ŴERUZGI

1 Joshuwa wakati wafwa,+ Ŵaisrayeli* ŵakafumba Yehova+ kuti: “Kasi ni njani wa ise uyo wambenge kukwera kukarwa nkhondo na Ŵakenani?” 2 Yehova wakati: “Yuda ndiyo wakwerenge.+ Wonani, nkhupeleka* charu mu woko lake.” 3 Ntheura Yuda wakati kwa mubali wake Simiyoni: “Tiye ukwere nane ku chigaŵa icho napika+ kuti tikarwe nkhondo na Ŵakenani. Kufuma apo, nilutenge nawe ku chigaŵa icho wapika.” Simiyoni wakaluta nayo.

4 Yuda wakati wakwera, Yehova wakapeleka Ŵakenani na Ŵaperizi mu mawoko ghawo,+ ndipo ŵakathereska ŵanthu 10,000 mu Bezeki. 5 Ŵakasanga Adoni-bezeki mu Bezeki na kurwa nayo, ndipo ŵakathereska Ŵakenani+ na Ŵaperizi.+ 6 Adoni-bezeki wakati wachimbira, ŵakamuskera na kumukora. Ŵakamudumura vigunwe vya ku mawoko na vigunwe vikuru vya ku malundi. 7 Penepapo Adoni-bezeki wakati: “Pali mathemba 70 agho ghali kudumulika vigunwe vya ku mawoko na vigunwe vikuru vya ku malundi, agho ghakusora vyakurya kusi kwa thebulu lane. Nga umo ine nkhachitira, Chiuta waniwezgera.” Pamanyuma ŵakiza nayo ku Yerusalemu+ ndipo wakafwira kwenekuko.

8 Ŵanalume ŵa Yuda ŵakarwaso nkhondo na Yerusalemu+ na kuwupoka. Ŵakawutimba na lupanga na kotcha msumba na moto. 9 Pamanyuma ŵanalume ŵa Yuda ŵakakhira na kurwa nkhondo na Ŵakenani awo ŵakakhalanga mu chigaŵa cha mapiri, Negebu, na Shefela.+ 10 Ntheura Yuda wakalutaso kukarwa na Ŵakenani awo ŵakakhalanga mu Heburoni (zina la Heburoni pakwamba likaŵa Kiriyati-ariba), ndipo ŵakatimba Sheshayi, Ahimani, na Talimayi.+

11 Kufuma kura, ŵakarwa na awo ŵakakhalanga mu Debiri.+ (Pakwamba Debiri wakachemekanga na zina lakuti Kiriyati-seferi.)+ 12 Penepapo Kalebi+ wakati: “Munthu uyo watimbenge Kiriyati-seferi na kuwupoka, nimupenge mwana wane Akisa kuŵa muwoli wake.”+ 13 Otiniyeli+ mwana wa Kenazi,+ munung’una wa Kalebi, wakawupoka. Ntheura wakamupa Akisa mwana wake kuŵa muwoli wake. 14 Apo Akisa wakalutanga ku nyumba yake, wakachiska Otiniyeli kuti wapemphe munda kwa awiske. Penepapo Akisa wakakhira pa mbunda yake.* Ntheura Kalebi wakati kwa iyo: “Kasi ukukhumbachi?” 15 Iyo wakati: “Naŵeya munipe thumbiko, pakuti muli kunipa tumalo kumwera,* munipeso Guloti-mayimu.”* Ntheura Kalebi wakamupa Guloti Wakunena na Guloti Wakusika.

16 Mphapu ya Mukeni+ wiskevyara+ wa Mozesi yikafuma ku msumba wa makuni gha mikama+ pamoza na ŵanthu ŵa Yuda na kuya ku mapopa gha Yuda kumwera kwa Aradi.+ Ŵakafika kwenekura na kukhala mukati mwa ŵanthu.+ 17 Kweni Yuda pamoza na mubali wake Simiyoni ŵakalutilira, ŵakawukira Ŵakenani awo ŵakakhalanga mu Zefati na kuŵaparanyirathu.+ Ntheura msumba uwu ŵakawuthya zina lakuti Horima.*+ 18 Kufuma para, Yuda wakapoka Gaza+ na chigaŵa chake, Ashikeloni+ na chigaŵa chake, na Ekironi+ na chigaŵa chake. 19 Yehova wakaŵa na Yuda, ndipo ŵakapoka chigaŵa cha mapiri, kweni ŵakatondeka kuchimbizga ŵanthu awo ŵakakhalanga mu chidika chifukwa ŵakaŵa na magileta gha visulo.*+ 20 Kalebi ŵakamupa Heburoni, nga umo Mozesi wakalayizgira,+ ndipo wakachimbizgamo ŵana ŵatatu ŵa Anaki.+

21 Kweni Ŵabenjamini ŵakachimbizga yayi Ŵayebusi awo ŵakakhalanga mu Yerusalemu. Ntheura Ŵayebusi ŵachali kukhala na Ŵabenjamini mu Yerusalemu m’paka lero.+

22 Pa nyengo yeneyira, ŵa nyumba ya Yosefe+ nawo ŵakakwera kukarwa na Beteli, ndipo Yehova wakaŵa nawo.+ 23 Nyumba ya Yosefe yikendera Beteli (kale msumba uwu ukachemekanga na zina lakuti Luzi),+ 24 ndipo awo ŵakaluta kukendera charu ŵakawona munthu wakufuma mu msumba. Ŵakati kwa iyo: “Tilongora nthowa yakunjilira mu msumba ndipo tikuchitirenge lusungu.” 25 Ntheura munthu yura wakaŵalongora nthowa yakunjilira mu msumba. Ŵakaparanya msumba na lupanga, kweni ŵakamuleka munthu yura na mbumba yake yose kuti ŵalutenge.+ 26 Munthu yura wakaluta ku charu cha Ŵahiti na kuzenga msumba. Wakawuthya zina lakuti Luzi, ndipo ndilo ni zina la msumba uwu m’paka lero.

27 Manase wakapoka chara Beti-sheyani na mizi yake, Tanaki+ na mizi yake yakuzingilira, Dori na mizi yake, Ibuleyamu na mizi yake, kweniso awo ŵakakhalanga mu Megido na mizi yake.+ Ŵakenani ŵakakosera kukhala mu charu ichi. 28 Ŵaisrayeli ŵakati ŵaŵa ŵankhongono, ŵakamba kuŵagwiliska ntchito+ Ŵakenani nga mbazga, kweni ŵakaŵachimbizgirathu yayi.+

29 Efurayimu nayo wakachimbizga chara Ŵakenani awo ŵakakhalanga mu Gezeri. Ŵakenani ŵakalutilira kukhala mu Gezeri+ mukati mwa Efurayimu.

30 Zebuloni wakachimbizga chara awo ŵakakhalanga mu Kitironi na awo ŵakakhalanga mu Nahaloli.+ Ŵakenani ŵakalutilira kukhala mukati mwawo na kuŵagwilira ntchito nga mbazga.+

31 Asheri wakachimbizga chara awo ŵakakhalanga ku Ako na awo ŵakakhalanga ku Sidoni,+ Alabu, Akizibu,+ Heliba, Afiki,+ na Rehobu.+ 32 Ntheura Ŵaasheri ŵakalutilira kukhala na Ŵakenani awo ŵakakhalanga mu charu ichi chifukwa ŵakaŵachimbizga chara.

33 Nafutali wakachimbizga chara awo ŵakakhalanga mu Beti-shemeshi na awo ŵakakhalanga mu Beti-anati,+ kweni ŵakalutilira kukhala na Ŵakenani awo ŵakakhalanga mu charu ichi.+ Awo ŵakakhalanga mu Beti-shemeshi na Beti-anati ŵakamba kuŵagwilira ntchito nga mbazga.

34 Ŵaamori ŵakaŵafinyirizga Ŵadani ku chigaŵa cha mapiri, ŵakaŵazomerezga chara kuti ŵakhilire ku chidika.+ 35 Ntheura Ŵaamori ŵakakosera kukhala mu Phiri la Heresi, mu Ayijaloni+ na Shalibimu.+ Kweni nkhongono* za nyumba ya Yosefe zikati zasazgikira,* ŵakaŵagwiliskanga ntchito nga mbazga. 36 Chigaŵa cha Ŵaamori chikambira ku chikwezga cha Akirabimu,+ kufuma ku Sela kuya kunena.

2 Sono mungelo+ wa Yehova wakakwera kufuma ku Giligala+ wakafika ku Bokimu, wakati: “Nkhamufumiskani mu Eguputo na kumunjizgani mu charu icho nkhalapa ku ŵasekuru ŵinu.+ Kweniso nkhati: ‘Niswenge yayi phangano ilo nkhachita namwe.+ 2 Imwe namwe mungachitanga phangano na ŵanthu ŵa mu charu ichi chara+ ndipo muwiskire pasi majotchero ghawo.’+ Kweni mundapulikire mazgu ghane.+ Chifukwa wuli mwachita nthena? 3 Lekani nkhayowoyaso kuti: ‘Niŵachimbizgenge chara pamaso pinu,+ ŵaŵenge nga ntchipingo kwa imwe+ ndipo ŵachiuta ŵawo ŵamunyenganinge.’”+

4 Mungelo wa Yehova wakati wayowoya mazgu agha ku Ŵaisrayeli wose, ŵanthu ŵakamba kulira mazgu pachanya. 5 Ntheura malo ghara ŵakaghathya zina lakuti Bokimu,* ndipo ŵakapeleka sembe kwa Yehova penepara.

6 Joshuwa wakati watuma ŵanthu kuti ŵalutenge, Ŵaisrayeli wose ŵakawelera waliyose ku chiharo chake na kukhala mu charu chake.+ 7 Ŵanthu ŵakalutilira kuteŵetera Yehova mazuŵa ghose gha Joshuwa na mazuŵa ghose gha ŵalara awo ŵakaŵa ŵamoyo Joshuwa wati wafwa, na awo ŵakawona milimo yose yikuru iyo Yehova wakachitira Israyeli.+ 8 Penepapo Joshuwa mwana wa Nuni, muteŵeti wa Yehova, wakafwa na vyaka 110.+ 9 Ntheura ŵakamusunga mu chigaŵa cha chiharo chake mu Timunati-heresi,+ icho chili mu chigaŵa cha mapiri cha Efurayimu, kumpoto kwa Phiri la Gashi.+ 10 Muwiro wose wura ukati wawunjikika ku ŵasekuru ŵawo,* pakawuka muwiro unyake pamanyuma pawo uwo ukamumanya chara Yehova panji ivyo wakachitira Israyeli.

11 Ŵaisrayeli ŵakachita viheni pamaso pa Yehova, ŵakamba kuteŵetera* Ŵabaala.+ 12 Ŵakamusida Yehova Chiuta wa ŵawiskewo uyo wakaŵafumiska mu charu cha Eguputo.+ Ŵakalondezga na kusindamira ŵachiuta ŵanyake, ŵachiuta ŵa ŵanthu awo ŵakaŵazingilizga+ ndipo ŵakamukwiyiska Yehova.+ 13 Ŵakamusida Yehova na kuteŵetera Baala na vikozgo vya Ashitoreti.+ 14 Ntheura ukali wa Yehova ukagolera pa Israyeli, wakaŵapeleka mu mawoko gha ŵalwani awo ŵakaŵapoka vinthu vyawo.+ Wakaŵaguliska mu woko la ŵalwani awo ŵakaŵazingilizga+ ndipo ŵakatondeka kwima pamaso pa ŵalwani ŵawo.+ 15 Kulikose uko ŵakalutanga, woko la Yehova likimikananga nawo na kuŵakhizgira soka+ nga umo Yehova wakayowoyera kweniso nga umo Yehova wakalapira kwa iwo.+ Ŵakasuzgika chomene.+ 16 Ntheura Yehova wakaŵapa ŵeruzgi awo ŵakaŵaponoskanga mu woko la awo ŵakaŵapokanga vinthu vyawo.+

17 Kweni ŵakakana kupulikira ŵeruzgi ŵawo, ndipo ŵakachitanga uzaghali na ŵachiuta ŵanyake na kuŵasindamira. Ŵakapatuka mwaluŵiro mu nthowa iyo ŵasekuru ŵawo ŵakendamo, ŵeneawo ŵakapulikiranga malango gha Yehova.+ Kweni iwo ŵakatondeka kupulikira. 18 Para Yehova waŵapa ŵeruzgi,+ Yehova wakaŵanga na mweruzgi na kuŵaponoska mu woko la ŵalwani ŵawo mazuŵa ghose gha mweruzgi uyo. Yehova wakaŵalengeranga chitima+ pa kutampha kwawo chifukwa cha awo ŵakaŵayuzganga+ na awo ŵakaŵatambuzganga.

19 Kweni para mweruzgi wafwa, ŵakaweleranga nyuma na kunangaso chomene kuluska ŵawiskewo. Ŵakalondezganga ŵachiuta ŵanyake, kuŵateŵetera na kuŵasindamira.+ Ŵakaleka yayi mendero ghawo ghaheni na mtafu wawo. 20 Ukali wa Yehova ukagolera pa Israyeli+ ndipo wakati: “Pakuti mtundu uwu waswa phangano lane+ ilo nkhachita na ŵasekuru ŵawo, ndipo ŵaleka kunipulikira,+ 21 nane niŵachimbizgirenge chara nanga ngumoza wa mitundu iyo Joshuwa wakayisida apo wakafwanga.+ 22 Nichitenge ichi kuti niyezge Israyeli usange wasungenge na kwenda mu nthowa ya Yehova+ nga umo ŵakachitira ŵawiskewo.” 23 Ntheura Yehova wakazomerezga mitundu iyi kuti yikhalilire. Wakayichimbizga mwaluŵiro chara, ndipo wakayipeleka chara mu woko la Joshuwa.

