Watchtower LAIBURALE EYA HA MUKURA
Watchtower
LAIBURALE EYA HA MUKURA
Rutoro
  • BAIBULI
  • EBITABU
  • ENSORROKANO
  • mwbr23 Maayi rup. 1-12
  • Ebijuliziibwe omu “Katabu Obwomeezi n’Obuheereza Bwaitu nk’Abakristaayo”

Ekicweka kinu tikiine vidiyo yoona.

Otuganyire, haroho ekisobere kyalemesa vidiyo kutandika.

  • Ebijuliziibwe omu “Katabu Obwomeezi n’Obuheereza Bwaitu nk’Abakristaayo”
  • Ebijuliziibwe omu Katabu Obwomeezi n’Obuheereza Bwaitu nk’Abakristaayo—2023
  • Emitwe Emitaito
  • MAAYI 1-7
  • MAAYI 8-14
  • MAAYI 15-21
  • MAAYI 22-28
  • MAAYI 29–JUUNI 4
  • JUUNI 5-11
  • it-1-E 1103 ¶4-5
  • JUUNI 12-18
  • JUUNI 19-25
  • JUUNI 26–JULAAYI 2
Ebijuliziibwe omu Katabu Obwomeezi n’Obuheereza Bwaitu nk’Abakristaayo—2023
mwbr23 Maayi rup. 1-12

Ebijuliziibwe omu Katabu Obwomeezi n’Obuheereza Bwaitu nk’Abakristaayo

© 2023 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania

MAAYI 1-7

EBITURUKWEGA KURUGA OMU BAIBULI | 2 EKYEBYOMUBUSINGE 17-19

“Rora Abandi nk’Oku Yahwe Abarora”

w17.03 23 ¶7

Orahondera Ebyahandiikirwe n’Omutima Gwawe Gwona?

Hati leka turole ekyokurorraho ky’omutabani wa Asa arukwetwa Yehosafati. Akaba n’emiringo nyingi enungi Yahwe ei yasiimire. Kandi obuyayesigire Yahwe, akakora ebintu bingi ebirungi. Baitu haroho n’encwamu embi ezi yakozere. Ekyokurorraho, akakora entekaniza z’omutabani kuswera omuhara w’omukama Ahabu ow’akaba ali mubi muno. Hanyuma y’akasumi, Yehosafati aketeraniza hali Ahabu omu kurwanisa Abaaramu, n’obukiraaba ngu nabbi Mikaya akamuhabura okutamweteranizaaho. Omu bwire bw’obulemu, Abaaramu bakaizira Yehosafati balengaho kumwita. (2 Ekyebyomubusinge 18:1-32) Obuyagarukire Yerusalemu, nabbi Yehu akamukaguza ati: “Kikuhikiriire okukonyera ababi, nokugonza abo abarukunoba Mukama?”​—Soma 2 Ekyebyomubusinge 19:1-3.

w15-E 8/15 11-12 ¶8-9

Wecumiitirizeeho Okugonza kwa Yahwe Okutahwaho

Yahwe n’agonza tumumanye nk’omuntu ow’atugonza kandi atarukuteeka omutima ha butahikirra bwaitu. Aserra ebirungi ebiri omuliitwe. (2 Byom. 16:9) Ekyokurorraho, akaserra ebirungi omu Mukama Yehosafati owa Yuda. Haroho akasumi Yehosafati obuyakozere encwamu ey’etali y’amagezi yaikiriza kugenda n’Omukama Ahabu omu bulemu kurwanisa Abaaramu nukwo ayegarurre Ramosi-gireadi. N’obukiraaba ngu banabbi 400 ab’ebisuba baali bagambiire Ahabu ngu naija kusingura, nabbi wa Yahwe Mikaya akagamba ngu akaba naija kusingurwa. Ahabu akafeera mu bulemu kandi Yehosafati akaba ali haihi kwitwa. Obuyagarukire Yerusalemu, akahanwa habwokweteranizaaho Ahabu. Baitu nabwo, Yehu, mutabani wa Hanani omurozi akagambira Yehosafati ati: “Hazokere ebirungi omuliwe.”—2 Byom. 18:4, 5, 18-22, 33, 34; 19:1-3.

Yehosafati obw’akaba akyatandikire kulema, akaba aragiire abakuru, Abalevi na banyakatagara kugenda omu mbuga zoona eza Yuda kwegesa abantu Ebiragiro bya Yahwe. Kampeini egi ekarugwamu ebirungi, abantu ab’omu mahanga agaali getoroire Isaleri baatandika kutiina Yahwe. (2 Byom. 17:3-10) N’obukiraaba ngu Yehosafati akakora ekintu eky’obudoma, Yahwe atagurukye amaiso ebirungi eby’akaba akozere. Ebirukukwata hali Yehosafati nibitwijukya ngu n’obuturaaba tutahikiriire, Yahwe naija kutwoleka okugonza kwe okutahwaho kakuba tuteekamu amaani kumusemeza n’omutima gwaitu gwona.

Eby’Omuhendo Kuruga Omu Baibuli

w17.03 20 ¶10-11

Heereza Yahwe n’Omutima Gwawe Gwona!

Mutabani wa Asa ayayetwaga Yehosafati “akagendera omu muhanda gwa Asa ise.” (2 Ekyebyomubusinge 20:31, 32) Omu mulingo ki? Nka ise, Yehosafati akekambisa abantu kwikara nibaramya Yahwe. Akatuma abasaija omu mbuga za Yuda okwegesa abantu nibakozesa “ekitabu ekyebiragiro bya Mukama.” (2 Ekyebyomubusinge 17:7-10) Akahikira kimu omu nsi y’obukama obwa Isareri obw’amatemba, n’ayegesa abantu omu nsozi za Eferaimu, “yabaga’ra hali Mukama.” (2 Ekyebyomubusinge 19:4) Yehosafati akaba mwebembezi “ayase’raga Mukama nomutimagwe gwona.”—2 Ekyebyomubusinge 22:9.

