“Weyongere Kukura omu by’Omwoyo”

1. Yahwe nagonza tukole ki?

Kimu ha bintu ebikyakizireyo kuleetera abali omu buswere kusemererwa nukwo kuzaara omwana. Baitu nobukiraaba ngu abazaire abo bagonza muno omwana wabo, tibagonza aikale ali nkerembe obwire bwona. Nibasobora kweralikirra muno kakuba omwana ogu alemwa kukura. Omu mulingo nugwo gumu, Yahwe asemererwa muno obututandika kumwegaho, baitu tagonza twikale tuli nkerembe omu by’omwoyo. (1 Kol. 3:1) Oihireho natwekambisa ati: “Mufoke abakuru.”—1 Kol. 14:20.

2. Omu kicweka kinu nitwija kubazaaho bikaguzo ki?

² Kukura omu by’omwoyo nikimanyisa ki? Tufooka tuta Abakristaayo abakuzire omu by’omwoyo? Ebyokulya eby’omwoyo ebigumire bitukonyera bita kukura? Kandi habwaki tusemeriire kwetantara kweyesiga ekihinguraine? Omu kicweka kinu nitwija kugarukamu ebikaguzo binu.

NIKIMANYISA KI KUKURA OMU BY’OMWOYO?

3. Nikimanyisa ki kukura omu by’omwoyo?

³ Omu Baibuli ekigambo eky’Oruyonaani ekihindurwa kukura nikisobora kumanyisa “kuhikirra,” rundi “omuntu ow’akuzire.”a (1 Kol. 2:6) Nk’oku omwana enkerembe agumizaamu nakura kuhikya obw’afooka muntu mukuru, naitwe tukura omu by’omwoyo obutweyongera kugumya enkoragana yaitu na Yahwe tukafooka Abakristaayo abakuzire omu by’omwoyo. Baitu na hanyuma y’okukura omu by’omwoyo tusemeriire kugumizaamu nitukurakurana. (1 Tim. 4:15) Itwena, otwaliiremu n’abaana abato, nitusobora kukura omu by’omwoyo. Baitu kiki ekyoleka ngu Omukristaayo akuzire omu by’omwoyo?

4. Kiki ekyoleka ngu Omukristaayo akuzire omu by’omwoyo?

⁴ Omukristaayo ow’akuzire omu by’omwoyo nuwe ogu ow’ayorobera Yahwe omu buli kimu, kandi takomamu kworobera ebyarukugonza byonka. Baitu habwokuba tahikikiriire, nasobora kukora ensobi. Baitu buli kiro akora kyona ekirukusoboka kutekereza n’okwetwaza omu mulingo Yahwe arukugonza. Aba amazire kujwara omuntu omuhyaka kandi aba nalengaho kuba n’entekereza nk’eya Yahwe. (Bef. 4:​22-24) Aba ayetegekere kukora encwamu ezirukusigikirra ha misingi n’ebiragiro bya Yahwe, kandi aba atarukwetaaga ebiragiro ebirukubazaaho eky’asemeriire kukora. Obwakora encwamu, atekamu amaani kukora ekyaba acwiremu.—1 Kol. 9:​26, 27.

5. Omukristaayo ow’akyali muto omu by’omwoyo ayetwaza ata? (Abefeso 4:​14, 15)

⁵ Baitu ha rubaju orundi, Omukristaayo ow’akyali muto omu by’omwoyo, ayanguha kuhondera ‘kubiihabiiha kw’abantu’ kandi n’asobora kwikiriza ebisuba by’abo abecwireho ekitebe.b (Soma Abefeso 4:​14, 15.) Ayanguha kukwatwa ihali, atabangura obusinge, ayanguha kubihirwa, kandi kimwanguhira kukora ekibi obw’ayohebwa.—1 Kol. 3:3.

6. Habwaki nitusobora kulengesaniza kukura omu by’omwoyo n’omulingo omwana akura? (Rora ekisisani.)

⁶ Nk’oku kyolekerwe eruguru, Ebyahandiikirwe birengesaniza kukura omu by’omwoyo n’omulingo omwana akura akafooka omuntu mukuru. Omwana obwaba akyali muto aba aine bingi eby’atamanyire, nahabweki, ayetaaga omuntu mukuru kumulinda n’okumugambira eky’okukora. Ekyokurorraho, omukazi nasobora kugambira muhara we kumukwata ha mukono obubarukuba nibacwanganiza oruguudo. Omwisiki obwagenda n’akura, nyina nasobora kumuleka kucwanganiza oruguudo wenka, baitu nabwo nabanza kurora omu mbaju zoona atakacwanganiize kurora obuharaaba haliyo ekiiruka kyona. Baitu obwayeyongera kukura aba amanyire eky’okukora kwetantara akabi. Nk’oku abaana abato betaaga abantu abakuru kubakonyera batahikwaho akabi, n’Abakristaayo abakyali bato omu by’omwoyo betaaga Abakristaayo abakuzire omu by’omwoyo kubakonyera kwetantara ebintu ebisobora kusiisa enkoragana yabo na Yahwe n’okukora encwamu enungi. Baitu Abakristaayo abakuzire omu by’omwoyo obubaba nibagonza kukora encwamu, baserra emisingi ya Baibuli ey’erabakonyera kumanya entekereza ya Yahwe, kandi niyo basigikirraho kukora encwamu.

