Hi Tirhela Xikwembu Lexi Nga Ni Timpsalu

1. Munhu lweyi a nga ni timpsalu a tshamise ku yini?

HAKANYINGI munhu lweyi a nga ni timpsalu i munhu lweyi a nga ni wunene, a nga ni ntwelawusiwana, naswona a rhandzaka ku nyikana. Phela munhu wa ku tshamisa xileswo a hi yentxa hi khumbuka xikombiso xa Yesu xa wanuna wa Musamariya. Hambileswi wanuna lweyi a a li Musamariya a kombise “timpsalu” ka Muyuda mun’wana lweyi a a yiveliwili a tlhela a biwa swinene hi swigevenga. Phela wanuna lweyi wa Musamariya ‘a mu twele wusiwana’ Muyuda lweyi a a vavisiwile hikusa a mu kombe lirhandzu a tlhela a mu hlayisa. (Luk. 10:29-37) Xikombiso lexi xi hi djondzisa hi wumunhu la lisima leli Yehovha a nga na lona, ku nga timpsalu. Siku ni siku Yehovha a hi komba timpsalu hi tindlela ta ku hambana naswona a yentxa leswo hikusa wa hi rhandza.

2. Hi yini ndlela yin’wana ya ku kombisa timpsalu?

² Ku ni tindlela tin’wana leti munhu a nga kombisaka timpsalu hi tona. Hi xikombiso, hi nga ha kombisa timpsalu ka munhu lweyi a faneliwaka hi ku khatisiwa. Hi mhaka leyo, swa twala ku vula swaku Yehovha a ni timpsalu, hikusa Tipisalema 103: 10 yi li: “A nga hi khomanga hi ku ya hi swidjoho swa hina,” kambe ka swiyimu swin’wana Yehovha a tiyisa voko loko a laya munhu lweyi a nga djoha.

3. Hi swini swivutiso leswi hi nga ta swi hlamula ka djondzo leyi?

³ Ka djondzo leyi hi ta hlamula swivutiso swinharhu: Hi mhaka muni Yehovha a kombisa timpsalu? Hi kwini ku yelana ka ku kombisa timpsalu ni ku laya munhu? I yini lexi nga hi pfunaka ku kombisa timpsalu? Bibele li nga hi pfuna ku kuma tinhlamulu ta swivutiso leswi.

HI MHAKA MUNI YEHOVHA A KOMBISA TIMPSALU?

4. Hi mhaka muni Yehovha a kombisa timpsalu?

⁴ Yehovha wa swi rhandza ku kombisa timpsalu. Mupostolo Pawulo a vule swaku Xikwembu xi ni “ntwelawusiwana wa wukulu”. A vule leswo hikusa Yehovha a nyike vanhu lava nga ni xidjoho ntshembo wa ku hanya matilweni. (Efe. 2:4-7) Kambe Yehovha a ngo kombisa timpsalu ka Vakreste lava totiweke ntsena. Mupisalema Davhida a vule leswi: “Yehovha i munene ka hinkwavu, naswona timpsalu ta yena ta voneka ka mintirho hinkwayu ya yena.” (Pis. 145:9) Leswi Yehovha a hi rhandzaka, minkama hinkwayu a hi komba timpsalu.

5. Yesu a swi tivise ku yini swaku Yehovha a ni timpsalu?

⁵ Yesu a yi tiva ku yampsa ndlela leyi Yehovha a kombisaka timpsalu hi yona. Na a nge se ta lani misaveni, Yesu a hanye malembe ya manyingi matilweni ni Papayi wa yena. (Swi. 8:30, 31) Hi makhambi ya manyingi, Yesu a vone Yehovha na a va komba timpsalu vanhu lava a va mu djohela lani misaveni. (Pis. 78:37-42) Minkama hinkwayu loko Yesu a djondzisa vanhu, a a va yentxa va twisisa swaku Yehovha i Xikwembu lexi nga ni timpsalu.