Omu kasumi kanu, Yahwe n’agonza abantu omu nsi yoona okwegesebwa ebirukumukwataho, kandi itwena nitusobora kukonyera omu omulimo gunu. Naiwe oine ekigendererwa ky’okukora omulimo gunu buli kwezi? Wakugondeze kwegesa abandi Baibuli nukwo nabo batandike kuramya Yahwe? Ekintu kinu okigambiraho Yahwe omu saara zaawe? Kakuba otamu amaani, Yahwe n’asobora kukukonyera kutunga omuntu w’okwegesa Baibuli. Oyetegekere kwerekesa obwire bwawe bw’okuhumura nukwo oyegese omuntu Baibuli? Nk’oku Yehosafati yakonyiire abandi kwongera kuramya Yahwe, naitwe nitusobora kukonyera abo abafukire omu by’omwoyo. Ekindi, abagurusi bakora entekaniza z’okubungira n’okukonyera ababingirwe omu kitebe abasobora kuba balekere kukora ekibi ekyababingisize.

MAAYI 8-14

EBITURUKWEGA KURUGA OMU BAIBULI | 2 EKYEBYOMUBUSINGE 20-21

“Wesige Yahwe Ruhanga Waawe”

w14-E 12/15 23 ¶8

Kuhika ha Mpero y’Obusinge Bunu Tuli omu Bumu

Omu kasumi k’Omukama Yehosafati, “ekitebe kingi” kuruga omu mahanga agandi kikaija kurwanisa abantu ba Ruhanga. (2 Byom. 20:1, 2) Baitu nabwo, abaheereza ba Ruhanga batalengeho kusingura omunyanzigwa onu omu maani gaabo bonka. Oihireho, bakesiga Yahwe. (Soma 2 Ekyebyomubusinge 20:3, 4.) Ekindi, buli omu atakole eky’akaba n’arora rundi eky’akaba n’atekereza ngu nikyo kisemeriire. Baibuli n’etugambira eti: “Aba Yuda bona bakemerra omu maiso ga [Yahwe], hamu na bana babu abato, na bakazi babu, nabana babu.” (2 Byom. 20:13) Abato n’abakuru boona bakaikiriza kuhondera oburagirizi bwa Yahwe kandi akabalinda. (2 Byom. 20:20-27) Mali kinu kyokurorraho kirungi ekirukutwoleka omulingo tusemeriire kuraba omu mitalibaine nk’abantu ba Ruhanga.

w21.11 16 ¶7

Abaakataaha Obuswere—Mukozese Obwomeezi Bwanyu Kuheereza Yahwe

Yahwe akabaza na Yehosafati kuraba omu Mulevi arukwetwa Yahazyeri. Yahwe akagamba ati: “Mwesimbe inywenka, mwemerreho kwonka, murole okujuna kwa [Yahwe] namberemuli.” (2 Byom. 20:13-17) Ogu gwali gutali mulingo gwa buli kiro ogw’okurwanamu obulemu! Baitu oburagirizi bunu bukaba butarukuruga h’abantu baitu hali Yahwe. Habwokuba Yehosafati akaba nayesigira kimu Yahwe, akorobera oburagirizi obu. Uwe n’abantu be obubagenzere kutangatangana abanyanzigwa, akateeka omu maiso g’amahe ge abazini abakaba bataine eby’okurwanisa omu kiikaro ky’okuteekayo abaserikale abarukukirayo obukugu. Yahwe akahikiiriza eky’akaba araganiize Yehosafati kandi akasingura ihe ly’abanyanzigwa.​—2 Byom. 20:18-23.

Eby’Omuhendo Kuruga Omu Baibuli

it-1-E 1271 ¶1-2

Yehoramu

Nikisobora kuba ngu habw’okusindikirizibwa okubi okwa mukazi we Ataliya, Yehoramu atakole ebihikire nka ise, Yehosafati. (2Bakam 8:18) Yehoramu atagarukire ha kwita bagenzi be mukaaga hamu n’abakuru abamu aba Yuda, baitu akahugura n’abantu hali Yahwe baatandika kuramya baruhanga ab’ebisuba. (2Byom 21:1-6, 11-14) Obulemi bwe bwali bwijwiremu ebizibu n’okutalibanizibwa kuruga omu mahanga agandi. Ekyokubanza, Edomu ekajeema; hanyuma Libuna nayo yajeema. (2Bakam 8:20-22) Omu bbaruha ye hali Yehoramu, nabbi Eriya akamutererra ati: “Dora [Yahwe] alitera norufu rwingi abantu bawe, nabana bawe, na bakazi bawe, nebintu byawe byona.” Kandi iwe, Omukama Yehoramu, “olitunga okurwara kwingi habwendwara yamara gawe, okuhikya amara gawe obugalikurugamu habwendwara yawe ebiro byona.”—2Byom 21:12-15.

Nukwo kyabaire kiti. Yahwe akaikiriza Abaharabu n’Abafirisiti kuramagira Yuda n’okutwara bakazi ba Yehoramu n’abaana be omu bunyagwa. Ruhanga akaikiriza mutabani we omuto wenka Yehoahazi (arukumanywa nka Ahaziya), kutoroka habw’endagaano y’Obukama Yahwe ey’akaba akozere na Daudi. “Hanyuma y’ebi byona [Yahwe] akamutera omu marage orufu orutarukukizibwa.” Hanyuma y’emyaka ebiri kurabaho ‘amara ge gakamurugamu’ kandi mporampora akafa. Nahabweki omusaija onu omubi nukwo yafiire ati, “yarugaho atarukugonzebwa abantu.” Akaziikwa omu rubuga rwa Daudi, “baitu [ataziikwe] omu gasani zabakama.” Mutabani we Ahaziya nuwe yafookere mukama.—2Byom 21:7, 16-20; 22:1; 1Byom 3:10, 11.

MAAYI 15-21

EBITURUKWEGA KURUGA OMU BAIBULI | 2 EKYEBYOMUBUSINGE 22-24

“Yahwe Aha Omugisa Abo Abooleka Obumanzi”

w09-E 4/1 24 ¶1-2

Abanywani Ababi Bakaleetera Yoasi Kuruga Hali Yahwe

KAKABA kali kasumi akabi omu Yerusalemu, orubuga nambere hakaba ali yekaru ya Ruhanga. Omukama Ahaziya nubwo akaba amazire kwitwa. Nikiguma kwikiriza ekintu Ataliya nyina Ahaziya ekiyakozere. Akaita abaijukuru be bonyini,—abaana ba Ahaziya! N’omanya habwaki?— Nukwo afooke omulemi omu kiikaro kyabo.