7. Abakristaayo abakuzire omu by’omwoyo nabo nibetaaga obukonyezi kuruga hali abandi?

⁷ Eki nikimanyisa ngu Omukristaayo ow’akuzire omu by’omwoyo tarukwetaaga obukonyezi kuruga ha muntu ondi? Nangwa. Obwire obumu nabo betaaga obukonyezi. Baitu omuntu ow’akyali muto omu by’omwoyo, anihira ngu abandi nibaija kumugambira eky’okukora, rundi kumukorra encwamu. Baitu ha rubaju orundi Omukristaayo ow’akuzire omu by’omwoyo nasobora kusaba abandi bamuhemu amagezi, baitu tabanihirramu kumukorra encwamu habwokuba akimanyire ngu buli omu “wena alyetweka omutwaro gwe wenka.”—Bag. 6:5.

8. Abakristaayo abakuzire omu by’omwoyo bahukana omu mulingo ki?

⁸ Nk’oku abantu abakuzire nibahukana omu nzooka yabo, n’Abakristaayo abakuzire omu by’omwoyo tibooleka emiringo ey’Ekikristaayo ha rulengo nurwo rumu. Ekyokurorraho, abandi baine amagezi maingi muno, abandi bamanzi, abandi bagabi, kandi abandi booleka embabazi. Ekindi, Abakristaayo babiri abakuzire omu by’omwoyo nibasobora kwesanga omu nyikara ezirukusisana, kandi nibasobora kukora encwamu ezirukwahukana baitu zoona nizisigikirra ha misingi ya Baibuli. Eki kikira kubaho omu nyikara nambere kyetaagisa omuntu kukora encwamu nasigikirra ha muntu we ow’omunda. Nahabweki tibacwerangana omusango habw’okukora encwamu ezirukwahukana. Oihireho bateeka omutima ha kulinda obumu.—Bar. 14:10; 1 Kol. 1:10.

TUFOOKA TUTA ABAKRISTAAYO ABAKUZIRE OMU BY’OMWOYO?

9. Kusobora kukura omu by’omwoyo tusemeriire kukora ki? Bazaaho ekyokurorraho.

⁹ Obutuba tukyali bato, twesanga tukuzire kitatwetaagisize kutamu amaani, baitu kukura omu by’omwoyo tusemeriire kuteekamu amaani. Ekyokurorraho, Abakristaayo omu Kolinso bakaikiriza amakuru amarungi, babatizibwa, batunga omwoyo ogurukwera, kandi bagasirwa omu buhabuzi omukwenda Paulo yabahaire. (Eng. 18:​8-11) Baitu hanyuma y’emyaka kurabaho bamazire kubatizibwa, baingi bakaba bakyali bato omu by’omwoyo. (1 Kol. 3:2) Nitusobora tuta kwetantara kugurruma rundi kukona omu by’omwoyo?

10. Kiki ekitusemeriire kukora kusobora kufooka Abakristaayo abakuzire omu by’omwoyo? (Yuda 20)

¹⁰ Ekyokurorraho, kusobora kukura, tusemeriire kubanza kuba n’ekihika eky’okuba abantu abakuru. Abo abegomba okutaba n’amagezi bakagonza kwikara bali bato omu by’omwoyo, tibasobora kukurakurana. (Nfu. 1:22) Titurukugonza kuba nk’abantu abakuzire baitu abaikara nibagonza abazaire baabo kubakorra encwamu. Baitu nitugonza kuba bantu ab’obujunanizibwa, tuteekemu amaani kukurakurana omu by’omwoyo. (Soma Yuda 20.) Obworaaba notekamu amaani kufooka Mukristaayo ow’akuzire omu by’omwoyo, saba Yahwe akuhe ‘okugonza n’amaani, eby’orukwetaaga kusobora kukora eby’agonza.’—Baf. 2:​13, NWT.

