-
¿Ambeksïni jarhuataa parajtsï seguirini jorhenguarhini Bibliaeri ambe?¡Méntkisï tsípikua jingoni ireka je! Bibliaksïni uáti jarhuatani
-
-
JORHENGUARHIKUA 12
¿Ambeksïni jarhuataa parajtsï seguirini jorhenguarhini Biblieri ambe?
Nájkirukajtsïni kánikua marhuachejka Bibliaeri ambe jorhenguarhini. Ménisï úkua jukasïndi. Jamberijtsï ménisï kurhamarhikuarhijka sintsï uaa seguirini jorhenguarhini. ¿Andisï jukaparhakue jánguarhintani? ¿Ambeksïni jarhuataa seguirini jorhenguarhini nájkirukajtsï problemechani jatsiauaka?
1. ¿Andisï jukaparhakue Bibliaeri ambe jorhenguarhini?
‘Tata Diosïri uandakua tsípitisti ka uinhapitiini’ (Ebreu 4:12). Biblia libru máesti enga kánikua jukaparhakueka jimbokajtsïni aiangusïnga na enga eratsejka Tata Diosï ka na enga pʼikuarherajka chánksïni jimbo. Nóksïni solu marhuacheati parajtsï sánderu ambe míteni, ístuksïni jarhuataati parajtsï sési erakuni ambe úni ka jatsini erokuarhikua ma sánderu orhepani. Ka sánderu jukaparhakua ambe, jindeesti eskaksïni Biblia jarhuataaka parajtsï niárani Jeobaeri amigueni. Méni engajtsï jorhenguarhijka, jurajkuntsï jarhasïnga eskaksïni Biblia jarhuataaka parajtsï sánderu sési irekani.
2. ¿Andisï jukaparhakue jiókuarhini eska marhuasïnga ambe enga Biblia jorhentpijka?
Jurhimbikua ambe enga Biblia jorhentpijka, ísïisti komueska tesoru enga kánikua jukaparhakueka. Jimbojtsïnisï Biblia arhijti: “Pia jurhimbikuani ka asï méni íntspikuarhi” (Proverbios 23:23). Engachi méntkisï miáni jauaka na enga xáni jukaparhakueka ambe enga Biblia jorhentpijka, jánguarhintaakachi seguirini jorhenguarhini nájkirukaksï ójkutakuecha jauaka (arhinta je Proverbios 2:4, 5).
3. ¿Nénaksïni jarhuataa Jeoba parajtsï seguirini jorhenguarhini Bibliaeri ambe?
Jeoba jindeesti Kuerajpiri enga iámindu ambe újka úni ka chaari amigu, jimboksïnisï sési míteti ka uékasïndiksïni jarhuatani parajtsï sánderu sési míteni. Tata Diosï uaati eskajtsï “uékaaka úni ambe enga ima jaiapanhentajka, ka parakajtsï uaaka ísï úni” (arhinta je Filipusʌ 2:13). Ísï jimbo, Tata Diosïksïni jarhuataati parajtsï uékani jorhenguarhini Bibliaeri ambe ka parajtsï ísï úni eskajtsï na jorhenguarhini jauaka. Ka ístuksïni íntskuati uinhapikua parajtsï úni orhepani uérakuani ójkutakuechani o enga nema no uékaaka eskajtsï seguiriuaka jorhenguarhini. Asï kuatanta je kurhakuni Jeobani eskaksïni jarhuataaka seguirini jorhenguarhini Bibliaeri ambe (1 Tesalonika 5:17).
JORHENGUARHI JE SÁNDERU AMBE
Ju je exeni ambejtsï uaa úni parajtsï seguirini jorhenguarhini Bibliaeri ambe nájkirukaksï máteruecha no uékaaka, ójtsï no káni tiempu jatsini. Ka tátsekuachi exeaka ambe enga uaaka Tata Diosï Jeoba paraksïni jarhuatani orhepani uérani.