3 Iyi ni mitundu iyo Yehova wakazomerezga kuti yileke kuparanyika mwakuti wayezge Ŵaisrayeli wose awo ŵakaŵa kuti ŵandarwepo nkhondo mu Kenani+ 2 (vikaŵa nthena kuti miwiro yakulondezgapo ya Ŵaisrayeli yimanye nkhondo, kusambizga awo ŵandarwepo nkhondo): 3 Mafumu ghankhondi gha Ŵafilisiti,+ Ŵakenani wose, Ŵasidoni+ na Ŵahivi+ awo ŵakukhala mu Phiri la Lebanoni+ kwambira ku Phiri la Baala-herimoni m’paka ku Lebo-hamati.*+ 4 Ŵakalekeka kuti ŵayezge Israyeli usange wapulikirenge malango gha Yehova agho wakapeleka ku ŵawiskewo kwizira mwa Mozesi.+ 5 Ntheura Ŵaisrayeli ŵakakhala mukati mwa Ŵakenani,+ Ŵahiti, Ŵaamori, Ŵaperizi, Ŵahivi na Ŵayebusi. 6 Ŵakatoranga ŵana ŵawo ŵanakazi kuŵa ŵawoli ŵawo ndipo mitundu yinyake nayo yikapelekanga ŵana ŵawo ŵanakazi ku ŵana ŵawo ŵanalume, ndipo Ŵaisrayel ŵakamba kuteŵetera ŵachiuta ŵawo.+

7 Ntheura Ŵaisrayeli ŵakachita viheni pamaso pa Yehova, ŵakaluwa Yehova Chiuta wawo ndipo ŵakateŵeteranga Ŵabaala+ na vikhuni vyakupatulika.*+ 8 Penepapo ukali wa Yehova ukagolera pa Israyeli ndipo wakaŵaguliska mu woko la Kushani-rishatayimu themba la Mesopotamiya.* Ŵaisrayeli ŵakateŵetera Kushani-rishatayimu vyaka 8. 9 Ŵaisrayeli ŵakati ŵachema Yehova kuti waŵawovwire,+ Yehova wakaŵapa mponoski kuti waŵathaske.+ Wakaŵapa Otiniyeli+ mwana wa Kenazi, munung’una wa Kalebi. 10 Mzimu wa Yehova ukiza pa iyo,+ ndipo wakaŵa mweruzgi wa Israyeli. Wakati waluta ku nkhondo, Yehova wakapeleka Kushani-rishatayimu themba la Mesopotamiya* mu woko lake mwakuti wakathereska Kushani-rishatayimu. 11 Ndipo charu chikapumura* vyaka 40. Pamanyuma Otiniyeli mwana wa Kenazi wakafwa.

12 Ŵaisrayeli ŵakambaso kuchita viheni pamaso pa Yehova.+ Penepapo Yehova wakazomerezga kuti Egiloni themba la Mowabu+ lithereske Israyeli, chifukwa ŵakachita viheni pamaso pa Yehova. 13 Kweniso wakaŵatumira Ŵaamoni+ na Ŵaamaleki.+ Ŵakawukira Israyeli na kupoka msumba wa makuni gha mikama.+ 14 Ŵaisrayeli ŵakateŵetera Egiloni themba la Mowabu vyaka 18.+ 15 Penepapo Ŵaisrayeli ŵakachema kwa Yehova kuti waŵawovwire.+ Ntheura Yehova wakaŵapa mponoski,+ Ehudi+ mwana wa Gera, Mubenjamini,+ uyo wakaŵa wa woko lamazere.+ Pamanyuma Ŵaisrayeli ŵakamutuma kuti wakapeleke mithulo kwa Egiloni themba la Mowabu. 16 Ehudi wakapanga lupanga lwakuthwa kosekose, utali wake mkono umoza,* ndipo wakanjizga mukati mwa chakuvwara chake pa chigha chamalyero. 17 Wakapeleka mithulo kwa Egiloni themba la Mowabu. Egiloni wakaŵa wakututuŵa chomene.

18 Ehudi wakati wapeleka mithulo, wakawezga ŵanthu awo ŵakayegha mithulo. 19 Wakati wafika pa vikozgo vyakuŵaja* ku Giligala,+ wakawelera ndipo wakati: “Nili na uthenga wachisisi kwa imwe themba.” Themba likati: “Khalani chete!” Ndipo ŵateŵeti ŵake wose ŵakafumapo. 20 Ntheura Ehudi wakiza kwa iyo apo Egiloni wakaŵa yekha mu chipinda chake chamuchanya umo mukazizimanga makora. Ehudi wakati: “Nili na uthenga winu wakufuma kwa Chiuta.” Penepapo wakawuka kufuma pa chitengo chake. 21 Ndipo Ehudi wakasolora lupanga lwake pa chigha chamalyero na woko lake lamazere na kumugwaza nalo Egiloni munthumbo. 22 Chikolelero cha lupanga nacho chikanjira ndipo mafuta ghakabenekelera lupanga pakuti wakafumiskamo chara lupanga mu nthumbo yake. Ndipo mavi ghakafuma. 23 Ehudi wakakiya vijaro vya chipinda chamuchanya na kufumira pa chidolozi pachanya pa nyumba. 24 Wakati wafuma, ŵateŵeti ŵakiza ndipo ŵakasanga kuti vijaro vya chipinda chamuchanya ni vyakukiya. Ntheura ŵakati: “Panji wakujovwira* mu chipinda chamukati.” 25 Ŵakalindilira m’paka ŵakakhozgeka soni, kweni ŵakati ŵawona kuti wakujura yayi vijaro vya chipinda chamuchanya, ŵakatora kiyi na kujura ndipo ŵakasanga fumu yawo yili pasi, yafwa!

26 Apo ŵakazinazinanga, Ehudi wakachimbira m’paka wakajumpha pa vikozgo vyakuŵaja*+ na kufika makora waka ku Seyira. 27 Wakati wafika, wakalizga mbata+ mu chigaŵa cha mapiri cha Efurayimu.+ Ŵaisrayeli ŵakakhira kufuma mu chigaŵa cha mapiri, iyo wakaŵa panthazi pawo. 28 Ndipo wakati kwa iwo: “Nilondezgani chifukwa Yehova wapeleka ŵalwani ŵinu, Ŵamowabu, mu woko linu.” Ntheura ŵakamulondezga na kujara majambuko pa Yorodani kulazga ku Ŵamowabu, ŵakazomerezga chara waliyose kujumpha. 29 Pa nyengo yira, ŵakakoma Ŵamowabu+ 10,000, wose ŵanalume ŵankhongono na vinkhara. Pakaŵavya uyo wakaponapo.+ 30 Ntheura pa zuŵa lira Mowabu wakathereskeka na woko la Israyeli. Ndipo charu chikapumura* vyaka 80.+

31 Pamanyuma pake pakaŵa Shamugara+ mwana wa Anati, uyo wakakoma ŵanalume 600 ŵa Ŵafilisiti+ na nkhanjo ya ng’ombe.+ Uyu nayo wakaponoska Israyeli.

4 Ehudi wakati wafwa, Ŵaisrayeli ŵakachitaso uheni pamaso pa Yehova.+ 2 Ntheura Yehova wakaŵaguliska mu woko la Yabini themba la Kenani,+ uyo wakawusanga mu Hazori. Mulongozgi wake wa nkhondo wakaŵa Sisera, uyo wakakhalanga mu Harosheti+ wa ŵamitundu.* 3 Ŵaisrayeli ŵakalilira kwa Yehova,+ chifukwa Sisera wakaŵa na magileta ghankhondo 900 gha visulo,*+ ndipo wakayuzga Ŵaisrayeli+ vyaka 20.

4 Debora, ntchimi yanakazi,+ muwoli wa Lapidoti, ndiyo wakeruzganga Israyeli pa nyengo yira. 5 Wakatemwanga kukhala musi mwa khuni la mkama la Debora pakati pa Rama+ na Beteli,+ mu chigaŵa cha mapiri cha Efurayimu. Ŵaisrayeli ŵakalutanga kwa iyo kuti wakaŵeruzge. 6 Debora wakachema Baraki+ mwana wa Abinowamu kufuma ku Kedeshi-nafutali,+ wakati kwa iyo: “Asi Yehova Chiuta wa Israyeli wakulangura? ‘Luta ukende* ku Phiri la Tabori, utore ŵanalume 10,000 ŵa Nafutali na Zebuloni. 7 Nikutumirenge Sisera, mulongozgi wa ŵankhondo ŵa Yabini, pa dambo la Kishoni+ pamoza na magileta ghake ghankhondo na ŵankhondo ŵake, ndipo nimupelekenge mu woko lako.’”+

8 Baraki wakati kwa iyo: “Para mulutenge nane, mbwenu nilutenge. Kweni usange mulutenge nane yayi, nilutengeko yayi.” 9 Debora wakati: “Nilutenge nawe. Kweni ulendo uwu ngwakuti iwe wamusangirapo uchindami yayi chifukwa Yehova wapelekenge Sisera+ mu woko la mwanakazi.” Penepapo Debora wakawuka na kuluta na Baraki ku Kedeshi.+ 10 Baraki wakachema Zebuloni na Nafutali+ ku Kedeshi, ndipo ŵanalume 10,000 ŵakamulondezga. Debora nayo wakaluta.

11 Heberi Mukeni wakafumako ku Ŵakeni,+ mphapu ya Hobabu, wiskevyara wa Mozesi.+ Wakajintha hema lake pafupi na khuni likuru mu Zananimu, ku Kedeshi.

12 Ŵanthu ŵakaphalira Sisera kuti Baraki mwana wa Abinowamu wakwera ku Phiri la Tabori.+ 13 Nyengo yeneyiyo, Sisera wakawunganya magileta ghake ghose ghankhondo 900 gha visulo,* na ŵankhondo wose awo ŵakaŵa nayo kufuma ku Harosheti wa ŵamitundu kuya ku dambo la Kishoni.+ 14 Debora wakati kwa Baraki: “Wuka, pakuti zuŵa ili Yehova wapelekenge Sisera mu woko lako. Asi Yehova wakwenda panthazi pako?” Baraki wakakhira kufuma ku Phiri la Tabori pamoza na ŵanalume 10,000 awo ŵakamulondezganga. 15 Penepapo Yehova wakahangayiska+ Sisera na magileta ghake ghose ghankhondo na ŵankhondo wose pamaso pa lupanga lwa Baraki. Paumaliro Sisera wakakhira pa gileta lake na kwamba kuchimbira pasi. 16 Baraki wakaskera magileta ghankhondo na ŵankhondo m’paka ku Harosheti wa ŵamitundu. Ntheura ŵankhondo wose ŵa Sisera ŵakawa na lupanga. Pakaŵavya nanga njumoza uyo wakakhalako.+

17 Kweni Sisera wakachimbira pasi m’paka ku hema la Yayeli+ muwoli wa Heberi+ Mukeni, pakuti pakaŵa mtende pakati pa Yabini+ themba la Hazori na nyumba ya Heberi Mukeni. 18 Penepapo Yayeli wakafuma kuti wakumane na Sisera ndipo wakati kwa iyo: “Njirani fumu yane, njirani muno. Mungawopanga yayi.” Ntheura wakanjira mu hema lake, ndipo Yayeli wakamudikiska bulangeti. 19 Sisera wakati kwa iyo: “Naŵeya nipaniko maji ghachoko waka nimwe, pakuti nili na nyota.” Ntheura Yayeli wakajura thumba lachikumba ilo mukaŵa mkaka na kumupa kuti wamwe,+ pamanyuma wakamudikiskaso. 20 Sisera wakamuphalira kuti: “Milira pa mulyango wa hema, ndipo usange munthu wiza na kukufumba kuti: ‘Kasi umu muli munthu?’ iwe uyowoye kuti: ‘Yayi.’”

21 Kweni Yayeli muwoli wa Heberi wakatora chikhomo cha hema na nyondo mu woko lake. Ndipo apo Sisera wakaŵa mu tulo twakufwa nato chifukwa cha vyakulema, iyo wakiza nyatunyatu na kumukhoma chikhomo m’mbulukutu m’paka pasi, ndipo wakafwa.+

22 Baraki wakamulondezga Sisera, ndipo Yayeli wakafuma kukumana nayo, wakati: “Zanga, nikulongore munthu uyo ukupenja.” Ntheura wakanjira, ndipo wakasanga kuti Sisera wali pasi, wafwa, na chikhomo cha hema m’mbulukutu zake.

23 Ntheura pa zuŵa lira, Chiuta wakathereska Yabini themba la Kenani pamaso pa Ŵaisrayeli.+ 24 Woko la Ŵaisrayeli likalutilira kuŵa lankhongono kwimikana na Yabini themba la Kenani,+ m’paka ŵakamukoma Yabini themba la Kenani.+

5 Pa zuŵa lira, Debora+ pamoza na Baraki+ mwana wa Abinowamu ŵakimba sumu iyi:+

 3 Pulikani, imwe mathemba! Thyani khutu, imwe ŵawusi!

Niyimbirenge Yehova.

Niyimbirenge malumbo Yehova,+ Chiuta wa Israyeli.+

Lumbani Yehova!

Ndipo ŵanthu ŵa Yehova ŵakakhilira ku vipata.

12 Wuka, wuka, iwe Debora.+

Wuka, wuka, wimbe sumu!+

Milira, Baraki!+ Longozga ŵazga ŵako kuti ŵalutenge, iwe mwana wa Abinowamu!

