U Nga Yendla Yini Loko Wena Kumbe Van’wani Va Khomiwa Hi Ndlela Ya Ku Biha?

1-2. a) I mpsini leswi vanhu va swi yendlaka loko va vona van’wani va hlupheka? b) Hi ta bula hi yini swoswi?

HI HANYA ka misava ya ku kala yi nga na wululami. Vanhu va khomiwa hi ndlela ya ku biha hi mhaka swivangelo swa ku hambanahambana. Van’wani i hi leswi va nga swisiwana, hi mhaka lomu va taka hi kona kumbe leswi va nga tshamisa xiswona. Vanhu va vanyingi va hlupheka hi mhaka leswi van’wani lava nga ni manegosiyu yamakulu ni vatirhi van’wani va mfumu vo ngo pimisa ntsena hi ku kuma male ya yinyingi. Hinkwerhu ha khumbeka hi swilo swoleswo hikusa minkama yin’wani hi nga hluphiwa kumbe hi vona van’wani na va hluphiwa.

² A swi hi hlamalisi leswi namuntlha vanhu va kwataka hi ku vona van’wani va khomiwa hi ndlela ya ku biha. Phela hinkwerhu hi swi lava hintamu ku hanya ka misava leyi hi titwaka na hi vhikelelekile hi tlhela hi khomiwa hi ndlela yayinene. Hi mhaka leyo, vanhu van’wani va zama ku lulamisa swikarhatu swa misava kumbe swikarhatu swa matiko ya vona. Va yendla leswo hi ku terekela mimfumu, minawu leyi nga vekiwa kumbe va vhota murhangeli wa politika lweyi a va tshembisaka leswaku a ta lulamisa swikarhatu swoleswo. Kambe hina Vakreste “a hi va misava,” hi mhaka leyo hi tshemba leswaku ko va Mfumu wa Xikwembu ntsena lowu nga ta helisa swikarhatu hinkwaswu ku patsa ni ku kala wululami. (Yoh. 17:16) Hambileswo, minkama yin’wani hi nga kwata kumbe hi vaviseka loko hi vona vanhu van’wani va khomiwa hi ndlela ya ku biha. Hi nga tivutisa hi ku: ‘Ni nga yendla yini loko leswo swi yendleka? Ku ni leswi ni nga swi yendlaka swoswi loko vanhu van’wani va khomiwa hi ndlela ya ku biha?’ Leswaku hi hlamula swivutiso leswo, a hi rhangeni hi ku vona leswaku Yehovha na Yesu va titwisa ku yini loko va vona vanhu va khomiwa hi ndlela ya ku biha.

YEHOVHA NA YESU A VA TSAKI LOKO VA VONA VANHU VA KHOMIWA HI NDLELA YA KU BIHA

3. Hi mhaka muni hi nga tsaki loko hi vona van’wani va khomiwa hi ndlela ya ku biha? (Esaya 5:7)

³ Bibele li tlhamusela swaku hi mhaka muni hi nga tsaki loko hi vona vanhu van’wani va khomiwa hi ndlela ya ku biha. Li vula leswaku Yehovha a hi yendle hi xifaniso xa yena naswona “a rhandza ku tshembeka ni wululami.” (Ps. 33:5; Gen. 1:26) Yehovha a nge tshuki a khoma vanhu hi ndlela ya ku biha, funtshi a nga swi lavi ku vona vanhu na va khoma van’wani hi ndlela ya ku kala wululami! (Det. 32:3, 4; Mik. 6:8; Zak. 7:9) Hi xikombiso, ka nkama wa muprofeta Esaya, Yehovha ‘a twe swirilo’ swa Vayisrayele va vanyingi lava a va khomiwa hi ndlela ya ku biha hi Vayisrayele kuloni. (Lerha Esaya 5:7.) Phela Yehovha a nga swi miyelelanga leswo, a va khatisile Vayisrayele lavayani, lava nga tshika ku yingisa Nawu wa Yena va tlhela va yendlela van’wani swilo swa ku biha. — Esa. 5:5, 13.

4. Yesu a titwise ku yini nkama a nga vona wanuna mun’wani na a khomiwa hi ndlela ya ku kala yi nga li yinene? (Vona mufoto.)

