Okugumisiriza—Kugumisiriza Okw’Ekigendererwa
HABWOKUBA obwomeezo bugumangaine “omu biro binu ebyahanyuma,” nitwetaaga kuba n’okugumisiriza kukira na kara. (2 Timoseo 3:1-5) Abantu abatwetoroire tibagumisiriza. Nibefaaho bonka, nibagonza kukungana, kandi tibarukwetanga. Nahabweki tusemeriire kwekaguza: ‘Nanyowe tinkyaine kugumisiriza nk’abantu abanyetoroire? Nikimanyisa ki kuba muntu arukugumisiriza? Ninsobora kukora ki kurora ngu n’aba n’okugumisiriza?’
KUGUMISIRIZA NIKIMANYISA KI?
Ekigambo “kugumisiriza” nikimanyisa ki obukikozesebwa omu Baibuli? Ekigambo kinu tikirukugarukira ha kugumira ekizibu. Omuntu anyakwine okugumisiriza, aba n’okunihira ngu ebintu nibiija kusemera. Tayetekerezaaho wenka, baitu afaaho n’enyehurra y’abantu abandi otwaliremu n’abo abasobora kuba bamubihiize rundi bamutwaize kubi. Aikara nanihira ngu enkoragana ye n’abantu abamubiihize niija kwongera esemera. Tikirukutuhuniriza habwokuba Baibuli egamba ngu okugumisiriza kuruga omu kugonza.a (Rora obugambo obuli hansi.) (1 Abakolinso 13:4) Okugumisiriza guli gumu ha miringo ‘ey’ekyana eky’omwoyo.’ (Abagaratiya 5:22, 23) Hati kusobora kuba n’okugumisiriza tusemeriire kukora ki?
NK’OKU OSOBORA KUBA MUNTU ARUKUGUMISIRIZA
Kusobora kuba bantu abarukugumisiriza nikitwetagisa kusaba Yahwe kutuha omwoyo gwe ogurukwera, ogwaheereza boona abamwesiga. (Luka 11:13) Omwoyo ogunu gw’amaani, baitu nikitwetagisa kukorra ha kusaba kwaitu. (Zabuli 86:10, 11) Kinu nikimanyisa ngu tusemeriire kukora kyona ekirukusoboka kwoleka okugumisiriza buli kiro kandi kandi kibe kicweka ky’obwomeezi bwaitu. Baitu obumu tulemwa. Kiki ekisobora kutukonyera?
Nikitwetagisa kwega n’okuhondera ekyokurorraho kya Yesu. Omukwenda Paulo obuyabalizeeho omuntu “omuhyaka,” owarukutwarramu okugumisiriza, akatwekambisa ati: “Leka obusinge bwa Kristo bulemege omu mitima yanyu.” (Abakolosai 3:10, 12, 15, NW) Kurora twakora ekintu kinu, tusemeriire kuhondera ekyokurorraho kya Yesu kandi twesige ngu omu bwire obusemeriire Ruhanga naija kuterekereza ensonga. Obuturaaba n’obwesige bwa mulingo gunu, nikiija kutukonyera kugumisiriza ebintu byona ebiratuhikaho.—Yohana 14:27; 16:33.
Itwena nitugonza ensi empyaka ije bwango. Baitu twega kweyongera kuba abantu abarukugumisiriza obututekerezaho omulingo Yahwe atugumisiriize: “[Yahwe] tarukuikara obwomuragogwe nkabandi okubatekereza okuikara; baitu nagumisiriza habwanyu, atarukugonza omuntu wena okubura, baitu bona bahike omu kwegarukamu.” (2 Petero 3:9) Nahabweki kakuba tutekerezaho omulingo Yahwe atugumisiriza, naitwe nitwija kweyongera kugumisiriza abandi. (Abarumi 2:4) Nyikara za mulingo ki ezitwetagisa kuba n’okugumisiriza?
