Néna sési úrani tiempuni

Ambe engajtsï uaaka úni 1: Sési uaxasta je iámindu ambe

Exe je ambe enga sánderu jukaparhakueka. Bibliajtsïni arhisïndi eskachi asegurarikuariaka ima amberi enga sánderu jukaparhakueka (Filipusʌ 1:⁠10). Lista ma ú je imeeri ambe engajtsï jatsika para úni ka arhuku je imeecha engaksï jukaparhakueka, imeechani engajtsï jatsikia para úni, ka ima engaksï jukaparhakueka ka engaksï jatsika para jirejiresï úni. Joperu asï mirikuarhi je eska jarhaska jukaparhakua ambe komueska nirani piáni ambe ma parajtsï tʼireni, enga jindeeka ambe ma engajtsï no jatsika parajtsï jirejiresï úni joperu jarhasti máteru ambe engajtsï jatsika para jirejiresï úni, komueska exeni chaari programa telebisioniri desde uénakuarhutki, joperu enga no kánikua jukaparhakua ambeeka.a

Eratsi je ambe engajtsï uaaka. Eclesiastés 10:​10 uandasïndi: “Enga jacha ma no uarhamukukata jarhajka ka enga no nema uarhamukujka, jiájkani jatsisïndi para sánderu uinhamu ánchikuarhinhani. Joperu jánhaskakua jarhuajpesïndi eska iámu ambe sési uéraaka”. Ísï komueskachi na jatsika para uarhamukuni jacha ma ante de úrani, ístuchi jatsiska para mítetini jarhania ambe engachi uaaka parachi ísï úni sési úrani tiempuni. Tátsekua ú je o asï ú je imani ambe enga no xáni jukaparhakueka ka engaksïni solu euajka tiempu ka uinhapikua ka engajtsï sóntku kʼamaraska úni ambe ma, ¿andijtsïsï no uénajki máteru ambe úni chaari listarhu anapu? Engajtsï eratsejka ambe engajtsï uaaka úni májkueniuakajtsï eska acheeti enga jánhastika ka enga uarhamukujka imeeri jachani ante de uénani ánchikuarhini, sánderujtsï ambe uaaka úni.

Asï xáni uánikua ambe ú je. Jorhenguarhi je no úni imani ambe enga no kánikua jukaparhakuejka ka engaksïni solu tiempu euajka. Jukari uékani úni ambe ma ka nemani jingoni pakarani para máteru ambe úni uaati eskajtsï jukari uandanhiaka ka nóteru xáni tsípini pʼikuarherania.

Ambe engajtsï uaaka úni 2: Asï ú je imani ambe engaksïni tiempu euaka

Asï tátsekua ú je imani ambe engajtsï jatsika para úni. Eclesiastés 11:4 uandasïndi: “Ima enga tarhiatani exeni jarhajka no ma ambe ikaraati; ka ima enga nubechani exeani jarhajka no ma ambe pʼikuntaati”. Tarheri ma enga méntku erokuarhini jauaka para iámindu ambe sési jarhani para ima uénani ikarani, ísku tiempu tsïtani jarhasïndi, jimboka no ma ambe ikarasïnga ka nijtu ambe ma pʼikuntajki. Májkueni ambe enga xáni úkuarhijka juchaari tsípikuarhu uaati úni eskachi uékaaka para tátsekua úni ambe engachi jatsika para erakuni o jamberichi eratseski eskachi no jatsiska para iámindu ambe míteni ante de uékani míteni ambe úni. Ísïisti jatsiskachi para sési eratsentani ante de uékani úni ambe ma, jimboka Proverbios 14:15 uandasïnga eska kʼuiripu enga jánhaskatika sési eratsesïnga ante de úni ambe ma. Joperu jamberi ménisïchi no míteaka ambe úni (Eclesiastés 11:6).

Asï uéka je úni sési iámindu ambe. Santiagu 3:17 arhisïndi: “Ambakiti eratsekua enga karhakua uératini jurhajka [...] sési kámpisïndi”. Sési jarhasti uékani sési úni ambe ma, joperu uékani eska meru sési ueraaka ambe ma, uaati úni eskachi no sési pʼikuarheraaka ka ísï pʼikuarherani eskachi no sési úska ambe ma. Pori ejemplu, nema enga jorhenguarhini jaka idioma ma uandani jatsisti para míteni eska ménichanisï ekibokarikuariaka ka eska jorhenguarhiaka íri ambe. Joperu ima enga uéjka iámindu ambe sési úni, chésïndi para no sési uandani ambe ma ka inde ambe úsïndi eska ima no uaaka sánderu jorhenguarhini. Jimbosï sési jati eskachi séskuni exeaka ambe ma. Ka Proverbios 11:2 uandasïndi: “Jánhaskakua imeecha jingoni jarhasti engaksï kaxumbitiika”. Kʼuiripuecha engaksï kaxumbitiika nóksï no sési exesïndi engaksï no sési újka ambe ma, asta jamberiksï niárasïndi terekuarhini engaksï niárajka ekibokarikuarini.

