Баланы өйрәтү һәм тәрбияләү

Йәһвә беренче гаиләне барлыкка китергәч, бала турында кайгырту эшен әти-әнигә йөкләгән (Көләсәйлеләргә 3:20). Әти-әни үз баласын Йәһвәне яратырга өйрәтергә һәм җаваплы кеше булып үстерергә тиеш (2 Тимутигә 1:5; 3:15). Сезгә шулай ук балагызның күңел түрләрендә нәрсә бар икәнен белергә кирәк. Әлбәттә, сез үзегез балагыз өчен үрнәк булырга тиеш. Йәһвә Сүзе үз йөрәгегездә булса, сез үз балагыз өчен иң яхшы укытучы булачаксыз (Мәдхия 39:9).

1 БАЛАГЫЗНЫ ТЫҢЛАРГА ҺӘРВАКЫТ ӘЗЕР БУЛЫГЫЗ

ИЗГЕ ЯЗМАЛАРНЫҢ КАРАШЫ. «Һәркем тыңларга әзер булсын, ә сөйләргә... ашыкмасын» (Ягъкуб 1:19). Бала сезгә барысын да сөйләп биреп була икәнен, сез аны тыңларга һәрвакыт әзер икәнен белсен. Өйдә тынычлык булсын шунда балага үз күңелен бушату җиңелрәк булачак (Ягъкуб 3:18). Сез аны сүгә я әрли башларсыз дип курыкса сөйләшкәндә кайбер нәрсәләрне әйтмичә калыр. Сабыр булыгыз һәм баланы яратуыгызда ышандырып торыгыз (Маттай 3:17; 1 Көринтлеләргә 8:1).

КИҢӘШЛӘР

• Баланың сөйлисе килсә, тыңлагыз

• Балагыз белән берәр проблема туганда гына түгел, ә башка вакытта да аралашып торыгыз

2 АНЫҢ НӘРСӘ ӘЙТӘСЕ КИЛГӘНЕН АҢЛАРГА ТЫРЫШЫГЫЗ

ИЗГЕ ЯЗМАЛАРНЫҢ КАРАШЫ. «Нәсыйхәтне тыңлап гамәл кылучы игелек табар» (Гыйбрәтле сүзләр 16:20). Кайвакыт баланың чыннан да нәрсә хис иткәнен аңлар өчен аның нәрсә әйтәсе килгәненә төшенергә кирәк. Яшьләр еш кына күпертеп сөйлиләр я берәр нәрсә әйтеп куйсалар да, уйларында чынында башка нәрсә була. «Кеше сүзен тыңлап бетермичә җавап әйткән — ахмак» (Гыйбрәтле сүзләр 18:13). Юкка гына борчылырга ашыкмагыз (Гыйбрәтле сүзләр 19:11).

КИҢӘШЛӘР

• Бала нәрсә генә әйтмәсен, аны бүлмәгез һәм тыныч калыгыз

• Аның яшендә булганда кичергән үз хисләрегезне һәм үзегез өчен мөһим булган нәрсәләрне исегезгә төшерегез

3 БЕРДӘМ ЭШ ИТЕГЕЗ

ИЗГЕ ЯЗМАЛАРНЫҢ КАРАШЫ. «Улым! Атаң нәсыйхәтен тыңла, анаң васыйәтен кире какма» (Гыйбрәтле сүзләр 1:8). Йәһвә баланы тәрбияләү вазифасын әтигә дә, әнигә дә йөкләгән. Балагызны үзегезне хөрмәт итәргә һәм үзегезгә тыңлаучан булырга өйрәтегез (Эфеслеләргә 6:1—3). Әтисе белән әнисе «бер уй-фикердә булмаса», бала моны шунда ук сизеп ала (1 Көринтлеләргә 1:10). Бер-берегез белән риза булмасагыз, бала алдында моны чишеп тормагыз, чөнки чишә башласагыз, балагызның сезгә карата хөрмәтен югалтуы бар.

КИҢӘШЛӘР

• Балагызны кем һәм ничек төзәтәчәк? Тормыш иптәшегез белән моның турында сөйләшеп алыгыз

• Бала тәрбияләүгә килгәндә, тормыш иптәшегез белән риза булмасагыз, аның карашын аңларга тырышыгыз

4 АЛДАН ПЛАНЛАШТЫРЫП ЭШ ИТЕГЕЗ

ИЗГЕ ЯЗМАЛАРНЫҢ КАРАШЫ. «Балаңа барачак юлын яшьтән үк өйрәт» (Гыйбрәтле сүзләр 22:6). Бала үзеннән-үзе әдәпле булып үсми, белемнәр дә аңа үзеннән-үзе кереп бармый. Сезгә барысын планлаштырып, шул исәптән кирәк булганда аны төзәтеп, тәрбияләргә кирәк (Мәдхия 126:4; Гыйбрәтле сүзләр 29:17). Әмма баланы төзәтү аңа җәза биреп тору дигән сүз түгел әле, аңа ни өчен әйтелгәнне үтәргә кирәк икәнен аңларга булышыгыз (Гыйбрәтле сүзләр 28:7). Аны Йәһвә Сүзен яратырга һәм аның принципларын аңларга өйрәтегез (Мәдхия 1:2). Шулай итеп ул дөрес тәрбияләнгән вөҗданга ия булачак (Еврейләргә 5:14).

КИҢӘШЛӘР

• Балагызга Аллаһы чыннан да бар һәм ул безне күреп тора икәнен аңларга булышыгыз

• Интернет, социаль челтәрләр кебек урыннарның нинди куркыныч яклары бар икәнен аңлатыгыз. Балаларны җенси бозыклыкка тартучы кешеләрдән кисәтегез