4. Jánguarhi je jukaparharani jorhenguarhikua Bibliaeri ambe
Ménisïchi kánikua úkua ambe jatsisïnga, jimbosï úkua jukajti arhutani tiempu para Bibliaeri ambe jorhenguarhini. ¿Ambechi uaa úni? Arhinta je Filipusʌ 1:10 ka uandontskuarhi je íri ambe:
Nájtsï uandapirini, ¿“ambe ka ambe sánderu jukaparhakueski”?
¿Ambejtsï uaa úni paraka Bibliaeri jorhenguarhikua jindeuaka ambe ma engajtsï sánderu jukaparharaaka?
Engajtsï ambe ma jimbo orheta kutsari jatsiraska ka tátsekua tsakapuechani, tsakapuechaksï no jatanheati.
Peru, engajtsï orheta tsakapuechani jatsiraaska, sáni iámindu kutsari jatanheati. Májkueni, engajtsï orheta peeraska imani ambe enga “sánderu jukaparhakueka”, andajkuarhiakajtsï úni indeni ambe ka ístu pakaraati tiempu parajtsï máteru ambe úni.
Uétarhinchasïngachi Tata Diosïni ka engachi estudiarijka Bibliani, jorhenguarhisïngachi ambe engachi uétarhinchajka míteni Tata Diosïri ambe ka ístuchi k’éri ambe arhini jarhasïnga. Arhinta je Mateu 4:4 ka uandontskuarhi je íri ambe:
Engachi sánderu jukaparharaska Bibliaeri ambe jorhenguarhikuani, ¿nénajtsïni marhuachea?
5. Seguiri je jorhenguarhini nájkirukaksï máteruecha no uékaaka
Jamberiksïni ménisï nema arhiati ambe ma parakajtsï nóteru jorhenguarhiakia Bibliaeri ambe. Exe je Franseskueri ejempluni. Exe je BIDEUNI ka uandontskuarhi je íri ambe:
¿Ambe úspi Franseskueri familia ka imeeri amiguecha enga ima aianguapka ambe enga jorhenguarhini japka?
¿Andisï marhuapi enga Fransesku no méni kuatantapka?
Arhinta je 2 Timoteo 2:24, 25 ka uandontskuarhi je íri ambe:
¿Náksï exesïni chaari familiaricha ka amiguecha ambe engajtsï jorhenguarhini jaka?
Eskaksï na arhijka i bersikuluecha, ¿ambejtsï jatsipirini para úni enga nema no uékaaka eska chá jorhenguarhiaka Bibliaeri ambe? ¿Andi?
6. Mintsika je eskaksïni Tata Diosï Jeoba jarhuataaka
Engajtsï sánderu ambakiti pájperakua ma jatsiska Tata Diosï jingoni, sánderujtsï imani ambe uékaaka úni enga ima jaiapanhintajka. Peru úpirindi úkua jukani mójtakuni máru ambe parajtsï ísï irekani eskaksï Tata Diosï Jeobaeri juramukuecha na uandajka. Engajtsï ménisï ísï pʼikuarheraska asï kuatanta je, Jeobaksïni jarhuataati. Exe je BIDEUNI ka uandontskuarhi je íri ambe:
Eska na xarharajka bideurhu, ¿ambe ka ambe jatsispi para mójtakuni Jim para imani ambe úni enga Tata Diosï Jeoba jaiapanhintajka?
¿Ambeksïni sánderu ísku pakatasïni ambe enga Jim úpka?
Arhinta je Ebreu 11:6 ka uandontskuarhi je íri ambe:
¿Ambe uaa Tata Diosï Jeoba imeecha jimbo “engaksï jirinhantajka imani”? I ambe, imeechani arhikuekaasïndi engaksï jánguarhintajka míteni ka imani ambe úni enga ima jaiapanhentajka.
Chá na exesïni, ¿na pʼikuarherajki Tata Diosï Jeoba engaksïni exejka eska chá jánguarhintaxaka Bibliaeri ambe jorhenguarhini?
MARUKSÏ I AMBE KURHANGUARHISÏNDI: “¿Andirisï Bibliaeri ambe jorhenguarhini jaki?”.
¿Ambejtsï mókuntapirini?