Wakatumika, wakenda pasi+ kuya ku chidika.

Pakati pa fuko la Rubeni pakaŵa kufumbana kukuru.

Pakuti mu mafuko gha Rubeni mukaŵa kufumbana kukuru.

Ghakatorapo yayi siliva.+

Ukadyakira pasi ŵankhongono, iwe umoyo wane.

25 Sisera wakapempha maji, kweni wakamupa mkaka.

Wakamupa mkaka wakukhoma+ mu bakule wa ŵanthu ŵakuzirwa.

Chifukwa wuli bundi la magileta ghake lachedwa kupulikikwa?’+

Ndipo charu chikapumura* vyaka 40.+

6 Ŵaisrayeli ŵakachitaso uheni pamaso pa Yehova.+ Ntheura Yehova wakaŵapeleka mu woko la Midiyani vyaka 7.+ 2 Woko la Midiyani likaŵa na nkhongono pa Israyeli.+ Chifukwa cha Midiyani, Ŵaisrayeli ŵakajinozgera malo ghakubisamako* mu mapiri, mu mphanji, na malo ghakusuzga kufikako.+ 3 Para Israyeli waseŵa mbuto, Midiyani, Amaleki,+ na ŵanthu ŵakumafumiro gha dazi+ ŵakaŵawukiranga. 4 Ŵakazenganga misasa kwimikana nawo na kuparanya vipasi vya charu m’paka ku Gaza. Ŵakalekangako kalikose yayi kuti Ŵaisrayeli ŵarye, nanga ni mberere, ng’ombe, panji mbunda.+ 5 Ŵakizanga na viŵeto vyawo na mahema, unandi nga ni zombe.+ Ndipo ŵakaŵa ŵambura mapendeko,+ iwo na ngamila zawo. Ŵakizanga mu charu na kuchiparanya. 6 Ntheura Israyeli wakakavuka chomene chifukwa cha Midiyani. Ndipo Ŵaisrayeli ŵakalira kwa Yehova kuti waŵawovwire.+

7 Ŵaisrayeli ŵakati ŵalira kwa Yehova kuti waŵawovwire kwa Midiyani,+ 8 Yehova wakaŵatumira ntchimi iyo yikaŵaphalira kuti: “Yehova Chiuta wa Israyeli wakuti: ‘Nkhamufumiskani mu Eguputo, mu nyumba ya wuzga.+ 9 Nkhamuthaskani mu woko la Eguputo na ku wose awo ŵakamuyuzganinge, nkhaŵachimbizga pamaso pinu ndipo nkhapeleka charu chawo+ kwa imwe. 10 Nkhatiso kwa imwe: “Ine ndine Yehova Chiuta winu.+ Mungopanga chara ŵachiuta ŵa Ŵaamori awo mukukhala mu charu chawo.”+ Kweni mukanipulikira yayi.’”*+

11 Mungelo wa Yehova wakiza+ na kukhala musi mwa khuni likuru ilo likaŵa mu Ofura, ilo likaŵa la Yowashi Muabi-ezeri.+ Pa nyengo iyi, Gidiyoni+ mwana wa Yowashi wakapwanthanga tirigu mu chakukamiramo mpheska, kumubisa kwa Midiyani. 12 Mungelo wa Yehova wakawonekera kwa iyo, wakati: “Yehova wali nawe,+ iwe chinkhara cha nkhondo.” 13 Gidiyoni wakati kwa iyo: “Phepani fumu yane, usange Yehova wali nase, ipo chifukwa wuli vinthu vyose ivi vyatiwira?+ Kasi yili nkhu milimo yake yose yakuzizwiska iyo ŵadada ŵithu ŵakatiphalira+ kuti: ‘Asi Yehova wakatifumiska mu Eguputo?’+ Sono Yehova watitaya,+ watipeleka mu woko la Midiyani.” 14 Penepapo Yehova wakang’anamukira kwa iyo, wakati: “Luta na nkhongono zako, ndipo uponoskenge Israyeli mu woko la Midiyani.+ Asi ndine nakutuma?” 15 Gidiyoni wakamuzgora kuti: “Phepani Yehova. Kasi ningaponoska wuli Israyeli? Wonani! Fuko lane ndichoko chomene mwa Manase, ndipo nili muchoko chomene mu nyumba ya ŵadada.” 16 Kweni Yehova wakati kwa iyo: “Utimbenge Midiyani nga ni munthu yumoza chifukwa niŵenge nawe.”+

17 Ntheura wakati kwa iyo: “Usange nasanga uwemi* mu maso ghinu, nilongorani chimanyikwiro chakuti ndimwe nadi mukuyowoya nane. 18 Naŵeya, mungafumangapo yayi pano m’paka nize na chawanangwa na kumuŵikirani panthazi.”+ Ntheura wakati: “Niŵenge penepano m’paka uwereko.” 19 Gidiyoni wakanjira na kunozga kana ka mbuzi na kuphika chingwa chambura nthukumusi cha ufu wakukwana efa yumoza.*+ Wakaŵika nyama mu chidunga na msuni mu m’phika, ndipo wakiza navyo kwa iyo na kuvipeleka musi mwa chikhuni chikuru.

20 Mungelo wa Chiuta waunenesko wakati kwa iyo: “Tora nyama na chingwa chambura nthukumusi, uviŵike pa jalawe lira na kuthirapo msuni.” Gidiyoni wakachita ntheura. 21 Mungelo wa Yehova wakanyoloska ndodo iyo yikaŵa mu woko lake ndipo yikakhwaska nyama na chingwa chambura nthukumusi. Ndipo moto ukagolera pa jalawe na kumyangura nyama na chingwa chambura nthukumusi.+ Penepapo mungelo wa Yehova wakazgeŵelekera kwa iyo. 22 Ntheura Gidiyoni wakamanya kuti wakaŵa mungelo wa Yehova.+

Nyengo yeneyiyo, Gidiyoni wakati: “Awe ine, Fumu Yikuru Yehova, chifukwa nawona mungelo wa Yehova chisko na chisko!”+ 23 Kweni Yehova wakati kwa iyo: “Mtende uŵe nawe. Ungawopanga chara,+ ufwenge yayi.” 24 Ntheura Gidiyoni wakamuzengera jotchero Yehova penepara, ndipo likuchemeka kuti Yehova-shalomu*+ m’paka lero. Lichali mu Ofura wa Ŵaabi-ezeri.

25 Mu usiku wura, Yehova wakati kwa iyo: “Tora kang’ombe kachiŵiri ka vyaka 7 ka awuso, ndipo ubwangandulire pasi jotchero la Baala la awuso na kudumulira pasi chikhuni chakupatulika* icho chili pafupi nalo.+ 26 Para wamuzengera jotchero lamalibwe Yehova Chiuta wako pachanya pa jalawe ili, utore kang’ombe kachiŵiri, ukapeleke sembe yakotcha pa nkhuni za chikhuni chakupatulika* icho wadumulira pasi.” 27 Ntheura Gidiyoni wakatora ŵateŵeti ŵake ŵanalume 10 ndipo wakachita nga umo Yehova wakamuphalilira. Kweni wakatondeka kuchita muhanya chifukwa wakawopanga ŵamunyumba ya awiske na ŵanthu ŵa mu msumba, ndipo wakachita usiku.

28 Ŵanthu ŵa mu msumba ŵakati ŵawuka mulenji, ŵakasanga kuti jotchero la Baala labwangandulikira pasi, ndipo chikhuni chakupatulika* icho chikaŵa pafupi chadumulikira pasi, kweniso kang’ombe kachiŵiri kapelekeka sembe pa jotchero ilo likazengeka. 29 Ŵakafumbana ŵekhaŵekha: “Ni njani wachita ichi?” Ŵakati ŵafumbilira, ŵakati: “Gidiyoni mwana wa Yowashi ndiyo wachita ichi.” 30 Ntheura ŵanthu ŵa mu msumba ŵakati kwa Yowashi: “Fumiska mwana wako kuti wakomeke, chifukwa wabwangandulira pasi jotchero la Baala na kudumulira pasi chikhuni chakupatulika* icho chikaŵa pafupi nalo.” 31 Yowashi+ wakati ku wose awo ŵakimikana nayo: “Kasi mukukhumba kuvikilira Baala? Kasi mukukhumba kumuponoska? Waliyose uyo wakukhumba kumuvikilira wakomeke mulenji uno.+ Usange ni chiuta, mulekani wajivikilire yekha,+ pakuti munthu munyake wabwangandulira pasi jotchero lake.” 32 Ndipo pa zuŵa lira, wakamuthya Gidiyoni zina lakuti Yerubibaala,* wakati: “Lekani Baala wajivikilire yekha, chifukwa munthu munyake wabwangandulira pasi jotchero lake.”

33 Midiyani yose,+ Amaleki,+ na ŵanthu ŵakumafumiro gha dazi+ ŵakakolerana, ndipo ŵakambukira* ku Dambo la Yezireli na kuzenga msasa. 34 Kweni mzimu wa Yehova ukiza* pa Gidiyoni+ ndipo wakalizga mbata,+ ntheura Ŵaabi-ezeri+ ŵakawungana kwa iyo. 35 Penepapo wakatuma mathenga ku ŵanthu wose ŵa kwa Manase, ndipo nawo ŵakawungana kwa iyo. Kweniso wakatuma mathenga kwa Asheri, Zebuloni, na Nafutali, ndipo ŵakiza kuzakakumana nayo.

36 Penepapo Gidiyoni wakati kwa Chiuta waunenesko: “Usange muponoskenge Israyeli kwizira mwa ine, nga umo mwalayizgira,+ 37 wonani ine nkhuŵika weya wa mberere pa malo ghakupwanthirapo mbuto. Usange jumi lawa pa weya pera, kweni pasi pose mphakomira, mbwenu nimanyenge kuti muponoskenge Israyeli kwizira mwa ine, nga umo mwalayizgira.” 38 Umu ndimo vikachitikira nadi. Wakati wawuka mulenjilenji na kukamata weya, jumi likafuma ndipo maji ghakazura bakule. 39 Ndipouli, Gidiyoni wakati kwa Chiuta waunenesko: “Ukali winu uleke kugolera pa ine, kweni lekani nifumbeso kamoza pera. Nkhulomba kuti niyezgeso kamoza pera na weya. Pa weya pekha paŵe pakomira, kweni jumi liwire pasi pose.” 40 Ivi ndivyo Chiuta wakachita usiku wura. Pa weya pekha ndipo pakaŵa pakomira, kweni pasi pose pakaŵa jumi.

7 Penepapo Yerubibaala, ndiko kuti Gidiyoni,+ na ŵanthu wose awo ŵakaŵa nayo, ŵakawuka mulenjilenji ŵakazenga msasa pa chisimi cha Harodi. Msasa wa Midiyani ukaŵa kumpoto, mu chidika pa kaphiri ka More. 2 Yehova wakati kwa Gidiyoni: “Uli na ŵanthu ŵanandi chomene kuti nipeleke Midiyani mu woko lawo.+ Nkhopa kuti Israyeli wangamba kujithumbwa pa ine na kuti: ‘Woko lane laniponoska.’+ 3 Sono pharazga panthazi pa ŵanthu kuti: ‘Yose uyo wakopa na kutenthema, wawelere kukwake.’”+ Ntheura Gidiyoni wakaŵayezga. Ndipo ŵanthu 22,000 ŵakawelera ku nyumba, ŵanthu 10,000 ndiwo ŵakakhalapo.

4 Yehova wakatiso kwa Gidiyoni: “Uchali na ŵanthu ŵanandi chomene. Uŵaphalire kuti ŵakhilire ku maji kuti nkhaŵayezge kwenekura. Para nkhuti kwa iwe: ‘Uyu ndiyo walutenge nawe,’ ndiyo walutenge nawe, kweni para nkhuti: ‘Uyu walutenge nawe yayi,’ wangalutangako yayi.” 5 Ntheura wakatora ŵanthu na kukhilira nawo ku maji.

Penepapo Yehova wakati kwa Gidiyoni: “Yose uyo wakuteka maji pa chikufi na kumwa umuŵike payekha, awo ŵakujikama makongono pakumwa maji nawo uŵaŵike paŵekha.” 6 Ŵanthu awo ŵakatekanga maji pa chikufi na kumwa ŵakaŵa 300. Kweni ŵanyawo wose ŵakajikama pakumwa maji.

7 Yehova wakati kwa Gidiyoni: “Nimuponoskaninge na ŵanthu 300 awo ŵakatekanga maji pa chikufi na kumwa, ndipo nipelekenge Midiyani mu woko lako.+ Kweni ŵanthu ŵanyake wose ŵawelere kukwawo.” 8 Ntheura ŵakati ŵatora vyakurya na mbata ku ŵanthu ŵara, wakawezga ŵanthu ŵanyake wose ŵa Israyeli kukwawo, wakakhala na ŵanalume 300 pera. Msasa wa Midiyani ukaŵa musi mwake, mu chidika.+

9 Mu usiku wenewura, Yehova wakati kwa iyo: “Wuka, wukira msasa, pakuti nawupeleka mu woko lako.+ 10 Kweni usange ukopa kuwukira, khilira ku msasa pamoza na Pura muteŵeti wako. 11 Ukapulikizge ivyo ŵakuyowoya, pamanyuma wamuŵa na chikanga* kuwukira msasa.” Penepapo Gidiyoni na Pura muteŵeti wake ŵakakhira m’paka musi mwa msasa wa ŵankhondo.