⁴ Ku fana na Yehovha, Yesu wa li rhandza wululami naswona a nyenya swilo swa ku biha. Siku lin’wani na a ha li lani misaveni, Yesu a vone wanuna lweyi a a khwanyale voko se a mu hanyisa. Kambe varhangeli va wukhongeli va kwate ngopfu. Vona a va khomelela swinene ka matwisiselo ya vona ya nawu wa Savata, se hi mhaka leyo a va nga swi lavi ku mu pfuna. Yesu a titwise ku yini nkama a nga swi vona leswo? Yena “a hele ntamu swinene hi mhaka ya leswi a va nga na ntwelawusiwana.” — Mar. 3:1-6.

5. I yini leswi hi faneleke hi swi khumbuka loko hi vona vanhu va khomiwa hi ndlela ya ku biha?

⁵ Yehovha na Yesu a va tsaki loko va vona vanhu va khoma van’wani hi ndlela ya ku biha, se a swi bihanga kuva na hina hi titwisa xileswo. (Efe. 4:26) Kambe, hambiloko ho vavisekisa ku yini loko hi vona vanhu van’wani va khomiwa hi ndlela ya ku biha, hi fanele hi khumbuka leswaku a hi nge swi koti ku txintxa xiyimu lexi. Naswona loko hi tshama na hi kwatile hi nga ha biwa hi mavabyi ya mimpimiso kumbe ya muzimbheni. (Ps. 37:1, 8; Yak. 1:20) Se hi nga yendla yini loko hina kumbe vanhu van’wani va khomiwa hi ndlela ya ku biha? Vona leswi hi nga swi djondzaka ka xikombiso xa Yesu.

YESU A YENDLE YINI LOKO A VONA VAN’WANI NA VA HLUPHIWA?

6. Nkama lowu Yesu na li lani misaveni hi swini swilo swa ku biha leswi vanhu a va yendleliwa swona? (Vona mufoto.)

⁶ Nkama Yesu na a ha li lani misaveni a vone vanhu va vanyingi na va khomiwa hi ndlela ya ku biha. A a vona vanhu va ku toloveleka na va xanisiwa hi varhangeli va wukhongeli. (Mat. 23:2-4) A a swi vona swaku mfumu wa Roma a wu yendla swaku vanhu va xaniseka swinene. Vayuda va vanyingi a va lwela ku chunseka ka mfumu wa Roma. Vayuda van’wani va sungule ntlawa lowu vitaniwaka Vazeloti leswaku va lwa ni mfumu wa Roma. Kambe Yesu a nga zanga a lumba ntlawa wa politika lowu a wu lwela ku txintxa xiyimu xa tiko. Nkama lowu a nga tsumbula leswaku vanhu a va lava ku mu yendla hosi a balekile. — Yoh. 6:15.

7-8. Hi mhaka muni Yesu a nga zamanga ku helisa swikarhatu hinkwaswu nkama na a li misaveni? (Yohani 18:36)

⁷ Nkama na a li lani misaveni, Yesu a nga tingheniselanga ka politika leswaku a helisa ku kala wululami. Hi mhaka muni? Hikusa a a swi tiva leswaku vanhu a va na yona mfanelo funtshi a va nge swi koti ku tifuma hi voxe. (Ps. 146:3; Yer. 10:23) Phela vanhu a va nge swi koti ku helisa leswi yendlaka swaku ku kala wululami ku tama ku va kona lani misaveni. Misava leyi yi fumiwa hi Sathana Davulosi lweyi a nga mudlayi wamukulu, naswona a tirhisa matimba lawa a nga na wona swaku a xengetela vanhu swaku va yendla swilo swa ku biha. (Yoh. 8:44; Efe. 2:2) Leswi hi nga ni xidjoho, hambi vanhu vavanene a va nge swi koti ku lulamisa swikarhatu swa misava leyi hikusa a va nge swi koti ku yendla swilo swaswinene nkama hinkwawu. — Ekl. 7:20.