Baitu omu h’abaijukuru ba Ataliya, Yoasi ow’akaba ali nkerembe ataitwe kandi na nyinenkuru atakimanye. N’omanya nk’oku yakizire?— Isenkati ow’arukwetwa Yehosabeasi nuwe yamuserekere omu yekaru ya Ruhanga. Kinu akasobora kukikora habwokuba iba arukwetwa Yehoyada akaba ali Nyakatagara Omukuru. Nahabweki boona bakakora kyona ekirukusoboka kurora ngu Yoasi tiyahikwaho akabi.

w09-E 4/1 24 ¶3-5

Abanywani Ababi Bakaleetera Yoasi Kuruga Hali Yahwe

Yoasi akaserekwa omu Yekaru kumara emyaka mukaaga. Obwakaba aliyo, bakamwegesa hali Yahwe n’ebiragiro bye. Obuyahikize emyaka musanju, Yehoyada akakora entekaniza ey’okumufoora omukama. Wakugondeze kumanya Yehoyada ekiyakozere n’ekyahikire hali Omugo omubi Ataliya, ow’akaba ali nyinenkuru Yoasi?

Omunsita, Yehoyada akeeta abalinzi abakaba batairweho omu Yerusalemu kulinda abakama. Akabagambira omulingo uwe na mukazi we baakirize mutabani w’Omukama Ahaziya. Yehoyada akabooleka Yoasi kandi bakyetegereza ngu nuwe ahikire kufooka omukama. Hanyuma bakakora entekaniza z’okumufoora omukama.

Yehoyada akaturukya Yoasi aheeru kandi yamujweka ekondo. Ahonaaho, abantu bakatandika ‘kuteera mungaro nibagamba ngu omukama ahangirize.’ Abalinzi bakehinguliriza Yoasi okumulinda. Ataliya obuyahuliire abantu basemeriirwe, akairuka kurora kandi yahakaniza ekyali kibaireho. Baitu Yehoyada akaragira abalinzi kwita Ataliya.—2 Ekyabakama 11:1-16.

it-1-E 379 ¶5

Okuziika, Ebiikaro eby’Okuziikamu

Yehoyada Nyakatagara Omukuru ayakozere ebirungi akaziikwa omu kitiinisa “omu rubuga rwa Daudi omu bakama.” Nuwe muntu wenka arukubazibwaho omu Baibuli owatali omu rulyo rw’abakama ayaziikirwe omu kitiinisa kya mulingo ogu.—2Byom 24:15, 16.

Eby’Omuhendo Kuruga Omu Baibuli

it-2-E 1223 ¶13

Zekaliya

Mutabani wa Nyakatagara Omukuru Yehoyada. Hanyuma y’okufa kwa Yehoyada, Omukama Yoasi akaruga ha kuramya okw’amananu obunahuliiriza banabbi ababi omu kiikaro ky’okuhuliiriza banabbi ba Yahwe. Zekaliya, ow’akaba ali mutabani wa isenkati Yoasi (2Byom 22:11), akahabura abantu ha nsonga enu, baitu omu kiikaro ky’okwegarukamu bakamuterra amabaale omu zigati za Yekaru. Zekaliya obwakaba ali haihi kufa akagamba ati: “Mukama akirolerre akijunanize.” Okusaba kunu okw’obunabbi kukagarukwamu, habwokuba Abaaramu bakaita Abayuda baingi kandi Yoasi akaitwa abaheereza be babiri “habwesagama yabana ba Yehoyada nyakatagara.” Ebyahandiikirwe bya Septuagint ey’Oruyonaani na Latin Vulgate bigamba ngu Yoasi akaitwa kuhorra esagama ya “mutabani” wa Yehoyada. Baitu ekihandiiko kya Masoretic text na Syriac Peshitta, bigamba “abatabani,” obundi ekigambo kinu nikikozesebwa kwoleka ngu mutabani wa Yehoyada Zakaliya ayali nyakatagara kandi nabbi akaba ali w’omuhendo muno.—2Byom 24:17-22, 25.

MAAYI 22-28

EBITURUKWEGA KURUGA OMU BAIBULI 25-27

“Yahwe n’Asobora Okukuha Bingi Muno Kukira Ezi”:

it-1-E 1266 ¶6

Yoasi

Ekindi Yoasi akahayo abaserikale emitwaro ikumi hali omukama wa Yuda nukwo arwanise aba Edomu. Baitu nabwo habw’obuhabuzi bw’omusaija wa Ruhanga, abaserikale abo bakaragirwa kugaruka owabubo n’obukiraaba ngu baali bamazire kubahayo taranta z’efeeza kikumi ($660,600), kubagarra owabubo kikababiihiza muno habwokuba bakafeerwa sente nyingi eibaali nibanihira kubagana. Hanyuma y’okugaruka omu matemba, bakahwerekereza etawuni z’obukama bw’amasirimuka kuruga Samaliya (nambere hasobora kuba hakaba hali enkambi yabo) kuhikira kimu Besi-horoni.—2Byom 25:6-10, 13.

w21.08 30 ¶16

Omulingo Osobora Kuroza h Burungi bwa Yahwe

Wefereze ebintu ebimu. Titurukwetaaga kwefereza ebintu byona ebitugonza kusobora kusemeza Yahwe. (Mug. 5:19, 20) Baitu kakuba tulemwa kwongera ha buheereza bwaitu, habw’okutiina kwefereza ebintu ebimu, nitusobora kukora ensobi niyo emu, nk’ey’omusaija arukubazibwaho omu kyokurorraho kya Yesu ayakozere n’amaani kutunga ebintu bingi ebirungi baitu yayebwa Ruhanga. (Soma Luka 12:16-21.) Ow’oruganda Christian, ow’arukwikara omu France, nagamba ati: “Nkaba ntarukukozesa kurungi obwire n’amaani gange kuheereza Yahwe hamu n’okufaaho eka yange.” Uwe na mukazi we bakacwamu kufooka bapayoniya. Baitu kusobora kuhika ha kigendererwa eki bakaba baine kuleka emirimo yabo. Kusobora kwerolerra bakatandika akabizineesi ak’okuyonja, kandi bakeega kumarwa ebike ebibaine. Kwefereza kwabo kukarugamu ebirungi? Christian nagamba ati: “Hati tukeyongera kwegondeza omu buheereza kandi kitusemeza kurora abeegi ba Baibuli hamu n’abantu abatugarukira nibeega hali Yahwe.”

