EKICWEKA KY’OKWEGA 26
EKIZINA 123 Kworobera Entekaniza Ruhanga ey’Ataireho
Yoleka Obwebundaazi Obu Haraaba Haroho Ebintu Ebi Otarukumanya
“Ebyowobusobozi bwona, titurukusobora okumuserra.”—YOB. 37:23.
EBI TURAYEGA
Nitwija kurora ngu noobu kiraaba ngu titumanyire buli kimu kyona ekirukwija kubaho, nitusobora kugumiisiriza emitalibaine ei turukurabamu kakuba tuteekerezaaho ebi, ebi tumanyire kandi tukata obwesige bwaitu omuli Yahwe.
1. Yahwe akatuhanga twine busobozi ki, kandi habwaki?
YAHWE akatuhanga n’obusobozi obw’okuteekereza, obw’okwega ebintu ebihyaka, obw’okwetegereza, n’okumanya omulingo tusobora kuta omu nkora ebi turukwega. Habwaki yatuhangire omu mulingo gunu? Naagonza tutunge ‘okumanya kwa Ruhanga’ kandi tumuheereze nitukozesa obusobozi bwaitu obw’okwetegereza.—Nfu. 2:1-5; Bar. 12:1.
2. (a) Bugarukiro bwa mulingo ki obu twine? (Abarooma 11:33, 34) (Rora n’ekisisani.) (b) Habwaki kikuru kukyetegereza ngu tikirukutwetaagisa kumanya buli kimu kyona?
2 Noobu kiraaba ngu twine obusobozi obw’okwega ebintu ebihyaka, haroho ebintu bingi ebi tutamanyire. (Soma Abarooma 11:33, 34.) Teekerezaaho ekyokurorraho ekya Yobbu. Yahwe akakaguza Yobbu ebikaguzo bingi ekyakonyiire Yobbu kukyetegereza ngu hakaba haroho ebintu bingi ebi akaba atamanyire. Eki kikamukonyera kuba mwebundaazi kandi kyamukonyera kuterekereza enteekereza ye. (Yob. 42:3-6) Na itwe tugasirwa obu tuba bebundaazi kandi tukakyetegereza ngu haroho ebintu ebi tutamanyire. Obwebundaazi nk’obu nibwija kutukonyera kwesiga Yahwe ngu naija kutumanyisa ebintu byona ebi turukwetaaga kumanya nukwo tusobole kukora encwamu ez’amagezi.—Nfu. 2:6.
Kukimanya ngu haroho ebintu ebi tutamanyire, nikitugasira nkooku kyagasiire Yobbu (Rora akacweka 2)
3. Biki ebi turukwija kubazaaho omu kicweka kinu?
3 Omu kicweka kinu, nitwija kubazaaho ebintu ebimu ebi tutamanyire, n’ensonga habwaki kutamanya ebintu binu obwire obumu nikisobora kugumanganiza obwomeezi bwaitu. Kandi nitwija kwega ensonga habwaki kirungi kutamanya ebintu ebimu. Ebi turaayega nibiija kutukonyera kugumya obwesige bwaitu ngu Yahwe, ‘Ogu ahikiriire omu kumanya,’ nuwe wenka atugambira ebi, ebi turukwetaaga kumanya.—Yob. 37:16.
TITUMANYIRE AKASUMI EMPERO ERIZIRAMU
4. Kusigikirra ha Matayo 24:36, kintu ki eki tutamanyire?
4 Soma Matayo 24:36. Titumanyire akasumi empero eriiziramu. Na Yesu obu akaba ali hanu omu nsi, akaba atamanyire “ekiro eki, n’esaaha egi.”a Hanyuma akagambira abakwenda ngu Yahwe ow’Arukukirayo Kulinda Obwire, nuwe aine obusobozi obw’okucwamu ni di ebintu ebimu obu biribaho. (Ebik. 1:6, 7) Yahwe ataireho akasumi nambere empero eriiziramu, baitu titusobora kumanya ekiro kyonyini.
