Yehovha A ‘Lulamise Tindlela Ta Mina’

LESWI VAPSALI VA MINA VA NGA NI DJONDZISA SWI NI VEKE KA NDLELA YA YINENE

Hi ma 1920 vapsali va mina va djondze ntiyiso na va nga se chada. Ni psaliwe hi 1939. Nkama a na ha li mutsongo aInglatera, a ni rhandza ku ya mintlhanganwini ni vapsali va mina, hi ku famba ka nkama ni game ni titsalisa swaku ni veka a madixkursu ni minkombiso. Ni namuntlha na ha khumbuka siku leli ni nga veka a dixkursu la mina la ku sungula. Va ni vekele kaxa swaku ni khwela ka lona leswaku ni va henhlanyana. A ni ni 6 wa malembe naswona a ni chava loko ni vona vanhu va vakulu lava a va li mintlhanganwini.

Loko ni ya nsin’wini, papayi a a ni tsalela xinghenisu ka xipapelana swaku ni xi tirhisa loko ni chumayela. A ni ni 8 wa malembe siku la ku sungula ni nga nghena ka munti ni chumayela na ni li noxe. Ni tsake hintamu a nkama n’winyi wa munti a nga lerha xipapelana xa mina a tlhela a pfumela ku teka a buku leli a li vulavula hi ku tiva Xikwembu! Leswi a ni tsakile, ni tsutsumile ni ya byela papayi. A ni tsaka hi ku ya a mintlhanganwini naswona mintlhanganu yi ni pfunile swaku ni navela a ku nghena ka ntirho wa nkama hinkwawu.

Ni ye ni wu tsakela hintamu a ntiyiso nkama papayi a nga tsalisa swaku ni yamukela Murindzi wheti ni wheti. Loko marevhixta ma fika a ni tekela ku ma djondza. Ni ye ni mu tshemba hintamu Yehovha naswona leswo swi ni yentxe ni tinyiketela ka yena.

Mina ni ndjangu wa mina hi ve vadelegadu ka Asembleya leli a li ni nhlokomhaka leyi nge “Aumento da Teocracia” aNova Iorque hi 1950. Hi Quinta-feira wa 3 ka Agosto, a nhlokomhaka ya kona a yi ku “Siku La Vamisiyonariyu”. Hi siku lolelo Makwerhu Carey Barber, lweyi a nga gama a va wa Ntlawa lowu Rhangelaka, a veke dixkursu la ntsakamisu. Loko dixkursu li ya ku heleni, a game a vutisa swivutisu swimbirhi ka lava yaka ku tsakamisiweni, ni sekelekile ni ku: “Ina”! A ni ni 11 wa malembe, kambe ni swi twisisile swaku a ni yentxe nchumu wa lisima hintamu. Ni chavile ku ya matini hikusa a ni nga swi koti ka hlambeta. Tiyu wa mina a ni heleketile a tlhela a ni byela swaku a swi ta famba kahle. Hikakunene swi yentxeke hi ku kahlula la ka kuva a minenge ya mina a yi nga khumbi a wugamu ka pisina. Makwerhu lweyi a nga ni peta ka mati a game a ni nyikela ka makwerhu mun’wana lweyi a nga ni humesa a ndzeni ka pisina. Ku sukela ka siku lolelo la lisima, Yehovha a tame a lulamisa tindlela ta mina.

NI TSHEMBE YEHOVHA

Nkama ni nga heta xikola, a ni lava a ku va mupfuli wa ndlela, kambe vaprofesori va lave leswaku ni ya a Univhersidadi. Ni game ni pfumela a ku ya a Univhersidadi. Kambe, ni tekele ku swi vona swaku a swi ta ni karhatela ku tama ni va ka ntiyiso na ni djondza a Univhersidadi. Ni khongele ka Yehovha ni gama ni tsala a karta la ku kombela a ku tshika a Univhersidadi kuheleni ka lembe lolelo la ku sungula. Ni game ni tshika a Univhersidadi! Leswi a ni tshemba Yehovha, ni tekele ku va mupfuli wa ndlela.

Hi Julho wa 1957 ni sungule ntirho wa nkama hinkwawu ka doropa la Wellingborough. Ni kombele vamakwerhu va Betele la Londres swaku va ni komba makwerhu lweyi a ni ta tirha na yena. Makwerhu Bert Vaisey a ni djondzise minchumu ya yinyingi, hikusa a a swi rhandza ku chumayela naswona a ni pfunile swaku ni va ni programa la kahle la ku chumayela. Ka bandla la hina a ko va na mina, Makwerhu Vaisey ni 6 wa vamakwerhu vavasati lava a va gugile. Ku lunghiselela mintlhanganu ni ku nyikela tinhlamulu swi ni pfunile swaku ni tama ni va munghanu wa Yehovha ni ku tlhela ni tiyisa lipfumelo la mina.

