“Mu nga tsiki nchumu lahasi ka gambo wu mu tsanzekisa!”

KU WA hi ximumu xa 1931. A nyangwa ya salawu ya mihlakano ya Pleyel yi lo tala hi vanhu va ngata hi ka 23 wa matiko. Kuta zibhomba za hombe zi ta chisa vanhu va zona vo ranzeka mahlweni ka salawu leyo, niku hi xikhatanyana a sala le’ya hombe yi lo tala. Ku tile xipimo xa 3.000 wa vanhu. Kanilezi a va telangi ku ta wona xipetakulo; va tele ku tazwa Joseph F. Rutherford, loyi a nga rangela a ntiro wa kuxumayela ka xikhati lexo. A tikanelo takwe ta ntamu ti lo hunzuluselwa hi xiFrança, xiJermani, ni xiPolonia. A gezu go bhonga ga makabye Rutherford ti tata salawu yontlhe.

A gotsovanyano wa le Paris wu vekile kucica ka hombe ntirweni wa ku xumayela Mufumo le França. Xikari ka vaingiseli lavo va matiko yo hambanahambana, makabye Rutherford i lo kuca nguvunguvu a vaswa lezaku va nghenela a ntiro wa wukolportori le França. John Cooke, a nga hi jaha ga muNgiza, a nga tshukangi a ma rivakelwe a magezu lawa yaku: “Vaswa, mu nga tsiki nchumu lahasi ka gambo wu mu tsanzekisa ku nghena ntirweni wa wukolportori!”a

Ahandle ka John Cooke, loyi hi kufamba ka xikhati a ngava murumiwa, ku na ni vanwani vo tala va vumeleko xirambo lexo xa kuya Makedonia. (Miti. 16:9, 10) Kunene, a ntsengo wa vakolportori le França wu lo suka ka 27 hi 1930 wuya ka 104 hi 1931; loko kuve kuanza ka hombe nguvu hi lembe ginwe. Lezi a kutala ka maphayona lawo yo sangula ma nga kala ma nga wulawuli xiFrança, ma wa ta lwisanisa kuyini ni xikarato xa lirimi, wusiwana, ni xiwunza?

XIKARATO XA KU KALA VA NGA XI TIVI XIFRANÇA

A vakolportori va matiko-wundle va wa tsumba a makartawu ya wukustumunyu lezaku ma va wulawulela xungetano hi kutsumba ka Mufumo. A makabye wo kari wa muJermani a xumayeleko hi kutiya-hlana le Paris i wula lezi: “Hi wa zi tiva lezaku a Nungungulu wa hina i na ni ntamu. Loku a timbilu ta hina tiba a xikhati hi nga wutirelini, ti wa ngabi hi ku chava vanhu kanilezi ti waba hi ku chava ku rivala magezwana lawa: ‘Voulez-vous lire cette carte, s’il vous plaît? [U nga lera a kartawu legi?]’ Hi wa kholwa lezaku a ntiro wa hina wu wa hi wa lisima hakunene.”

Loku va xumayela lomu ka maprediyu, a vakolportori va wa tolovela ku hlongolwa hi vagadi. Ka siku go kari, a vamakabye vambiri va xisati va vaNgiza va nga tiva zitsongwani nguvu za xiFrança va lo ya kuma wanuna wa tihanyi a va wutisa lezaku va lava mani. Na a zama ku rengisa a mbilu ya mugadi loye a zangarileko, a munwe wa vamakabye lavo i lo wona xixapana xo phatima laha ka livati. Laha ka xixapana lexo ku wa tsalilwe lezi: “Tournez le bouton [Bana kampayinya].” Na a alakanya lezaku i vito ga nwinyi wa muti, i lo hlamula hi kutsaka aku: “Hi lava ku wulawula na Mamani ‘Tournez le bouton.’” A kunwayitela ka vakolportori lavo vo hiseka ku va vunile nguvu!

A WUSIWANA NI XIWUNZA A ZI VA TSIKISANGI KU TIRA

Hi 1930, a vanhu vo tala le França va wa hanya wusiwaneni, niku a vakolportori va matiko-wundle va wa nga sali nzhako. Xungetano hi lezi yena ni munghana wakwe wa wuphayona va zi hanyileko, a makabye wo kari wa xisati wa muNgiza a vitwako Mona Brzoska i ngalo: “A kutala ka zikhati, a tiyindlu ta hina ti wa hi ta xikale nguvu, niku a xinwe xa zikarato za hombe ku wa hi ku ti kufumeta xikhatini xa xirami. A kutala ka zikhati, hi wa kurumeteka ku binya ni kwarutu ya xirami xa ku womisa ni mati laha ku nga laveka lezaku hi khemelela jelo lomu ka jaru ya mati ni mixo kasi ku hlamba tinghohe.” Xana a maphayona lawo yo sangula ma mbhelile ntamu hi ku hanya ka ziyimo zo nonoha? Ahihi. A munwe wabye i lo songa a kutizwa kabye aku: “A hi na nchumu, kanilezi a hi kiyelelwi hi nchumu.” — Mat. 6:33.

A maphayona lawo yo tiya hlana ma wa fanele kulwa ni xiwunza kambe. Kusanguleni ka va 1930, a ntsengo wa vahuweleli va Mufumo le França wu wa nga hunzi a 700 wa vona, niku a kutala kabye va wa hangalakile tikweni lego. Zini zi vunileko vakolportori lavo va nga hanya voce lezaku va simama va tsakile? Mona, loyi a kumeneko ni xikarato lexo ni munghana wakwe wa wuphayona, i wula lezi: “Hi lwile ni xiwunza lexo hi ku gonza zinwe a mabhuku ya Hlengeletano hi kukhanzakanya. Kota lezi hi nga kala hi nga mahi maenzo yo wuyela kutani ku fambisa zigonzo za Biblia, ni wusiku hi wa hi ni xikhati xa ku tsalela a maxaka ya hina, nguvunguvu manwani maphayona, kasi ku va bhulela matshango ni ku tiyisana.” — 1 Tes. 5:11.

A vakolportori lavo vo ti karata va lo simama va xalele hambu lezi va nga kumana ni zikarato. Lezo zi woneka ka mapapilo lawa va rumeleko hofiseni ya ravi — lawa a zikhati zinwani va nga ma rumela anzhako ka makume ya malembe na va tirile wuphayona le França. Na a alakanya a malembe lawo, Annie Cregeen, a nga makabye wa xisati a totilweko loyi a renzelekeleko França yentlhe ni nuna wakwe kusukela 1931 kala 1935, i tsalile lezi: “Hive ni wutomi go tsakisa nguvu niku hi wonile zotala! Hina maphayona hi wa hi ntlawa wu boheneko. Kota kuwula ka mupostoli Paule, ‘Mina nzi lo byala, Apolose a cheletela mati, kanilezi hi Nungungulu a nga milisa.’ Litsako la hombe ka hina lava hi vileko ni lungelo ga ku vuna vanhu vo tala ka malembe ma hunzileko. — 1 Kor. 3:6.

Kunene, a maphayona lawo yo sangula ma siyile matimu ya kutimisela ni kuhiseka lezaku ma gonziwa hi vanwani va xuvako ku engetela wutireli gabye. Nyamutlha, ku na ni xipimo xa 14.000 wa maphayona le França. A kutala ka wona ma tira ka mitlawa kutani mabandla ya tirimi ta matiko-wundle.b A ku fana ni lava va rangileko va tira, wonawu a ma tsiki nchumu lahasi ka gambo wu va nyimisa! — Matimu ya hina le França.