6. Yesu a swi kombisise ku yini swaku Yehovha a ni timpsalu?

⁶ Ka djondzo leyi nga hundza hi vone swaku Yesu a vulavule hi xikombiso xa n’wana lweyi a nga suka kaya leswaku a hi komba swaku Yehovha wa swi rhandza ku kombana timpsalu. N’wana lweyo a suke kaya a ya “titlonya hi tshomba la yena hi ku hanya wutomi la wuphunta.” (Luk. 15:13) Hi ku famba ka nkama a tisolile hi swilo swa wuphunta leswi a nga swi yentxa, a tiveka hansi a gama a tlhelela kaya. Kambe i yini leswi papayi wa kona a nga swi yentxa? Bibele li li: “Loko a ha li kulenyana, papayi wa yena a mu vona a mu twela wusiwana, a gama a tsutsuma a mu tlhangaveta a fika a mu barasara, a mu bejara.” Papayi wa yena a mu twele wusiwana n’wana wa yena lakaku a mu rivalela a tlhela a mu yamukela kaya ka yena hi ku swi rhandza. Phela leswi n’wana lwiyani a a swi yentxile a swi bihe hintamu, kambe leswi a nga tisola papayi wa yena a mu rivalelile. Papayi lweyi wa xikombiso xa Yesu a fanekisela Yehovha. Se Yesu a tirhise xikombiso lexi leswaku a hi komba leswaku Yehovha a tinyimisele ku rivalela hinkwavu lava tisolaka hikakunene. — Luk. 15:17-24.

7. Hi kwini ku yelana ka wutlharhi la Yehovha ni timpsalu leti a nga na tona?

⁷ Yehovha a kombisa timpsalu hi leswi a nga ni wutlharhi. Yehovha minkama hinkwayu a yentxa swiboho leswi nga ta pfuna vanhu hinkwavu. Bibele li vula swaku “wutlharhi leli taka hi le henhla” li ni “timpsalu li tlhela li yentxa mintirho ya yinene.” (Yak. 3:17) Ku fana ni papayi lweyi a nga ni lirhandzu, Yehovha wa swi tiva swaku loko a hi komba timpsalu swi pfuna hina vana va yena. (Pis. 103:13; Esa. 49:15) Hambileswi hi nga ni xidjoho, hi mhaka timpsalu ta yena Yehovha a hi nyika ntshembo wa ku tsakisa. Leswi Yehovha a nga ni wutlharhi, minkama hinkwayu a kombisa timpsalu ta yena loko swi laveka. Kambe a hi ka swiyimu hinkwaswu lani Yehovha a kombisaka timpsalu. Hi mhaka wutlharhi leli a nga na lona, Yehovha a nga ti kombisi timpsalu loko munhu a yentxa swilo leswi a swi vonaka swi bihile.

8. I mpsini leswi hi faneleke hi swi yentxa hi munhu lweyi a nga ni mahanyelo ya ku biha naswona hi mhaka muni?

⁸ Pimisa hi leswi: Hi nga yentxa yini loko ku ni makwerhu lweyi a nga ni mahanyelo ya ku biha? Mupostolo Pawulo a byele bandla marito lawa: ‘Tshikani ku titlhanganisa’ ni munhu yelweyo. (1 Kor. 5:11) Mudjohi lweyi a kalaka a nga tisoli a fanele a susiwa bandleni. Phela leswo i swa lisima leswaku ku vhikeliwa vamakwerhu naswona leswo swi ta yentxa swaku a bandla li tshama na li basile. Kambe van’wana va pimisa swaku loko munhu a susiwa bandleni, Xikwembu a xi mu kombanga timpsalu. Ku nga va swaku leswo i ntiyiso? A hi swi voneni.

KU SUSA MUNHU BANDLENI SWI KOMBISA TIMPSALU

9-10. Hi kuya hi Vaheberu 12:5, 6, hi mhaka muni ku susiwa ka munhu bandleni swi kombisa timpsalu? Nyikela xikombiso.

