EBYAFAAYO
Tukazoora “Eruru Emu Eyomuhendo Omwingi”
WINSTON na Pamela (Pam) Payne nibaheereza ha ofiisi y’itaagi eya Australasia. Obusumi bwona obubamazire hamu bubairemu okusemererwa hamu n’obulemeezi, kandi obulemeezi nibutwarramu, kulengaho kwega kugendera ha buhangwa bw’abantu abandi hamu n’ekizibu ky’enda kurugamu. Baitu n’obubaraaba baatungire obulemeezi bwingi, tibaikiriize okugonza kwabo hali Yahwe hamu n’abantu be kuceka kandi tibaikiriize okusemererwa okuruga omu buheereza kubahwaho. Tukabasaba batugambireho ebimu ha bintu ebibarabiremu.
Winston, tugambire omulingo watandikire kuserra Ruhanga.
Nkakurra omu kiikaro ekirukwetwa Queensland omu ihanga lya Australia, kandi faamu yaitu ekaba eri ha rubaju muno. Eka yaitu ekaba etafaayo ha by’ediini. Kusigikirra nk’oku eka yaitu ekaba eri ha rubaju muno tutaine abataahi, ntakire kumanya abantu baingi oihireho ab’omu ka yaitu. Nkatandika kuserra Ruhanga nyine emyaka 12. Nkasaba Ruhanga ankonyere kumanya amananu agarukumukwataho. Obwire bukahika naruga ha faamu natunga omulimo omu kiikaro ekirukwetwa Adelaide, ekirukusangwa omu Masirimuka ga Australia. Ha myaka 21, nubwo narozere Pam obunkaba ngenzere ha ruhumuro omu kiikaro ekirukwetwa Sydney, kandi akangambira ngu haroho ekitebe ky’ediini ekikaba nikimanywa nka British-Israel religious movement, ekikaba nikigamba ngu abantu ba Bungereeza bali baijukuru b’enganda za Isareri ezabuzire. Ekitebe kinu kyagambaga ngu enganda zinu nizo enganda ikumu ez’omu matemba ga Isareri ezatwairwe omu bunyagwa omu kyasa ekya munaana B.C.E. Obunarugire ha ruhumuro nagaruka omu Adelaide, nkatandika kubazaaho ensonga enu n’omukozi mugenzi wange ow’akaba atandikire kwega Baibuli n’Abakaiso ba Yahwe. Nkabazaaho nauwe kumara esaaha nke. Tukabazaaho muno enyikiriza z’Abakaiso ba Yahwe. Hanyuma, nkakyetegereza ngu esaara zange ezinasabire nkyali muto zikaba nizigarukwamu. Ebinkaba ninyega gaali mananu agarukukwata hali Omuhangi wange hamu n’Obukama bwe! Obu nubwo nazoire “eruru emu eyomuhendo mwingi.”—Mat. 13:45, 46.
Pam, naiwe okatandika kuserra eruru egi obwakaba okyali muto. Kiki ekyakukonyiire kugizoora?
Nkakurra omu ka ey’ekaba negonza muno ediini kandi twaikaraga omu rubuga orurukwetwa Coffs Harbour, orurukusangwa omu Masirimuka ga Wales. Abazaire bange, isenkuru nyowe hamu na nyinenkuru nyowe, boona bakaikiriza enyegesa zekitebe ekirukumanywa nka British-Israel movement. Muto wange omwojo hamu na mukuru wange omwisiki, otwaliremu n’abaana ba nyinarumi itwe n’aba isento itwe bakakura begesiibwe ngu Ruhanga agonza muno oruzaaro rw’Abangereeza. Baitu nyowe ntananuke ha nsonga enu kandi nkaba ninyehurra ndihara na Ruhanga. Obunahikize emyaka 14, nkabungire amakanisa maingi, nk’ekyokurorraho aba Anglican, Baptist, hamu na Seventh-day Adventist. Baitu nabo batankonyere kumanya Ruhanga.
