ПАУЛ, хәзер инде мәсихче, Аллаһы Патшалыгы турындагы яхшы хәбәрне ашкынып вәгазьли һәм хәзер аңа үзенә каршылыклар белән еш кына очрашып торырга туры килә. Бу армый-талмый торган рәсүл Аллаһы Патшалыгы турындагы яхшы хәбәрне таратыр өчен берничә сәяхәт ясый һәм бу Патшалык Аллаһының ихтыярын үтәячәк дип вәгазьли.

Беренче сәяхәте вакытында, Лустра шәһәрендә, Паул тумыштан аксак булган бер кешене савыктыра. Кешеләр моны күреп, Паул һәм аның юлдашы Барнабны илаһлар дип атый һәм аларга корбаннар китерергә җыена. Паул белән Барнаб аларны моны эшләмәскә көчкә күндерә. Әмма соңрак шул ук кешеләр, Паул дошманнарының котыртуы аркасында, аны ташлар атып кыйныйлар. Алар Паул үлгән дип уйлый, әмма ул исән кала һәм соңрак шул шәһәргә кайтып андагы мәсихчеләрне дәртләндерүче сүзләр белән ныгыта.

Яһүди мәсихчеләр башка халык мәсихчеләре Муса Канунының кайбер таләпләрен үтәргә тиеш дип өйрәтә. Паул, бу сорауны хәл итәр өчен, Иерусалимдагы рәсүлләр белән өлкәннәр янына китә. Алар Изге Язманы игътибар белән карап чыкканнан соң һәм Аллаһының изге рухы җитәкчелегендә, җыелышларга хат яза һәм потлардан, каннан, каны чыгарылмаган иттән һәм җенси азгынлыктан тыелырга куша. Мәсихчеләр бу әмерләрне үтәргә тиеш, әмма алардан Муса Канунын үтәү таләп ителми (Рәсүлләр 15:28, 29).

Икенче сәяхәтендә Паул Беруя шәһәренә (хәзер Греция) бара. Монда яшәүче яһүдләр сүзне бик теләп кабул итәләр һәм һәр көн Изге Язма ярдәмендә Паул сүзләренең дөреслеген тикшерәләр. Каршы килүләр аркасында, аңа кабат качарга туры килә, һәм ул Афинага китә. Ул андагы укымышлы кешеләр төркеме алдында чыгыш ясый. Бу нотыкта кешене рәнҗетмичә, зирәклек белән оста сөйләр өчен яхшы сабаклар бар.

Өченче сәяхәтеннән соң, Паул Иерусалимга бара. Ул гыйбадәтханәгә килгәч, аны үтерергә теләгән кайбер яһүдләр ыгы-зыгы күтәрә. Рим гаскәриләре Паулны яклыйлар һәм сораштыралар. Паул — Рим гражданы, шуңа күрә соңрак ул үзен Рим идарәчесе Филикес алдында яклый. Яһүдләр Паулны гаепләсә дә, моңа дәлилләр китерә алмый. Аларның кулына эләкмәс өчен, Паул Римның башка бер идарәчесе Фистегә: «Кайсарга мөрәҗәгать итәргә телим»,— ди. Һәм Фисте: «Кайсар янына китәчәксең»,— дип җавап бирә (Рәсүлләр 25:11, 12).

Паулны корабка утыртып, Италиягә суд алдында җавап тотарга җибәрәләр. Кораб давылга эләгеп җимерелә һәм Паул кыш буе Мальта утравында кала. Римга килгәч, ул ике ел буе үзе түләп бер йортта тора. Сакчылар булса да, ашкынучан рәсүл үзе янына килгән кешеләргә Аллаһы Патшалыгы турында вәгазьләвен дәвам итә.

Инҗилдәге Рәсүлләр 11:22—28:31 гә нигезләнгән.

ЯҢА оештырылган мәсихче җыелышлар Йәһвәнең ниятен үтәүгә үз мөһим өлешләрен кертергә тиеш булган. Әмма аларга шунда ук каты каршы килүләр белән очрашырга туры килә. Аларны бу дөнья кешеләре эзәрлекли, ә җыелыш эчендә күпкә хәйләкәррәк һәм куркынычрак хәлләр туа. Алар Аллаһыга тугры калырмы? Инҗилдәге 21 хатта яхшы киңәшләр һәм дәртләндерүче сүзләр бар.

Аларның ундүртен, Римлыларга язылган хаттан алып Еврейләргә язылган хатка кадәр, рәсүл Паул язган. Бу хатлар я берәр кешегә, я берәр җыелыш мәсихчеләренә язылган булган, шуңа карап аларга исемнәр дә бирелгән. Алардагы кайбер темаларны карап чыгыйк.

