-
¿Néskichi Jeobaeri testiguecha?¿Néksï úxaki iásï ambe enga Jeoba uékajka?
-
-
JORHENGUARHIKUA 1
¿Néskichi Jeobaeri testiguecha?
Dinamarca
Taiwán
Venezuela
India
¿Mítiaskijtsï Jeobaeri testiguechani? Jamberichi chári besinueka, o márkuchi ánchikuarhijka o márkuchi jámajka eskuelarhu; jamberiksïni uandontskuarhichikia Bibliaeri ambe. ¿Néskichi, ka andichisï uandontskuarhikuajki máteruechani ambe engachi jakajkujka?
Jucha chári besinueska. Iápurisï anapueskachi ka mámaru jásï kʼuiripueskachi. Máruchi jatsikuarhespkia religioni ma, ka máruchi no jakajkusïrenga Tata Diosïni, peru ante de Jeobaeri testiguchi úkuarhini, jánguarhintaskachi mítini ambesï jorhentpejki Biblia (Ukuecha 17:11). Niáraskachi jakajkuni ambe engachi jorhenguarhipka ka tátsekuachi erakuska marhuakuni Jeobani.
Kánikuajtsïni marhuachisïndi ambe engachi jorhenguarhijka Bibliarhu. Ísï eska náki uéjki kʼuiripu ma, juchajtuchi jatsiasïnga uandanhiatechani ka ménichanisï nochi úsïnga iámindu ambe sési úni; peru jimbokachi jánguarhintasïnga úni ambe enga Biblia uandajka, sánderuchi sési irekasïnga (Salmo 128:1, 2). Ka jimbochisï eianguajka kʼuiripuechani indeni ambakiti ambe engachi jorhenguarhika Bibliarhu.
Úsïngachi ambe enga Tata Diosï uandajka. Sésijtsïni pʼikuastasïndi inde ambakiti ambe engachi jorhenguarhijka Bibliarhu. Ka i ambesï újti eskachi respetariauaka ka eskachi sési káuaka máteruechani ka eskachi jurhimbiti uáka iámindu ambe. I ambe jarhuatasïndijtsïni ambakiti kʼuiripueni ka eska ima ambe engachi uáka, marhuakuauaka máteruechani, úsïndi eskachi sési irekaaka familia jingoni ka eskachi ambakiti jángua ma jatsiaka. Mítiskachi eska Tata “Diosï no nani kʼuetsapisïnga”. Jimbochisï Jeobaeri testiguecha nani uéjkisïchi anapueka, ka nochi kʼéri exekuarhisïnga máteruechani jingoni, nichi pʼikuarherajki eskachi uáka máteruechani juramukuani. Nájkirukachi ísïka eska náki uéjki kʼuiripu ma, no jarhasti máteru kúnguarhikua enga ísïka eska jucha (Ukuecha 4:13; 10:34, 35).
Jeobaeri testiguecha, ¿ambe jimbochi májkueniski máteruechani jingoni?
¿Ambe ambakiti ambejtsïni jorhendaski Biblia?
-
-
¿Andichisï Jeobaeri testiguecha arhinhajki?¿Néksï úxaki iásï ambe enga Jeoba uékajka?
-
-
JORHENGUARHIKUA 2
¿Andichisï Jeobaeri testiguecha arhinhajki?
Noe
Abraani ka Sara
Moisesi
Jesukristu
Uánikuaksï uandasïndi eskachi Jeobaeri testiguecha, jimbanhi religioni máeska. Peru jukari dosmili setesientusi uéxurhini nitamastia engaksï arhinhaenga Tata Diosïri “testiguecha”, imecha engaksï ióntki marhuakupka Tata Diosïni (Isaías 43:10-12). Ante de 1931 jimbo, arhinhasïrengachi Bibliaeri Jorhenguarhiticha. Jiájkani, ¿andichisï eraku Jeobaeri testigu arhinhani?
Xarhatasïndi néski juchari Tata Diosï. Uánikua ióntki anapu karakatecha, xarhatasïndiksï eska Tata Diosïri arhinhakua, Jeoba, uánikua uelta jukanharhispka Bibliarhu. Iásï uánikua Bibliaecharhu, pʼikunharhikuntastiksï ini arhinhakuani ka jatsinharhikustiksï Diosï o Tata. Peru Tata Diosï arhispti Moisesini eska ima Jeoba arhinhasïrenga ka arhispti: “I jindesti juchiti arhinhakua para méntkisï” (Éxodo 3:15). Ima ísï úspti mítikuarhintani máteru diosïchani jingoni. Jucha kánikua sési pʼikuarherasïnga mítikuarhintani indeni pímbinhasï arhinhakuani jimbo enga Tata Diosïrika.