Ni petiwe djele swa nkamanyana hi mhaka leswi ni nga yala a ku ya wusonchweni. Loko se ni humile, ni tivane na Barbara lweyi a a li mupfuli wa ndlela wa ku hlawuleka. Hi chade hi 1959, naswona a hi tinyimisele ku tirha hinkwaku lani a va ta hi rhumela kona. Hi rhange hi ku ya a Lancashire aInglatera. Hi Janeiro wa 1961, ni rhambiwe ku ya ka Xikolo xa Wutirheli bya Mfumo aBetele la Londres. Loko ni hete xikola, swi ni hlamalisile loko va ni veka swaku ni va mudjikelezi. Ni trenariwe mavhiki mambirhi hi mudjikelezi mun’wana ka doropa la Birmingham naswona Barbara a pfumeleliwile ku famba na mina. Hi game hi tlhelela a Lancashire ni Cheshire swaku hi ya tirhela kona.

KU TSHEMBA YEHOVHA MINKAMA HINKWAYU I SWINENE

Na ha ha li ku yendzeni hi Agosto wa 1962, hi yamukele karta la ku ta hi Betele. Phela a ku li petisawu la ku ya a Xikola xa Jiliyadi! Loko se hi khongelile hi mhaka leyi, mina na Barbara hi prenxerile a petisawu hi gama hi li heleketa a Betele. Loko ku hundze 5 wa tiwheti hi ye ka turma la wu 38 ka Xikola xa Jiliyadi aBrooklyn, aNova Iorque, naswona hi hete 10 wa tiwheti na hi djondzisiwa ka xikola lexi.

Ka Xikola xa Jiliyadi hi djondze hintamu hi Rito la Xikwembu ni hi nhlengeletanu hi tlhela hi djondza hi vamakwerhu va misava hinkwayu. Hi nkama wolowo mina a ni ni 24 wa malembe kasi Barbara a a ni 23, hambileswo hi djondze swa swinyingi ka switudanti swa turma leliyani. A swi ni tsakisa ngopfu ku tirha na Makwerhu Fred Rusk lweyi a a li mudjondzisi wa hina. Nchumu xin’wana lexi a nga vulavula hintamu hi xona loko a hi djondzisa hi leswaku hi fanele hi laya van’wana hi lirhandzu, leswi vulaka swaku hi fanele hi tirhisa a Bibele loko hi laya van’wana. Ka lava va nga ta va ta hi vekela a madixkursu a ku li ni vamakwerhu va nga ni xiperiyensiya va ku fana na Nathan Knorr, Frederick Franz na Karl Klein. Phela hina va alunu hi djondze hintamu ka xikombisu xa makwerhu Macmillan xa ku tiveka hansi, lweyi ka dixkursu la yena a nga hi byela ndlela leyi Yehovha a a kongomisa vanhu va yena hi yona ka minkama ya ku karhata ku sukela hi 1914 ku ya a ku sunguleni ka 1919!

HI TXINTXE XIYAVELO

Loko kursu la hina li helile, Makwerhu Knorr a byele mina na Barbara swaku a hi ta ya tirhela aBurundi a África. Hi tekele ku ya a bibliyoteka la Betele lolelo swaku hi ya vona ka buku la lembe swaku ku ni vachumayeli vangani aBurundi. Hi hlamalile loko hi vona swaku a ku nga tsaliwanga nchumu hi tiko leli! Phela a hi ya ka tiko la ku a ku nga na Timboni, naswona a hi nga tivi nchumu hi tiko leli. Hi sungule ku chava, kambe xikhongelo xi hi pfunile leswaku hi rhula.