11. Yahwe atukonyera ata kukura omu by’omwoyo? (Abefeso 4:​11-13)

¹¹ Yahwe nagonza kutukonyera kukura omu by’omwoyo. Atuhaire abaliisa hamu n’abegesa abatukonyera kuba n’enkoragana enungi na Yahwe, n’okuhika “harulengo orwobukuru obwokuhikirra kwa Kristo.” (Soma Abefeso 4:​11-13.) Yahwe atuha omwoyo ogurukwera ogutukonyera kuba ‘n’amagezi ga Kristo.’ (1 Kol. 2:​14-16) Ruhanga akahandiikisa ebitabu bbina eby’enjiri, kutwoleka omulingo Yesu yatekerezaaga, yabazaaga, n’omulingo yayetwaizeemu obwakaba ali omu nsi. Obutwegera ha mulingo Yesu yatekerezaamuga n’omulingo yayetwazaamuga, nitusobora kufooka Abakristaayo abakuzire omu by’omwoyo.

OMUGASO GW’EBYOKULYA EBY’OMWOYO EBIGUMIRE

12. “Ebyokubandizaaho ebya Kristo” nibitwarramu ki?

¹² Kusobora kuba Bakristaayo abakuzire omu by’omwoyo, titusemeriire kugarukira ha kumanya “ebyokubandizaho ebya Kristo,” kandi ezi nizo enyegesa ez’okubandizaaho. Enyegesa zinu nizitwarramu okwegarukamu, okwikiriza, okubatizibwa hamu n’okuhumbuuka. (Baheb. 6:​1, 2) Zinu ziri zimu ha nyegesa ezitubanza kwega tutakafokere Abakristaayo. Enu niyo nsonga habwaki omukwenda Petero yabalizeeho enyegesa zinu obwakaba nabaliza abantu ha kiro kya Pentekoote. (Eng. 2:​32-35, 38) Tusemeriire kubanza kwikiriza enyegesa zinu tutakafookere bahondezi ba Kristo. Ekyokurorraho, Paulo akagamba ngu omuntu wena ow’ahakaniza enyegesa ey’okuhumbuuka tasobora kugamba ngu Mukristaayo. (1 Kol. 15:​12-14) Baitu titusemeriire kugarukira ha kumanya enyegesa ez’okubandizaaho zonka.

13. Kiki ekitusemeriire kukora kugasirwa omu byokulya eby’omwoyo ebigumire nk’oku kyolekerwe omu Abaheburaniya 5:14? (Rora ekisisani.)

¹³ Kwahukanaho n’enyegesa ez’okubandizaaho, ebyokulya eby’omwoyo ebigumire nibitwarramu kumanya ebiragiro hamu n’emisingi ya Yahwe ebitukonyera kwetegereza entekereza ye. Kusobora kugasirwa omu byokulya ebi, tusemeriire kwesomesa Baibuli, twecumitirizeeho ebitusomere kandi tubiteeke omu nkora. Obuturakora eki, nitwija kukora encwamu ezirukusemeza Yahwe.c—Soma Abaheburaniya 5:14.

14. Paulo akakonyera ata Abakolinso kukura omu by’omwoyo?

¹⁴ Abakristaayo abakyali bato omu by’omwoyo kikira kubagumira kukora encwamu nibasigikirra ha Baibuli. Obuhaaba hataroho ekiragiro kya Baibuli ekirukubazaaho ekibasemeriire kukora, abamu batekereza ngu nibasobora kukora kyona ekibarukugonza. Abamu nibasobora kusaba ngu hatekweho ekiragiro n’omu nyikara nambere kitarukwetaagisa. Ekyokurorraho, nikisisana ngu Abakristaayo ab’omu Kolinso bakasaba Paulo atekeho ekiragiro ekirukubaikiriza kulya ebyokulya ebihongiirwe ebisisani rundi kutabirya. Omu kiikaro ky’okubagambira eky’okukora, Paulo akaboleka ngu buli omu aine obugabe obw’okwecweramu eky’okukora nasigikirra ha muntu we ow’omunda. Akabagambira emisingi ya Baibuli kubakonyera kukora encwamu bakasigara baine omuntu ow’omunda ow’atarukubarumiriza kandi batatabaijwire abandi. (1 Kol. 8:​4, 7-9) Paulo akaba nakonyera Abakolinso kukura omu by’omwoyo nukwo bakozese obusobozi bwabo obw’okwetegereza omu kiikaro kyokuleka omuntu ondi kubakorra encwamu rundi kubateraho ekiragiro.