AMBE ENGACHI JORHENGUARHIKA
Nájkiruka ménisï úkua jukajka Bibliaeri ambe jorhenguarhini, jarhuataatiksïni parajtsï tsípikua jingoni irekani para méntkisï. Engajtsï seguiriska mintsikani, imaksïni uánikua ambe jingoni kóndentaati.
Ambejtsï jorhenguarhiski
¿Andijtsïsï jukaparharajki jurhimbikua ambe enga Biblia jorhentpijka?
Iásï engajtsï mítekia “ambe enga sánderu jukaparhakueka”, ¿ambejtsï jatsipirini para úni?
¿Andijtsïsï jatsi para kómarhini Tata Diosï Jeobani eskaksïni jarhuataaka parajtsï úni seguirini jorhenguarhini Bibliaeri ambe?
ÍSTU EXE JE INI AMBE
Exe je tʼámu ambe enga uánikua kʼuiripuechani jarhuataakia sési úrani tiempuni.
Uarhiiti ma uékasïreendi imani ambe úni enga Tata Diosï jaiapanhintajka, peru acheeti jémba no kurhangusïrendi na enga xáni jánguarhintani japka ima para ísï úni. Exe je na enga Tata Diosï Jeoba jarhuataka.
Jeobajtsïni uinhapikua íntskusïndi parachi orhepani uérani (5:05)
Exe je na enga uarhiiti ma jarhuataka acheeti jémbani, jimboka no kuatantaspka.
Máruksï uandasïndi eskaksï Jeobaeri testiguecha úsïnga eskaksï familiecha nóteru májku kʼéri jauakia. ¿Peru i ambe ísïiski?
-
-
Néna sési erakuni úni ambe ma¡Méntkisï tsípikua jingoni ireka je! Bibliaksïni uáti jarhuatani
-
-
JORHENGUARHIKUA 35
¿Nénachi uaa ambakiti ambe erakuni úni?
Iáminduechachi jatsisïnga para erakuni úni ambe ma. Máru ambe engachi erakujka úni uaati sési jarhani o no sési jarhani ka ístu uaati úni eskachi seguiriuaka sési pájperani Tata Diosï Jeobani jingoni, ochi nóteru sési pájperania imani jingoni. Pori ejemplu, jamberichi jatsiaka para erakuni nani irekani, ambe ánchikuarhini ka sinchi uambuchaa o tembuchaa o nómbe. Engachi ambakiti ambe erakuska úni, uaakachi sési irekani ka sési pʼikuastani Tata Diosï Jeobani.
1. ¿Nénaksïni uaa jarhuatani Biblia parajtsï ambakiti ambe erakuni úni?
Ante dejtsï erakuni úni ambe ma, kurhaku je Tata Diosï Jeobani eskaksïni jarhuataaka ka jánguarhinta je exeni Bibliarhu ambe enga ima eratsejka indeeri ambe (arhinta je Proverbios 2:3-6). Ménisïjtsï exeaka eska Tata Diosï Jeoba uandasïnga ambe engachi meru jatsika para úni. Enga i ambe úkuarhiaka, sánderu sésiuati eskajtsï kurhajchaaka imani.
Peru ¿ambejtsï uaa enga Biblia no uandaaka ambe engachi meru jatsika para úni? Jeobaksïni jarhuataati parajtsï míteni ‘nani engajtsï ísï jatsika para xanharani’ (Isaías 48:17). ¿Néna uaa i ambe? Bibliaeri prinsipiuecha jingoni. Bibliaeri prinsipiuechaksï jindeesti jurhimbikuecha engaksï kánikua jukaparhakueka ka engajtsïni jarhuatajka kurhanguni ambe enga Tata Diosï Jeoba eratsejka ka pʼikuarherani. Ka engachi arhintajka Bibliani, úsïngachi exeni ambe enga eratsejka Tata Diosï ka na enga pʼikuarherajka. Míteni ambe enga Tata Diosï Jeoba eratsejka, jarhuatasïndijtsïni parachi imani ambe erakuni úni enga ima uékajka.