5. Nitusobora kukwatwaho tuta habw’okutamanya ekiro empero eriiziramu?
5 Kusigikirra ha bintu Yesu yabalize, titumanyire akasumi akatusemeriire kulindirra kuhikya empero obu eriija. Nahabweki, nitusobora kufooka abantu abatarukugumiisiriza rundi kuhwamu amaani, kukira muno obu turaaba twikaire tulindiriire ekiro kya Yahwe kumara akasumi. Rundi nitusobora n’okuhwamu amaani abanyabuzaale rundi abantu abandi obu batusekereza nibagamba ngu empero ei twikaire nitubazaaho ketarukwija. (2 Pet. 3:3, 4) Nitusobora kuteekereza ngu kakuba tuba tumanyire ekiro kyonyini empero eriiziramu nikisobora kutwanguhira kugumiisiriza n’okugumira okusekerezebwa kwona.
6. Habwaki kirungi ngu titumanyire akasumi empero eriiziramu?
6 Habwokuba Yahwe tatugambiire ekiro kyonyini empero eriiziramu, twine omugisa ogw’okwoleka ngu nituheereza Yahwe habwokuba nitumugonza kandi nitumwesiga. Nitugonza kuheereza Yahwe ebiro n’ebiro, hatali kumuheereza kuhikya empero obu eriija. Omu kiikaro ky’okuta omutima ha ni di ‘ekiro kya Yahwe’ obu kiriija, tusemeriire kuguta ha bintu ebirungi ebiribaho, ekiro eki obu kiriija. Obu turaakora tuti, nikiija kutukonyera kweyongera kwirra haihi na Yahwe, kumwesiga, n’okukora kyona eki turukusobora kumusemeza.—2 Pet. 3:11, 12.
7. Kiki eki tumanyire?
7 Kikuru kuta omutima ha bintu ebi tumanyire. Tukimanyire ngu ebiro ebya ha mpero bikatandika omu 1914. Yahwe atuhaire obunabbi kuruga omu Baibuli oburukubazaaho omwaka ogu gwonyini hamu n’ebintu ebyakubaireho kurugira kimu ha kutandika kw’omwaka ogu. Habwokuba obunabbi bunu buliyo nibuhikirra, nikitugumiza kimu ngu “ekiro ekikuru ekya [Yahwe] kiri haihi.” (Zef. 1:14) Ekindi, tumanyire omulimo omukuru Yahwe ogu arukugonza tukole, kandi ogu nugwo, kugambira abantu baingi “amakuru . . . amarungi ag’Obukama.” (Mat. 24:14) Amakuru ganu amarungi galiyo nigatebezebwa omu mahanga nka 240 kandi omu ndimi ezirukuhingura omu 1,000. Tusemeriire kugumizaamu nitutebeza amakuru amarungi n’obwekambi noobu kiraaba ngu titumanyire “ekiro eki, n’esaaha egi.”
TITUMANYIRE OMULINGO YAHWE ASOBORA KUKORAMU EBINTU
8. Ebigambo “omulimo gwa Ruhanga [ow’amananu]” nibimanyisa ki? (Omugambizi 11:5)
8 Emirundi erukukira obwingi titumanya “omulimo gwa Ruhanga [ow’amananu].” (Soma Omugambizi 11:5.) Ebigambo “omulimo gwa Ruhanga [ow’amananu],” nibimanyisa ebintu Yahwe ebi aleetera kubaho, rundi ebi aikiriza kubaho kusobora kuhikiiriza ekigendererwa kye. Titusobora kumanya ensonga habwaki Yahwe aikiriza ekintu kubaho, rundi omulingo gwonyini ogu arukwija kutukonyeramu. (Zab. 37:5) Itwe okutamanya omulimo gwa Ruhanga ow’amananu, Baibuli ekirengesaniza n’okutamanya omulingo omwana akurra omunda ya nyina. N’abanyasayansi tibamanyire kurungi omulingo omwana akurra omunda ya nyina. Omu mulingo nugwo gumu, na itwe titumanyire kurungi omulingo Yahwe alikoramu ebintu.