⁹ Swi hi vavisa hintamu loko munhu lweyi hi mu tivaka kumbe hi mu rhandzaka a susiwa bandleni. Minkama yin’wana hi nga ha pimisa swaku a swi nga fanelanga swaku a susiwa. Se ku nga va swaku ku va munhu a susiwa bandleni swi kombisa timpsalu? Ina. Phela loko hi pfumelela swaku munhu lweyi a nga djoha a layiwa hi kombisa swaku hi ni wutlharhi, hi ni timpsalu naswona ha mu rhandza. (Swi. 13:24) Ku nga va swaku loko munhu a susiwa bandleni swi nga mu pfuna swaku a tisola a tlhela a txintxa mahanyelo ya yena? Ina swi nga mu pfuna. Vamakwerhu va vanyingi lava nga yentxa xidjoho xa xikulu, va swi vonile swaku ku va madoda ma yentxe xiboho xa ku va susiwa bandleni swi va pfunile kuva va tisola, va txintxa mahanyelo ya vona va tlhela va tlhelela ka Yehovha. — Lerha Vaheberu 12:5, 6.

¹⁰ Pimisa hi murisi lweyi a nga ni tinyempfu, naswona yin’we ya tinyempfu ta yena ya vabya, kambe leswaku a pfuna nyempfu leyi vabyaka a fanele a yi susa xikarhi ka tinyempfu tin’wana. Kambe leswi tinyempfu ti nga swiharhi leswi rhandzaka ku tshama xikan’we, ku nga va swaku murisi a nga kombisanga lirhandzu hi leswi a nga susa nyempfu leyi a yi vabya xikarhi ka tin’wana? A swi vuli swona, hikusa murisi wa swi tiva swaku loko a tshika nyempfu leyi vabyaka xikarhi ka tinyempfu tin’wana, hinkwatu ti ta tluletiwa mavabyi lawa. Se ku va murisi a suse nyempfu ya ku vabya, a va a vhikela tinyempfu letin’wana swaku ti nga tluleliwi hi mavabyi. — Vona Levhitika 13:3, 4.

11. a) Munhu lweyi a nga susiwa bandleni a fanisa ku yini ni nyempfu leyi vabyaka? b) Lava va nga susiwa bandleni va nga yentxa yini naswona va nga pfunisiwa ku yini?

¹¹ Loko makwerhu a susiwa bandleni, a nga fanisiwa ni nyempfu leyi vabyaka, hikusa wunghanu la yena na Yehovha a la ha li linene. (Yak. 5:14) Ku fana ni leswi munhu lweyi a nga ni mavabyi lawa ma tlulelanaka a nga ha tluletaka van’wana mavabyi, makwerhu lweyi a nga susiwa bandleni, a nga yentxa swaku wunghanu la vamakwerhu van’wana na Yehovha li va nghozini. Hi mhaka leyo, minkama yin’wana i swa lisima ku va nyempfu leyi vabyaka yi susiwa xikarhi ka bandla. Phela ku yentxa leswo swi kombisa swaku Yehovha wa ti rhandza tinyempfu tin’wana ta ku tshembeka leti nga bandleni, naswona swi nga ha pfuna mudjohi swaku a tisola. Phela hambiloko munhu a susiwe bandleni, ku ni leswi a nga tamaka a swi yentxa. Hi xikombiso, a nga tama a ya mintlhanganwini leswaku a tiyisa lipfumelo la yena, a nga kuma mabuku leswaku a lerha, a tlhela a sixtira programa la JW Broadcasting^®. Loko madoda ma vona swaku munhu lweyi, se a txintxa wutomi la yena, minkama yin’wana ma nga ha bula na yena ma mu pfuna leswaku a kota ku va ni wunghanu la linene na Yehovha naswona leswo swi nga ha mu pfuna leswaku a tlhelela ka Yehovha.b

12. Hi yini ndlela ya yinene leyi madoda ma nga kombisaka lirhandzu ni timpsalu ha yona ka mudjohi lweyi a kalaka a nga tisoli?