2. ¿Ambejtsï jatsipirini para miáni ante dejtsï erakuni úni ambe ma?
Biblia uandasïndi eska ‘ima enga jánhaskatiika jingontku exesïnga ambe’ (Proverbios 14:15). I ambe arhikuekasïndi eskachi ante de erakuni úni ambe ma, jatsiskachi para eratsentani ambe ka ambechi úpirini úni. Engachi exeaka ambe ka ambechi úpirini úni, ju je kurhamarhikuarhini: “¿Náki Bibliaeri prinsipiuechaksï uandasïni íri ambe? ¿Nákini erakua parani agustu pʼikuarherani? Ambe engani erakuaka úni, ¿néna uaa sési úkuni o no sési úkuni máteruechani? Ka sánderu jukaparhakua ambe, ¿ambe engani erakuaka úni sési pʼikuastaa Tata Diosï Jeobani?” (Deuteronomio 32:29).
Tata Diosïjtsïni úsïndi arhini ambe enga sési jaka ka ambe enga no sési jaka. Engachi sánderu sési míteajka imeeri leichani ka prinsipiuechani ka engachi erakujka kurhajchani, ambakiti konsiensiachi ma jatsisïnga. Konsiensia ima ambeesti engajtsïni arhijka ambe enga sési jaka ka ambe enga no sési jaka (Roma 2:14, 15). Konsiensia ma enga sési jorhendakata jaka jarhuatasïndijtsïni parachi ambakiti ambe erakuni úni.
JORHENGUARHI JE SÁNDERU AMBE
Ju je sánderu jorhenguarhini na engajtsïni Bibliaeri prinsipiuecha ka juchaari konsiensia jarhuataaka engachi erakuni jámaaka úni ambe ma.
3. Jurajku je eskaksïni Biblia jarhuataaka
¿Nénajtsïni jarhuatasïni Bibliarhu anapu prinsipiuecha engachi erakuni jámajka úni ambe ma? Exe je BIDEUNI ka uandontskuarhi je íri ambe:
¿Ambeeski libre albedriu?
¿Andijtsïnisï Tata Diosï Jeoba íntsku libre albedriu?
¿Ambejtsïnisï íntsku Tata Diosï parajtsïni jarhuatani sési úrani libre albedriuni?
Ju je exeni Bibliaeri prinsipiu ma, arhinta je Efesu 5:15, 16. Tátsekua exe je nénajtsï uaa “no xáni ísku tiempu tsïtani” jarhani parajtsï úni...
... pauani pauani Bibliani arhintani.
... sánderu ambakiti uámbeeni, témbeeni, taatiini o naandiini, o uájpeeni.
... tánguarhikuecharhu nirani.
4. Sési jorhenda je chaari konsiensiani parajtsï erakuni ambakiti ambe úni
Enga Bibliarhu jaka juramukua ma engajtsïni arhijka ambe úni, sánderu fásiliisïndi imani ambe úni enga sési jaka. Peru ¿enga no jauaka ambe ma engajtsïni meru arhiaka ambe úni? Exe je BIDEUNI ka uandontskuarhi je íri ambe:
Eska na xarharajka bideurhu, ¿ambe úspi pirenchi para sési jorhendani imeeri konsiensiani ka imani ambe erakuni úni enga Tata Diosï Jeoba jaiapanhintajka?
¿Andichisï no jatsipirini para nemani arhini eskajtsïni arhiaka ambe úni? Arhinta je Ebreu 5:14 ka uandontskuarhi je íri ambe:
Nájkiruka sánderu fásiliipiringa arhini nemani eskajtsïni arhiaka ambe úni, ¿andichisï jatsi para sési jorhenguarhini exeni ambe enga sési jaka?
¿Náki jarhuajperatechaksï jarhaski engajtsïni uaaka jarhuatani parachi sési jorhendani juchaari konsiensiani ka parachi ambakiti ambe erakuni úni?
Mapajtsïni ma arhisïndi naniisïchi niua, ka konsiensia ísïisti komueska mapa ma, jimbokajtsïni arhisïnga ambe úni juchaari tsípikua jingoni.