12 Sono Midiyani, Amaleki, na ŵanthu wose ŵakumafumiro gha dazi+ ŵakazura mu chidika nga ni zombe. Ngamila zawo zikaŵa zambura mapendeko,+ zinandi nga ni mchenga mumphepete mwa nyanja. 13 Sono Gidiyoni wakiza, ndipo mu msasa mukaŵa munthu uyo wakalongosoleranga munyake loto, wakatenge: “Nalota loto ili. Panguŵa kachibama ka balere ako kakunkhuranga mu msasa wa Midiyani. Kangwiza ku hema na kulitimba chomene na kuliwiskira pasi.+ Nadi, kangulipasura hema, ndipo hema lose languwa pasi khwapata.” 14 Munyake yura wakati: “Apa mbwenu ndikuti ni lupanga lwa Gidiyoni+ mwana wa Yowashi, munthu wa Israyeli. Chiuta wapeleka Midiyani na msasa wose mu woko lake.”+

15 Gidiyoni wakati wapulika munthu yura wakulongosora loto na ng’anamuro lake,+ wakasindama na kusopa. Pamanyuma wakawelera ku msasa wa Israyeli, wakati: “Wukani, Yehova wapeleka msasa wa Midiyani mu woko linu.” 16 Kufuma apo, wakagaŵa ŵanalume 300 ŵara mu magulu ghatatu, ndipo wose wakaŵapa mbata+ na viŵiya vikuru vyambura kanthu na miliko* mukati mwa viŵiya. 17 Wakati kwa iwo: “Mulaŵiskenge kwa ine, ndipo muchitenge ivyo ine nkhuchita. Para nafika musi mwa msasa, mukachite ivyo nkhuchita. 18 Para nalizga mbata, ine na wose awo ŵali nane, namwe mulizge mbata kuzingilizga msasa wose, na kuchemerezga kuti: ‘Nkhondo ya Yehova na ya Gidiyoni!’”

19 Gidiyoni na ŵanalume 100 awo ŵakaŵa nayo ŵakafika musi mwa msasa pakwamba pa ulinda wapakati pa usiku,* ŵati ŵamara kuŵika ŵankhondo mu malo ghawo. Ŵakalizga mbata+ na kuswa viŵiya vikuru ivyo vikaŵa mu mawoko ghawo.+ 20 Ntheura magulu ghatatu ghara ghakalizga mbata na kuswa viŵiya. Ŵakakolera miliko mu woko lawo lamazere na kulizga mbata na woko lawo lamalyero, ŵakachemerezga kuti: “Lupanga lwa Yehova na lwa Gidiyoni!” 21 Pa nyengo iyi, munthu waliyose wakimilira pa malo ghake kuzingilizga msasa, ndipo ŵasilikari wose ŵakachimbira, ŵakachemerezganga uku ŵakuchimbira.+ 22 Ŵanalume 300 ŵara ŵakalutilira kulizga mbata, ndipo Yehova wakachitiska ŵanthu ŵa mu msasa kugwazana ŵekhaŵekha na lupanga.+ Ŵasilikari ŵakachimbira m’paka ku Beti-shita, kulazga ku Zerera, na kukafika kuwaro kwa Abelu-mehola+ kufupi na Tabati.

23 Penepapo ŵanalume ŵa Israyeli ŵakachemeka kufuma kwa Nafutali, Asheri, na Manase+ yose, ndipo ŵakaskera Midiyani. 24 Gidiyoni wakatuma mathenga ku chigaŵa chose cha mapiri cha Efurayimu, wakati: “Khirani muwukire Midiyani, muŵajande pa maji m’paka ku Beti-bara na Yorodani.” Ntheura ŵanalume wose ŵa Efurayimu ŵakawungana, ŵakajanda pa maji m’paka ku Beti-bara na Yorodani. 25 Kweniso ŵakakora ŵakaronga ŵaŵiri ŵa Midiyani, Orebu na Zeebu. Orebu ŵakamukomera pa jalawe la Orebu,+ ndipo Zeebu ŵakamukomera pa chakukamiramo mpheska cha Zeebu. Ŵakalutilira kuskera Midiyani,+ ndipo ŵakiza na mitu ya Orebu na Zeebu kwa Gidiyoni mu chigaŵa cha Yorodani.

8 Penepapo ŵanalume ŵa Efurayimu ŵakati kwa iyo: “Kasi watichitirachi nthena? Ukalekerachi kutichema apo ukalutanga kukarwa na Midiyani?”+ Ŵakamukalipira chomene.+ 2 Kweni iyo wakati kwa iwo: “Kasi ine nachita vichi kuyaniska na imwe? Asi kuvulura kwa Efurayimu+ nkhuwemi kuluska kuvuna mpheska kwa Abi-ezeri?+ 3 Chiuta wakapeleka Orebu na Zeebu,+ ŵakaronga ŵa Midiyani mu woko linu, kasi ine nachita vichi kuyaniska na imwe?” Wakati wayowoya nthena,* ŵakatuna.*

4 Gidiyoni wakiza ku Yorodani na kwambuka. Iyo na ŵanalume 300 awo ŵakaŵa nayo ŵakavuka, kweni ŵakalutilira kuskera ŵalwani. 5 Ntheura wakati ku ŵanthu ŵa ku Sukoti: “Ŵapaniko vingwa ŵanthu awo ŵakunilondezga, pakuti ŵavuka ndipo nkhuchimbizga Zeba na Zalimuna, mathemba gha Midiyani.” 6 Kweni ŵakaronga ŵa Sukoti ŵakati: “Kasi Zeba na Zalimuna waŵakora kale mu woko lako apo ukuti tiŵape vingwa ŵankhondo ŵako?” 7 Gidiyoni wakati: “Umo mwayowoyera apa nthena, para Yehova wapeleka Zeba na Zalimuna mu woko lane, nizamumugwalamburani na minga na mikwakwazu ya mu mapopa.”+ 8 Wakakwera kufuma kura kuya ku Penuyeli, nawo wakaŵapempha vingwa. Kweni ŵanthu ŵa ku Penuyeli ŵakamuzgora nga umo ŵanthu ŵa ku Sukoti ŵakamuzgolera. 9 Ntheura wakatiso ku ŵanthu ŵa ku Penuyeli: “Para nakawera mu mtende, nizamuwiskira pasi chigongwe ichi.”+

10 Sono Zeba na Zalimuna ŵakaŵa mu Karikoro pamoza na ŵankhondo ŵawo, ŵanalume pafupifupi 15,000. Aŵa ndiwo ŵakakhalapo pa ŵasilikari wose ŵa ŵanthu ŵakumafumiro gha dazi,+ pakuti ŵanalume 120,000 ŵakunyamura malupanga ŵakaŵa kuti ŵafwa. 11 Gidiyoni wakalutilira kukwera mu nthowa ya ŵanthu ŵakukhala mu mahema, kuvuma kwa Noba na Yogibeha.+ Wakawukira msasa uwo ukaŵa kajidekhere. 12 Zeba na Zalimuna ŵakati ŵachimbira, wakaŵaskera. Wakakora Zeba na Zalimuna, mathemba ghaŵiri gha Midiyani, wakayungwiska msasa wose.

13 Gidiyoni mwana wa Yowashi wakawerako ku nkhondo kwendera ku nthowa iyo yikukwelera ku Heresi. 14 Uku wali mu nthowa, wakakora munyamata wa ku Sukoti na kumufumba. Ntheura munyamata yura wakamulembera mazina gha ŵakaronga na ŵalara ŵa Sukoti, ŵanalume 77. 15 Penepapo wakaluta ku ŵanalume ŵa Sukoti, wakati: “Mwamuwona Zeba na Zalimuna awo mukaninenerapo kuti: ‘Kasi Zeba na Zalimuna waŵakora kale mu woko lako apo ukuti tiŵape vingwa ŵanalume ŵako awo ŵavuka?’”+ 16 Kufuma apo, wakatora ŵalara ŵa msumba, wakatora minga na mikwakwazu ya mu mapopa, ndipo wakaŵasambizgako mahara ŵanalume ŵa ku Sukoti.+ 17 Ndipo wakawiskira pasi chigongwe cha Penuyeli+ na kukoma ŵanalume ŵa mu msumba.

18 Wakafumba Zeba na Zalimuna kuti: “Kasi mbanthu ŵa mtundu wuli awo mukakoma mu Tabori?” Iwo ŵakati: “Ŵakaŵa nga ndiwe, waliyose wakawonekanga nga ni mwana wa themba.” 19 Penepapo wakati: “Ŵakaŵa ŵabali ŵane, ŵana ŵa amama. Nadi pano Yehova wamoyo, muŵalekenge ŵamoyo, natenge nimukomaninge yayi.” 20 Wakayowoya na Yeteri mwana wake wakwamba kuti: “Wuka, uŵakome.” Kweni munyamata yura wakatondeka kufumiska lupanga lwake. Wakawopanga pakuti wakaŵa muchoko. 21 Ntheura Zeba na Zalimuna ŵakati: “Wuka wekha, utikome, pakuti munthu wakumanyikwa na nkhongono zake.”* Penepapo Gidiyoni wakawuka na kukoma Zeba na Zalimuna,+ wakatora vitoweskero vyakuŵa nga ni mwezi ivyo vikaŵa mu singo za ngamila zawo.

22 Pamanyuma, ŵanalume ŵa Israyeli ŵakati kwa Gidiyoni: “Utiwuse, iwe na mwana wako na muzukuru wako wuwo, pakuti watiponoska mu woko la Midiyani.”+ 23 Kweni Gidiyoni wakati kwa iwo: “Ningamuwusani yayi, mwana wane nayo wangamuwusani yayi. Yehova ndiyo wamuwusaninge.”+ 24 Gidiyoni wakalutilira kuti: “Nimupemphani kanthu kamoza: Waliyose wa imwe wanipe mphete yapamphuno iyo wakapoka ku ŵalwani.” (Pakuti ŵakaŵa na mphete zapamphuno zagolide, chifukwa awo ŵakathereskeka ŵakaŵa Ŵaishimayeli.)+ 25 Ŵakamuzgora kuti: “Tikupenge nadi.” Penepapo ŵakatandika munjilira pasi, ndipo waliyose wakaponyapo mphete yapamphuno iyo wakapoka ku ŵalwani. 26 Uzito wa mphete zagolide izo wakapempha ukakwana mashekele* gha golide 1,700, padera pa vitoweskero vyakuŵa nga ni mwezi, ndeŵeleŵe, vyakuvwara vya weya wakudaya utoto utchesamu ivyo ghakavwaranga mathemba gha Midiyani, na vitoweskero vyamsingo vya ngamila.+

27 Gidiyoni wakavipanga efodi+ na kumuŵika mu msumba wa Ofura.+ Ndipo Ŵaisrayeli wose ŵakachita nayo uzaghali kwenekura,+ chikaŵa nga ntchipingo kwa Gidiyoni na ŵamunyumba yake.+

28 Ntheura Midiyani+ wakathereskeka pamaso pa Ŵaisrayeli, wakaŵasuzgaso* yayi. Ndipo charu chikapumura* vyaka 40 mu mazuŵa gha Gidiyoni.+

29 Sono Yerubibaala+ mwana wa Yowashi wakawelera kukwake na kukhala kwenekura.

30 Gidiyoni wakababa ŵana ŵanalume 70,* pakuti wakaŵa na ŵanakazi ŵanandi. 31 Mwanakazi munyake wa ku Shekemu nayo wakamubabira mwana mwanalume, ndipo wakamuthya Abimeleki.+ 32 Gidiyoni mwana wa Yowashi wakafwa mu uchekuru wake, ndipo wakasungika mu dindi la wiske Yowashi mu Ofura wa Ŵaabi-ezeri.+

33 Gidiyoni wakati wafwa, Ŵaisrayeli ŵakambaso kuchita uzaghali na Ŵabaala,+ ndipo ŵakimika Baala-beriti kuŵa chiuta wawo.+ 34 Ŵaisrayeli ŵakakumbuka yayi Yehova Chiuta wawo,+ uyo wakaŵathaska mu woko la ŵalwani ŵawo wose awo ŵakaŵazingilizga.+ 35 Kweniso ŵakalongora yayi lusungu* ku ŵamunyumba ya Yerubibaala, ndiko kuti, Gidiyoni, pa viwemi vyose ivyo wakachitira Israyeli.+

9 Nyengo yikati yajumphapo, Abimeleki+ mwana wa Yerubibaala wakaluta ku ŵasibweni ŵake mu Shekemu. Wakati kwa iwo na ku mbumba yose ya sekuru wake:* 2 “Naŵeya, fumbani ŵalongozgi* wose ŵa Shekemu kuti: ‘Kasi chiwemi ni ntchi kwa imwe, kuti ŵana wose 70 ŵa Yerubibaala+ ŵamuwusaninge, panji kuti munthu yumoza ndiyo wamuwusaninge? Kumbukani kuti ine ndine chiwangwa na nyama yinu.’”*

3 Ntheura ŵasibweni ŵake ŵakaphalira ŵalongozgi wose ŵa Shekemu, ndipo mitima yawo yikanweka kulondezga Abimeleki, pakuti ŵakati: “Ni mubali withu.” 4 Ŵakamupa masiliva 70 kufuma mu nyumba* ya Baala-beriti,+ ndipo Abimeleki wakalemba ŵanthu ŵakata na ŵamsinjiro kuti ŵendenge nayo. 5 Kufuma apo, wakaluta ku nyumba ya wiske ku Ofura,+ wakakoma ŵabali ŵake,+ ŵana ŵa Yerubibaala, ŵanalume 70 pa libwe limoza. Yotamu, mwana muchoko chomene wa Yerubibaala ndiyo yekha wakaponapo, chifukwa wakabisama.