Xarhatasïndi ambe engachi újka. Abelini jingoni uénani, uánikuechaksï xarhatastia na engaksï xáni jakajkuenga Jeobani. Sánderu orhepatini Noe, Abraani, Sara, Moisesi ka Dabidi, niárasptiksï íchani jingoni miiukuarhini paraksï iámindu jindeeni “uánikua testiguecha” (Ebreu 11:4–12:1). Májkueni eska testigu ma na jurhimbiti uandantajka juramutichani japarini para nemani kuájpini, juchajtuchi jánguarhintasïnga jurhimbiti uandantani juchari Tata Diosïri ambe.
Jimbokachi májkueni úsïnga eska Jesusi. Biblia uandasïndi eska Jesusi jindeska “ma testigu enga sési jimbo mintsinharhikueka” (Jaŋaskuecha [Apocalipsis] 3:14). Jesusi uandaspti eska jurhaspka “para uandantani ambe enga sési jimboeka” Tata Diosïri ka eska mítitarpespka imeri Tátiri arhinhakuani (Juanu 17:26; 18:37). Jimboksïsï Jesusiri chúxapaticha, pájti Jeobaeri arhinhakuani ka jimboksïsï aianhpijti indeni arhinhakuani. Ka i ambechisï jánguarhintajka úni Jeobaeri testiguecha.
¿Andichisï mójtaku arhinhakuani, Bibliaeri Jorhenguarhiticha parachi Jeobaeri testigu arhinhani?
¿Jeoba káni uénaski testiguechani jatsiani ixú Echerirhu?
¿Né sánderu kʼéri Jeobaeri testigueski?
-
-
¿Néna niáraski mítinhani ambemindusï jorhentpieni Biblia?¿Néksï úxaki iásï ambe enga Jeoba uékajka?
-
-
JORHENGUARHIKUA 3
¿Néna niáraski mítinhani ambemindusï jorhentpieni Biblia?
Bibliaeri Jorhenguarhiticha 1870 jimbo
Primeru rebista La Atalaya (1879)
La Atalaya iásï
Biblia uandaspti eska, enga Kristu uarhipiringa japirindiksï máru kʼuiripuecha engaksï Jesusiri chúxapaticha jingoni jámapiringa, peruksï i úndapirindi no jurhimbiti jorhentpini ka jorhentpepirindiksï ambe enga no karakata japka Bibliarhu (Ukuecha 20:29, 30). Ka ísï úkuarhispti: i kʼuiripuechaksï úndaspti jeuetani ambe enga Jesusi jorhentpipka, kʼuiripueri eratsikuechani jingoni ka ísïksï úndaspti xarharani kristianu no jurhimbiticha (2 Timoteo 4:3, 4). Mítiparini i ambe, ¿andichisï seguru jaki eska juchachisï mítika jurhimbikua Bibliaeri ambe?
Niáraspti jurhiatikua enga Jeoba úndapka jánhastpini jurhimbikuani. Jeoba uandaspti eska ultimu jurhiatikuecharhu, “jurhimbiti jánhaskakua kánikua [úkuarhipiringa]” (Daniel 12:4). Uéxurhini 1870 jimbo, máru kʼuiripuecha engaksï uékaenga mítini ambemindusï jorhentpieni Biblia, kurhangusptiksï eska ambe engaksï religionicha jorhentpienga no Bibliarhu pʼitakatespka. Jimboksïsï úndapti jirinhani ambemindusï jorhentpieni Biblia ka Jeoba újchakuraaspti parakaksï úpiringa kurhanguni Bibliani.
Máru achaticha engaksï ambakiti mintsita jukapka úndasptiksï kurhanguni Bibliani. Íksï achaticha engaksï kánikua tsitienga jorhenguarhini Bibliani, ka engaksï jiáni Bibliaeri Jorhenguarhiticha arhinhaenga, úndasptiksï jorhenguarhini Bibliaeri ambe mándani tema jimbo, ísï eskachi na újka iásï jamberi. Engaksï exentaenga textu ma enga difisilinga para kurhanguni, jirinhasïrendiksï máteru textuechani enga jarhuatauenga kurhanguni orhetani, engaksï exeangia ambemindusï jorhentpieni Biblia, karantasïrendiksï paraka karakata pakarapiringa. Jurajkuparini eska Biblia jandiajku uandantapiringa ambemindusï jorhentpieni, úsptiksï mítini jurhimbikua Tata Diosïri arhinhakueri ambe ka imeri Reinueri ambe, mítisptiksï ambesï uékajki Tata Diosï para kʼuiripuecha, ambe uá Jeoba ini Echerini jingoni, na engaksï jarhajka uarhiricha ka kurhangusptiksï eska jauaka tsíntskua ma. Íksï jorhenguarhikuecha úspti eskaksï jurajkuapiringa imani jorhenguarhikuechani engaksï no japka Bibliarhu, ka eskaksï mójtakupiringa imecheri jánguani (Juanu 8:31, 32).