5. Kuenta ú je máteruecheri konsiensiani
Jimbokachi iáminduecha ménderueniska, nóchi iáminduecha májkueni ambe erakusïnga úni. ¿Nénachi uaa xarhatani eskachi kuenta úsïnga máteruecheri konsiensiani? Ju je exeani tsimani ejempluechani.
Ejemplu 1: Pirenchi ma enga tsitijka atanharhintani, kúnguarhikuarhu ma niárasïndi nani engaksï pirenchicha no sesi exejka eska nema atanharhintaaka.
Arhinta je Roma 15:1 ka 1 Korintu 10:23, 24, ka uandontskuarhi je íri ambe:
Eskaksï na arhijka i tekstuecha, ¿ambe jatsipirini para úni i pirenchi enga tsitijka atanharhintani? Ka chá, ¿ambejtsï úpirini enga máteru nemeeri konsiensia no jurajkujka úni ambe ma, peru engaksïni chaari konsiensia arhijka eska no no sési jarhaska?
Ejemplu 2: Erachi ma mítesti eska Biblia uandasïnga eska no no sési jarhaska alkoli sáni arhani; peru ima no arhasïndi. Ka ma jurhiatikuaksï pʼímarhisïndi nirani sáni tsípikuarhini ka exesïndi eskaksï máru erachicha alkoli sáni arhaxaka.
Arhinta je Eclesiastés 7:16 ka Roma 14:1, 10, ka uandontskuarhi je íri ambe:
Eskaksï na arhijka i tekstuecha, ¿ambe úpirini ima erachi? Ka ¿ambejtsï úpirini chá engajtsï exepiringa nemani imani ambe úni jarhani engaksïni chaari konsiensia no jurajkujka?
¿Ambejtsï jatsiski para úni parajtsï erakuni ambakiti ambe úni?
1. Kurhaku je Tata Diosï Jeobani eskaksïni jarhuataaka míteni ambe úni (Santiagu 1:5).
2. Jirinha je informasioni Bibliarhu ka publikasionicharhu engaksï Bibliarhu pʼitakata jaka parajtsï exeani prinsipiuechani engaksï íri ambe uandajka. Ístujtsï uaaka kurhamarhiani erachichani engaksï sési míteka Bibliaeri ambe.
3. Eratsi je na enga pʼikuastaaka chaari konsiensiani ka ístu máteruecherini ima ambe engajtsï uaaka.
MÁRUKSÏ I AMBE UANDASÏNDI: “Tʼuri uaaka úni ambe engari uékaaka úni. ¡No arhiati ambe engaksï kʼuiripuecha eratseaka!”.
¿Andichisï jatsipirini para exeni na enga p’ikuarheraaka Tata Diosï ka máteru kʼuiripuecha?
AMBE ENGACHI JORHENGUARHIKA
Ambakiti ambechi erakusïnga úni engachi exejka ambe eratsesïni Tata Diosï Jeoba ambe máeri ka engachi exejka sinchi jarhuataua o no sési pʼikuastaua máteruechani imani ambe jimbo engachi uaaka.
Ambejtsï jorhenguarhiski
¿Nénajtsï uaa ambakiti ambe erakuni úni enga Tata Diosï Jeoba jaiapanhentaaka?
¿Ambejtsï uaa úni parajtsï sési jorhendani chaari konsiensiani?
¿Nénajtsï uaa xarhatani eskajtsï kuenta úsïnga máteruecheri konsiensiani?
ÍSTU EXE JE INI AMBE
¿Nénajtsï uaa ambakiti ambe erakuni úni parajtsï sánderu sési pájperani Tata Diosï jingoni?
Ju je sánderu sési kurhanguni na engajtsïni arhistachijka Tata Diosï Jeoba.
Exe je ambe jarhuataspi acheetini ma erakuni úni ambe ma enga kánikua úkua jukapka.
Ju je sánderu ambe exeni nénajtsï uaa sési pʼikuastani Tata Diosï Jeobani jiáni engajtsïni no meru arhiaka ambechi jatsiski para úni.
-