Kuvhumbata hi Wumundzuku

Xana u tshama uti vutisa leswaku wumundzuku la wena ni la ndjangu wa wena lita va njhani? Xana li tshembisa tshomba kumbe kuhlupheka? Lirhandzu kumbe xivundza? Xana uta hanya nkama woleha kumbe wutomi la wena lita hela hi xitshuketa? Se kuhundza malembe yotala vanhu vali karhi va lavetela tinhlamulu ta swivutisu swofana ni leswi.

Namuntlha tintlhari tidjondza leswi yendlekaka amisaveni hinkwayu ivi tivhumbata hi wumundzuku. Hambileswi swin’wana swa leswi vaswi vhumbataka swi yendlekaka, kutala ka swona aswi yendleki. Hi xikombisu, hi 1912, Guglielmo Marconi, muyendli wa muchini lowu pfumelelaka ku vulavulisana ni munhu lweyi anga kule na kunga tirhisiwi tifiyu, a vhumbate a ku: “Michini leyi yita helisa tinyimpi.” Muyimeli wa komponi ya kugravhara leyi vitaniwaka Decca Record Company, a yalile kugravhara tingoma ta ntlawa wa kuchaya lowu vitaniwaka Beatles hi 1962 hikuva a apimisa leswaku mintlawa yochaya vhiyola ayingata tshuka yiva ni ndhuma.

Votala va lavetela vanhu lava tirhisaka ntamu wa madimona leswaku vata tiva hi wumundzuku la vona. Van’wana va lavetela mpfunu ka vangoma kasi van’wana va lerha marhevixta ni majornal, laha ka wona vavhumbati vatsalaka swokarhi hi siku leli munhu avelekiweke ka lona, na va kombisa leswaku li yelana ni ndlela leyi tinyeleti ati tshamise xiswona siku anga velekiwa. Van’wanyana va lavetela tinyanga leti vulaka leswaku ti ni wuswikoti la “kuhlaya” wumundzuku hi kulerha mindzhati ya mavoko ya vanhu kumbe kutirhisa tinhlolo ni kuhlahluva.

Leswaku va twisisa wumundzuku la vona, vanhu va minkama ya khale ava vutisa vaprofeta. Vaprofeta lava ava nyikela swiletelo leswi aswi ta hi ka xikwembu lexi vona ava vula leswaku avaxi yimela. Hi xikombisu, kuhlayiwe leswaku Hosi Creso wa le Lidia a rhumele swihiwa swa lisima ngopfu ka muprofeta wa Delfos, le Grécia, na a kombela kutiva leswi aswita yendleka loko aya lwa na Ciro wa le Persa. Muprofeta lweyi a vule leswaku Creso a ata hlula “mfumu lowukulu” loko aya lwa na Ciro. Leswi a atiyiseka leswaku a ata hlula, Creso aye mahlweni kambe mfumu lowunga hluliwa kuve wa yena n’winyi.

Xiprofeto lexi yendliweke hi muprofeta wa le Grécia xi be hansi. Hambiloko a ahlaye swa kuhambana ni leswi, akungata cinca nchumu ka leswinga humelela. Leswi muprofeta wa le Grécia aswi vhumbateke swi yendle leswaku Creso a wela ka khombo loluzekeliwa hi swilo hinkwaswu. Xana vanhu lava lavetelaka tindlela to hambanahambana totiva wumundzuku la vona, va humelela?