Eka yaitu ekafuruka yagaruka omu Sydney, kandi oku nuho nasangire Winston ow’akaba aizire ha ruhumuro. Nk’oku asangirwe agambire, tukabazaaho eby’ediini kyamuletera kutandika kwega Baibuli n’Abakaiso ba Yahwe. Kuruga obu, ebbaruha eziyansindikiraga zaabaga zirumu ebyahandiikirwe bingi! Amananu bagabaza, ha kubanza nkeralikirra muno kandi ekintu kinu kikankwasa ekiniga. Baitu mporampora nkatandika kurora amananu.
Omu mwaka 1962, nkafuruka nagaruka omu kiikaro ekirukwetwa Adelaide nukwo mbe haihi na Winston. Akakora entekaniza nukwo ngende ndaale omu ka y’ow’oruganda Thomas na mukazi we Janice Sloman abaheriize nk’abamisaani omu Papua New Guinea. Akasumi ako nkaba nyine emyaka 18 kandi mali bakanyoleka embabazi nyingi muno, bankonyera n’okwega bingi ebirukukwata hali Yahwe. Nanyowe nkatandika kwega Baibuli kandi hanyuma y’obwire buke nkakigumya ngu nzoire amananu. Nyowe na Winston obutwamazire kutaaha hamu obuswere, tukatandikiraho kukozesa obwomeezi bwaitu kuheereza Yahwe kandi n’obuturaaba twatangatangaine ebizibu, byongiire bwongera kutuletera kusiima eruru enu ey’omuhendo eitwazoire.
Winston, tugambireho ebiwarabiremu obwokaba okyali muhyaka omu mananu.
A. Mapu erukwoleka ebitebe ebitwabungiraga
B. Sitampu z’ebimu ha bizinga ezitwataga ha mabbaruha. Ekizinga kya Kiribati n’ekya Tuvalu, kara byayetwaga Gilbert hamu na Ellice Islands
C. Ekizinga ekirungi muno ekirukwetwa Funafuti kandi ekirukusangwa omu Tuvalu. Kiri kimu ha bizinga biingi ebitwabungiire hatakasindikirweyo abamisani
Hakarabaho obwire buke hanyuma y’okuswera Pam, Yahwe yatandika kutuha obujunanizibwa oburukwahukana. (1 Kol. 16:9) Omugisa gw’okubanza ogutwatungire ogw’okwongera ha buheereza bwaitu hali Yahwe gwali ogw’okuheereza nk’abapayoniya ab’akasumi koona. Ow’oruganda Jack Porter na mukazi we Roslyn nubo batwekambisize kutandika kuheereza nk’abapayoniya. Ow’Oruganda Jack akaba ali muroleerezi waitu ow’ekicweka kandi hati nitukora nauwe h’Akatebe k’Itaagi lya Australasia. Nyowe na Pam tukegondeza muno omu mulimo ogw’okuheereza nk’abapayoniya ab’akasumi koona kumara emyaka etaano. Obunahikize emyaka 29 ey’obukuru, nyowe na Pam tukasabwa kuheereza omu mulimo ogw’okubungira ebitebe ha bizinga ebiri omu masirimuka ga Pacific, ebyaali nibirolererwa itaagi lya Fiji. Ebizinga binu nibyo American Samoa, Samoa, Kiribati, Nauru, Niue, Tokelau, Tonga, Tuvalu, hamu na Vanuatu.
Omu kasumi ako, abantu abakaba bali ha bizinga ebyesoroire baali nibekengera Abakaiso ba Yahwe, nahabweki tukaba twine kwegendereza muno n’okukozesa amagezi. (Mat. 10:16) Ebitebe bikaba birumu abatebezi bataito nahabweki ebimu bikaba bitasobora kutuha oburaaro. Nahabweki twasabaga abataka abatali Bakaiso ba Yahwe kutuha oburaaro, kandi batwolekaga embabazi.
Ow’Oruganda Winston, ofaayo muno ha mulimo gw’okuhindura ebitabu byaitu omu ndimi ezindi. Kiki ekyakuletiire kugonza omulimo gunu?