Phela lomu a hi tirhela kona hinkwaswu a swi hambanile ni leswi hi nga swi tolovela, a temperatura, mahanyelo ni lirimi. Phela se a swi lava hi djondza a ku vulavula a Xifrancês nakambe a hi nga na ka ku tshama. Loko se hi ni masiku mambirhi na hi fikile, hi yendzeliwe hi makwerhu Harry Arnott, lweyi hi nga djondza na yena a Jiliyadi naswona a a tlhelela lomu a a tirhela kona aZâmbia. A hi pfunile ku kuma a ndhawu ya ku sungula hi nga tshama ka yona tanihi vamisiyonariyu. Hi sungule ku kanetiwa hi tihosi ta ndhawu yoleyo leti a ti nga ti tivi Timboni ta Yehovha. A nkama hi nga sungula a ku wu tsakela a ntirho a hi wu yentxa ka ndhawu liyani, tihosi ti hi byele swaku a hi nga fanelanga hi tama hi tshama ka ndhawu liyani hi tirha na hi nga na nchumu lexi kombaka swaku ha pfumeleliwa. Hi mhaka leyo swi lave swaku hi suka hi tlhela hi titoloveta a ku tshama ka tiko lin’wana, aUganda.

A hi chava a ku ya aUganda na hi nga na visto kambe ku tshemba Yehovha swi hi yentxe hi rhula. Makwerhu mun’wana wa Canadá lweyi a a tirhela aUganda, a tlhamusele a maphoyisa xiyimo xa hina, naswona va hi nyike tiwhetinyana swaku hi lunghisa xiyimo xa hina. Leswo swi hi yentxe hi swi vona swaku Yehovha a a hi pfuna hikakunene.

A Uganda a ku hambane hintamu ni Burundi. Ntirho wa hina se a wu tiviwa, kambe a ko va ni 28 wa Timboni ta Yehovha ka tiko hinkwalu. Ka teritoriyu la hina a ku ni vanhu va vanyingi lava a va vulavula Xinghiza. Kambe hi tekele ku swi vona swaku a hi fanele hi djondza lirimi lin’wana swaku hi kota a ku pfuna vanhu lava va tsakelaka swaku va va vanghanu va Yehovha. Hi sungule ku chumayela aKampala lomu a ku vulavuliwa hintamu lirimi la Xiluganda, phela a hi lava a ku djondza a lirimi leli. Hambi leswi swi nga teka a nkama wa wunyingi swaku hi li vulavula kahle lirimi leli, kambe swi hi pfunile swaku hi wu yentxa kahle ntirho wa hina! Li hi pfunile ku vona swaku hi nga swi pfunisa ku yini swidjondzo swa hina ku twisisa a Bibele. Loko swidjondzo swa hina swi vona swaku ha swi rhandza, swi sungule ku hi byela ndlela leyi a swi titwa hi yona hi leswi a swi swi djondza.

MAYENDZO YA HINA

A swi hi tsakisa ku pfuna vanhu swaku va tiva ntiyiso, kambe hi tsake hintamu a nkama hi nga kuma xiyavelo xa ku va vadjikelezi. Betele la Quénia li hi nyike ntirho wa ku yendzela tindhawu ta ku hambanahambana ka tiko lolelo leswaku hi vona lomu a ku laveka vapfuli va ndlela va ku hlawuleka. Minkama yinyingi vanhu a va hi yamukela kahle hambi leswi a va nga ti tivi Timboni ta Yehovha, a va patsa ni ku hi swekela a swakudla.

Hi yendzele tindhawu ta tinyingi. Loko hi suke aKampala hi hete masiku mambirhi na hi ya Mombasa, aQuénia. Hi game hi suka a Mombasa hi ya a ilha la Seychelles hi boti. Hi ku famba ka nkama hi 1965 ku ya ka 1972 nsati wa mina Barbara se a a famba na mina loko hi ya aSeychelles. Hi nkama wolowo a ko va ni vachumayeli vambirhi aSeychelles, kambe hi ku famba ka nkama ku ve ni grupu li nga gama li va bandla. Kambe hi game hi yendza hi ya pfuxela vamakwerhu va le Eritreia, Etiópia ni Sudão.

A nkama hi nga tlhelela aUganda swilu swi txintxile hi ku hantlisa nkama ku nga sungula ku fuma masonchwa. Swikarhatu swi nga hi yentxekela ka malembe wolawo swi ni yentxe ni vona swaku i wutlharhi ku yingisa nawu lowu nge “tlhelisani swa Khezari ka Khezari”. (Marku 12:17) Ku ve ni nkama lowu vanhu va ku ta hi ka matiko man’wana a va fanele va ya titsalisa a maphoyiseni, hi tekele ku yentxa swoleswo. Siku lin’wana na ni ya Kampala ni misiyonariyu mun’wana, hi teliwe hi maphoyisa. Timbilu ta hina a ti ba hintamu hikusa a hi chava! Va vule swaku a hi li swipiyawu naswona va hi tekile va hi yisa a maphoyiseni lani hi nga fika hi tlhamusela swaku a hi li vamisiyonariyu. Hi va byele swaku se a hi titsalisile, kambe a va lavanga ku hi yingisa. Va hi kokakokile va famba na hina a maphoyiseni lomu a ku li kusuhi ni munti wa vamisiyonariyu. Hi tsake hintamu hikusa a ku ni phoyisa lin’wana leli a li swi tiva swaku a hi titsalisile, naswona li va byele swaku va hi tshiketa hi famba.