Ambe engajtsï uaaka úni 3: Séskuni ú je ambe ma ka imani ambejku engajtsï uaaka úni

Séskuni ánchikuarhi je ka séskuni tsípikuarhi je. “Sánderu sésisti mintsikuarhini sáni ka eska jukari kánikua ánchikuarhini.” (Eclesiastés 4:6.) Ima enga méntku ánchikuarhi jarhajka no jamberi jatsisïndi tiempu ka ni uinhapikua para tsípikuarhini imani ambe jingoni enga xáni úkia imeeri ánchikuarhitarhu. Joperu ima enga xépijka tsitisïndi no sési úrani imeeri tiempuni enga jukari mintsikuarhini jarhajka. Bibliajtsïni arhisïndi eskachi séskuni uaaka ambe ma: eskachi uinhamu ánchikuarhiaka, joperu ístu eskachi jatsiska para tsípikuarhini imani ambe jingoni engachi xáni úkia ánchikuarhitarhu; inde jindeesti “Tata Diosïri intsïmperata ma” (Eclesiastés 5:19).

Sési kʼuí je. “Ji apondiaka ka sési kʼuíaka”, ísï uandasti Biblieri karari ma (Salmo 4:8). Sáno iámindu kʼuiripuechaksï uétarhinchasïndi ochu ora ísï kʼuíni chúrikuechani paraksï uinhapiti jarhani, sési eratseni ka sési úni ambe ma. Sési kʼuíni jindeesti sési úrani tiempuni, jimboka marhuasïnga para sési eratseni ka para no mirikuarhini uánikua ambe ka ístu para jorhenguarhini uánikua ambe. Ka enga nema no sési kʼuíjka no sési ambe úkuarhinchasïndi: jimboka uaaka aksidenti ambe úkuarhinchani, ekibokarikuarini o sóntku ikiani.

Jatsikukuarhi je metechani engajtsï uaaka úni. “Sánderu sésiisti tsípini imani ambe jingoni enga ma exejka ka eska jini ka jini jámani jarhani imani ambe uékani enga ma tsitijka” (Eclesiastés 6:9). ¿Ambechi jorhenguarhisïni? Kʼuiripu ma enga jánhaskatika no jurajkusïndi eska andaaka úni imani ambe enga tsitijka ka sánderu imani ambe enga no uaaka úni, jimbosï no enganiarikuarijti anunsiecha jimbo ka no kuenta euajpini ambe ma. Sánderu sési jorhenguarhisïndi konforme jarhani imani ambe jingontku enga uaaka jatsini, “imani ambe jingoni enga [ima] exejka”.

Ambe engajtsï uaaka úni 4: Ú je ambe enga sési jaka

Exe je ambe engajtsï újka sési úni. Na engachi jámajka jarhuatasïndijtsïni míteni ambe enga jukaparhakueka ka ambe engachi jatsika para úni. Enga tsípikua ísïipiringa eska flecha ma, na engachi jámajka jindeepirindi arku engachi jimbo újka míteni nanisï niua flecha. Sési jámani jarhuatasïndijtsïni míteni ambe enga sánderu jukaparhakueka ka sési úrani juchaari tiempu. ¿Ka nanichi uaa exeni néna sési jámani? Uánikua kʼuiripu jirinhantasïndi Bibliarhu, jimbokaksï míteska eska Biblia jindeeska libru ma enga jánhaskakua jatsika​(Proverbios 2:6, 7).

Jánguarhinta je méntku uékperakua xarhatatsperani jarhani. Kolosasi 3:14 uandasïndi: Xénchperakua ʻjindeesti enga újka májku uántani iáminduechaniʼ. Enga ma no xénchpejka no úsïndi tsípikua jingoni irekani ni seguru pʼikuarherani, ka sánderia familiarhu. Imeecha engaksï no újka ini ambe ka sánderu uékani sentabu ambe jatsini o karrera ma, nóksï úsïndi tsípikua jingoni irekani. Jimbosï Biblia uánikua xanhari uandajti xénchperakueri ambe, jimboka jindeeska enga sánderu jukaparhakueka ka engachi jatsika para xarhatatspeni​(1 Korintu 13:1-3; 1 Juanu 4:8).

Arhuta je tiempu parajtsï míteni Tata Diosïni. Acheeti ma enga Geoff arhinheenga, sési jásï ma uarhiitini kámasïreendi, tsimani uájpeechani, ambarhati amiguechani ka ambakiti ánchikuarhita ma, jimboka paramedikuespka. Joperu imeeri ánchikuarhita úsïreendi eska ima someni exepiringa na engaksï komu nitamakuarhijka kʼuiripuecha ka uarhini. Ima kurhamarhikuarhisïrendi: ¿Ísïchi jatsipirini para irekani? Ma jurhiani arhintaspti publikasioni ma Jeobaeri testiguecheri ka ambakiti mókuntskua ma exentaspti.

Geoff aianguaspti ambe enga arhintapka imeeri témbani ka uájpeechani ka imeechajtuksï uékaspti sánderu míteni. Iámu familia ueenaspti jorhenguarhini Biblieri ambe, inde ambe úspti eskaksï sánderu tsípikua jingoni irekapiringa ka jorhenguarhisptiksï sánderu sési úrani imeecheri tiempu. Ístuksï mítespti eskaksï uaaka irekani para méntkisï parhakpinirhu ma enga nóteru jauakia kómu nitamakua ambe​(Jaŋaskuecha [Apocalipsis] 21:3, 4).

Ambe enga nitamakuarhijka Geoff miátantasïndijtsïni ambe enga uandapka tata Jesukristu: “Tsípisïndiksï imeecha engaksï exejka eskaksï uétarhinchasïnga Tata Diosïni” (Mateu 5:3, Traducción del Nuevo Mundo). ¿Uékapirintsï sánderu tiempu úrani para sánderu míteni Tata Diosïni? No jarhasti máteru ambe engaksïni jánhaskakua íntskuaka parajtsï sési irekani.