Eby’Omuhendo Kuruga Omu Baibuli

w07-E 12/15 10 ¶1-2

One Omuntu ow’Arukukuhabura omu by’Omwoyo?

UZIYA akafooka mukama w’obukama bwa Yuda obw’omu masirimuka obw’akaba aine emyaka 16. Akalema kumara emyaka erukuhingura omu 50, kurugira kimu ha kumalirra kw’ekyasa kya mwenda kuhikira kimu ha kutandika kw’ekyasa kya munaana Y.A. Kurugira kimu omu myaka ye y’obuto, Uziya “akakora ekirungi omu maiso ga [Yahwe].” Kiki ekyamuletiire kukora ebihikire? Ebyafaayo bye nibigamba biti: “[Uziya] akekamba okuserra Ruhanga omu biro bya Zekaliya, akaba nayetegereza habwokwolekwa okwa Ruhanga: kandi obuyaserraga [Yahwe], Ruhanga yamuhaga omugisa.”—2 Ekyebyomubusinge 26:1, 4, 5.

Titumanyire bingi ebirukukwata hali Zekaliya omuhabuzi w’omukama, oihireho ebi byonka ebirukumubazaaho omu Baibuli. Baitu nabwo, “nk’omusomesa omu kutiina Ruhanga ow’amananu,” Zekaliya akekambisa omulemi onu omuto kukora ekihikire. Baibuli ey’erukumanywa nka The Expositor’s Bible egamba ngu Zekaliya akaba ali “musaija ow’amanyire kurungi ebyahandiikirwe ebirukwera, omukugu omu by’omwoyo kandi ow’arukusobora kugambiraho abandi amagezi ge.” Omuseruliiriza omu ha Baibuli akabazaaho Zekaliya ati: “Akaba amanyire kurungi obunabbi kandi . . . Akaba ali mugezi, anyakwehaireyo kandi omurungi; nikizooka ngu ebikorwa bye bikakwataho muno Uziya.”

MAAYI 29–JUUNI 4

EBITURUKWEGA KURUGA OMU BAIBULI | 2 EKYEBYOMUBUSINGE 28-29

“N’osobora Kuheereza Yahwe n’Obukiraaba ngu Abazaire Baawe Batakutereho Ekyokurorraho Ekirungi”

w16.02-E 14 ¶8

Hondera Ekyokurorraho ky’Abanywani ba Yahwe Nfenanfe

Kutasisanaho na Rusi, omuto Hezekiya akazaalirwa omu ihanga erikaba lyehaireyo kuheereza Yahwe. Baitu tibali Baisaleri boona abaikaire behaireyo. Ise Hezekiya, Omukama Ahazi ali omu halibo. Omusaija ogu omubi akaleetera obukama bwa Yuda kwejumbira omu kuramya ebisisani, n’okumaramu yekaru ya Yahwe ekitiinisa omu Yerusalemu. Tekerezaaho omulingo enyikara Hezekiya yakuliiremu, bamu h’abagenzi be bakookebwa obu nibahongwa hali ruhanga ow’ebisuba!—2 Bakam. 16:2-4, 10-17; 2 Byom. 28:1-3.

w16.02-E 14 ¶9-11

Hondera Ekyokurorraho ky’Abanywani ba Yahwe Nfenanfe

Hezekiya akaba n’asobora kukura ali musaija omukaali kandi ow’ekiniga ayaakwecwireho Ruhanga. Abamu abasobiore kugumira emitalibaine nke basoboire kugamba ngu baali baine ensonga enungi habwaki baali nibasobora ‘kubiihirirwa Yahwe’ rundi ekitebe kye. (Nfu. 19:3) kandi abantu abamu nibakigumiza kimu ngu enyikara embi eibaakuliiremu omu maka gaabo ebaleetera kwetwaza kubi, rundi kugarukamu ensobi z’abazaire baabo. (Ez. 18:2, 3) Enteekereza egi ehikire?

Ebya Hezekiya yarabiremu nibyolekera kimu ngu mali tehikire! Busaho nsonga yoona habwaki tusemeriire kukwatirwe Yahwe ekiniga habwokuba tali nuwe ndugirro y’ebintu ebibi ebirukuhikaho abantu omu nsi enu embi. (Yob. 34:10) Kyamananu ngu ebikorwa by’abazaire nibisobora kukwataho abaana baabo omu mulingo omurungi rundi omubi. (Nfu. 22:6; Bak. 3:21) Baitu kinu tikirukumanyisa ngu enyikara omuntu yakuliiremu niyo ekwataho omulingo aratwazaamu obwomeezi bwe. Kwahukanaho, itwe Yahwe atuhaire ekisembo eky’omuhendi kandi eki nikyo—obusobozi obw’okucwamu ekiturakora n’ekituraaba. (Bir. 30:19) Hezekiya akakozesa ata ekisembo eki?

N’obukiraaba ngu Hezekiya akaba ali mutaba w’omu h’abakama ababi muno, akafooka omu h’abaakizireyo oburungi. (Soma 2 Ekyabakama 18:5, 6.) Ego ise akaba ali kyokurorraho ekibi, baitu hakaba haroho abantu abandi abarungi. Omu biro ebi Isaya, Mika na Hoseya baali nibaheereza nka banabbi. Tekerezaaho omulingo ebigambo by’abasaija abo abesigwa byakwasireho Omukama Hezekiya kandi byamuleetera kuteeka omutima ha buhabuzi, n’oburagirizi bwa Yahwe. Nahabweki Hezekiya akacwamu kuterekereza ebintu ebibi muno ise eby’akaba akozere. Kinu akakiro kuraba omu kusemeza yekaru, kulihirra ebibi by’abantu n’okutandikaho kampeini ey’amaani ey’okuhwerekereza ebisisani eby’ekikafiire. (2 Byom. 29:1-11, 18-24; 31:1) Obuyatungire emitalibaine nk’okutiinisirizibwa okw’okutahirra Yerusalemu kuruga hali omukama Senakeribu owa Asura, Hezekiya akooleka obumanzi bw’amaani n’okwikiriza. Akesiga okujuna kwa Ruhanga kandi yagumya abantu be kuraba omu bigambo n’omu bikorwa. (2 Byom. 32:7, 8) Hanyuma, Hezekiya obuyahabwirwe habw’okwoleka emyehembo, akebundaaza kandi yayegarukamu. (2 Byom. 32:24-26) Nikyeyolekera kimu ngu Hezekiya ataleke ebiyarabiremu kusiisa obwomeezi obuyatungire rundi kumulemesa obusumi oburungi obw’omu maiso. Oihireho, akooleka ngu akaba ali munywani wa Yahwe kandi kyokurorraho ekirungi ekitusemeriire kuhondera.