ENYIKARA EZITWETAGISA KUGUMUSIRIZA
Omu bwomeezi baitu obwa buli kiro haroho ebintu ebitubaho kandi bitwetagisa kwoleka obugumisiriza. Ekyokurorraho, kakuba omuntu ondi aba aliyo nabaza baitu tukahurra twine ensonga y’amaana, nikyetagisa kugumisiriza nukwo tutamucwa akalimi. (Yakobo 1:19) Kitwetagisa kuba n’okugumisiriza kakuba abantu abandi batubiihiza. Mukiikaro ky’okubatabukira ahonaho, tusemeriire kubanza kutekerezaaho omulingo Yahwe na Yesu batutwazaamu obutwoleka obuceke. Tibaikaza amaiso ha busobi bwingi obutaitotaito obutukora. Oihireho, barora emiringo emirungi eyitwine kandi batuha obwire nukwo tusemezemu nambere kirukwetagisa.—1 Timoseo 1:16; 1 Petero 3:12.
Nikitwetagisa kuba n’okugumisiriza kakuba omuntu ondi atugambira ngu tubalize rundi tukozere ekintu ekitahikire. Obundi ahonaho nitusobora kusaalirwa kandi tukalengaho kwehakana. Baitu Ekigambo kya Ruhanga kitugambira ngu tusemeriire kwetwaza omu mulingo gwembaganiza. Kitugambira ngu: “Owomutima ogugumisiriza nakira owomutima ogwemyehembo. Otanguhiriza omutima gwawe okubihirwa: baitu okubihirwa kuikara omu kifuba kyabadomadoma.” (Omugambizi 7:8, 9) Nahabweki n’obugaraaba gali mananu ngu ebirukutugambwaho bisuba, tusemeriire kwoleka okugumisiriza kandi tubanza kutekereza ha nsonga tutakakozere ekintu kyona. Eki nikyo Yesu yakozere abantu abandi obubamubalizeeho ebisuba.—Matayo 11:19.
Abazaire kukira muno basemeriire kuba n’okugumisiriza obubarukuba anibakonyera abaana babo kuhindura ha ntekereza yabo rundi kuleka okwegomba okubi. Kinu nikyo kyahikireho Mattias, arukuheereza ha Beseeri y’omu limu ha mahanga ga Bulaaya. Mattias obwakaba akyali nsinganto, abeegi bagenzi be baikaraga nibamusekereza ha bw’enyikiriza ye. Hakubanza, abazaire be bakaba batarukumanya ekikaba nikigenda omu maiso. Baitu bakatandika kurora ngu akaba atandikire kugurukyagurukya enyikiriza ze. Ise arukwetwa Gillis, nagamba ngu uwe na mukazi we bakaba nibetaaga kugumisiriza muno. Mattias yakaguzaaga ebikaguzo nka: “Ruhanga nuwe oha? Mali Baibuli Kigambo kya Ruhanga? Nitumanya tuta ngu Ruhanga nuwe arukugonza tukole ekintu kinu rundi kiri?” Obwire obumu yakaguzaaga ise: “Habwaki nyine kucwerwa omusango ngu habwokuba tinyine enyehurra n’enyikiriza nk’eyanyu?”
Gillis nagamba ngu: “Obwire obumu yakaguzaaga n’ekiniga, hatali habwange rundi maama we, baitu habw’amananu, habwokuba akaba nayehurra ngu gakaba nigagumanganiza obwomeezi bwe.” Gillis akakonyera ata mutabani we? “Nyowe na mutabani wange twaikarraga hamu kandi tubaza kumara esaaha nyingi.” Emirundi erukukira obwingi, Gillis yahuliirizaaga buhuliriza Mattias ebyarukugamba kandi alengaho kumukaguza ebikaguzo nukwo ayetegeereze kurungi enyehurra ye n’entekereza ye. Obwire obumu Gillis yasobororraga mutabani we ekintu kandi amugambira ngu akitekerezeeho kumara nk’ekiro kyona rundi n’okuhinguraho batakongiire kukibazaaho. Gillis nagamba ngu haroho obukyamwetagisaaga ebiro bike kutekerezaaho mutabani we ekyamugambiire. Kurabira omu kubaza nka kunu, Mattias akatandika kwetegereza amakuru g’ekicunguro, n’okwetegereza omulingo Yahwe atugonza kandi ngu nuwe aine obusobozi kutulema. Ise nagamba ngu: “Kikatutwarra obwire, kandi kikaba kitanguhire, baitu mporampora, Mattias akatandika kugonza Yahwe. Nyowe na mukazi wange twine okusemererwa, habwokuba okugumisiriza n’amaani agatwatairemu kukonyera mutabani waitu kuraba omu myaka ey’ensinganto bikarugamu ebirungi.”