⁸ Yesu a a swi tiva swaku i Mfumu wa Xikwembu ntsena lowu nga ta helisa swikarhatu leswi yendlaka swaku ku nga vi ni wululami. A tirhise nkama wa yena leswaku “a chumayela mahungu ya ku tsakisa ya Mfumu wa Xikwembu.” (Luk. 8:1) A byele “lava twaka ndlala ni torha la swa ku lulama,” leswaku ku pfumala wululami ni wukanganyisi swi ta helisiwa. (Mat. 5:6; Luk. 18:7, 8) Phela mimfumu ya vanhu a yi nge swi koti ku helisa ku kala wululami lani misaveni, ko va Mfumu wa Xikwembu ntsena lowu kalaka wu nga “fani ni mimfumu ya misava leyi” lowu nga yendlaka leswo. — Lerha Yohani 18:36.

TEKELELA YESU LOKO U VONA VAN’WANI A KHOMIWA HI NDLELA YA KU BIHA

9. I mpsini leswi swi ku tiyisekisa swaku ko va Mfumu wa Xikwembu ntsena lowu nga ta helisa swilo hinkwaswu swa ku biha?

⁹ Hi hanya ka “masiku ya wugamu” lani vanhu lava khomaka van’wani hi ndlela ya ku biha va yaka va tala ku tlula nkama lowu Yesu a a li lani misaveni. Kambe ku fana ni nkama wa Yesu, lweyi a yendlaka swaku vanhu va hlupheka i Sathana ni vanhu lava va yendlaka swa ku biha. (2 Tm. 3:1-5, 13; Nhl. 12:12) Ku fana na Yesu, ha swi tiva leswaku ko va Mfumu wa Xikwembu ntsena lowu nga ta helisa swilo hinkwaswu swa ku biha ku patsa na Sathana. Funtshi leswi hi wu seketelaka hi ku helela Mfumu lowu, a hi ngheneleli ka mamarxa kumbe ku tereka na hi zama ku yendla leswaku ku va ni ku lulama misaveni. Vona leswi nga yendlekela makwerhu Stacya lweyi na a nge se va Mboni a a lumba ntlawa lowu a wu marxara na wu zama ku yendla swaku ku va ni ku lulama misaveni. Yena a a tshamela ku tivutisa leswaku indjhe leswi a a swi yendla a swi pfuna. Yena a li: “Nkama a ni ya ku terekeni, a ni tivutisa leswaku indjhe a ku tereka a swi va pfuna hikakunene vanhu ke. Kambe leswi swoswi ni seketelaka Mfumu wa Xikwembu na swi tiva leswaku ko va wona ntsena lowu nga ta helisisa swikarhatu hinkwaswu swa vanhu. Phela Yehovha a ta helisa ku hlupheka hinkwaku, ku nga leswi mina ni kalaka ni nga ta tshuka ni swi kotile ku swi yendla.” — Ps. 72:1, 4.

10. Hi ku ya hi Matewu 5:43-48 hi mhaka muni hina hi nga yi terekeli mimfumu? (Vona mufoto.)

¹⁰ Vanhu va vanyingi va tipatsa ni mintlawa leyi lwisanaka ni mimfumu, kambe leswo swi yendla leswaku va nyenyana, va vavisana va tlhela va nga yingisi minawu yin’wani. Phela leswo a hi swona leswi Yesu a nga hi djondzisa swona. (Efe. 4:31) Makwerhu mun’wani lweyi a vitaniwaka Jeffrey a te: “Hambi ka switereka leswi tikombaka swi rhulile, hi nkamanyana wawutsongo vanhu va nga sungula ku wonhetela swilo, va yiva, ni ku banana. Phela Yesu a hi djondzise leswaku hi fanele hi komba vanhu hinkwavu lirhandzu ku patsa ni lava va kalaka va nga nyimi ni leswi hi kholwaka ka swona kumbe lava va hi hluphaka.” (Lerha Matewu 5:43-48.) Tanihi hi Vakreste, hi yendla hinkwaswu hi nga swi kotaka leswaku hi tekelela Yesu.