Eby’Omuhendo Kuruga Omu Baibuli

w12-E 2/15 24-25

Nasani—Omusaija Omwesigwa omu Kwebembeza Okuramya Okurukwera

Nk’omuheereza wa Yahwe omwesigwa, n’obumanzi, Nasani akatongoza entekaniza ya Daudi ey’okwombeka ekiikaro eky’okuramya okurukwera eky’okubanza kandi eky’orutekerro omu nsi. Baitu ha mukoro ogu, Nasani akabaza nasigikirra ha nyehurra ze omu kiikaro ky’okwoleka entekereza ya Yahwe. Kiro eki, omu bwire bw’ekiro Ruhanga akagambira nabbi we kutwara obutumwa obundi hali omukama: Daudi tinuwe y’akwombekere yekaru. Omuntu ayakugyombekere yakubaire omu h’abatabani ba Daudi. Baitu Nasani akaranga ngu Ruhanga akaba n’akora endagaano na Daudi ey’erukwoleka ngu ekitebe ky’obukama bwa Daudi ‘kyakugumiibwe ebiro byona.’—2 Sam. 7:4-16.

Ekigendererwa kya Ruhanga kitaikiranganize n’encwamu ya Nasani obukirukuhika ha kwombeka yekaru. Baitu, hataroho kutabyatabya nabbi onu omwebundaazi akongera yaikiranganiza n’ekigendererwa kya Yahwe kandi yakisagika. Mali eki ka kyokurorraho kirungi ekitusemeriire kuhondera kakuba Ruhanga atuhabura omu mulingo gwona! Ebikorwa bya Nasani nka nabbi nibyoleka ngu Ruhanga ataleke kumugonza. Niturora ngu Yahwe akaterekereza Nasani otwaliremu na Gadi omurozi kwebembera omulimo gwa Daudi ogw’okuteekaniza abazini 4,000 abaheerezaaga ha yekaru.—1 Byom. 23:1-5; 2 Byom. 29:25.

JUUNI 5-11

EBITURUKWEGA KURUGA OMU BAIBULI | 2 EKYEBYOMUBUSINGE 30-31

“Kusorrokana Hamu Kitugasira”

it-1-E 1103 ¶2

Hezekiya

Akakurakuraniza Okuramya okw’Amananu. Ha myaka 25, Hezekiya obuyafookere omukama ahonaaho akatandika kukurakuraniza okuramya okw’amananu. Ekintu ekiyabandize kukora kwali kwongera kugarraho okuramya ha yekaru n’okugidabiriza. Hanyuma akeeta banyakatagara n’Abalevi yabagambira ati: “Kiri omu mutima gwange okuragana ekiragano na [Yahwe] Ruhanga wa Isareri.” Habwokuba abantu bakaba balekere kuhondera Ebiragiro bya Yahwe, kinu kikaba kiragaano ekirukwoleka ngu omu Yuda abantu nibaija kwongera babe besigwa hali Yahwe. Akateekamu amaani maingi kutekaniza Abalevi kusigikirra ha mirimo yabo, kandi yayongera yagarraho entekaniza ey’abazini kukugiza Yahwe kuraba omu kuzina n’okuteera ebigamba. Okwezi kwa Nisani okubaajagulizaamuga Okuhingurwaho kukahika, baitu banyakatagara n’Abalevi baali batasemiire. Nambere kyahikiire ekiro kya 16 omu kwezi kwa Nisani, yekaru ekasemezebwa n’ebintu byayo byagarurwamu. Hanyuma, hakatekanizibwa okulihirra okw’embaganiza hali Abaisaleri boona. Abalemi nubo baabandize kuleeta ebihongwa, ebyakozesiibwe kuhayo ebihongwa eby’ekibi habw’obukama, habw’ekiikaro ekirukwera na habw’abantu. Kandi hanyuma, enkumi n’enkumi z’abantu nabo bakahayo ebihongwa byabo.—2Byom 29:1-36.

it-1-E 1103 ¶3

Hezekiya

Habwokuba abantu abatasemiire baali batarukwikirizibwa kujaguza Okuhingurwaho, Hezekiya akahondera ekiragiro ekyaikirizaaga abantu abatasemiire kujaguza Okuhingurwaho omu kwezi okurukuhonderaho. Atagarukire ha kuraaliza abantu ab’omu Yuda bonka, baitu akaraaliza na Isaleri yoona kuruga Basiseba kuhika Dani, kuraba omu kusindika ebbaruha ezatwairwe abairuki. Abantu baingi bakasekereza abairuki banu; baitu abantu abamu kukira muno ab’omu ruganda rwa Asere, Manase, na Zeburuni, bakebundaaza baija. N’abandi kuruga Eferaimu na Isakara nabo bakaija. Ekindi, baingi h’abaheereza ba Yahwe abatali Baisaleri nabo bakabaho. Abo abaarugire omu bukama obw’omu matemba abaasagikire okuramya okw’amananu, nikisobora kuba kyali kitanguhire. Kusisanaho, n’abatumwa, nabo baine kuba bahikirweho okuhakanizibwa n’okusekerezebwa habwokuba obukama obw’enganda ikumi bukaba buli kubi muno, nibwejumbira omu kuramya okw’ebisuba kandi Abaasura nibabubonabonesa.—2Byom 30:1-20; Kubar 9:10-13.

it-1-E 1103 ¶4-5

Hezekiya

Hanyuma y’Okuhingurwaho, bakajaguza Obugenyi obw’Emigaati Etatumbisiibwe kumara ebiro musanju. Baitu habwokuba abantu abakasemererwa muno, bakacwamu kwongerayo ebiro musanju ebindi. N’obukiraaba ngu bakaba bali omu kasumi akagumangaine, Yahwe akabaha omugisa kandi “okusemererwa kwingi kwabaho Yerusalemu: baitu okuruga ha businge bwa Sulemani mutabani wa Daudi omukama wa Isareri, hatabeho okuinganaho omu Yerusalemu.”—2Byom 30:21-27.

