Estreito de Milford
MATIKO NI VANHU
Lipfhumba la kuya Nova Zelândia
KWALOMO ka 800 wa malembe ma hundzileko a lixaka la vaMawori li endzile tikilometro to tala yi tsemakanya bimbi yi ya maha valuveli le Nova Zelândia. Ku nga tiko gi nga hambene nguvhu ni tiko gabye go hisa ga cihlale ca Polinésia lomu va ngata hi kona. A tiko lego ga giswa gi wa hi tiko ga zvitsunga, ni maribye ya hombe ya jelo, ni zvibuka zva mati yo hisa ni gapongo. Loku ku hundzile cipimo ca 500 wa malembe ku no chikela valuveli va lixaka lin’wani, ka khati legi na vata hi le Europa wa le kule. Inyamutlha a zvisumbulwa zvo tala zva Nova Zelândia zvi hanya hi mikhuwo ya le Anglo-saxão ni ya le Polinésia. A cipimo ca 90 wa tipursento ta vanhu ti hanya dhoropeni. A dhoropa ga Wellington i tsindza ga tiko gi taleleko nguvhu dzongeni misaveni yontlhe.
Madhaka ma vilako ka citivana cihlaleni ca N’walungu
Hi kota ya zvilo zvo tala zvo saseka nguvhu zvi nga ka dhoropa ga Nova Zelândia, a zvi hlamalisi ku hambu lezvi gi tsawukeneko ni matiko man’wani gi koka cipimo co hundza 3 wa timiliyoni ta vaendzi lembe ni lembe.
A tisinya ta samambaia de prata ti nga hundza 10 metro hi ku leha
Kala hi 1948 ku wa alakanyiwa ku a cihari co kala ku haha ca takahe ci fuvile
A tiko ga Nova Zelândia gi ni zvihari zvo hambanahambana zva khwati, ni tixaka to tala ta zvinyanyani zvo kala ku puruma, a ku hundza ni gihi tiko misaveni. I kaya kambe ka tuatara, ci nga cihari ca ku lava ku fana ni cibaratata ci hanyako cipimo ca 100 wa malembe ni ku hundza! A zvihari zvi tsongwani ntsena zva ku hanya hi ku an’wa zvi tumbulukeleko le Nova Zelândia tixaka titsongwani ta makhoha ni zvihari zvo kari zva hombe zva lomu matini zvi patsako baleia ni golfinho.
A Timboni ta Jehovha ti sangulile ku kumeka le Nova Zelândia kwalomo ka 120 wa malembe ndzhako. Ti gondzisa a Bhibhiliya hi 19 wa tirimi hi wutsongwani ga kona, a ku patsa ni lirimi la ciPoloneji, ciNiueanos, ni ciRarotonganê, ni ciSamoano, ni ciTonganês.
Vamawori va yimbelelako hi ntlawa na va bohile tinguwo ta tiko gabye