A hi hanya ka masiku ya ku karhata hintamu la ka ku va hi pfaleliwa ni switaratu loko hi nyimisiwa hi masonchwa lawa a ma dakwile. Minkama hinkwayu a hi khongela naswona a hi rhula loko va hi tshika hi hundza. Lexi xi vavisaka hi swaku hi 1973 vamisiyonariyu hinkwavu swi lave va suka aUganda.

Hi nkama wolowo hi ye hi ya tirha a Costa de Marfim aÁfrica. Leswo swi lave hi tolovela a mahanyelo ya nyuwani hi tlhela hi vulavula a Xifrancês nkama ni nkama ni ku tlhela hi hanyisana ni vamisiyonariyu van’wana lava a va ta hi ka tindhawu ta ku hambanahambana. A swi tikomba swaku Yehovha a a li na hina loko hi vona vanhu va ku tiveka hansi ni timbilu ta tinene va yamukela a mahungu ya ku tsakisa. Hinkwerhu hi swi vonile swaku ku tshemba Yehovha swi lulamise tindlela ta hina.

Kambe hi tsumbule swaku Barbara a a ni mavabyi ya câncro. Hambi leswi hi nga ya ka matiko manyingi swaku a ta dahiwa, hi 1983 a swi tikomba swaku a swi nga ha ta koteka swaku hi tama hi va ka ntirho wa wumisiyonariyu aÁfrica. Phela leswo swi hi tshove timbilu!

KU TXINTXA KA SWIYIMU

A nkama na hi tirhela a Betele la Londres, mavabyi ya Barbara ma kulile a gama a fa. Vamakwerhu va le Betele va ni pfune hintamu. Vamakwerhu van’wana lava a va li nuna na nsati va ni pfunile swaku ni titwananisa ni xiyimu ni tlhela ni tama ni tshemba Yehovha. Hi ku famba ka nkama ni game ni tiva Ann lweyi a a li commuter a Betele naswona a nga tshama a va mupfuli wa ndlela wa ku hlawuleka naswona a a mu rhandza hintamu Yehovha. Hi chade hi 1989 naswona ku sukela kolanu hi tirhela a Betele la Londres.

Ku sukela hi 1995 ku ya ka 2018, a ni tirha tanihi munyimeli wa sede mundial naswona ni yendze kolomu ka 60 wa matiko ya ku hambanahambana. Ka mayendzo lawa ni djondze swaku Yehovha wa va hlayisa vanhu va yena ku nga na mhaka swaku i yini leswi nga va humelelaka.

Hi 2017 ni tlhele ni ya África. Ni tsake hintamu hi ku ya komba Ann aBurundi naswona mina na yena hi tlhele hi tsaka hintamu hi ku vona swaku lava a va djondza Bibele a va li vanyingi. Ka xitaratu lexi ni nga tshama ni chumayela ka xona hi munti ni munti hi 1964, se a ku ni Betele la ku saseka leli a li pfuna vachumayeli va ku tlula 15.500.

Hi 2018 ni tsake hintamu loko ni kuma swaku ka lixta la matiko lawa a ni fanele ni ma yendzela a ku li ni Costa de Marfim. Loko hi ku swee a Abidjan ku nga kapitali la Costa de Marfim, ka mina a swo fana ni loko ni tlhelela a kaya. Loko ni langusa a lixta la telefoni la vamakwerhu lava a va tshama a Betele ni tsumbule swaku makwerhu lweyi a a tshama a tlhelweni ka kwartu leli a hi li ka lona a ku li makwerhu Sossou lweyi a a li mudjikelezi a nkama lowu a ni tirhela ka doropa la Abidjan. Ni game ni tsumbula swaku a ku nga li yena, kambe a ku li n’wana wa yena.

Yehovha wa swi hetisisa leswi a swi tshembisaka. Ka swikarhatu hinkwaswu leswi hi nga kumana na swona, ni djondze swaku loko hi tshemba Yehovha a ta tilulamisa tindlela ta hina. Swoswi hi tinyimiselile ku tama hi famba hi ndlela leyi anze hi ya fika ka misava ya nyuwani. — Swi. 4:18.