Omukoro gunu gukaba gw’okugarraho okuramya okw’amananu hatali okusemererwa kwonka kandi eki nitukirorra ha kyahondireho. Abakaba baizire kujaguza Okuhingurwaho obubaali batakagarukire omu maka gaabo, bakagenda bahwerekereza enyomyo ez’okuramizaaho, bacwacwana amabaale agaraihire, baseesa ebiikaro ebiraihire n’ebyoto omu Yuda yoona na Benyamini, Eferaimu na Manase. (2Byom 31:1) Hezekiya akateraho abantu ekyokurorraho obu nahwerekereza enjoka ey’omulinga Musa ey’akaba akozere, habwokuba abantu bakaba batandikire kugiramya, nibagyoterra emyamirro. (2Bakam 18:4) Hanyuma y’omukoro gunu ogw’amaani, Hezekiya akakigumya ngu okuramya okw’amananu kwagumizaamu kuraba omu kutekaniza banyakatara kandi yatekaho n’entekaniza ey’okusagika emirimo eya ha yekaru. Akatererra abantu kworobera ebiragiro ebirukukwata ha kuhayo ekicweka kya ikumi n’okuhayo emiganuro hali Abalevi na banyakatagara, kandi abantu bakakikora n’omutima gwabo gwona.—2Byom 31:2-12.

Eby’Omuhendo Kuruga Omu Baibuli

w18.09 6 ¶14-15

“Muraba Mubimanyire Ebi, Munyina Omugisa Obumubikora”

Kuba bantu abarukuhuliiriza kurungi guli mulingo ogundi ogutusobora kwolekamu ngu tuli bebundaazi. Yakobo 1:19 n’egamba ngu buli muntu “arahukege okuhurra.” Yahwe nuwe arukukirayo kuhuliiriza. (Okubanza 18:32; Yosuha 10:14) Ekyokurorraho, soma ebiri omu kitabu ekya Okuruga 32:11-14. (Soma.) N’obukiraaba ngu kyali kitarukwetaagisa Musa kwesoborraho, Yahwe akamuleka yayesoborraho. Iwe n’osobora kuhuliiriza n’okugumiisiriza kandi ohondere amagezi g’omuntu ow’omanyire ngu omu bwire obw’enyuma akaba aine entekereza etahikire? Baitu Yahwe uwe ahuliiriza n’okugumiisiriza abantu boona obu bamusaba n’okwikiriza.

Wekaguze: ‘Yahwe obwaraaba yasoboire kwebundaaza yahuliiriza Iburahimu, Rakeri, Musa, Yosuha, Manoha, Eriya, na Hezekiya, nanyowe tinsemeriire kukora ekintu nikyo kimu? Ninsobora kwongera kutamu Abakristaayo bagenzi bange boona ekitiinisa obu nimpuliiriza amagezi agabarukumpa kandi ngahondere nambere kirukuba kisobokere? Haroho omuntu omu kitebe kyaitu rundi omu ka yaitu ou nsobora kwongera kuhuliiriza? Ekintu kinu ndakikora nta?’​—Okubanza 30:6; Ekyabacwi 13:9; 1 Ekyabakama 17:22; 2 Ekyebyomubusinge 30:20.

JUUNI 12-18

EBITURUKWEGA KURUGA OMU BAIBULI | 2 EKYEBYOMUBUSINGE 32-33

“Gumya Abandi omu Kasumu ak’Obujune”

it-1-E 204 ¶5

Asura

Senakeribu. Senakeribu mutabani wa Sagoni II, akatahirra obukama bwa Yuda omu mwaka gwa 14 ogw’obulemi bwa Hezekiya (732 Y.A.). (2Bakam 18:13; Is 36:1) Hezekiya akajeemera Asura yayanga kukora ebibaaragiire ise Ahazi kukora. (2Bakam 18:7) Senakeribu akacwamu kutahirra Yuda, yasingura embuga 46 (lengesaniza Is 36:1, 2), hanyuma akasigikirra omu nkambi ye ey’ekaba eri omu Rakisi yasaba Hezekiya entaranta z’ezaabbu 30 (c. $11,560,000) na taranta z’efeeza 300 (c. $1,982,000). (2Bakam 18:14-16; 2Byom 32:1; lengesaniza na Is 8:5-8.) N’obukiraaba ngu Hezekiya akahayo ebintu binu, Senakeribu akasindika ba kagambigambi be bahambirize Yerusalemu kwehayo omu mikono ye. (2Bakam 18:17–19:34; 2Byom 32:2-20) Yahwe obuyahwerekeriize abaserikale ba Senakaribu abarukuhika 185,000 omu itumbi limu, Senakaribu akaleka kurwana kandi yagaruka Nineve. (2Bakam 19:35, 36) Oku nuho batabani be babiri baamwitiire kandi omu ha batabani be arukwetwa Esahadoni nuwe yafooka omukama. (2Bakam 19:37; 2Byom 32:21, 22; Is 37:36-38) Ebintu binu, oihireho okuhwerekerra kw’amahe ga Asura, ebindi bihandikirwe ha kihandiiko kya Senakaribu n’ekya Esahadoni.—PICTURES, Vol. 1, rup. 957.

w13-E 11/15 19 ¶12

Abaliisa Musanju, n’Abantu Abakuru Munaana—Nubo Baha Kasumi Kanu

Yahwe aikara ayetekaniize kutukorra ebintu itwe ebitutasobora kwekorra. Hezekiya akekaguzaaho ‘abakuru be n’abasija be ab’amaani,’ kandi bacwamu “okuigara ensoro zamaizi ezikaba ziri aheru yorubuga . . . [Hezekiya] yaguma omutima yayombeka muhuruzi yona ekaba eseserwe hansi, yagiraihya okuhika ha nkomero, na muhuruzi endi aheru, . . . Yakora ebyokurwanisa nengabu, bingi muno.” (2 Byom. 32:3-5) Kusobora kulinda n’okuliisa abantu be omu kasumi ako, Yahwe akakozesa abasaija ab’amaani kandi banu nubo, Hezekiya, abalemi, hamu na banabbi abakaba bali besigwa hali Yahwe.