¹² I swa lisima ku khumbuka swaku munhu a susiwa bandleni loko a yentxe xidjoho xa xikulu a gama a nga tisoli. Madoda ma swi tiva swaku ma fanele ma pimisa kahle na ma nga se yentxa xiboho xa ku susa munhu abandleni. Ma swi tiva swaku Yehovha “a laya hi mpimu lowunene.” (Yer. 30:11) Madoda ma va rhandza hintamu vamakwerhu naswona ma nge yentxi nchumu lexi nga wonhaka wunghanu la vamakwerhu na Yehovha. Kambe minkama yin’wana, ndlela ya yinene ya ku kombisa lirhandzu ni timpsalu i ku susa lweyi a nga djoha bandleni.

13. Hi mhaka muni Mukreste wa bandla la Korinto a a fanele a susiwa bandleni?

¹³ Pimisa hi leswi mupostolo Pawulo a nga swi yentxa hi mudjohi lweyi a a nga tisoli. A Korinto, a ku ni Mukreste lweyi a a yentxa nsila ya swa masangu ni nsati wa papayi wa yena. Leswo a swi bihe swinene! Pawulo a a swi tiva swaku Yehovha a byele Vayisrayele va khale swaku: “Wanuna lweyi a yetlelaka ni nsati wa papayi wa yena, a danisa papayi wa yena. Havambirhi va fanele va dlayiwa. Ngati ya vona yi le henhla ka vona.” (Lev. 20:11) I ntiyiso swaku Pawulo a a nga ta byela bandla swaku munhu lwiyani a fanele a dlayiwa. Kambe a byele vamakwerhu va Korinto swaku va mu susa bandleni. Phela mahanyelo ya ku biha ya wanuna yelweyo, a ma yentxa vamakwerhu va nga ha na wunghanu la linene na Yehovha, hikusa van’wana a va pimisa swaku leswi wanuna lweyi a nga swi yentxa, a swi nga bihanga hintamu! — 1 Kor. 5:1, 2, 13.

14. Pawulo a ti kombisise ku yini timpsalu ka wanuna wa Korinto lweyi a a susiwe bandleni, naswona hi mhaka muni? (2 Vakorinto 2:5-8, 11)

¹⁴ Hi ku famba ka nkama Pawulo a tive swaku wanuna lweyi a a susiwe bandleni, a game a txintxa mahanyelo ya yena. Phela a tisolile hikakunene! Hambileswi wanuna lweyo a a yentxe swilo leswi nga danisa bandla, Pawulo a byele madoda swaku a ‘a nga lavi ku vulavula hintamu hi mhaka leyo.’ Kambe a tlhele a byela madoda swaku a ma fanele ‘ma mu rivalela hi mbilu hinkwayu ma tlhela ma mu tiyisa.’ Pawulo a vule leswo leswaku mudjohi lweyi “a nga kwati hintamu a za a godola.” Phela Pawulo a mu twele wusiwana wanuna lweyi a nga tisola. Naswona a a nga swi lavi swaku wanuna lweyo a karhateka hintamu, a za a godola ku kombela ku rivaleliwa hi Xikwembu. — Lerha 2 Vakorinto 2:5-8, 11.

15. Madoda ma nga swi kotisa ku yini ku laya munhu ma tlhela ma mu komba timpsalu hi nkama wun’we?

¹⁵ Loko madoda ma kombisa timpsalu, ma tekelela Yehovha. Madoda ma laya munhu loko swi laveka naswona minkama hinkwayu ma kombisa timpsalu loko swi koteka. Phela loko madoda ma nga mu layi munhu lweyi a nga djoha ma ta va ma nga kombisi timpsalu, kambe ma ta va na ma pfumelela swilo swa ku biha leswi a nga swi yentxa. Ku nga va swaku ko va madoda ntsena lawa ma faneleke ma kombisa timpsalu ka vanhu lava va nga djoha?