15. Paulo akakonyera ata Abakristaayo Abaheburaniya kukurakurana omu by’omwoyo?

¹⁵ Paulo ebiyandikiire Abakristaayo Abaheburaniya nabyo nibitwegesa isomo erikuru. Abamu batagumizeemu kukura omu by’omwoyo; bakaba ‘bafookere nk’abo abarukwenda amata, okutalya ebyokulya eby’omwoyo ebigumire.’ (Baheb. 5:12) Bakalemwa kwega n’okwikiriza enyegesa empyaka, Yahwe ez’akaba nabegesa kuraba omu kitebe. (Nfu. 4:18) Ekyokurorraho, Abayudaaya baingi Abakristaayo baali nibakyakurakuraniza ebiragiro bya Musa n’obukiraaba ngu bikaba bihoireho emyaka nka 30 enyuma Yesu obuyahaireyo obwomeezi bwe nk’ekihongwa. (Bar. 10:4; Tit. 1:10) Emyaka ey’erukuhingura omu 30 ey’ekaba erabireho, Abakristaayo Abayudaaya bakaba bahairwe obwire oburukumara kuhindura entekereza yabo! Nahabweki, Paulo akaba nalengaho kubakonyera kwikiriza amananu agahamire agakaba gali omu bbaruha ye. Nahabweki, kusobora kugumya okwikiriza kwabo, Abakristaayo banu bakaba baine kukirora ngu omulingo omuhyaka ogw’okuramya Yahwe ogw’akaba ataireho kuraba omu Yesu Kristo, nugwo gwali nigukirayo kandi kikabakonyera kutunga obumanzi obw’okutebeza n’obukiraaba ngu bakaba nibahakanizibwa.—Baheb. 10:​19-23.

WETANTALE KWEYESIGA EKIHINGURAINE

16. Hanyuma y’okukura omu by’omwoyo, kiki ekitusemeriire kukora?

¹⁶ Hanyuma y’okutekamu amaani kukura omu by’omwoyo, tusemeriire nokwekamba kurora ngu titwagarukirra. Kusobora kuhikiriza kinu tusemeriire kwerinda kweyesiga ekihinguraine. (1 Kol. 10:12) Nahabweki, tusemeriire kwikara nitwekebera kurora ngu twagumizaamu nitukurakurana omu by’omwoyo.—2 Kol. 13:5.

17. Ebbaruha ya Paulo hali Abakolosai neyoleka eta ngu tusemeriire kwikara tukuzire omu by’omwoyo?

¹⁷ Omu bbaruha eiyahandikiire Abakolosai, Paulo akongera yabazaaho kugumizaamu nitukurakurana. N’obukiraaba ngu bakaba bafookere Abakristaayo abakuzire omu by’omwoyo, Paulo akabatererra kwerinda kuhabisibwa entekereza y’ensi. (Bak. 2:​6-10) Kandi Epafura, ow’akaba amanyire kurungi ab’omu kitebe yaikaraga nabasabira butoosa ‘kwemerra’ rundi kukura. (Bak. 4:12) Kinu nikitwegesa ki? Paulo na Epafura bakakyetegereza ngu kusobora kukura omu by’omwoyo kyetaagisa kutekamu amaani na Ruhanga kutusagika. Bakaba nibagonza Abakolosai kwikara bakuzire omu by’omwoyo n’obukiraaba ngu bakaba nibaraba omu bizibu.

18. Kiki ekisobora kuhika ha Mukristaayo ow’akuzire omu by’omwoyo? (Rora ekisisani.)

¹⁸ Paulo akatererra Abakristaayo Abaheburaniya ngu n’Omukristaayo ow’akuzire omu by’omwoyo nasobora kuferwa enkoragana ye na Yahwe ebiro n’ebiro. Omutima gwe nigusobora kugumangana kuhika ha rulengo ngu tasobora kwegarukamu nukwo Yahwe amuganyire. Ekirungi kiri ngu, Abaheburaniya bakaba batakahikire ha rulengo oru. (Baheb. 6:​4-9) Baitu kandi abo abafukire omu by’omwoyo abahika bakegarukamu? Obubooleka obwebundaazi bakegarukamu, booleka ngu nibahukana hali abo Paulo abayandiikireho. Baitu na hanyuma y’okugaruka hali Yahwe betaaga obukonyezi bwe. (Ez. 34:​15, 16) Abagurusi nibasobora kusaba ow’oruganda rundi munyaanya itwe ow’akuzire omu by’omwoyo kubakonyera kwongera kugumya enkoragana yabo na Yahwe.

19. Tusemeriire kuba na kigendererwa ki?

¹⁹ Obworaaba notekamu amaani kukura omu by’omwoyo, n’osobora kuhika ha kigendererwa kyawe! Weyongere kwesomesaho amananu agahamire ag’omu Baibuli kandi weyongere kuba n’entekereza nk’eya Yahwe. Kandi obworaaba omazire kukura omu by’omwoyo, kora kyona ekirukusoboka kurora ngu tiwagarukirra.