Олылар җитәкчелеген эзләү

БАЛАЛАРГА ҖИТӘКЧЕЛЕКНЕ КЕМ БИРӘ АЛА?

Балалар олыларның җитәкчелегенә һәм киңәшләренә мохтаҗ. Ата-аналар буларак, сез моны иң яхшы итеп башкара аласыз һәм моны эшләргә тиеш тә. Әмма башка олылар да балаларыгызга ярдәм итә һәм киңәшләр бирә ала.

НИ ӨЧЕН ОЛЫЛАРНЫҢ ҖИТӘКЧЕЛЕГЕ МӨҺИМ?

Күп җирләрдә яшьләр олылар белән бик аз вакыт үткәрә. Мәсәлән:

• Балалар көннең күп өлешен мәктәптә үткәрә, ә анда укучылар укытучыларга һәм башка олыларга караганда күпкә күбрәк.

• Мәктәптән соң кайбер яшьләр буш өйгә кайта, чөнки ата-аналары эшләргә тиеш.

• Бер тикшеренү буенча, Кушма Штатларда 8—12 яшьлек балалар һәр көн уртача алты сәгать чамасы телевизор карап, музыка тыңлап һәм видеоуеннар уйнап үткәрәa.

Бер китапта әйтелә: «Яшь кешеләр киңәш, үрнәк һәм җитәкчелек кирәк булганда, әниләре, әтиләре, укытучылары һәм башка җаваплы олыларга түгел, ә... яшьтәшләренә мөрәҗәгать итә» («Hold On to Your Kids»).

ҖИТӘКЧЕЛЕК НИЧЕК БИРЕРГӘ?

Балаларыгыз белән вакыт үткәрегез.

ИЗГЕ ЯЗМАЛАРДАГЫ ПРИНЦИП: «Баланы дөрес юлга өйрәт, ул картайгач та, аннан читкә тайпылмас» (Гыйбрәтле сүзләр 22:6).

Балалар гадәттә җитәкчелекне ата-аналарыннан эзли. Белгечләр әйтүенчә, балалар, яшүсмер булып киткәч тә, ата-аналарының киңәшен башка яшьләрнекеннән өстен күрә. «Ата-аналар, балалары яшүсмер булганда да, олы тормышларын башлаганда да, аларның карашларына һәм тәртипләренә көчле тәэсир ясый»,— дип яза бер китапта психология профессоры Лоренс Стайнберг. Ул болай дип өсти: «Яшүсмерләр сезнең фикерегезне белергә тели һәм әйткәннәрегезне тыңлый. Әмма алар кайчак моны танымаска я һәр әйткән сүзегез белән ризалашмаска мөмкин» («You and Your Adolescent»).

Балаларыгызның үзегезне тыңларга табигый теләген кулланып, аларга яхшы җитәкчелек бирегез. Алар белән вакыт үткәрегез, үз карашларыгыз, кыйммәтләрегез һәм тәҗрибәгезне уртаклашыгыз.

Тәрбияләгез.

ИЗГЕ ЯЗМАЛАРДАГЫ ПРИНЦИП: «Зирәкләр белән йөрүче зирәк булыр» (Гыйбрәтле сүзләр 13:20).

Яшүсмер балагыз өчен яхшы үрнәк була алган берәр олы кешене беләсезме? Ул улыгыз я кызыгыз белән вакыт үткәрсен өчен чаралар күреп була. Әлбәттә, сез ата-ана вазифасыннан баш тартырга тиеш түгел. Әмма ышанычлы һәм балагызга зыян китермәячәк олы кеше балагызны тәрбияләргә ярдәм итә ала. Изге Язмалардан күренгәнчә, Тимути балигъ булса да, рәсүл Паул белән аралашудан зур файда алган, Паулга да Тимути белән дуслык файда китергән (Филипиялеләргә 2:20, 22).

Бүген күп кенә гаиләләр бергәләшеп бер йортта я янәшәдә инде яшәми, ә әби-бабайлар, апа-абыйлар һәм башка туганнар дөньяның төрле төбәкләрендә яшәргә мөмкин. Сезнең очракта да шулай икән, яшүсмер балаларыгыз башка олылардан өйрәнә алсын өчен мөмкинлекләр тудырыгыз. Андый олылар сез балаларыгызда күрергә теләгән сыйфатларга ия булсын.