I YINI LESWI NGA HI PFUNAKA KU KOMBISA TIMPSALU?

16. Hi ku ya hi Swivuriso 21:13, Yehovha a yentxa yini loko munhu a nga kombisi timpsalu?

¹⁶ Vakreste hinkwavu va fanele va tekelela Yehovha hi ku kombisa timpsalu. Hi mhaka muni leswo swi li swa lisima? Hikusa Yehovha a nga swi yingisi swikhongelo swa vanhu lava kalaka va nga kombisi timpsalu. (Lerha Swivuriso 21:13.) A nga kona ni mun’we ka hina lweyi a lavaka swaku Yehovha a nga swi yingisi swikhongelo swa yena. Hi mhaka leyo, hi fanele hi zama ku kombisa timpsalu minkama hinkwayu. Minkama hinkwayu hi fanele hi tinyimisela ku twa “ku rila ka xisiwana.” Leswi swi vulaka swaku loko makwerhu a kumana ni swikarhatu hi fanele hi mu pfuna. Naswona minkama hinkwayu hi fanele hi khumbuka swaku “lweyi a kalaka a nga na timpsalu a nge kombiwi timpsalu loko a yavanyisiwa.” (Yak. 2:13) Phela loko hi tiveka hansi hi tlhela hi khumbuka swaku na hina ha swi lava ku kombiwa timpsalu, swi ta hi vevukela ku komba van’wana timpsalu. Xiyimu xin’wana lexi hi faneleke hi kombisa timpsalu, hi loko mudjohi a tisolile a tlhela a tlhelela ka Yehovha.

17. Hosi Davhida a swi kombisise ku yini swaku a ni timpsalu?

¹⁷ Bibele li ni swikombiso swa swinyingi swa vanhu lava nga hi pfunaka ku kombisa timpsalu. Hi xikombiso, pimisa hi Hosi Davhida. Hosi Sawulo a a lava ku dlaya Davhida. Kambe Davhida a mu kombe timpsalu Sawulo hikusa a nga zanga a mu tlhelisela hi swilo swa ku biha, hikusa a a swi tiva swaku i hosi leyi nga totiwa hi Yehovha. — 1 Sam. 24:9-12, 18, 19.

18-19. Hi swini swiyimu swimbirhi leswi Davhida a nga tsandzeka ku kombisa timpsalu ka swona?

¹⁸ A hi minkama hinkwayu Davhida a nga kombisa ntwelawusiwana. Hi xikombiso, nkama Nabali wanuna wa ku karhata a nga rhuketela Davhida a tlhela a yala ku mu nyika swakudla, Davhida a kwate hintamu, naswona a a lava ku dlaya Nabali ni vavanuna hinkwavu va kaya ka yena. Kambe Davhida a nga mu dlayanga Nabali, hikusa Abigayele nsati wa Nabali hi ku hantlisa a teke swakudla a ya nyika Davhida ni vavanuna va yena. — 1 Sam. 25:9-22, 32-35.

