Mosi. (Deut. 31:19) Mosi a gumesa a gondzisa a lisimu lelo ka vanhu. (Lera Deuteronome 32:2, 3.) Loku hi ehleketa hi vhesi 2 ni 3, zvi woneka khwatsi lezvaku Jehovha a nga lavi ku a vito gakwe gi fihliwa kutani ku gi wonisiwa ku khwatsi gi basile nguvhu laha ka ku a gi ringani ku kumbukiwa. I lava lezvaku a vito gakwe gi tiviwa hi vanhu vontlhe! Lezvi Mosi a va gondzisileko zvi tiyisile a kukholwa kabye zvi tlhela zvi va kuca, a ku khwatsi hi lezvi a vhula yi kulisako tisinya. Hi nga tiyisekisa kuyini lezvaku hinawu ha gondzisa hi ndlela yo fana?
9 A cikhati hi chumayelako hi muti ni muti kutani laha kubaseni, hi nga tirisa Bhibhiliya kasi ku komba vanhu a vito ga Nungungulu ga ku Jehovha. Hi nga va nyika a mabhuku yo saseka, tivhidhio to tsakisa, ni mahungu lawa ma dzundzako Jehovha ma nga ka saite ya hina. Kani hi le ntirweni, cikoleni, kutani lomu kuendzeni, hi nga kuma mole wa ku bhula ni vanhu hi Nungungulu wa hina wo randzeka ni lezvi a zvi randzako. Loku hi va byela kungo ga Jehovha ga lirandzo xungetano hi vanhu ni misava, hi va vhuna kuva ni mawonela ya maswa hi Jehovha yaku kuzvilava va wa nga se tshuka vava nawo. A cikhati hi byelako vanhu a lisine xungetano hi Papayi wa hina wa lirandzo hi vhunetela a ku basisa vito gakwe. Hi vhinya a mawunwa ni kuchakisiwa ka Jehovha loku a vanhu kuzvilava va gondzisiwako xungetano hi yena. A timhaka ta Bhibhiliya leti hi gondzisako, hi tona ti humutako vanhu a ku hundza tontlhe leti va nga gondzisiwako. — Isa. 65:13, 14.
Sentinela 01/05/09 paj. 14 par. 4
Wa yi zwisisa a mifananiso yi nga lomu ka Bhibhiliya ke?
A Bhibhiliya kambe ga fananisa Jehovha ni zvilo zvi nga hiko ni wutomi. Wa fananisiwa ni “Ribye”, ni “khokhola”. (2 Samueli 23:3; Lisimu 18:2; Deuteronome 32:4) Ku kwihi a kufana ka kona? A ku fana ni lezvi a ribye ga hombe gi tiyileko gi ku nde gi nga suki laha gi nga kona, ni ka Jehovha Nungungulu yenawu hi nga kuma kuvhikelwa ko tiya.
Sentinela 01/10/01 paj. 9 par. 7
Pimanyisa Jehovha laha u gondzisako vana va wena
7 Hi nga alakanyela lirandzo leli Jehovha a nga li kombisa laha a nga tirisana ni vaIzrayeli! Mosi i li tlhamusele hi ndlela yo saseka nguvhu a lirandzo lelo Jehovha a nga kombisa a tiko legi gi nga ha hi giswa. Hi kuma lezvi: ‘Khwatsi hi gama loku gi vhuxa mavhinyani ya gona, na gi haha hehla ka mavhinyani ya gona; i lo tshambulutisa lezvo tipapa takwe, a va teka, a va beleka lomu tipapeni ta yena. Lezvo Jehovha yece i no rangela [Jakobe].’ (Deut. 32:9, 11, 12) Loku a gama gi gondzisa vana va gona a ku puruma gi henyahenya tipapa ta gona gi tlhela gi ti ‘tshambuluta’ kasi ku kuca vana a ku va suka va puruma. Loku a vana makunu va huma lomu cisakeni, leci ci tolovelako kuva le madembeleni ka citsunga co leha, a mamani wa kona i ‘haha hi le hehla’. Loku a n’wana a ku khwatsi o lava kuwa, i tekela ku relela aya hasi a mu “beleka lomu tipapeni” takwe. Jehovha yenawu i kombisile lirandzo lo fana ni lelo ka tiko ga Izrayeli gi nga ha hi giswa. I va nyikile a Nayo wa Mosi. (Lisimu 78:5-7) Nungungulu i no guma a va wonelela hi laha kusuhani, a tshama a longile ku va vhuna loku va hi mhangweni.
Kela titshomba ta moya
Sentinela 15/09/04 paj. 27 par. 12
Timhaka-tshinya ta bhuku ga Deuteronome
31:12. A vanana va fanele ku tshama ni vanhu va hombe mitlhanganweni va tlhela va ti karatela ku ingisela khwatsi ni ku gondza.