9. Biki ebisobora kutuhikaho habw’okutamanya omulingo Yahwe araatukonyeramu?
9 Habwokuba titumanyire omulingo gwonyini Yahwe alitukonyeramu, nikisobora kutugumira kukora encwamu ezimu. Nikisobora kutugumira kwefeereza ebintu ebimu kusobora kwongera ha buheereza bwaitu nk’okworobyamu obwomeezi bwaitu, rundi kugenda nambere hali obwetaago obw’abatebezi b’Obukama. Rundi nitusobora kuteekereza ngu Yahwe tarukutusiima kakuba tulemwa kuhika ha bigendererwa byaitu eby’omwoyo, rundi nitusobora kwekamba omu buheereza baitu tutaine omwegi weena owa Baibuli, rundi nitusobora kutamu amaani maingi ha purojekiti y’ekitebe baitu nabwo tukatunga ebizibu. Ebintu binu byona nibisobora kutuleetera kwehurra ngu Yahwe tarukusiima amaani aga turukutamu.
10. Miringo ki enkuru ei tukurakuraniza habw’okutamanya omulingo Yahwe araatukonyeramu?
10 Kutamanya omulingo Yahwe araatukonyeramu, kitukonyera kukurakuraniza emiringo enkuru nk’obwebundaazi n’obuculeezi. Kitukonyera kukyetegereza ngu ebiteekerezo n’emihanda ya Yahwe nibikirra hara ebyaitu. (Is. 55:8, 9) Kitukonyera n’okweyongera kwesigira kimu Yahwe, ngu naija kuturolerra omu mulingo ogurukukirrayo kimu oburungi. Obu tutunga ebintu ebirungi omu buheereza rundi ha purojekiti ez’ekitebe, ekitiinisa tukigarurra Yahwe. (Zab. 127:1; 1 Kol. 3:7) Kandi kakuba ebintu bitagenda nkooku tubaire nitunihira, tusemeriire kukiijuka ngu Yahwe naarora buli kimu kyona. (Is. 26:12) Tukora eki tusemeriire kukora, kandi twesiga ngu Yahwe na uwe naija kukora eki asemeriire kukora. Nitukigumiza kimu ngu naija kutuha oburagirizi obu turukwetaaga noobu kiraaba ngu nibusobora kutaba omu mulingo gw’ekyamahano nkooku obwire obumu yakoraga kara.—Ebik. 16:6-10.
11. Bintu ki ebikuru ebi tumanyire ebisobora kutukonyera?
11 Tukimanyire ngu Yahwe ali Ruhanga ow’okugonza, ow’obwinganiza, kandi ow’amagezi. Tukimanyire ngu asiima muno ebi tumukorra hamu n’ebi, ebi tukorra ab’oruganda na banyaanya itwe. Ekindi, tukimanyire ngu Yahwe aha empeera abo boona abaikara bali besigwa hali uwe.—Baheb. 11:6.
TITUMANYIRE EKIRAABAHO NYENKYA
12. Kusigikirra hali Yakobo 4:13, 14, kiki eki tutamanyire?
12 Soma Yakobo 4:13, 14. Amananu gali ngu, titumanyire nkooku obwomeezi bwaitu buraaba nyenkya. Omu nsi enu ei turumu, itwena tuhikwaho obusumi hamu n’ebintu ebi tutarukunihira. (Mug. 9:11) Kandi eki kituleetera kutamanya ebintu ebi tuteekaniize kukora obu birahikirra, rundi obu turaaba tukyali bomeezi kurora ebintu ebi nibihikirra.
13. Kutamanya buli kimu kyona ekiraabaho omu kasumi ak’omumaiso, nikisobora kutukwataho kita?
13 Kutamanya ekiraabaho omu kasumi ak’omumaiso, nikisobora kutugumira kugumiisiriza. Habwaki? Habwokuba kakuba tweralikirra muno habw’ekisobora kubaho, okusemererwa kwaitu nikusobora kutuhwaho. Obwomeezi bwaitu nibusobora kuhinduka omu mulingo ogu tubaire tutarukunihira, rundi ebintu ebibi nibisobora kutuhikaho ahonaaho, kandi kinu nikisobora kutuleetera obusaasi n’okwenuuba. Kandi ebintu ebi turukuba nitunihira obu biremwa kuhikirra, nitusobora kwehurra kubi kandi tukahwamu amaani.—Nfu. 13:12.