6 Ŵalongozgi wose ŵa Shekemu na wose ŵa ku Beti-milo ŵakawungana pamoza, ŵakamwimika Abimeleki kuŵa themba+ pafupi na khuni likuru, mumphepete mwa mzati uwo ukaŵa mu Shekemu.

7 Yotamu wakati waphalirika nkhani iyi, nyengo yeneyiyo wakaluta na kwimilira pachanya pa Phiri la Gerizimu.+ Wakachemerezga kwa iwo na lizgu likuru, wakati: “Pulikani kwa ine, imwe ŵalongozgi ŵa Shekemu, ndipo Chiuta wamupulikaninge.

8 “Kukaŵa makuni agho ghakaluta kuti ghakaphakazge themba kuti liŵawusenge. Ntheura ghakati ku khuni la maolive: ‘Utiwuse.’+ 9 Kweni khuni la maolive likati: ‘Kasi nileke mafuta ghane,* agho ŵakuchindikira Chiuta na ŵanthu, na kuluta kukawusa makuni ghanyane?’ 10 Penepapo makuni ghara ghakati ku khuni la mkuyu: ‘Zanga utiwuse.’ 11 Kweni khuni la mkuyu likati: ‘Kasi nileke kunong’omera kwane na chipambi chane chiwemi na kuluta kukawusa makuni ghanyane?’ 12 Kufuma apo, makuni ghara ghakati ku mpheska: ‘Zanga utiwuse.’ 13 Mpheska yikati: ‘Kasi nileke vinyo lane liphya ilo likukondweska Chiuta na ŵanthu na kuluta kukawusa makuni ghanyane?’ 14 Paumaliro makuni ghanyake ghara ghakati ku kankhande: ‘Zanga utiwuse.’+ 15 Khuni la kankhande likati ku makuni ghara: ‘Usange mukuniphakazga nadi kuŵa themba pa imwe, zaninge mubisame mu mfwiri wane. Kweni usange yayi, moto ufume mu kankhande na kumyangura makuni gha sidara gha ku Lebanoni.’

16 “Sono kasi ivyo mwachita ni vyaunenesko na vyantchindi apo mwimika Abimeleki kuŵa themba,+ kasi mwamuchitira uwemi Yerubibaala na ŵamunyumba yake, ndipo kasi mwamuchitira ivyo vikumwenelera? 17 Apo adada ŵakamulweraninge,+ ŵakaŵika umoyo wawo pangozi kuti ŵamuponoskani mu woko la Midiyani.+ 18 Kweni muhanya uno imwe mwawukira nyumba ya adada, mwakoma ŵana ŵawo, ŵanalume 70, pa libwe limoza.+ Kufuma apo mwimika Abimeleki, mwana wa muzgakazi wawo,+ kuŵa themba pa ŵalongozgi ŵa Shekemu chifukwa chakuti ni mubali winu. 19 Nadi, usange ivyo mwachita muhanya uno ni vyaunenesko na vyantchindi kwa Yerubibaala na ŵamunyumba yake, ipo sekelerani na Abimeleki ndipo nayo wasekelere na imwe. 20 Kweni usange yayi, moto ufume mwa Abimeleki na kumyangura ŵalongozgi ŵa Shekemu na Beti-milo.+ Ndipo moto ufume ku ŵalongozgi ŵa Shekemu na Beti-milo umyangure Abimeleki.”+

21 Penepapo Yotamu+ wakachimbira, wakaluta ku Beyere, ndipo wakakhala kwenekura chifukwa cha kopa mubali wake Abimeleki.

22 Abimeleki wakawusa* Israyeli vyaka vitatu. 23 Chiuta wakachitiska kuti paŵe ulwani* pakati pa Abimeleki na ŵalongozgi ŵa Shekemu, ndipo ŵakamuchitira uryarya Abimeleki. 24 Vikaŵa ntheura kuti nkhaza izo iyo wakachitira ŵana 70 ŵa Yerubibaala zimuwelere, kuti mulandu wa ndopa zawo uŵe pa mubali wawo Abimeleki chifukwa cha kuŵakoma,+ kweniso pa ŵalongozgi ŵa Shekemu chifukwa cha kumovwira kuti wakome ŵabali ŵake. 25 Ntheura ŵalongozgi ŵa Shekemu ŵakatuma ŵanthu kuti ŵamujoŵelere pachanya pa mapiri, ndipo munthu yose uyo wakajumphanga pafupi nawo mu nthowa ŵakamupokanga vinthu vyake. Nyengo yikati yajumphapo, nkhani iyi yikafika kwa Abimeleki.

26 Penepapo Gali mwana wa Ebedi na ŵabali ŵake ŵakambukira ku Shekemu,+ ndipo ŵalongozgi ŵa Shekemu ŵakamugomezga. 27 Ŵakaluta ku minda, ŵakatondora mpheska na kuzidyaka, ndipo ŵakachita chiphikiro. Pamanyuma ŵakanjira mu nyumba ya chiuta wawo,+ ŵakarya na kumwa na kutemba Abimeleki. 28 Gali mwana wa Ebedi wakati: “Kasi Abimeleki ni njani, ndipo Zebuli mwimiliri wake mu Shekemu ni njani kuti ise timuteŵetere? Asi ni mwana wa Yerubibaala?+ Teŵeterani ŵanthu ŵa Hamori, wiske wa Shekemu! Kweni kasi tijisuzgirechi kuteŵetera Abimeleki? 29 Viŵenge kuti ŵanthu aŵa ŵali pasi pane, mphanyi namugodobora Abimeleki.” Ndipo wakati kwa Abimeleki: “Sazgirapo ŵankhondo ŵako wize.”

30 Zebuli karonga wa msumba wakati wapulika mazgu gha Gali mwana wa Ebedi, ukali wake ukagolera. 31 Ntheura wakatuma mathenga mwachibisibisi* kwa Abimeleki, wakati: “Wona, Gali mwana wa Ebedi na ŵabali ŵake sono ŵali mu Shekemu, ndipo kuno ŵakuvundura msumba kuti wimikane nawe. 32 Sono iwe wize usiku, iwe na ŵanthu awo uli nawo, mujoŵelere mu minda. 33 Mulenji, para dazi likufuma, uwuke luŵiro na kuwukira msumba. Para iyo na ŵanthu awo ŵali nayo ŵiza kuti ŵalimbane nawe, uchite chilichose icho ungachita kuti umuthereske.”*

34 Ntheura Abimeleki na ŵanthu wose awo ŵakaŵa nayo ŵakawuka usiku, ŵakajoŵelera Shekemu mu magulu ghanayi. 35 Gali mwana wa Ebedi wakati wafuma na kwimilira pa chipata cha msumba, Abimeleki na ŵanthu awo ŵakaŵa nayo ŵakavundumuka apo ŵakabisama. 36 Gali wakati wawona ŵanthu aŵa, wakati kwa Zebuli: “Wona, ŵanthu ŵara ŵakukhira kufuma pachanya pa mapiri.” Kweni Zebuli wakati kwa iyo: “Ukuwona mizgezge ya mapiri, mbwenu ukuti mbanthu.”

37 Gali wakatiso: “Wona, ŵanthu ŵakukhira kufuma pakati pa charu, ndipo gulu limoza likwizira ku nthowa ya khuni likuru la Mewonenimu.” 38 Penepapo Zebuli wakati: “Kasi sono kujithumbwa kwako kuli nkhu, apo ukatenge: ‘Kasi Abimeleki ni njani kuti timuteŵetere?’+ Asi aŵa mbanthu awo ukaŵakana? Luta ukarwe nawo pera.”

39 Ntheura Gali wakadangira panthazi pa ŵalongozgi ŵa Shekemu na kurwa na Abimeleki. 40 Abimeleki wakamulondezga, kweni iyo wakachimbira. Ŵanthu ŵanandi ŵakakomeka m’paka pa mulyango wa chipata cha msumba.

41 Abimeleki wakalutilira kukhala mu Aruma, kweni Zebuli+ wakachimbizga Gali na ŵabali ŵake mu Shekemu. 42 Zuŵa lakulondezgapo, ŵanthu ŵakaluta ku minda, ndipo Abimeleki wakaphalirika nkhani iyi. 43 Ntheura wakatora ŵanthu na kuŵagaŵa mu magulu ghatatu, ŵakajoŵelera mu minda. Wakati wawona ŵanthu ŵakufuma mu msumba, wakaŵawukira na kuŵakoma. 44 Abimeleki wakalotoka na magulu agho wakaŵa nagho na kwimilira pa mulyango wa chipata cha msumba. Pa nyengo iyi, magulu ghanyake ghaŵiri ghakawukira wose awo ŵakaŵa mu minda na kuŵakoma. 45 Abimeleki wakarwa na msumba zuŵa lose lira na kuwupoka. Wakakoma ŵanthu awo ŵakaŵamo. Wakawudilimulira pasi msumba+ na kuseŵapo mchere.

46 Ŵalongozgi wose ŵa chigongwe cha Shekemu ŵakati ŵapulika, nyengo yeneyiyo ŵakanjira mu chizongwe* cha nyumba* ya Eli-beriti.+ 47 Abimeleki wakati waphalirika kuti ŵalongozgi wose ŵa chigongwe cha Shekemu ŵawungana pamoza, 48 Abimeleki na ŵanalume wose awo ŵakaŵa nayo ŵakakwera mu Phiri la Zalimoni. Abimeleki wakatora mbavi mu woko lake, wakadumura munthavi wa khuni na kuwunyamura pa chiŵegha chake. Wakati ku ŵanthu awo ŵakaŵa nayo: “Icho mwawona ine nkhuchita, namwe chitani chenechicho luŵiro.” 49 Ntheura munthu waliyose wakadumura munthavi na kulondezga Abimeleki. Ŵakaŵika minthavi yira pa chizongwe na kubuskapo moto. Ndipo wose awo ŵakaŵa mu chigongwe cha Shekemu ŵakafwa, ŵanthu pafupifupi 1,000, ŵanalume na ŵanakazi.

50 Kufuma apo, Abimeleki wakaluta ku Tebezi. Wakazenga msasa kwimikana na Tebezi ndipo wakawupoka. 51 Pakatikati pa msumba wura pakaŵa chigongwe chakukhora, ndipo ŵanalume wose na ŵanakazi na ŵalongozgi wose ŵa msumba ŵakachimbilira kwenekura. Ŵakajijalira na kukwera pa mtenje wa chigongwe. 52 Abimeleki wakafika ku chigongwe chira na kulimbana nacho. Wakafika pa mulyango wa chigongwe kuti wachibuske na moto. 53 Penepapo mwanakazi yumoza wakawiskira libwe lakusilira* pa mutu wa Abimeleki, wakaswa bwaza lake.+ 54 Ntheura mwaluŵiro wakachema muteŵeti wake wakunyamura vilwero, wakati: “Tora lupanga lwako unikome kuti ŵanthu ŵaleke kuyowoya kuti: ‘Mwanakazi ndiyo wakamukoma.’” Muteŵeti wakamugwaza, ndipo wakafwira penepapo.

55 Ŵanthu ŵa Israyeli ŵakati ŵawona kuti Abimeleki wafwa, wose ŵakawelera ku nyumba zawo. 56 Ndimo Chiuta wakawezgera nduzga Abimeleki pa uheni uwo wakachitira awiske pakukoma ŵabali ŵake 70.+ 57 Chiuta wakaŵawezgera ŵanthu ŵa ku Shekemu uheni wose pa mitu yawo. Ntheura nthembo ya Yotamu+ mwana wa Yerubibaala+ yikiza pa iwo.

10 Pamanyuma pa Abimeleki, Tola mwana wa Puwa, mwana wa Dodo, wakufuma mwa Isakara wakawuka kuti waponoske Israyeli.+ Wakakhalanga mu Shamira mu chigaŵa cha mapiri cha Efurayimu. 2 Wakeruzga Israyeli vyaka 23. Pamanyuma wakafwa na kusungika mu Shamira.

3 Ndipo kukawukaso Yayiri Mugiliyadi. Wakeruzga Israyeli vyaka 22. 4 Wakaŵa na ŵana ŵanalume 30 awo ŵakendanga pa mbunda 30. Ŵakaŵa na misumba 30, iyo m’paka lero yikuchemeka Hawoti-yayiri.+ Misumba iyi yili mu charu cha Giliyadi. 5 Yayiri wakati wafwa, wakasungika mu Kamoni.