w13-E 11/15 19 ¶13

Abaliisa Musanju, n’Abantu Abakuru Munaana—Nubo Baha Kasumi Kanu

Ekintu ekindi Hezekiya ekiyakozere kikaba ky’omugaso muno kukira kwigara amaizi n’okwombeka ebisiika by’orubuga. Habwokuba Hezekiya akaba ali muliisa arukufaaho abantu be, akasorooza abantu yabagarramu amaani n’ebigambo binu: “Mutatina nobukwakuba okufoberra habwomukama wa Asura . . . , anyakuli naitwe nakira obukuru anyakuli nauwe. Hamu nauwe haroho omukono gwomubiri; baitu hamu naitwe haroho [Yahwe] Ruhanga waitu okutukonyera, nokurwana obulemu bwaitu.” Kubaijukya ngu Yahwe naija kurwanirra abantu be kiine kuba kyabagarwiremu amaani. Abayudaaya obubaakihuliire “bahumura habwebigambo bya Hezekiya omukama wa Yuda.” Wetegereze ngu ebigambo bya Hezekiya nibyo byaleetiire abantu kuhuumura. Uwe, abalemi, n’abasaija ab’amaani, hamu na nabbi Mikaya na Isaya, bakooleka ngu baliisa abarungi, nk’oku Yahwe yarangire kuraba omu nabbi we.—2 Byom. 32:7, 8; soma Mika 5:5, 6.

Eby’Omuhendo Kuruga Omu Baibuli

w21.10 4-5 ¶11-12

Okwegarukamu Kwonyini Nikumanyisa Ki?

Hanyuma ya kasumi, Yahwe akagarukamu esaara za Manase. Akakirora ngu Manase akaba ahindukire kuruga ha mutima, kusigikirra ha saara ze. Akakwatwaho okwesengereza kwa Manase kandi yayongera y’amufoora mukama. Manase akakozesa omugisa gunu kukyoleka ngu akaba ayegarukiremu kwo. Akakora ekintu Ahabu ekyatarakozere. Akahindura engeso ze. Akekamba kurwanisa kuramya okw’ebisuba, kandi y’ayekambisa abantu kuramya Yahwe. (Soma 2 Ekyebyomubusinge 33:15, 16.) Eki mali kyali nikyetaagisa obumanzi n’okwikiriza, habwokuba Manase akaba ahabisize eka ye, abakuru omu bukama, hamu n’abantu kumara emyaka nyingi. Manase akalengaho kuterekereza ebintu ebibi ebyakaba akozere. Nikizooka ngu akakonyera muno omwijukuru we omuto Yosiya kuheereza Yahwe, habwokuba akafooka omukama omurungi muno.—2 Bakam. 22:1, 2.

Kiki ekitusobora kwega omu kyokurorraho kya Manase? Akebundaaza, kandi atagarukire hali eki. Akasaba, n’ayesengereza kuganyirwa. Kandi akahindura engeso ze. Akekamba kumaraho ebizibu ebyakaba alesereho, akakora ekyarukusobora kuramya Yahwe n’okukonyera abandi kumuramya. Ekyokurorraho kya Manase nikiha okunihira abo abakozere ebibi eby’amaani muno. Kandi nikyoleka ngu Yahwe Ruhanga ‘murungi, arahuka okuganyira.’ (Zab. 86:5) Yahwe naija kuganyira abo abegarukamu kwo.

JUUNI 19-25

EBITURUKWEGA KURUGA OMU BAIBULI | 2 EKYEBYOMUBUSINGE 34-36

“N’ogasirwa omu Kusoma Ekigambo kya Ruhanga?”

it-1-E 1157 ¶4

Hulida

Yosiya obuyahuliire “ekitabu kyebiragiro” Hirikiya ekyakaba azoire yekaru obwekaba n’edaabirizibwa nikisomwa, akasindika abantu hali nabbi kumanya entekereza ya Yahwe. Bakagenda hali Hulida, ayabagambiire ebigambo bya Yahwe ebyayolekere ngu emihito yoona ey’erukubazibwaho omu “kitabu” niija kuhikaho ihanga lyona habw’okwecwaho Yahwe. Hulida akongera yagamba ngu habwokuba Yosiya akebundaaza omu maiso ga Yahwe, tiyakurozere emihito enu, baitu yakuziikirwe na baisenkuru omu businge.—2Bakam 22:8-20; 2Byom 34:14-28.

w09-E 6/15 10 ¶20

Gonza Enju ya Yahwe!

Omulimo gw’okudaabiriza yekaru Omukama Yosiya oguyatekaniize obugwali nigugenda omu maiso, Nyakatagara Omukuru Hirikiya ‘akazoora ekitabu ekyebiragiro bya Yahwe ekyahairwe habw’omukono gwa Musa.’ Akakiha Safani omuhandiiki ayagenzere yakisomera Yosiya. (Soma 2 Ekyebyomubusinge 34:14-18.) Kiki ekyahondiireho? Ahonaaho omukama akasaasa yatemura ebijwarobye kandi yaragira abasaija be kwekaguzaaho Yahwe. Kuraba omuli nabbi omukazi Hulida, Ruhanga akabaha obutumwa obwali nibujumirra emu ha migenzo y’amadiini ey’ekaba n’ekorwa omu Yuda. Baitu nabwo, Yahwe akasiima Yosiya habw’amaani akaba atairemu kwihaho okuramya ebisisani, kandi akaikara n’asiimwa Yahwe n’obukiraaba ngu emihito ey’ekaba erangirwe ekaba niija kuhikaho ihanga lyona. (2 Byom. 34:19-28) Kinu nikitwegesa ki? Naitwe nitugonza kuhondera ekyokurorraho kya Yosiya. Tusemeriire kuhondera oburagirizi bwa Yahwe ahonaaho, kandi twijuke ekisobora kutuhikaho kakuba tuleka kuheereza Yahwe n’obwesigwa. Ekindi, tukigumye ngu Yahwe naija kutusiima habw’obwekambi bwaitu omu kuramya okw’amananu nk’oku yakozere hali Yosiya.

Eby’Omuhendo Kuruga Omu Baibuli

w17.03 25-26 ¶15-17

Orahondera Ebyahandiikirwe n’Omutima Gwawe Gwona?