Omu Samoa, nayembera isomera ly’abagurusi b’ekitebe
Akasumi ako ab’oruganda aba ha kizinga kya Tonga bakaba baine turakiti nke n’obutabu buke omu rulimi orwa Tonga—orunyakuli rumu ha ndimi abantu ba ha kizinga ezibabaza. Omu buheereza bayegesaga abantu nibakozesa akatabu ak’Orungereeza akarukumanywa nka The Truth. Obutwagenzere omu isomero ly’abagurusi eryamazire wiiki emu, abagurusi basatu bakaikiriza kuhindura akatabu kanu omu rulimi rwa Tonga n’obukiraaba ngu bakaba batamanyire kurungi Orungereeza. Pam akakozesa ekyoma ekikozesebwa kuhandi ha mpapura (typewriter) kuhandiika ebyaali bihindwirwe hanyuma twabisindika ha ofiisi y’Itaagi eya Amerika nukwo baturukye akatabu kanu. Omulimo gunu gukatwara wiiki munaana. N’obukiraaba ngu ebyahindwirwe bikaba bitali birungi muno, akatabu kanu kakasobora kukonyera abantu baingi abaabazaga Orutonga kwega amananu. Nyowe na Pam tituli bahinduzi b’ebitabu, baitu kuhindura akatabu kanu kikatuletera kugonza muno n’okufaayo ha mulimo gw’okuhindura ebitabu.
Pam, obwomeezi bwa ha bizinga bwali nibwahukanaho buta n’obwomeezi obw’omu Australia?
Ekimu ha biikaro nambere twaraire obutukaba tuli omu mulimo gw’okubungira ebitebe
Bwali nibwahukana muno! Ebiikaro ebimu bikaba birumu emibu nyingi, ekitungutano, embeba, oburwaire kandi obwire obumu eby’okulya tibyatumaraga. Baitu ha mpero ya buli kiro, obutwabaga tuli omu kaju akabayetaga fale ak’okuhumurramu tukarora enyanja, twahurraga tugarukirwemu amaani. Omu rulimi rwa Samoa, Fale nubwo obuju obwa ha kizinga obwabaga busakaire n’ebinyansi kandi butaine bisiika. Obwire obumu, okwezi kwajweraga kimu nitusobora n’okurora emiti y’emikindo kandi ekyererezi ky’okwezi twakirorraga ha maizi. Kurora ebintu binu kyatuleteraga kwecumitiriza n’okusaba Yahwe kandi kinu kyatukonyeraga kuleka kutekereza ha bizibu byaitu, baitu nitutekereza ha bintu ebirungi.
Tukeyongera kugonza abaana habwokuba batusemezaaga muno kandi abagonzaga kumanya ebirukutukwataho habw’erangi yaitu erukwera. Obutwali tubungire omu Niue, haroho akaana akoojo akasisiriize ha mukono gwa Winston kamugamba ngu, “ningonza ebyoya byawe.” Omwana onu akaba atakarorahoga omukono gw’omuntu guroho obwoya bwingi kandi akaba atamanyire n’omulingo gw’okusoborra!
Kikatusaasa muno kurora enyikara abantu abanaku bali nibaramu kand nk’oku kyabagumiraga kwebeisaho. Bakaba betworoirwe ebikaro ebirungi baitu bataine obujanjabi burungi n’amaizi g’okunywa amarungi gakaba gatarukumara. Baitu ab’oruganda banu tibazokaga nk’aberalikiriire. Halubo, enyikara enu ekaba ya buli kiro. Bakaba basemeriirwe habwokuba n’ab’omu maka gaabo, habwokuba n’ekiikaro ky’okusorrokaniramu hamu n’okusobora kukugiza Yahwe. Eky’okurorraho kyabo kikatukonyera kwikaza omutima gwaitu ha bintu ebirukukirayo obukuru n’okwikara twine obwomeezi obworobere.
Pam, obwire obumu kyakwetagisaaga kweretera amaizi n’okucumbira omu nyikara ez’otamanyiriire. Kiki ekyakukonyeraga?