¹⁹ Ka khambi lin’wana, muprofeta Nathani a byele Davhida swaku a ku ni wanuna wa ku ganya lweyi a nga yiva nyempfu ya xisiwana, leyi a xi yi rhandza hintamu. Davhida a kwate hintamu a za a vula leswi: “Na funga hi Yehovha Xikwembu lexi hanyaka leswaku wanuna lweyi a yentxaka leswi a fanele a dlayiwa!” (2 Sam. 12:1-6) Phela Davhida a a wu tiva kahle Nawu wa Moxe lowu a wu vula swaku loko munhu a yiveliwa nyempfu yin’we a a fanele a hakeliwa hi 4 wa tona. (Ekso. 22:1) Se hi mhaka muni Davhida a vule leswaku wanuna lweyi a nga yiva nyempfu a a fanele a dlayiwa? Ku yavanyisa mhaka hi ndlela leyi a swi nga ta kombisa timpsalu. Phela Nathani a yentxe xikombiso lexi leswaku a pfuna Davhida ku vona swaku a yentxe xidjoho xa xikulu! Kambe Yehovha a mu kombe timpsalu Davhida, leti yena a a ta tsandzeka ku ti kombisa ka wanuna lwiyani wa ku ganya wa xikombiso xa Nathani! — 2 Sam. 12:7-13.

20. Hi nga djondza yini ka xikombiso xa Davhida?

²⁰ Vona swaku nkama lowu Davhida a a kwatile hintamu a vule swaku Nabali ni vavanuna va yena a va fanele va dlayiwa. Funtshi khumbuka swaku Davhida a vule swaku wanuna wa ku ganya wa xikombiso xa Nathani na yena a a fanele a dlayiwa. Loko hi djondza hi ndlela leyi Davhida a nga mu yavanyisisa xiswona wanuna wa ku ganya lweyi a nga yiva nyempfu hi nga ha tivutisa swaku: ‘Leswi Davhida a a li wanuna wa munene, hi mhaka muni a yavanyise mhaka leyi hi ndlela ya ku biha?’ Pimisa hi leswi swi nga yentxeka ka wutomi la Davhida. Phela nkama lowu a nga yavanyisa mhaka leyi, a a biwa hi lipfalu. Phela munhu lweyi a nga ni lipfalu la ku basa a tlhela a va ni wunghanu la linene na Yehovha a nge yavanyisi hi ndlela ya ku biha. Yesu a byele valandzeli va yena a ku: “Tshikani ku yavanyisa van’wana leswaku mi nga yavanyisiwi, hikusa leswi mi va yavanyisaka xiswona van’wana, na n’wina mi ta yavanyisiwa xiswona.” (Mat. 7:1, 2) Hi mhaka leyo, hi fanele hi tivonela swaku hi nga yavanyisi mhaka hi ndlela ya ku biha kambe hi kombisa timpsalu ku fana na Yehovha.

21-22. Hi nga va kombisisa ku yini ntwelawusiwana van’wana?

²¹ Munhu lweyi a nga ni timpsalu, a ngo va twela wusiwana ntsena vanhu van’wana, kambe a tlhela a yentxa nchumu swaku a va pfuna. Hi mhaka leyo, hi fanele hi lavetela vanhu lava lavaka ku pfuniwa, ku nga va ndjangwini, abandleni ni lomu hi tshamaka kona. Loko hi yentxa leswo hi ta swi kota ku kombisa timpsalu hi tindlela ta tinyingi! Ku nga va swaku ku ni munhu lweyi u mu tivaka a lavaka ku tiyisiwa? U nga ha mu pfuna hi ku mu nyika swilo swa ku fana ni swakudla kumbe ku mu yentxela nchumu. U tiva makwerhu lweyi a nga tlhelela bandleni naswona a lavaka ku tiyisiwa? Ku nga va leswaku hi nga bula ni vanhu van’wana hi mahungu ya ku tsakisa leswaku hi va tiyisa? Phela leti i tin’wana ta tindlela ta tinene ta ku kombisa timpsalu ka vanhu lava hi kumanaka na vona. — Yobo 29:12, 13; Rom. 10:14, 15; Yak. 1:27.

²² Loko hi swi twisisa swaku van’wana va lava ku pfuniwa, hi ta zama ku vona swiyimu leswi hi nga va kombaka timpsalu ka swona. Loko hi kombisa timpsalu, Papayi wa hina lweyi a nga tilweni, lweyi a nga “Xikwembu lexi nga ni ntwelawusiwana wa wukulu,” a ta tsaka.