6 Ŵaisrayeli ŵakachitaso vinthu viheni pamaso pa Yehova,+ ŵakamba kuteŵetera Ŵabaala,+ vikozgo vya Ashitoreti, ŵachiuta ŵa Aramu,* ŵachiuta ŵa Sidoni, ŵachiuta ŵa Mowabu,+ ŵachiuta ŵa Ŵaamoni,+ na ŵachiuta ŵa Ŵafilisiti.+ Ŵakamutaya Yehova, ŵakaleka kumuteŵetera. 7 Penepapo ukali wa Yehova ukagolera pa Israyeli. Wakaŵaguliska mu mawoko gha Ŵafilisiti na Ŵaamoni.+ 8 Ntheura ŵakaŵateketa na kuŵayuzga chomene Ŵaisrayeli mu chaka chira. Vyaka 18, ŵakayuzga Ŵaisrayeli wose ku sirya linyake la Yorodani mu charu icho pakwamba chikaŵa cha Ŵaamori mu Giliyadi. 9 Ŵaamoni ŵakambukanga Yorodani kukarwa na Yuda, Benjamini, na nyumba ya Efurayimu. Ndipo Israyeli wakasuzgika chomene. 10 Ntheura Ŵaisrayeli ŵakalira kwa Yehova kuti waŵawovwire,+ ŵakati: “Tamunangirani, chifukwa tamutayani imwe Chiuta withu na kuteŵetera Ŵabaala.”+

11 Kweni Yehova wakati ku Ŵaisrayeli: “Asi ndine nkhamuponoskani ku Eguputo,+ ku Ŵaamori,+ Ŵaamoni, Ŵafilisiti,+ 12 Ŵasidoni, Ŵaamaleki, na Ŵamidiyani apo ŵakamuyuzganinge? Mukati mwalira kwa ine, nkhamuponoskani mu woko lawo. 13 Kweni mukanitaya na kuteŵetera ŵachiuta ŵanyake.+ Ntheura sono nimuponoskaningiso yayi.+ 14 Lutani, mukapemphe wovwiri+ ku ŵachiuta awo mwasankha. Ndiwo ŵamuponoskani mu nyengo yinu ya suzgo.”+ 15 Kweni Ŵaisrayeli ŵakati kwa Yehova: “Tananga. Tichitirani chilichose icho mwawona kuti ntchiwemi kwa imwe. Kweni tiponoskani, zuŵa ili pera.” 16 Ndipo ŵakawuskamo mukati mwawo ŵachiuta ŵachilendo na kwamba kuteŵetera Yehova,+ mwakuti wakatondeka kujikora* kuwona kuti Israyeli wakusuzgika.+

17 Nyengo yikati yajumphapo, Ŵaamoni+ ŵakachemana na kuwungana pamoza, ŵakajintha msasa wawo mu Giliyadi. Ŵaisrayeli nawo ŵakawungana pamoza na kujintha msasa wawo mu Mizipa. 18 Ŵanthu na ŵakaronga ŵa Giliyadi ŵakafumbana kuti: “Ni njani watidangilirenge pakurwa na Ŵaamoni?+ Ndiyo waŵenge mulara pa ŵanthu wose awo ŵakukhala mu Giliyadi.”

11 Sono Yefita+ Mugiliyadi wakaŵa chinkhara cha nkhondo. Wakaŵa mwana wa mwanakazi uyo wakaŵa hule, ndipo wiske wa Yefita wakaŵa Giliyadi. 2 Kweni muwoli wa Giliyadi wakamubabiraso ŵana ŵanalume. Ŵana ŵa muwoli wake ŵakati ŵakura, ŵakamuchimbizga Yefita, ŵakati: “Ulije chiharo mu nyumba ya adada, pakuti ndiwe mwana wa mwanakazi munyake.” 3 Ntheura Yefita wakachimbira ku ŵabali ŵake, wakakhala mu charu cha Tobu. Ŵanthu ŵakusoŵa chakuchita ŵakakolerana na Yefita, ndipo ŵakamulondezga.

4 Nyengo yikati yajumphapo, Ŵaamoni ŵakamba kurwa na Israyeli.+ 5 Ŵaamoni ŵakati ŵamba kurwa na Israyeli, nyengo yeneyiyo ŵalara ŵa Giliyadi ŵakaluta kukamutora Yefita ku charu cha Tobu. 6 Ŵakati kwa Yefita: “Zanga, uŵe mulongozgi withu wa nkhondo kuti tirwe na Ŵaamoni.” 7 Kweni Yefita wakati ku ŵalara ŵa Giliyadi: “Asi ndimwe mukanitinkha chomene na kunichimbizga mu nyumba ya adada?+ Kasi sono mwiza kwa ine pakuti muli mu suzgo?” 8 Penepapo ŵalara ŵa Giliyadi ŵakati kwa Yefita: “Lekani sono tizaso kwa iwe. Usange ulutenge nase na kurwa na Ŵaamoni, uŵenge mulongozgi withu pa wose awo ŵakukhala mu Giliyadi.”+ 9 Ntheura Yefita wakati ku ŵalara ŵa Giliyadi: “Usange mukunitoraso kuti nkharwe na Ŵaamoni, ndipo Yehova wakanithereskera, mbwenu namuŵa nadi mulongozgi winu.” 10 Ŵalara ŵa Giliyadi ŵakati kwa Yefita: “Yehova waŵe kaboni* pakati pa ise usange tatondeka kuchita ivyo wayowoya.” 11 Ntheura Yefita wakaluta na ŵalara ŵa Giliyadi, ndipo ŵanthu ŵakamwimika kuŵa mulongozgi wawo na mulara wa ŵankhondo. Yefita wakawerezgaso mazgu ghake ghose pamaso pa Yehova mu Mizipa.+

12 Penepapo Yefita wakatuma mathenga kwa themba la Ŵaamoni+ kuti: “Kasi nakunangira vichi* apo ukwiza kuzakawukira charu chane?” 13 Themba la Ŵaamoni likati ku mathenga gha Yefita: “Ntchifukwa chakuti Israyeli wakapoka charu chane apo wakafumanga ku Eguputo,+ kwambira ku Arinoni+ m’paka ku Yaboku na kukafika ku Yorodani.+ Sono wezga charu chane mu mtende.” 14 Kweni Yefita wakatumaso mathenga kwa themba la Ŵaamoni 15 kukaliphalira kuti:

“Yefita wakuti: ‘Israyeli wandapokepo charu cha Ŵamowabu+ na charu cha Ŵaamoni.+ 16 Chifukwa ntchakuti apo wakafumanga ku Eguputo, Israyeli wakenda mu mapopa m’paka ku Nyanja Yiswesi+ ndipo wakafika pa Kadeshi.+ 17 Penepapo Israyeli wakatuma mathenga kwa themba la Edomu+ kuti: “Taŵeya, utizomerezge tijumphe mu charu chako,” kweni themba la Edomu likapulika chara. Wakatumaso mazgu kwa themba la Mowabu,+ kweni nalo likazomera yayi. Ntheura Israyeli wakalutilira kukhala pa Kadeshi.+ 18 Apo ŵakendanga mu mapopa, ŵakagega charu cha Edomu+ na charu cha Mowabu. Ŵakenda kumafumiro gha dazi kwa charu cha Mowabu+ na kuzenga msasa mu chigaŵa cha Arinoni. Ŵakanjiramo chara mu mphaka ya Mowabu,+ chifukwa Arinoni ndiyo yikaŵa mphaka ya Mowabu.

19 “‘Kufuma apo, Israyeli wakatuma mathenga kwa Sihoni themba la Ŵaamori, themba la Heshiboni. Israyeli wakati kwa iyo: “Taŵeya, utizomerezge tijumphe mu charu chako kuya ku charu chithu.”+ 20 Kweni Sihoni wakamugomezga yayi Israyeli kuti wajumphe mu chigaŵa chake. Ntheura Sihoni wakawunganya ŵanthu ŵake wose, ŵakazenga msasa pa Yahazi, ndipo ŵakarwa na Israyeli.+ 21 Penepapo Yehova Chiuta wa Israyeli wakapeleka Sihoni na ŵanthu ŵake wose mu woko la Israyeli, mwakuti wakaŵathereska, ndipo Israyeli wakapoka charu chose cha Ŵaamori, awo ŵakakhalanga mu charu chira.+ 22 Ŵakapoka chigaŵa chose cha Ŵaamori kwambira ku Arinoni m’paka ku Yaboku, kweniso kwambira ku mapopa m’paka ku Yorodani.+

23 “‘Yehova Chiuta wa Israyeli ndiyo wakachimbizga Ŵaamori panthazi pa ŵanthu ŵake, Israyeli.+ Kasi iwe sono ukukhumba kuŵachimbizgamo? 24 Asi uli nacho kale chose icho Kemoshi+ chiuta wako wakupa kuti chiŵe chako? Waliyose uyo Yehova Chiuta withu wamuchimbizga panthazi pithu ndiyo ise timuchimbizgenge.+ 25 Kasi iwe ukughanaghana kuti uli muwemi kuluska Balaki+ mwana wa Zipori themba la Mowabu? Kasi iyo wakapindako kwa Israyeli, panji kurwa nayo? 26 Israyeli wakakhala mu Heshiboni na vikaya vyake,+ Aroyeri na vikaya vyake na mu misumba yose ya mumphepete mwa Arinoni vyaka 300, kasi ukalekerachi kuyipoka pa nyengo yira?+ 27 Ine nindakunangirepo, apa nthena ukubuda waka kuniwukira. Yehova Mweruzgi,+ ndiyo weruzge muhanya uno pakati pa Ŵaisrayeli na Ŵaamoni.’”

28 Kweni themba la Ŵaamoni likapulikira chara uthenga uwo Yefita wakalitumira.

29 Mzimu wa Yehova ukiza pa Yefita,+ ndipo wakasolota mu Giliyadi na Manase, wakaluta ku Mizipe wa Giliyadi,+ ndipo kufuma ku Mizipe wa Giliyadi wakalutilira m’paka ku Ŵaamoni.

30 Penepapo Yefita wakachita chilapo+ kwa Yehova, wakati: “Usange mwapeleka Ŵaamoni mu woko lane, 31 waliyose uyo wafumenge pa mulyango wa nyumba yane kuzakakumana nane para nawera mu mtende kufuma ku Ŵaamoni waŵenge wa Yehova,+ ndipo nimupelekenge kuŵa sembe yakotcha.”+

32 Ntheura Yefita wakaluta kukarwa na Ŵaamoni, ndipo Yehova wakaŵapeleka mu woko lake. 33 Wakaŵakoma na kukoma kukuru, kwambira ku Aroyeri m’paka ku Miniti, misumba 20, kujumphilira m’paka ku Abelu-keramimu. Ndimo Ŵaamoni ŵakathereskekera pamaso pa Ŵaisrayeli.

34 Paumaliro, Yefita wakiza ku nyumba yake ku Mizipa,+ ndipo wonani, mwana wake msungwana wakiza kuzakakumana nayo uku wakulizga kang’oma na kuvina. Sono mwana uyu ndiyo yekha wakaŵa nayo. Padera pa iyo, wakaŵavya mwana munyake mwanalume panji mwanakazi. 35 Yefita wakati wamuwona, wakapalura vyakuvwara vyake, wakati: “Mbaya mwe, mwana wane! Waswa mtima wane,* pakuti wazgoka uyo namuchimbizga. Nili kumujulira mulomo wane Yehova, ndipo ningawezga chara.”+

36 Kweni mwana wakati: “Adada, usange mwamujulira Yehova mulomo winu, chitani kwa ine nga umo mwalayizgira,+ pakuti Yehova wamuwezgerani nduzga pa ŵalwani ŵinu, Ŵaamoni.” 37 Wakatiso kwa awiske: “Munizomerezge kuti nichite ichi: Munizomerezge nikhale panekha myezi yiŵiri, nilute ku mapiri, nkhalilire umwali wane pamoza na ŵasungwana ŵanyane.”*

38 Penepapo Yefita wakati: “Lutanga!” Wakamutuma kuti wakakhale myezi yiŵiri kwayekha, ndipo mwana yura wakaluta pamoza na ŵasungwana ŵanyake kukalilira umwali wake pachanya pa mapiri. 39 Myezi yiŵiri yikati yamara, wakawelera kwa wiske. Pamanyuma wiske wakachita kuyana na chilapo icho wakalapa pa iyo.+ Msungwana yura wakagonapo na mwanalume chara. Ndipo kakazgoka kaluso mu Israyeli kakuti: 40 Chaka na chaka ŵamwali mu Israyeli ŵakalutanga kukamulumba mwana wa Yefita Mugiliyadi, mazuŵa ghanayi pa chaka.

12 Ŵanalume ŵa Efurayimu ŵakachemeka ndipo ŵakambukira ku Zafoni,* ŵakati kwa Yefita: “Chifukwa wuli ukatichema yayi kuti tilute nawe apo ukajumphanga kukarwa na Ŵaamoni?+ Tikuwotchenge pamoza na nyumba yako.” 2 Kweni Yefita wakati: “Ine na ŵanthu ŵane tikalimbana nawo chomene Ŵaamoni. Nkhamuchemani kuti munovwire, kweni mukaniponoska chara mu woko lawo. 3 Nkhati nawona kuti muniponoskenge yayi, nkhaŵika umoyo wane pangozi* ndipo nkhaluta kukarwa na Ŵaamoni.+ Ndipo Yehova wakaŵapeleka kwa ine. Kasi imwe mwizirachi muhanya uno kuzakalimbana nane?”

4 Penapapo Yefita wakawunganya pamoza ŵanalume ŵa Giliyadi+ ndipo ŵakarwa na Efurayimu. Ŵanalume ŵa Giliyadi ŵakathereska Efurayimu, uyo wakatenge: “Imwe ndimwe ŵakuchimbira kufuma mwa Efurayimu, imwe Ŵagiliyadi ŵa mu Efurayimu na Manase.” 5 Giliyadi wakajanda pa majambuko gha Yorodani+ kuti wakore Efurayimu. Apo ŵanalume ŵa Efurayimu ŵakakhumbanga kuchimbira, ŵakatenge: “Nizomerezgani nambuke,” ndipo ŵanalume ŵa Giliyadi ŵakaŵafumbanga yumozayumoza kuti: “Ndiwe Muefurayimu?” Para wazgora kuti: “Yayi,” 6 ŵakatenge: “Yowoya kuti Shiboleti.” Kweni iyo wakatenge: “Siboleti,” pakuti wakatondekanga kuzunura makora lizgu. Ndipo ŵakamukoranga na kumukomera pa majambuko gha Yorodani. Ntheura Ŵaefurayimu 42,000 ŵakakomeka pa nyengo yira.