Tuli omu Tonga, kandi Pam aliyo nayogya engoye
Ninsiima ise nyowe habwokuntendeka. Akanyegesa ebintu biingi ebyangasiire, nk’okuhemba omurro gw’enku n’okucuba ninkozesa enku kandi n’omulingo gw’okubaho n’obu ndukuba nyine ebintu bitaito. Haroho obutwabungiire ekiikaro ekirekwetwa Kiribati, twaikara omu nju y’obunyansi, hansi harumu ebikenya, kandi ebisiika bikaba byombekerwe omu ngoro. Kusobora kucumba eby’okulya, nkalima ekiina omu nju kandi nkakozesa ebisusu bya kokonati nahemba omurro omu kiina. Kurora natunga amaizi, nkemerra omu rukarra n’abakazi ab’omu kiikaro eki. Kusobora kihwa amaizi hansi omu iziba, bakozesaaga ekiti ekiraihire kwingana nka fuuti mukaaga, kiine omuguha gusibirwe ha kasonga, kandi kikaba nikisisana n’omwigo ogubakozesa kuroba encu. Baitu omu kiikaro ky’okutaho irobo, batekahoga eky’okutahisa amaizi. Buli omu akaire ke ak’okutaha amaizi obukahikaga, yanagaga eky’okutahisa kinu omu iziba kandi nacunda ekiti. Hanyuma, eky’okutahisa obukyaijura nakihayo. Nkatekereza ngu kikaba kintu ekyorobere—kuhikya omurundi gwange obugwahikire. Nkanaga eky’okutahisa omu iziba emirundi erukuhingura hali gumu baitu kyateraga haiguru ya maizi nikitandika kusereera! Hanyuma ya buli omu kuleka kunsekereza, omukazi omu akaija yankonyera. Abantu ab’omu kiikaro eki bakaba b’embabazi kandi bankonyerega muno.
Inywena mukamara mwagonza kuheereza ha bizinga binu. Nimusobora kutugambiraho ebimu ha bintu ebikuru ebimurukwijuka?
Winston: Kikatutwarra akaire kurora twayetegereza emigenzo emu abantu eyibakoraga. Ekyokurorraho, ab’oruganda obubaatuhaga eby’okulya, baatuhaga byona ebyabaga biroho. Ha kubanza tukaba tutamanyire ngu tusemeriire kubasigiraho. Nahabweki twalyaga byona ebibabaga batuhaire! Baitu obutwakimanyire, tukatandika kubasigiraho eby’okulya. N’obukiraaba ngu twakoraga ensobi, ab’oruganda baakyetegerezaaga ngu ebintu ebimu titubimanyire. Kandi obutwagendaga kubungira ebitebe eby’omu kiikaro kyabo buli hanyuma y’emyezi nka mukaaga rundi kukiraho, basemererwaga muno. Oihireho ab’oruganda ab’omu kitebe kyabo, bali batamanyire ab’oruganda abandi boona oihireho itwe.
Tuli ha kizinga ekirukwetwa Niue, nitugenda omu buheereza na gurupu
Ekindi, okubunga kwaitu kwahaga obwakaiso hali abantu ab’omu kiikaro ekitwabaga tubungiire. Abantu aba ha kyaro batekerezaaga ngu ab’oruganda baali beetandikiireho ediini eyabo habwabo. Nahabweki ow’oruganda na mukazi we kuruga omu ihanga lindi obubabungiire ab’oruganda banu, abataka bakahunirra muno kandi bakakwatwaho.
Pam: Kimu ha bintu ebindukukira kwijuka nikyo ekitebe ekiri omu kiikaro ekirukwetwa Kiribati, ekikaba kirumu ab’oruganda n’abanyaanya itwe bake. Omugurusi omu wenka oubakaba baine arukwetwa, Itinikai Matera, yakoraga kyona ekirukusoboka kuturolerra. Kiro kimu akatubungira aine ekiibo ekirumu ihuli limu lyonka. Akagamba ati: “Mbaletiire ihuli.” Omu kasumi ako, omuntu kukuha ihuli ly’enkoko kyali kintu eky’embaganiza. Ekintu kinu ekirukuzooka nk’ekitaito muno kikatukwataho muno.