11. Hi mhaka muni minkama yin’wani swi nga ha hi karhatelaka ku tekelela Yesu?

¹¹ Hambileswi hi swi tivaka swaku i Mfumu wa Xikwembu ntsena lowu nga ta helisa ku pfumala wululami lani misaveni, minkama yin’wani a swi vevuki ku tekelela Yesu loko hi khomiwa hi ndlela ya ku biha. Pimisa hi leswi swi nga yendlekela makwerhu Janiya lweyi vanhu va nga mu khoma hi ndlela ya ku biha hi mhaka ya kori ya xikhumba xa yena. Yena a li: “Leswi vanhu lavayani va nga swi vula swi ni kwatisile swinene naswona a ni lava leswaku va khatisiwa. Ni game ni sungula ku seketela mintlawa leyi a yi lwisana ni xikheto. A ni pimisa swaku ku yendla leswo a swi ta yampsisa swilo.” Hi ku famba ka nkama Janiya a swi vonile leswaku a a fanele a txintxa mapimiselo ya yena. Yena a tlhele a ku: “Ni tsumbule leswaku handle ka ku tshemba Yehovha se a ni tshemba vanhu, hi mhaka leyo ni swi tshikile swa ku seketela mintlawa yoleyo.” Phela hinkwerhu hi fanele hi tivonela leswaku hi nga pfumeleli ku kwata ku hi yendla hi tipeta ka maguwa ya misava leyi kumbe hi tipeta ka politika. — Yoh. 15:19.

12. Hi mhaka muni hi fanele hi tivonela ka leswi hi swi yingiselaka ni leswi hi swi sixtiraka?

¹² I yini lexi nga hi pfunaka swaku hi tikhoma loko hina kumbe vanhu van’wani va khomiwa hi ndlela ya ku biha? Xin’wani hi nga xi yendlaka i ku tivonela ka leswi hi swi lerhaka, hi swi yingiselaka kumbe hi swi sixtiraka. Vanhu van’wani va tirhisa interneti kumbe ma redes sociais swaku va kontarela switoriya swa ku chavisa ni swilo leswi hlohlotelaka vanhu swaku va djikela mfumu. Lava va ku haxa mahungu minkama ya yinyingi va kokela tlhelo lin’we. Phela hambiloko mahungu lawa hi ma twaka ma li ntiyiso, a hi nge swi koti ku txintxa xiyimu. Naswona loko hi heta nkama wa wunyingi na hi ma yingisela, swi nga yendla leswaku hi ya hi vaviseka hi tlhela hi kwata swinene. (Swiv. 24:10) Xa ku vava xa kona hi leswaku swi nga yendla leswaku hi nga wu rhangisi Mfumu wa Xikwembu ka wutomi la hina hi tlhela hi khohlwa swaku hi wona ntsena lowu nga lulamisaka mhaka leyi ya ku pfumala wululami.

13. Ku lerha Bibele siku ni siku swi nga hi pfunisa ku yini loko vanhu va khomiwa hi ndlela ya ku biha?

¹³ Ku lerha Bibele siku ni siku ni ku pimisa hi leswi hi swi lerhaka swi nga hi pfuna ku tiva leswi hi nga swi yendlaka loko vanhu va hi khoma hi ndlela ya ku biha kumbe hi vona van’wani va khomiwa hi ndlela ya ku biha. Makwerhu wa xisati lweyi a vitaniwaka Alia a a kwata hileswi ka muganga wa yena vanhu a va nga khomiwi hi ndlela yayinene, ngopfungopfu hi mhaka leswi lava a va yendla swilo swa ku biha a va nga khatisiwi. Yena a li: “Swi lave ni nyimanyana ni tivutisa ni ku, ‘ku nga va leswaku na swi kholwa hikakunene swaku Yehovha a ta xi lunghisa xikarhatu lexi?’ Hi nkama wolowo ni lerhe Yobo 34:22-29; tindzimana leti ti ni khumbukise swaku Yehovha a vona swilo hinkwaswu naswona wa yi tiva ndlela yayinene ya ku yavanyisa vanhu, funtshi hi yena ntsena a nga swi kotaka ku lunghisa swikarhatu swa vanhu.” Se hi nga yendla yini nkama lowu hi nyimelaka swaku Mfumu wa Xikwembu wu lunghisa swilo hinkwaswu?

HI NGA YENDLA YINI NA HI NYIMELA MFUMU WA XIKWEMBU?