7 Yefita wakeruzga Israyeli vyaka 6. Pamanyuma, Yefita Mugiliyadi wakafwa, ŵakamusunga mu msumba wake mu Giliyadi.

8 Pamanyuma pa Yefita, Ibizani wa ku Betelehemu ndiyo wakeruzganga Israyeli.+ 9 Wakaŵa na ŵana ŵanalume 30 na ŵana ŵanakazi 30. Wakatuma ŵana ŵake ŵasungwana kuti ŵakatengwe ku ŵanalume ŵa mafuko ghanyake. Wakatora ŵanakazi 30 kuti ŵatorane na ŵana ŵake ŵanalume. Wakeruzga Israyeli vyaka 7. 10 Ndipo Ibizani wakafwa, wakasungika mu Betelehemu.

11 Pamanyuma pa Ibizani, Eloni Muzebuloni ndiyo wakeruzganga Israyeli. Wakeruzga Israyeli vyaka 10. 12 Ndipo Eloni Muzebuloni wakafwa, wakasungika mu Ayijaloni mu charu cha Zebuloni.

13 Pamanyuma pake Abidoni mwana wa Hileli Mupiratoni wakeruzga Israyeli. 14 Wakaŵa na ŵana ŵanalume 40 na ŵazukuru ŵanalume 30 ndipo ŵakendanga pa mbunda 70. Iyo wakeruzga Israyeli vyaka 8. 15 Abidoni mwana wa Hileli Mupiratoni wakafwa, ndipo wakasungika mu Piratoni mu charu cha Efurayimu, mu phiri la Muamaleki.+

13 Ŵaisrayeli ŵakachitaso vinthu viheni pamaso pa Yehova,+ ndipo Yehova wakaŵapeleka mu woko la Ŵafilisiti+ vyaka 40.

2 Ndipo kukaŵa munthu wa ku Zora+ wa mbumba ya Ŵadani,+ zina lake wakaŵa Manowa.+ Muwoli wake wakaŵa chumba, wakaŵavya ŵana.+ 3 Nyengo yikati yajumphapo, mungelo wa Yehova wakawonekera kwa mwanakazi, wakati kwa iyo: “Wona, ndiwe chumba ndipo ulije ŵana. Kweni uŵenge na nthumbo na kubaba mwana mwanalume.+ 4 Sono chenjera, ungamwanga yayi vinyo panji chilichose chakuloŵezga,+ ndipo ungaryanga chara chinthu chilichose icho ntchakufipirwa.+ 5 Wona, uŵenge na nthumbo na kubaba mwana mwanalume. Chakumetera chingakhwaskanga chara ku mutu wake+ chifukwa mwana uyo wazamuŵa Munaziri wa Chiuta kwamba waka pa kubabika kwake.* Ndiyo wazamudangilira pa kuponoska Israyeli mu woko la Ŵafilisiti.”+

6 Penepapo mwanakazi wakaluta na kuphalira mfumu wake kuti: “Munthu wa Chiuta waunenesko wangwiza kwa ine, ndipo kawonekero kake kanguŵa nga nkha mungelo wa Chiuta waunenesko. Wanguŵa wakofya chomene. Nangumufumba chara uko wafuma, ndipo nayo wanguniphalira yayi zina lake.+ 7 Kweni wanguti kwa ine: ‘Wona, uŵenge na nthumbo na kubaba mwana mwanalume. Sono ungamwanga chara vinyo panji chilichose chakuloŵezga, ndipo ungaryanga chara chilichose icho ntchakufipirwa, chifukwa mwana uyo, wazamuŵa Munaziri wa Chiuta kwamba pa kubabika kwake* m’paka nyifwa yake.’”

8 Manowa wakaŵeyelera Yehova, wakati: “Phepani Yehova. Naŵeya, munthu wa Chiuta waunenesko uyo mwangumutuma wizeso kuti wazakatisambizge ivyo tikwenera kuzakachita na mwana uyo wababikenge.” 9 Ntheura Chiuta waunenesko wakamupulika Manowa, ndipo mungelo wa Chiuta waunenesko wakizaso kwa mwanakazi apo wakakhala pasi mu munda. Mfumu wake Manowa wakaŵa nayo chara. 10 Mwanakazi yura wakachimbira na kukaphalira mfumu wake kuti: “Wonani, munthu uyo wakiza kwa ine zuŵa lira wawonekeraso kwa ine.”+

11 Manowa wakawuka na kuluta na muwoli wake. Wakiza kwa munthu yura, wakati kwa iyo: “Kasi ndiwe ukayowoya na muwoli wane?” Iyo wakati: “Enya, ndine.” 12 Manowa wakati: “Mazgu ghako ghafiskike. Kasi umoyo wa mwana uyo uzamuŵa wuli, ndipo wazamuchita mulimo wuli?”+ 13 Ntheura mungelo wa Yehova wakati kwa Manowa: “Muwoli wako wajipature ku chilichose icho nkhamuphalira.+ 14 Wangaryanga chara chilichose chakufuma ku mpheska, wangamwanga chara vinyo panji chilichose chakuloŵezga.+ Wangaryanga chara chilichose icho ntchakufipirwa.+ Wasunge vyose ivyo nili kumuphalira.”

15 Manowa wakati kwa mungelo wa Yehova: “Naŵeya, khalani dankha, timunozgerani kana ka mbuzi.”+ 16 Kweni mungelo wa Yehova wakati kwa Manowa: “Nanga ningakhala, niryenge yayi chakurya chako, kweni usange ukukhumba kupeleka sembe yakotcha kwa Yehova, ungapeleka.” Manowa wakamanya yayi kuti munthu yura wakaŵa mungelo wa Yehova. 17 Penepapo Manowa wakati kwa mungelo wa Yehova: “Kasi zina lako ndiwe njani,+ mwakuti tizakakuchindike para mazgu ghako ghafiskika?” 18 Kweni mungelo wa Yehova wakati: “Ukufumbirachi zina lane, pakuti ndakuzizwiska?”

19 Manowa wakatora kana ka mbuzi na sembe ya vyamuminda, wakavipeleka kwa Yehova pa libwe. Ndipo Chiuta wakachitanga vyakuzizwiska uku Manowa na muwoli wake ŵakuwona. 20 Apo dimi la moto likakweranga kuchanya kufuma pa jotchero, mungelo wa Yehova wakakwera mu dimi la moto kufuma pa jotchero. Manowa na muwoli wake ŵakawonanga. Nyengo yeneyiyo, ŵakawa pasi kavunama. 21 Mungelo wa Yehova wakawonekaso yayi kwa Manowa na muwoli wake. Penepapo Manowa wakamanya kuti wakaŵa mungelo wa Yehova.+ 22 Ntheura Manowa wakati kwa muwoli wake: “Tifwenge nadi, chifukwa tawona Chiuta.”+ 23 Kweni muwoli wake wakati: “Yehova wakhumbenge kutikoma mphanyi wapokelera yayi sembe yakotcha+ na sembe ya vyamuminda mu woko lithu. Kweniso mphanyi watilongora yayi vinthu vyose ivi panji kutiphalira vinthu vyose ivi.”

24 Nyengo yikati yajumphapo, mwanakazi wakababa mwana mwanalume na kumuthya zina lakuti Samusoni.+ Apo msepuka uyu wakakuranga, Yehova wakamutumbikanga. 25 Pamanyuma, mzimu wa Yehova ukamba kugwira ntchito pa iyo+ mu Mahane-dani,+ pakati pa Zora na Eshitawoli.+

14 Penepapo Samusoni wakakhilira ku Timuna, ndipo mu Timuna wakawona mwanakazi Mufilisiti.* 2 Ntheura wakakwera na kuphalira awiske na anyina kuti: “Mu Timuna nawona mwanakazi Mufilisiti uyo wanitora mtima. Nkhukhumba kuti mukanitolere wazakaŵe muwoli wane.” 3 Kweni awiske na anyina ŵakati kwa iyo: “Kasi ungasanga yayi mwanakazi pakati pa ŵabali ŵako na pa ŵanthu ŵakwithu?+ Mbwe uchite kukatora mwanakazi ku Ŵafilisiti ŵambura kukotoleka?” Kweni Samusoni wakati kwa wiske: “Mukanitolere mwanakazi uyu, chifukwa ndiyo wakuniyana.”* 4 Awiske na anyina ŵakamanya yayi kuti ichi chikafumira kwa Yehova, pakuti wakapenjanga nthowa yakuti wawukire Ŵafilisiti, pakuti Ŵafilisiti ndiwo ŵakawusanga Israyeli pa nyengo yira.+

5 Ntheura Samusoni wakakhilira ku Timuna pamoza na awiske na anyina. Wakati wafika mu minda ya mpheska ya ku Timuna, nkhalamu yikamulotokera. 6 Penepapo mzimu wa Yehova ukamupa nkhongono,+ wakayiphwatura na mawoko pera, nga umo munthu wangaphwatulira kana ka mbuzi. Kweni wakaŵaphalira yayi awiske na anyina ivyo wakachita. 7 Samusoni wati wakhira, wakayowoya na mwanakazi. Ndipo wakamuwona kuti ndiyo wakumuyana nipera.+

8 Pamanyuma, apo wakalutaso kuti wakatolere mwanakazi ku nyumba,+ wakapatuka kuti wakawone nkhalamu iyo wakakoma. Ndipo wakasanga kuti mu chitanda cha nkhalamu muli mulembwera wa njuchi na uchi. 9 Ntheura wakapakurapo uchi na kuyegha mu mawoko ghake, wakaryanga uku wakwenda. Wakati wafika apo pakaŵa awiske na anyina, nawo wakaŵapako. Kweni wakaŵaphalira yayi kuti uchi wura wakawupakura mu chitanda cha nkhalamu.

10 Awiske ŵakakhilira kwa mwanakazi, ndipo Samusoni wakanozga chiphikiro kwenekura, pakuti ndimo kale ŵanyamata ŵakachitiranga. 11 Ŵakati ŵamuwona, ŵakamutolera ŵanyamata 30 kuti ŵaŵe nayo. 12 Samusoni wakati kwa iwo: “Lekani nimuphalirani ntharika. Usange mu mazuŵa 7 mwayisanda na kuniphalira zgoro, nimupaninge malaya ghamukati 30 gha salu yiwemi na vyakuvwara vyakusinthira 30. 13 Kweni para mwatondeka kuniphalira zgoro, imwe munipe malaya ghamukati 30 na vyakuvwara vyakusinthira 30.” Iwo ŵakati: “Tiphalira ntharika yako, tiyipulike.” 14 Wakati kwa iwo:

Kwa mazuŵa ghatatu ŵakatondeka kumanya zgoro la ntharika iyi. 15 Pa zuŵa lachinayi ŵakati kwa muwoli wa Samusoni: “Nyengelera mfumu wako+ kuti watiphalire zgoro la ntharika yake. Para apo cha, tikotchenge iwe na nyumba ya awuso. Kasi mukatichemera kuzakatipoka katundu withu?” 16 Ntheura muwoli wa Samusoni wakamba kumulilira pa singo, wakati: “Ukunitinkha, ukunitemwa yayi.+ Ukaphalira ŵanthu ŵakwithu ntharika, kweni ine undaniphalire zgoro lake.” Iyo wakati kwa muwoli wake: “Adada na amama nindaŵaphalire, mbwenu niphalire iwe?” 17 Wakalutilira kumulilira mazuŵa ghose agho ghakakhalako gha chiphikiro cha mazuŵa 7. Paumaliro, pa zuŵa la 7 wakamuphalira zgoro chifukwa wakamukoserezganga. Penepapo mwanakazi yura wakaphalira zgoro la ntharika+ ŵanthu ŵakwake. 18 Ntheura pa zuŵa la 7, pambere dazi lindanjire,* ŵanthu ŵa mu msumba ŵakati kwa iyo:

Iyo wakaŵazgora kuti:

19 Mzimu wa Yehova ukamupa nkhongono,+ wakakhilira ku Ashikeloni+ na kukomako ŵanalume 30. Wakatora malaya ghawo na kupeleka ku awo ŵakayowoya zgoro la ntharika+ yake. Wakakwiya chomene apo wakakweranga ku nyumba ya wiske.

20 Muwoli wa Samusoni+ wakapelekeka kwa yumoza wa ŵanyamata awo ŵakaŵa nayo.+

15 Nyengo yichoko waka yikati yajumphapo, mu nyengo ya kuvuna tirigu, Samusoni wakaluta kukawona muwoli wake. Wakayegha kana ka mbuzi. Wakati: “Nkhukhumba nkhagone na muwoli wane mu chipinda.” Kweni wiske wa mwanakazi wakamukanira. 2 Wakati: “Nkhaghanaghananga kuti: ‘Ukumutinkha nadi.’+ Ntheura nili kumupeleka kwa munyamata munyako.+ Asi munung’una wake ngwakutowa chomene kuluska iyo? Umutore mu malo mwa iyo.” 3 Kweni Samusoni wakati kwa iwo: “Sono pera Ŵafilisiti ŵanganipa mulandu yayi para naŵapweteka.”

4 Ntheura Samusoni wakaluta na kukakora ŵakambwe 300. Wakatora vyenje, wakakakilira pamoza michira ya ŵakambwe ŵaŵiriŵaŵiri, na kuŵika chenje pakati pa michira yira. 5 Wakakozga moto ku vyenje na kuchimbizgira ŵakambwe ŵara mu minda ya tirigu ya Ŵafilisiti. Wakawotcha na moto vyose ivyo vikaŵamo, kwamba mphundwe* na tirigu wambura kusenga,* kweniso mpheska na maolive.