Pam, hakarabaho emyaka nke watwara enda baitu yarugamu. Kiki ekyakukonyire kuraba omu kizibu kinu?
Nkatwara enda omu mwaka gwa 1973 obutwali tuli omu Masirimuka ga Pacific. Tukacwamu kugaruka omu Australia, baitu hanyuma y’ameezi ana, enda yange ekarugamu. Winston nauwe akakwatwaho muno habwokuba onu akaba mwana we. Obusaasi bwange bukakeha hanyuma y’akasumu kurabaho, baitu butahweho kuhikya obutwatungire Watchtower ya Apuli 15, 2009. Hakabamu ekicweka “Ebikaguzo Kuruga omu Basomi Baitu” ekikaba nikigamba: “Haroho okunihira kwona okw’okuhumbuka okw’omwana anyakuferiire omunda ya nyina?” ekicweka kinu kikatugumya ngu Yahwe nuwe amanyire ekyalikora habw’okuba uwe akora ebihikire byonka. Alikozesa Omwana we ‘kuhwerekereza emirimo ya Setani’ nukwo amaleho obusaasi bwona obutuhikaho omu nsi enu embi.’ (1 Yoh. 3:8) Magaziini enu ekatukonyera kweyongera kurora ngu nk’abantu ba Yahwe, mali twine “eruru” ey’omuhendo mwingi! Twakubaire tuli nkaha kuba twali tutaine okunihira kw’Obukama?
Hanyuma y’okufeerwa omwana waitu, tukongera twataha obuheereza obw’akasumi koona. Tukaheereza ha ofiisi y’itaagi eya Australia kumara ameezi make, hanyuma twagarukamu kubungira ebitebe. Hanyuma y’okumara emyaka ena nituheereza omu byaro ebirukusangwa omu Masirimuka ga Wales na Sydney, bakatweta kugenda kuheereza ha ofiisi y’itaagi eya Australia omu 1981 kandi nuho twikaire nituheereza kuhikya hati.
Ow’oruganda Winston, ebiwarabiremu obwokaba oli ha bizinga by’Amasirimuka ga Pacific, bikukonyire bita kuheereza h’Akatebe k’Itaagi erya Australasia?
Binkonyire omu miringo nyingi. Ogw’okubanza, Itaagi lya Australia likasabwa kurolerra ekizinga kya Samoa n’ekya American Samoa. Hanyuma, Itaagi rya New Zealand likateranizibwa n’erya Australia. Obwire bunu, Australia, ekizinga kya Samoa n’ekya American Samoa, ebizinga ebya Cook Islands, New Zealand, Niue, Timor-Leste, Tokelau, hamu na Tonga byona biri hansi y’oburoleerezi bw’itaagi lya Australasia—kandi ntungire omugisa gw’okubungira ebiikaro binu ebirukukira obwingi ntumirwe ofiisi y’itaagi. Kukorra hamu n’ab’oruganda aba ha bizinga binu kinkonyire muno kusigikirra nk’oku hati ndukubaheereza ninsigikirra ha ofiisi y’itaagi.
Winston na Pam bali ha ofiisi y’itaagi lya Australasia
Omu kumalirra, nyowe na Pam tukyetegeriize ngu abantu abakuru tibali nubo bonka abaserra Ruhanga. Abato nabo nibagonza “eruru emu eyomuhendo mwingi” nk’eyitwazoire—abandi omu ka n’obubakwoleka ngu tibarukugonza amananu. (2 Bakam. 5:2, 3; 2 Byom. 34:1-3) Amananu gali ngu, Yahwe ali Ruhanga w’okugonza kandi nagonza abantu boona, abakuru n’abato batunge obwomeezi obutahwaho!
Emyaka 50 enyuma Pam na nyowe obutwatandikire kuserra amananu, tukaba tutarukumanya okuseruliza kwaitu nambere kuli tuhikya. Busaho kugurukyagurukya ngu amananu agarukukwata ha Bukama eri ruru y’omuhendo mwingi muno! Twehaireyo kukozesa amaani gaitu goona kwikara tukwasire eruru enu!