Omu kumalirra, ekyokurorraho kya Yosiya nikitwegesa ki? Yosiya n’obwaraaba yali mukama murungi, akakora ensobi eyamurugiiremu okufa. (Soma 2 Ekyebyomubusinge 35:20-22.) Kiki ekyabaireho? Yosiya akatandikaho obulemu na Neko omukama wa Misiri, kandi kunu hakaba hataraho ensonga yoona ey’okumurwanisa. Omukama Neko nauwe wenka akagambira Yosiya ngu akaba atarukugonza kurwana nauwe. Baibuli n’egamba ngu ebigambo bya Neko bikaruga omu “kanwa ka Ruhanga.” Baitu Yosiya akahambiriza kandi yamalirra aisirwe. Baitu habwaki yagenzere kurwanisa Neko? Baibuli tekibazaaho.

Yosiya akaba asemeriire kubanza kwetegereza obu garaaba gaali mananu ngu Neko akaba aragiirwe Yahwe. Omu mulingo ki? Akubaire ayehanwizeeho Yeremiya, nabbi wa Yahwe. (2 Ekyebyomubusinge 35:23, 25) Ekindi, Yosiya akubaire abandize kutekereza. Neko akaba n’agenda Kakemisi kurwanisa ihanga erindi hatali Yerusalemu. Kandi Neko atajume Yahwe rundi abantu be. Yosiya atabanze kutekereza ha bintu binu atakakozere encwamu ye. Isomo ki eriturukwegamu? Obuturaaba twine ekizibu kandi nitugonza kumanya eky’okukora, leka tubanze twekaguze eki Yahwe yakugondeze tukole.

Tutakakozere encwamu, tusemeriire kubanza kutekereza ha misingi ya Baibuli ey’erukusobora kutukonyera n’omulingo tusobora kugita omu nkora. Obwire obumu nikisobora n’okwetaagisa kuseruliiriza omu bitabu by’omwiru omwesigwa rundi kwehanuzaaho omugurusi nukwo atuhemu amagezi. N’asobora kutukonyera kubanza kwecumiitiriza ha misingi endi eya Baibuli tutakakozere encwamu yoona. Ekyokurorraho: Munyaanya itwe aswirwe omusaija atali omu h’Abakaiso ba Yahwe. Haroho ekiro eky’akomeremu okugenda omu buheereza. (Engeso Ezabakwenda 4:20) Baitu ha kiro eki, omusaija tarukugonza mukazi we agende kutebeza. Amugambira ngu, akasumi karabireho batarukutunga obwire bw’okwikarra bakabaza nk’abagonzebwa, nahabweki n’agonza bagendeho hantu nambere basobora kwikarra bakabaza. Hati munyaanya itwe atekerezaho emisingi ya Baibuli erukusobora kumukonyera kukora encwamu ey’amagezi. Akimanyire ngu aine kworobera Ruhanga, kandi aine kuhondera ekiragiro kya Yesu eky’okufoora abantu boona abegeswa. (Matayo 28:19, 20; Engeso Ezabakwenda 5:29) Baitu kandi ayongera aijuka ngu, omukazi asemeriire kworobera iba kandi ngu Ruhanga n’agonza abaheereza be babanze kutekereza batakakozere ekintu kyona. (Abefeso 5:22-24; Abafiripi 4:5) Nahabweki asemeriire kubanza kwekaguza, iba n’alengaho kumulemesa kugenda kutebeza, rundi n’agonza ekiro eki bakimale hamu nibabaza nk’abagonzebwa? Yahwe n’agonza abaheereza be bakole encwamu ez’amagezi kandi eziramusemeza.

JUUNI 26–JULAAYI 2

EBITURUKWEGA KURUGA OMU BAIBULI | EZERA 1-3

“Ikiriza Yahwe Akukozese”

w22.03 14 ¶1

Norora Zakaliya Ekiyarozere?

ABAYUDAAYA bakaba basemeriirwe muno. Yahwe akaba ‘aimukize omutima gwa Kuro, omukama wa Peresi’ kulekera Abaisaleri abakaba bamazire emyaka nyingi muno omu bunyagwa omu Baburoni. Omukama akarangirra ngu Abayudaaya bagaruke omu nsi y’owabubo ‘bombeke enju ya Yahwe, Ruhanga wa Isaleri.’ (Ezer. 1:1, 3) Eki kyali nikisemeza muno! Eki kyali nikimanyisa ngu okuramya okwa Ruhanga ow’amananu kwali nikugenda kwongera kugarurweho omu nsi ey’akaba ahaire abantu be.

w17.10 21 ¶2

Ebigaali Hamu n’Ekondo Nibikulinda

Zakaliya akaba amanyire ngu Abayudaaya abagarukire Yerusalemu baali baheereza ba Yahwe. Banu nubo “Ruhanga abayaimukize emitima” kuleka amaka gaabo n’eby’obusubuzi omu Baburoni. (Ezera 1:2, 3, 5) Bakaruga omu kiikaro ekibaali bamanyire kurungi, baagenda omu nsi ei abarukukira obwingi baali batakaikaramuga. Kwombeka yekaru ya Yahwe kikaba kikuru muno ha Bayudaaya kandi kikabetaagisa kugenda orugendo orurukuhika mairo nka 1,000 kuraba omu biikaro ebirukutiinisa muno.

Eby’Omuhendo Kuruga Omu Baibuli

w06-E 1/15 19 ¶1

Ebiturukwega Kuruga omu Kitabu kya Ezera

1:3-6. Kusisanaho n’Abaisaleri abamu abaasigaire omu Baburoni, Abakaiso ba Yahwe baingi tibasobora kutaaha omu buheereza obw’akasumi koona rundi kuheereza nambere hali obwetaago. Baitu nabwo, basagika kandi bekambisa abo abarukusobora kukikora, kandi bahayo sente kusagika omulimo gw’okutebeza n’okufoora abantu abegeswa.

    Ebitabu byʼOrutoro (1996-2023)
    Rugamu
    Taahamu
    • Rutoro
    • Gabana
    • Setingi
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ebiragiro by'Okuhondera
    • Ebiragiro Ebirukulinda Ebirukukukwataho
    • Ebirukukukwataho
    • JW.ORG
    • Taahamu
    Gabana