Әхлак белән тәртипкә кагылышлы кисәтүләр. Фәхешлек, зина кылу һәм башка төрле авыр гөнаһ кылучылар «Аллаһы Патшалыгына ия була алмаячак» (Гәләтиялеләргә 5:19—21; 1 Көринтлеләргә 6:9—11). Аллаһының хезмәтчеләре һәр милләткә бертигез карап бердәм яшәргә тиеш (Римлыларга 2:11; Эфеслеләргә 4:1—6). Аларга мохтаҗлыктагы имандашларына теләп булышырга кирәк (2 Көринтлеләргә 9:7). «Бертуктаусыз дога кылыгыз»,— дип яза Паул. Мәсихчеләргә Йәһвәгә дога кылганда йөрәкләрен бушатырга киңәш бирелә (1 Тессалуникәлеләргә 5:17; 2 Тессалуникәлеләргә 3:1; Филиппуйлыларга 4:6, 7). Аллаһы догаларыбызны тыңласын өчен, аларны иман белән кылырга кирәк (Еврейләргә 11:6).

Гаиләләргә бәхетле яшәргә нәрсә булышачак? Ирләргә хатыннарын үз тәннәрен яраткан шикелле яратырга, хатыннарга үз ирләрен тирән хөрмәт итәргә кирәк. Ә балалар Йәһвәне шатландырып, үз әти-әнисенә тыңлаучан булырга тиеш. Әти-әниләргә Аллаһы биргән принципларны кулланып, балаларын мәхәббәт белән тәрбияләргә һәм аларга җитәкчелек бирергә кирәк (Эфеслеләргә 5:22—6:4; Көлессәйлеләргә 3:18—21).

Аллаһы ниятен аңлар өчен ярдәм. Муса Кануны, тулаем алганда, исраиллеләрне Мәсих килгәнче яклап һәм аларга җитәкчелек биреп торган (Гәләтиялеләргә 3:24). Ләкин мәсихчеләргә Аллаһыга гыйбадәт кылыр өчен, бу Канунны үтәргә кирәкми. Паул яһүди мәсихчеләргә язган хатында Канунның мәгънәсен күп яклардан ачыклый һәм ничек Аллаһының нияте Мәсихтә үтәлеп барганын аңлата. Ул Канунның билгеле таләпләре пәйгамбәрлек мәгънә йөрткән икәнен ачыклый. Мәсәлән, хайваннарны корбанга китерү гөнаһларны чын мәгънәдә кичерәчәк Гайсәнең корбан үлеменең символы булган (Еврейләргә 10:1—4). Гайсәнең үлеме Канун килешүен гамәлдән чыгарган, шуңа күрә аны башка үтәргә кирәкми (Көлессәйлеләргә 2:13—17; Еврейләргә 8:13).

Җыелышлар оештыруга кагылышлы киңәшләр. Җыелышта җаваплы вазифа үтәргә теләүче ир-атлар югары әхлакый нормалар буенча яшәргә һәм рухи кешеләр булырга тиеш (1 Тимутегә 3:1—10, 12, 13; Титуска 1:5—9). Йәһвәнең хезмәтчеләренә имандашлары белән бергә регуляр рәвештә очрашырга һәм бер-берсен дәртләндерергә кирәк (Еврейләргә 10:24, 25). Андый очрашулар файдалы булырга һәм кешеләр анда белем алырга тиеш (1 Көринтлеләргә 14:26, 31).

Рәсүл Паул Тимутегә үзенең икенче хатын яза. Ул кабат Римда, аны кулга алганнар һәм ул суд көтә. Аның янына кереп чыгарга нибары берничә кешенең генә батырлыгы җитә. Паул үзенә әз вакыт калганын белә. «Мин яхшы ярыштым, ахырга тикле йөгердем, иманны саклап калдым»,— дип яза ул (2 Тимутегә 4:7). Күрәсең, тиздән аны җәзалап үтерәләр. Ләкин аның хатлары Аллаһының бүгенге хак хезмәтчеләренә әле дә җитәкчелек биреп тора.

Инҗилдәге Паулның Римлыларга; 1 Көринтлеләргә; 2 Көринтлеләргә; Гәләтиялеләргә; Эфеслеләргә; Филиппуйлыларга; Көлессәйлеләргә; 1 һәм 2 Тессалуникәлеләргә; 1 һәм 2 Тимутегә; Титуска; Филимунга һәм Еврейләргә язган хатларына нигезләнгән.

35. Б. э. 60—61 Паул Римда сак астында хатлар яза

36. Б. э. 62 кадәр Гайсәнең туганы Ягъкуб үз хатын яза