Gillis na mukazi we obukaba nibakonyera mutabani wabo, bakesiga ngu Yahwe akaba naija kubakonyera. Gillis nagamba ngu: “Naikaraga ningambira Mattias ngu okugonza okutumwiniire kukaletera nyowe na nyina kweyongera kusaba Yahwe kumukonyera kwetegereza.” Abazaire banu mali baine okusemererwa habwokuba bakaba n’okugumisiriza kandi batajwahe!
Nitwetaaga kugumisiriza obuturukuba niturolerra omunyabuzaale rundi omunywani anyakwine oburwaire obutarukukira bwangu. Wetegereze ekyokurroraho kya munyaanya itwe arukwetwa Ellenb (Rora obugambo obuli hansi), arukwikara omu Bulaaya.
Emyaka nka munaana enyuma, iba Ellen akarwara oburwaire obwamusiisire obwongo. Habw’oburwaire bunu, takyasobora kwoleka kusemererwa, kubiihirwa, rundi embabazi. Ekizibu kinu kigumangaine hali Ellen. Nagamba ngu: “Kinyetagisize kugumisiriza n’okusaba muno.” Nayongera nagamba ngu: “Ekyahandikirwe ekindukukirayo kugonza kandi ekingarramu amaani nikisangwa omu Abafiripi 4:13, aharukugamba ngu: ‘Ninsobora kukora byona habwogu arukumpa amani.’” Obusagiki hamu n’amaani kuruga hali Yahwe, bikonyiire Ellen kugumisiriza enyikara enu.—Zabuli 62:5, 6.
HONDERA EKYOKURORRAHO KYA YAHWE EKY’OKUGUMISIRIZA
Yahwe nuwe kyokurorraho ekirukukirayo obukirukuhika ha kwoleka okugumisiriza. (2 Petero 3:15) Omu Baibuli, tukira kusomaho okugumisiriza kwa Yahwe. (Nehemiya 9:30; Isaya 30:18) Noijuka omulingo Yahwe yayetwaize Iburahimu obuyamukagwize ebikaguzo ebirukukwata ha ncwamu ey’okuhwerekereza Sodomu? Yahwe atacwe Iburahimu akalimi. Akagumisiriza kandi yahuliriza ebikaguzo bya Iburahimu. Hanyuma, Yahwe akoleka ngu ahuliire okwetuntura kwa Iburahimu kandi nk’oku akaba atarukugenda kuhwerekereza Sodomu kakuba haba halumu abantu ikumi abahikiriire. (Okubanza 18:22-33) Yahwe ahuliiriza n’okugumisiriza kandi takwatwa bwangu ekiniga!
Okugumisiriza kiri kicweka kikuru eky’omuntu omuhyaka kandi buli Mukristaayo asemeriire kuba nakwo. Kakuba tukora kyona ekirukusoboka kuba bantu abarukugumisiriza, tuhaisa ekitinisa Isiitwe ow’atufaaho kandi ow’atugumisiriza, Yahwe Ruhanga, kandi nitwija kuba abamu hali abo ‘abaligwetwa emirago obwokwikiriza [n’okugumisiriza].”—Abaheburaniya 6:10-12.
a Okugonza kukabazibwaho omu kicweka eky’okubanza eky’ebicweka binu ebirukubazaaho emiringo eyeretwa ekyana eky’omwoyo gwa Ruhanga.
b Amabara gahindwirwe.