14. I yini leswi hi nga kotaka ku swi yendla swoswi? (Vakolosa 3:10, 11)

¹⁴ A hi nge swi koti ku yendla swaku van’wani va hi khoma kahle kumbe swaku va va khoma kahle van’wani, kambe hi nga va khoma kahle van’wani. Hilani hi nga swi vona hi kona, hi tekelela Yesu loko hi va komba lirhandzu van’wani. Lirhandzu lolelo li hi pfuna ku va komba xihlonipho hambi hi lava va hi hluphaka. (Mat. 7:12; Rom. 12:17) Phela loko hi yendlela van’wani swaswinene hi tlhela hi va khoma kahle, Yehovha wa tsaka. — Lerha Vakolosa 3:10, 11.

15. Mintiyiso ya Bibele yi nga va khumbisa ku yini vanhu van’wani?

¹⁵ Ndlela yayinene ku tlula hinkwatu leyi hi nga pfunaka vanhu hi yona, i ku va djondzisa hi Yehovha. Phela “ku tiva Yehovha” swi nga yendla munhu lweyi a hanyaka hi tinyimpi a txintxa a va munhu wa ku rhula a tlhela a rhandza vanhu van’wani. (Esa. 11:6, 7, 9) Hi leswo swi nga yendlekela wanuna mun’wani lweyi a vitaniwaka Jemal. Na a nge se djondza ntiyiso a tinghenise ka ntlawa wa politika lowu a wu lwela ku txintxa mfumu lowu a wu fuma hi ku pimisa leswaku a wu hlupha vanhu. Yena a li: “A hi nge swi koti ku txintxa vanhu hi ku lwa na vona. Mina a ni sindzisiwanga hi munhu leswaku ni txintxa, kambe mintiyiso ya Bibele leyi ni nga yi djondza yi ni pfunile leswaku ni txintxa wutomi la mina.” Leswi Jemal a nga swi djondza swi mu pfunile leswaku a tshika ku rhandza ku lwa. Nkama lowu hi pfunaka vanhu leswaku va tiva mintiyiso ya Bibele hi va hi va pfuna leswaku va tshika ku yendla swilo swa ku biha leswi vavisaka van’wani.

16. Hi mhaka muni u lava ku bula ni van’wani hi leswi Mfumu wa Xikwembu wu nga ta swi yendla?

¹⁶ Ku fana na Yesu, na hina ha swi rhandza ku byela van’wani leswaku i Mfumu wa Xikwembu ntsena lowu nga ta kota ku lulamisa swikarhatu leswi nga kona lani misaveni. Ku tiva leswo swi va tiyisa swinene vanhu lava va hluphiwaka. (Yer. 29:11) Stacy, lweyi hi nga vulavula hi yena a te: “Ku tiva swaku Mfumu wa Xikwembu wu ta helisa ku hlupheka swi ni pfuna ku rhula loko mina kumbe vanhu van’wani va khomiwa hi ndlela ya ku biha. Phela Yehovha a tirhisa Bibele leswaku a ni tiyisa.” Leswaku hi tiyisa van’wani ka mhaka leyi, swi lava hi tilulamisela; phela loko hi wu twisisa kahle ntiyiso lowu nga ka Bibele lowu fambisanaka ni ku helisiwa ka ku hlupheka, swi ta hi pfuna leswaku hi djondzisa van’wani ku nga ha va xikola kumbe antirhweni.b

17. Yehovha a hi pfunisa ku yini ku tiva leswi hi nga swi yendlaka loko hi hluphiwa?

¹⁷ Ha swi tiva leswaku wubihi li ta tama li va kona loko “lweyi a fumaka misava leyi” ka ha li Sathana. Kambe hi ni Mupfuni naswona hi ni ntshembo wa leswaku ku nga li khale Sathana “a ta hlongoliwa.” (Yoh. 12:31) Bibele li hi tlhamusela leswaku hi mhaka muni hi hlupheka, li tlhela li hi komba swaku Xikwembu xi ni mhaka ni lava va hluphiwaka. (Ps. 34:17-19) Hi ku tirhisa N’wana wa yena, Yehovha a hi komba leswi hi faneleke hi swi yendla loko hi hluphiwa a tlhela a hi komba swaku Mfumu wa Yena wu ta helisa wubihi hi masiku ni masiku. (2 Pe. 3:13) Se a hi tameni hi chumayela mahungu ya ku tsakisa hi ku hiseka na hi nyimela nkama lowu misava hinkwayu yi nga ta tala “hi wululami ni hi ku tshembeka.” — Esa. 9:7.