14. Okusemererwa kwaitu kwonyini kusigikirra hali ki? (Rora n’ekisisani.)
14 Obu tugumira ebizibu, tuba nitwoleka ngu nituheereza Isiitwe ow’omu iguru habwokuba nitumugonza, hatali habw’ebintu ebirungi ebi arukutuha. Baibuli eyoleka ngu tusemeriire kunihira ngu Yahwe naija kutulinda hali ebizibu byona ebiraatuhikaho, kandi ngu tateekaniza kara ebiraatuhikaho. Akimanyire ngu okusemererwa kwaitu tikurukusigikirra ha kumanya ebiraabaho omu kasumi ak’omumaiso. Oihireho okusemererwa kwaitu kusigikirra ha kuserra oburagirizi bwe n’okumworobera. (Yer. 10:23) Obu twesiga Yahwe obu tuba nitukora encwamu, tusisana nk’abarukugamba ngu: ‘Yahwe obu aligonza tuliba bomezi, kandi tulikora kinu, rundi kiri.’—Yak. 4:15.
Kuserra oburagirizi bwa Yahwe kandi tukamworobera kituha obulinzi (Rora akacweka 14-15)b
15. Biki ebi turukumanya obukirukuhika ha kasumi ak’omumaiso?
15 Noobu kiraaba ngu titumanyire ekiraabaho buli kiro, tumanyire ngu Yahwe aturaganiize obwomeezi obutahwaho omu iguru rundi omu nsi. Tukimanyire ngu tasobora kubiiha kandi ngu busaho ekintu kyona ekisobora kumulemesa kuhikiiriza ebi aba araganiize. (Tit. 1:2) Nuwe wenka asobora “[kusoborra] empero okuruga ha kubanza, nokuruga ebiro byaira ebigambo bitakakozirwe.” Ebintu byona ebi yaraganiize kara bikahikirra kandi nitukigumya ngu n’ebintu ebi aturaganiize omu kasumi ak’omumaiso, nibiija kuhikirra. (Is. 46:10) Ekindi, nitukigumiza kimu ngu busaho ekintu kyona ekisobora kulemesa Yahwe kutugonza. (Bar. 8:35-39) Naija kutuha amagezi, okuhuumuzibwa, hamu n’amaani aga turukwetaaga kusobora kugumira buli kimu kyona ekisobora kutuhikaho omu bwomeezi. Nitukigumiza kimu ngu Yahwe naija kutukonyera kandi atuhe emigisa.—Yer. 17:7, 8.
TITUSOBORA KWETEGEREZA KURUNGI OMULINGO YAHWE ATUMANYIRE
16. Nkooku kirukwolekwa omu Zabuli 139:1-6, kiki Yahwe eki atumanyireho kandi eki nikikuleetera kwehurra ota?
16 Soma Zabuli 139:1-6. Omuhangi waitu amanyire buli kimu kyona ekirukutukwataho. Naamanya omulingo twetwazaamu, enteekereza yaitu, n’enyehurra zaitu. Naamanya ebintu ebi tubaza n’ebiri omu mitima yaitu, kandi naamanya buli kimu kyona eki tukora n’ensonga habwaki tukikora. Omukama Daudi akagamba ngu Yahwe aikara ayeteekaniize kutukonyera, kandi aine obusobozi obw’okukikora. Mali ka nikihuniiriza muno kukimanya ngu Omulemi w’ensi n’iguru kandi Omuhangi, naakufaaho muno! Daudi akagamba ati: “Okwetegereza okuli kuti kwamahano, kundemere; Kwa haiguru, tindukusobora kukuhikaho.”—Zab. 139:6
17. Habwaki nikisobora kutugumira kukiikiriza ngu Yahwe naatumanya kurungi?
17 Nikisobora kutugumira kurora Yahwe nka Isiitwe ow’okugonza kandi ow’arukutufaaho habw’omulingo twakuziibwemu, obuhangwa bwaitu, rundi ebintu ebi twaikiririzaamuga kara. Rundi nitusobora kwehurra ngu, ensobi ezi twakozere kara mbi muno kuhika ha rulengo ngu Yahwe takyagonza kutumanya kandi ngu ali hara na itwe. Obwire obumu, Daudi na uwe yatungaga enyehurra nizo zimu. (Zab. 38:18, 21) Rundi omuntu ow’arukulengaho muno kuhindura engeso ze nukwo asobole kuhondera endengo za Ruhanga ez’okuhikirra, naasobora kwekaguza ati, ‘Mali Ruhanga obu araaba nanyetegereza, habwaki nanihirramu kuleka omulingo nyikaire nintwazaamu obwomeezi bwange, ekintu ekigumire kukora?’
