Hi Mhaka Muni Ni Nga Na Vanghanu?

Tikambeli

I Ntiyiso kumbe i Mavunhwa?

1. Loko u ni vanghanu va vanyingi a wu nge tshuki u titwa wexe.

2. Loko u tirhisa ma redes sociais swaku u va ni vanghanu a wu nge titwi wexe.

3. Loko u rhumela mamensajem ya manyingi a wu nge titwi wexe.

4. Loko u yendlela vanhu van’wani swilo a wu nge titwi wexe.

Hi mhaka muni?

Ntiyiso hi ku va ni vanghanu ni ku titwa wexe

• Ku va ni vanghanu va vanyingi a swi vuli swona swaku a wu nga ta tshuka u titwa u li wexe.

  Anne a li: “Na va rhandza vanghanu va mina kambe minkama yin’wanyani swi tikomba ingaku a va na mhaka na mina. Xa ku vavisa hintamu, hiloko u ni vanghanu va vanyingi kambe va yendla ingaku a va na mhaka na wena nem a va ku rhandzi.”

• Ku nghena ka ma redes sociais a swi vuli swona swaku u nga ta tshuka u titwa u li wexe.

  Elaine a li: “Vanhu van’wani va ni vanghanu va vanyingi ingaku hiloko vo hlengeletela swibonekani. Kambe a ku va ni kwartu la ku tala hi swibonekani a swi vuli swona swaku u ta titwa na u rhandziwa. Loko vanghanu va wena va ma redes sociais va nga li vanghanu va wena va ntiyiso swi fana ni loko va li swibonekani swaku a swi nge ku pfuni hi nchumu.”

• Ku posela vanhu van’wani mamensajem ya manyingi a swi yendli swaku u nga tshuki u titwa u li wexe.

  Serena a li: “Minkama yin’wani u titwa u li wexe, se u sungula ku txuvuka telefoni la wena kuva u vona swaku a ku na munghanu lweyi a nga ku tsalela mensajem. Se loko u vona leswaku a ku na lweyi a nga ku tsalela mensajem u titwa wexe ku tlula ku sunguleni.”

• Ku yendlela van’wani swilo a swi yendli leswaku u nga titwi wexe.

  Richard a li: “Ni zama ku yendlela vanghanu va mina swilo swaswinene kambe ni vona ingi vona a va se tshama va ni yendlela nchumu. Na swi rhandza ku pfuna van’wani loko va swi lava, kambe ni swi vona swi nga li swinene kuva vona va nga ni yendleli nchumu.”

Khumbuka: Ku titwa u li wexe swi fambisana ni ndlela leyi u vonaka swilo hi yona. Ntombhi yin’wani leyi vitaniwaka Jeanette yi li: “Ku titwa wexe swi sukela ndzeni ka munhu a swi ti hi handle.”

I mpsini leswi u nga swi yendlaka loko u titwa wexe naswona u nga li na vanghanu?

U nga yendla yini leswaku u nga titwi u li wexe?

Titshembi.

Jeanette a li: “Ku titwa wexe swi vangiwa hi ku kala u nga titshembi. Phela swa karhata ku hamba vanghanu loko u tibyela swaku a ku na munhu lweyi a nga ta ku tsakela.”

Bibele li li: “U fanele u rhandza vanhu van’wani ku fana ni leswi u tirhandzisaka xiswona.” (Vagalatiya 5:14) Leswaku u va ni vanghanu vavanene swi lava u tirhandza, kambe tivoneli leswaku u nga sunguli ku tibyela. — Vagalatiya 6:3, 4.

U nga tshameli ku titsetsa.

Erin a li: “Ku titwa wexe ku nga fanisiwa ni misava ya ku a yi tiyanga leyi kotaka ku mbombomelisa munhu. Se loko u nga hantli u suka ka yona u ta mbombomela. Loko ku tshamela ku titwa u li wexe se swi ku nghenile, swi nga ku yendla u tshamela ku tikhalakhala, se vanhu van’wani va nga swi rhandzi ku tshama na wena.”

Bibele li li: “Lirhandzu a li tilaveli leswi pfunaka lona ntsena.” (1 Vakorinto 13:4, 5) Loko hi tshamela ku pimisa hintamu hi hina, swi nga hi yendla hi nga ha pimisi hi vanhu van’wani se leswo swi nga yendla hi nga kumi vanghanu. (2 Vakorinto 12:15) Ku vula ntiyiso, loko ku tsaka ka hina ku dependera hi leswi vanhu van’wani va swi yendlaka, swi nga hi yendla hi hela ntamu! Se ku tibyela leswi: “A ku na munhu lweyi a ni rhambaka” kumbe hi ku “a ku na munhu lweyi a nga tshama a ni rhamba leswaku hi famba hi tlanga”, swi yendla swaku ku tsaka ka wena ku dependera hi vanhu van’wani. Se ku nga va leswaku swi fanelile ku veka ntsaku wa wena ka mavoko ya vanhu van’wani?

U nga pfumeli mun’wani ni mun’wani swaku a va munghanu wa wena

Brianne a li: “Munhu lweyi a titwaka yexe a nga ha pfumela swaku mun’wani ni mun’wani a va munghanu wa yena leswaku a titwa a li wa lisima. Kambe vanhu volavo va nga ha mu yendla a titwa a li wa lisima hileswi va nga ta pfunekaka, se loko a swi tsumbula leswo a nga titwa a li yexe ku tlula ku sunguleni.”

Bibele li li: “Lweyi a fambaka ni va ku tlhariha a ta tlhariha, kambe lweyi a tirhisanaka ni swiphunta a swi nga ta mu fambela kahle.” (Swivuriso 13:20) Phela loko munhu a twa ndlala hintamu a nga dla xin’wani ni xin’wani lexi a xi kumaka. Hi ku fanana, munhu lweyi a va lavaka hintamu vanghanu swi nga ha mu yendla a pfumela munghanu mun’wani ni mun’wani lweyi a mu kumaka, naswona vanghanu volavo a va kumaka va nga ha mu provhetara. Hi ku famba ka nkama munhu yelweyo a nga ha pimisa swaku ku va ni vanghanu lava va ngo lava ku ku provhetara swi normali. A nga ha tlhela a pimisa leswaku a nga kona munhu lweyi a nga vaka munghanu wa wena na a nga lavi nchumu ka wena.

Khumbuka: Vanhu hinkwavu minkama yin’wani va titwa va li voxe; va nga ha titwa va li voxe nkama wa ku leha kumbe nkama wawutsongo. Hambileswi ku titwa u li wexe ku nga swilo swa ku kala swi nga li kahle kambe ko va leswi munhu a titwisaka swona ntsena. Leswi hi titwisaka xiswona swi sukela ka leswi hi swi pimisaka naswona hi nga swi kota ku kongomisa mimpimiso ya hina.

U nga nyimeli swilo swa swinyingi ka vanhu van’wani kumbe swilo swa ku a hi swona ka vona. Jeanette lweyi se hi nga vulavula hi yena a te: “A hi vanhu hinkwavu va nga ta va vanghanu vavakulu va wena. Kambe u ta va kuma vanhu lava va nga ni mhaka na wena hikakunene, naswona leswo hi swona swi nga swa lisima hikusa swi ta ku pfuna leswaku u nga titwi wexe.”

Swin’wani leswi nga ku pfunaka: Lerha nhlokomhaka leyi nge: “U Nga Chavi Ku Yendla Vanghanu.” Baxara nhlokomhaka leyi nge: “U Nga Yendla Yini Leswaku U Nga Titwi Na U Li Wexe.”