Uéxurhini 1879 jimbo, mítisptiksï eska orespkia paraksï uénani iápurisï aianhpini i ambakiti ambe. Ima mísmu uéxurhini, úndasptiksï petani ma rebista enga iásï jamberi jaka: La Atalaya. Anunciando el Reino de Jehová. Ini jurhiatikuechani jimbo, eianhpixakachi jurhimbikua Bibliaeri ambe, dosientusi treintainuebi paisi ka iretechani jimbo, setesientu idioma jimbo ísï. ¡No méni xáni iauani jamberi eianhpinhaxapti Tata Diosïri ambe!
Tátsekua enga Kristu uarhipkia, ¿ambe úkuarhispi imani ambe jingoni enga Biblia jorhentpienga?
¿Nénachi niáraski mítini ambemindusï jorhentpejki Biblia?
-
-
¿Andichisï peta Traducción del Nuevo Mundo?¿Néksï úxaki iásï ambe enga Jeoba uékajka?
-
-
JORHENGUARHIKUA 4
¿Andichisï peta Traducción del Nuevo Mundo?
República Democrática del Congo
Ruanda
Karakata bersioni griega de Símaco (siglu III o IV) ixú jukasti Tata Diosïri arhinhakua Salmo 69:31 jimbo
Jeobaeri testiguecha iónichi uaaspka, úraani ka etsakuani Bibliaechani engaksï no jucharipka. Peruchi niáraska exeni eska uétarhisïrenga Biblia ma enga jarhuatapiringa kʼuiripuni paraka úpiringa “mítini [imani ambe] enga ísïka”, jimboka i ambesï uékajka Tata Diosï para kʼuiripuecha (1 Timoteo 2:3, 4). Jimbochisï 1950 jimbo úndaka petani inglesi jimbo, máru Bibliarhu anapu libruechani ka ini Biblianchi arhiraska Traducción del Nuevo Mundo, i Biblia, jukari sientubeinti idioma jimbo jarhasti ka úkata jarhasti parachi fásili arhintani ka sési terokuntasïndi primeru karakatechani jingoni.
Uétarhisïrendi Biblia ma enga fásilipiringa para kurhanguni. Idiomechaksï méntku mójtakurhini jarhasïndi ka uánikua Bibliaechaksï jukanharhisti uandakuechani engaksï nóteru úrakuarhejkia o engaksï difisilika para kurhanguni. Ka ístu, jarhastiksï iásï máru karantskatecha engaksï sánderu terokuntajka originalichani jingoni, i ambe úsïndi eska sánderu sési kurhangunhaaka ebreu, arameu ka griegu, idiomecha engaksï Bibliarhu úrakuarhika.
Uétarhisïrendi Biblia ma enga terokuntapiringa karakata originalichani jingoni. Imecha engaksï máteru idioma jimbo peentajka Bibliani, nóksï jatsisti para Tata Diosïri Karakatani jatsikuni ambe engaksï imecha uékaaka; jatsistiksï para ísï jurajkuni eska na jaka originalichani jimbo. Peru sáno iámindu Bibliaecharhu engaksï jaka, pʼikunharhikuntastiksï Tata Diosïri arhinhakuani, Jeoba.
Uétarhisïrendi Biblia ma enga kánikua respetaripiringa Tata Diosïni (2 Samuel 23:2). Karakatechani jimbo engaksï ióntki anapueka, sáno siete mili uelta jukanharhispti Tata Diosïri arhinhakua Jeoba, ka Traducción del Nuevo Mundo ístu jukanharhisti i sáno siete mili uelta Tata Diosïri arhinhakuani. Kétsekua jarhasti ejemplu ma (Salmo 83:18). Uánikua uéxurhini sési inbestigarinhasti paraka úpiringa jarhani i Biblia ka ma tsitisïndi arhintani, jimbokajtsïni aiangusïnga ambesï eratsijki Tata Diosï. Enga jaka i Biblia chári idioma jimbo o nájkiruka no jauaka, pʼímarhisïngaksïni parajtsï pauani pauani arhintani Jeobaeri Uandakuani (Josué 1:8; Salmo 1:2, 3).
¿Andichisï peta Traducción del Nuevo Mundo?
¿Ambechi uá pauani pauani engachi uékaaka mítini ambesï uékajki Tata Diosï?
-