18. Tugasirwa tuta, obu tukiikiriza ngu Yahwe naatumanya kurungi kukira nkooku turukwemanya? (Rora n’ebisisani.)
18 Nitusobora kwega kukiikiriza ngu Yahwe naatumanya kurungi kukira nkooku turukwemanya, kandi ngu naaturoramu ebirungi kukira nkooku turukwerora. Agumizaamu naatugonza kandi naatukonyera noobu kiraaba ngu arora ensobi zaitu, habwokuba naakigumya ngu nitusobora kuhinduka. Naayetegereza omulingo twehurramu n’omulingo twetwaza. (Bar. 7:15) Obu tukyetegereza ngu Yahwe aikara naarora ebintu ebirungi ebi tusobora kukora, nikiija kutuha amaani aga turukwetaaga kugumizaamu nitumuheereza n’obwesigwa, kandi twine okusemererwa.
Yahwe atukonyera kugumya okwikiriza kwaitu omu bwomeezi oburungi obu arukuturaganiza kandi kinu kitukonyera kugumira ebizibu ebi turukuba tutarukunihira (Rora akacweka 18-19)c
19. Kiki eki tumanyire hali Yahwe?
19 Tukimanyire ngu Yahwe kugonza. Haroho obwakaiso oburukugumya ensonga egi. (1 Yoh. 4:8) Tukimanyire ngu endengo ze ez’okuhikirra nizooleka okugonza oku atwiniire, kandi ngu naatugondeza obwomeezi oburungi. Tukimanyire ngu Yahwe naagonza tutunge obwomeezi obutahwaho. Akahayo ekicunguro nukwo tusobole kwomeera ebiro n’ebiro. Kandi habwokuba Yesu akatufeera, nitukigumya ngu noobu kiraaba ngu nitukora ensobi, nitusobora kuheereza Yahwe omu mulingo ogu arukusiima. (Bar. 7:24, 25) Kandi tukimanyire ngu “Ruhanga nakira obukuru omutima gwaitu, kandi amanyire byona.” (1 Yoh. 3:19, 20) Yahwe arora buli kimu kyona ekirukutukwataho kandi naakigumya ngu nitwija kuba basinguzi omu kukora ebi agonza.
20. Kiki ekiraatukonyera kwetantara kweralikirra ekihinguraine?
20 Yahwe atugambira buli kimu kyona eki tusemeriire kumanya. Obu tumanya ekintu eki, twetantara kweralikirra ekihinguraine ha bintu ebi tutaineho obusobozi, kandi nituta omutima ha bintu ebirukukirayo obukuru. Eki obu tukikora, twoleka ngu nitwesigira kimu Yahwe, ‘ow’ahikiriire omu kumanya.’ (Yob. 36:4) Noobu kiraaba ngu titusobora kwetegereza ebintu ebimu kasumi kanu, tulindiriire n’ekihika akasumi nambere tuliikara nitwega ebintu ebihyaka ebirukukwata hali Omuhangi waitu.—Mug. 3:11.
EKIZINA 104 Omwoyo Ogurukwera Kisembo Kuruga Hali Ruhanga
a Yesu nuwe arukwija kwebembera omu bulemu, obu naahwerekereza ensi ya Sitaani, nahabweki kyamagezi kugamba ngu hati naamanya ekiro eky’obulemu bwa Haramagedoni n’akasumi alisingura.—Kus. 6:2; 19:11-16.
b KUSOBORRA EBISISANI Orupapura 17: Taata ali na mutabani we nibateekaniza ensaaho ey’okwiruka nayo kakuba habaho ekigwererezi.
c KUSOBORRA EBISISANI: Ow’oruganda ow’aine ebizibu alindiriire n’ekihika okusemererwa oku alitunga omu nsi empyaka.