6 Ŵafilisiti ŵakafumba kuti: “Ni njani wachita ichi?” Ŵanthu ŵakati: “Ni Samusoni mukweni wa Mutimuna, wachita nthena chifukwa chakuti Mutimuna wali kumupoka mwanakazi na kumupeleka kwa munyamata munyake.”+ Ŵakati ŵapulika nthena, Ŵafilisiti ŵakanyamuka, ŵakawotcha mwanakazi na wiske.+ 7 Samusoni wakati kwa iwo: “Usange ndimo mukuchitira, mbwenu nilekenge yayi m’paka niwezgere nduzga pa imwe.”+ 8 Penepapo wakaŵakoma yumoza na yumoza* na kukoma kukuru. Pamanyuma wakakhira na kukhala mu mphanji ya jalawe la Etamu.

9 Ŵafilisiti ŵakiza na kuzenga msasa mu Yuda, ndipo ŵakasakaza mu Lehi.+ 10 Ŵanthu ŵa kwa Yuda ŵakati: “Kasi mwizirachi kuzakatiwukira?” Iwo ŵakati: “Tiza kuzakakora* Samusoni, kuti timuchitire ivyo watichitira.” 11 Ntheura ŵanalume ŵa Yuda 3,000 ŵakakhilira ku mphanji ya jalawe la Etamu, ŵakati kwa Samusoni: “Kasi ukumanya yayi kuti Ŵafilisiti ndiwo ŵakutiwusa?+ Kasi watichitirachi nthena?” Iyo wakati: “Ine naŵachitira umo iwo ŵakachitira kwa ine.” 12 Kweni ŵakati kwa iyo: “Tiza kuzakakukora* kuti tikakupeleke ku Ŵafilisiti.” Penepapo Samusoni wakati: “Lapani kwa ine kuti munipwetekenge ndimwe yayi.” 13 Iwo ŵakati: “Yayi, ise tikukakenge waka na kukupeleka kwa iwo, tikukomenge yayi.”

Ntheura ŵakamukaka na vingwe viphya viŵiri na kumufumiska mu jalawe. 14 Wakati wafika ku Lehi, Ŵafilisiti ŵakachemerezga mwakukondwa ŵakati ŵakumana nayo. Nyengo yeneyiyo mzimu wa Yehova ukamupa nkhongono,+ ndipo vingwe ivyo ŵakamukakira mu mawoko vikaŵa nga ni wuzi uwo waphya na moto, vikalakatika waka mu mawoko ghake.+ 15 Wakasanga chiwangwa chiphya cha miskati* ya mbunda yanalume. Wakachitora na kukomera ŵanalume 1,000.+ 16 Samusoni wakati:

“Na chiwangwa cha miskati ya mbunda, nalundika chiwunjiko chimoza, viwunjiko viŵiri.

Na chiwangwa cha miskati ya mbunda nakoma ŵanthu 1,000.”+

17 Wakati wamara kuyowoya, wakataya chiwangwa chira, ndipo wakathya malo ghara Ramati-lehi.*+ 18 Penepapo nyota yikamukoma chomene, ndipo wakachema Yehova, wakati: “Ndimwe mwapeleka chiponosko chikuru ichi mu woko la muteŵeti winu. Kweni kasi sono nichite kufwa na nyota na kuwira mu mawoko gha ŵambura kukotoleka?” 19 Ntheura Chiuta wakaswa chibokoloro icho chikaŵa mu Lehi, ndipo maji ghakafuma.+ Wakati wamwa, mzimu* wake ukaweleramo ndipo wakasisipuka. Lekani wakathya malo agha zina lakuti Eni-hakore,* agho ghali mu Lehi m’paka lero.

20 Samusoni wakeruzga Israyeli mu mazuŵa gha Ŵafilisiti vyaka 20.+

16 Nyengo yinyake, Samusoni wakaluta ku Gaza, ndipo wakawonako mwanakazi muhule, wakanjira mu nyumba yake. 2 Ŵagaza ŵakaphalirika kuti: “Samusoni wiza kuno.” Ntheura ŵakamuzingilizga na kumujoŵelera usiku wose pa chipata cha msumba. Ŵakakhala waka chete usiku wose, ŵakatenge: “Para kwacha waka, timukomenge.”

3 Samusoni wakagona kwenekura m’paka usiku pakati. Sono usiku pakati wakawuka na kukora vijaro vya chipata cha msumba na mafuremu, wakavizgulira lumoza na mphingilizgo. Wakaviŵika pa viŵegha vyake, wakavinyamulira pachanya pa phiri ilo lathyana na Heburoni.

4 Pamanyuma, wakatemwa mwanakazi munyake mu Dambo la Soreki, zina lake Delila.+ 5 Sono mafumu gha Ŵafilisiti ghakiza kwa Delila, ghakati: “Umunyengelere,+ umanye icho chikumupa nkhongono zikuru nthena, kweniso umo tingamutondera kuti timukake na kumuthereska. Pa ntchito iyi, waliyose wa ise wakupenge masiliva 1,100.”

6 Pamanyuma, Delila wakati kwa Samusoni: “Niphalira uko nkhongono zako zikuru zikufuma, ndiposo icho ungakakika nacho kuti uthereskeke.” 7 Samusoni wakati: “Usange ŵanganikaka na malusinga* ghaphya 7 agho ghandawomire, niŵenge wakulopwa nga ni munthu waliyose.” 8 Ntheura mafumu gha Ŵafilisiti ghakamutolera malusinga 7 ghambura komira. Ndipo iyo wakamukaka nagho. 9 Sono iwo ŵakamujoŵelera mu chipinda chamukati, ndipo mwanakazi yura wakachemerezga kuti: “Ŵafilisiti ŵafika, Samusoni!” Penepapo wakadosora malusinga kwambura na kusuzgika yayi, nga umo wuzi ukunyakatikira para wakhwaska moto.+ Apo nkhongono zake zikufuma pakamanyikwa yayi.

10 Delila wakati kwa Samusoni: “Wona, wanizgora chindere* na kuniphalira utesi. Sono naŵeya, niphalira icho ŵangakukakira.” 11 Wakati kwa iyo: “Usange ŵanganikaka na vingwe viphya ivyo vindagwirepo ntchito, niŵenge wakulopwa nga ni munthu waliyose.” 12 Ntheura Delila wakatora vingwe viphya na kumukaka navyo, ndipo wakachemerezga kuti: “Ŵafilisiti ŵafika, Samusoni!” (Nyengo yose iyi ŵakamujoŵeleranga mu chipinda chamukati.) Penepapo wakavidosora mu mawoko ghake nga ni wuzi.+

13 Delila wakati kwa Samusoni: “Uchali kunizgora chindere m’paka sono na kuniphalira mautesi.+ Niphalira icho ŵangakukaka nacho.” Iyo wakati: “Usange ungakaka pamoza mangongo* 7 gha ku mutu wane na wuzi mbwenu.” 14 Ntheura wakaghakaka pamoza na kughakakilira ku chikhomo, ndipo wakachemerezga kuti: “Ŵafilisiti ŵafika, Samusoni!” Samusoni wakawuka mu tulo na kuzgura chikhomo na wuzi wuwo.

15 Sono Delila wakati kwa iyo: “Kasi ungayowoya wuli kuti, ‘Nkhukutemwa,’+ apo mtima wako uli na ine yayi? Wanizgora chindere katatu kose aka, undaniphalire uko nkhongono zako zikuru zikufuma.”+ 16 Samusoni wakavuka kufika pakukhumba kufwa,+ chifukwa chakuti zuŵa na zuŵa Delila wakamufumbanga na kumukoserezga. 17 Paumaliro wakamujulira mtima wake, wakati: “Chakumetera chindakhwaskeko ku mutu wane, chifukwa ndine Munaziri wa Chiuta kufuma apo nkhababikira.*+ Usange ningameteka, nkhongono zifumengemo mwa ine ndipo niŵenge wakulopwa nga mbanthu ŵanyake wose.”

18 Delila wakati wawona kuti Samusoni wamujulira mtima wake, nyengo yeneyiyo wakachema mafumu gha Ŵafilisiti,+ wakati: “Sono pera zaninge, pakuti wanijulira mtima wake.” Ntheura mafumu gha Ŵafilisiti ghakiza kwa iyo, ghakayegha na ndalama wuwo. 19 Delila wakagoneka Samusoni pa makongono ghake. Wakachema munthu kuti wamete mangongo 7 ku mutu wa Samusoni. Kufuma apo, wakamba kuŵa na mazaza pa iyo, pakuti nkhongono zikafumangamo mwa iyo. 20 Sono Delila wakachemerezga kuti: “Ŵafilisiti ŵafika, Samusoni!” Wakawuka mu tulo na kuyowoya kuti: “Nifumenge nga mpha nyengo zinyake+ na kujifwatura.” Kweni wakamanya yayi kuti Yehova wamusida. 21 Ntheura Ŵafilisiti ŵakamukora na kumukolowora maso. Kufuma apo, ŵakakhilira nayo ku Gaza, ŵakamukaka na maunyoro ghaŵiri ghamkuŵa, ndipo ŵakamupa ntchito yakusira tirigu mu gadi. 22 Kweni sisi la ku mutu wake likambaso kumera wakati wameteka.+

23 Mafumu gha Ŵafilisiti ghakawungana kuti ghapeleke sembe yikuru kwa Dagoni+ chiuta wawo na kukondwera, pakuti ŵakatenge: “Chiuta withu wapeleka Samusoni mulwani withu mu woko lithu!” 24 Ŵanthu ŵakati ŵamuwona, ŵakalumba chiuta wawo kuti: “Chiuta withu wapeleka mu woko lithu mulwani uyo wakayungwiska charu chithu+ na kukoma ŵanandi ŵa ise.”+

25 Ŵakakondwa chomene mu mtima wawo, ntheura ŵakati: “Chemani Samusoni kuti wazakatisekeskepo.” Ŵakamuchema Samusoni ku gadi kuti waŵasanguluske, ŵakamuyimika pakatikati pa ntchindamiro. 26 Penepapo Samusoni wakaphalira msepuka uyo wakamukora pa woko kuti: “Leka nikhwaske ntchindamiro izo zakhozga nyumba iyi mwakuti niyegamireko.” 27 (Chikachitika ntchakuti mu nyumba yira mukazura ŵanalume na ŵanakazi. Mafumu ghose gha Ŵafilisiti ghakaŵa mwenemura. Ndipo pa mtenje pakaŵa ŵanthu pafupifupi 3,000, ŵanalume na ŵanakazi awo ŵakalaŵiliranga apo Samusoni wakaŵasekeskanga.)

28 Sono Samusoni+ wakachema kwa Yehova, wakati: “Fumu Yikuru Yehova, nikumbukani, naŵeya, apa pera, na kunikhozga,+ mwe Chiuta. Lekani niwezgere nduzga Ŵafilisiti chifukwa cha limoza mwa maso ghane ghaŵiri.”+

29 Samusoni wakakora ntchindamiro zapakatikati ziŵiri izo zikakhozga nyumba, na woko lake lamalyero wakakora ntchindamiro yimoza, lamazere nalo yinyake. 30 Samusoni wakachemerezga kuti: “Nifwire lumoza na Ŵafilisiti!” Penepapo wakatutuzga na nkhongono zake zose, ndipo nyumba yikawira mafumu na ŵanthu wose awo ŵakaŵamo.+ Ntheura ŵanthu awo wakakoma pa nyifwa yake ŵakaŵa ŵanandi chomene kuluska awo wakakoma apo wakaŵa wamoyo.+

31 Pamanyuma, ŵabali ŵake na wose ŵa mbumba ya wiske ŵakakhira na kumutolera kwake. Ŵakamutora na kumusunga pakati pa Zora+ na Eshitawoli mu dindi la Manowa+ wiske. Samusoni wakeruzga Israyeli vyaka 20.+

17 Mu chigaŵa cha mapiri cha Efurayimu+ mukaŵa munthu zina lake Mika. 2 Iyo wakayowoya na anyina kuti: “Masiliva 1,100 agho ghakatoleka kwa imwe, ndipo nkhapulika mukutemberapo nthembo, ghali na ine. Ndine nkhatora.” Anyina ŵakati: “Yehova wamutumbike mwana wane.” 3 Ntheura wakawezga masiliva 1,100 kwa anyina. Kweni anyina ŵakati: “Nituŵiskirenge Yehova siliva lakufuma mu woko lane kuti mwana wane wapangire chikozgo chakuŵaja na chikozgo chachisulo.*+ Sono nkhuwezgera kwa iwe.”

4 Wakati wawezga siliva kwa anyina, anyina ŵakatora masiliva 200, ŵakaghapeleka kwa wakufura* siliva. Iyo wakapangira chikozgo chakuŵaja na chikozgo chachisulo.* Vikaŵikika mu nyumba ya Mika. 5 Mika uyu wakaŵa na nyumba ya ŵachiuta, wakapanga efodi+ na vikozgo vya terafimu,*+ ndipo wakimika* yumoza wa ŵana ŵake kuŵa wasembe* wake.+ 6 Mu mazuŵa ghara, mukaŵavya themba mu Israyeli.+ Waliyose wakachitanga icho ntchakwenelera mu maso ghake.*+

7 Sono mu Betelehemu+ ku Yuda mukaŵa munyamata munyake uyo wakaŵa wa mbumba ya Yuda. Iyo wakaŵa Mulevi,+ ndipo wakaŵa kuti wakhalako kanyengo. 8 Munthu uyu wakafuma mu msumba wa Betelehemu mu Yuda kukapenja malo ghakukhalako. Apo wakendanga, wakafika ku chigaŵa cha mapiri cha Efurayimu ku nyumba ya Mika.+ 9 Penepapo Mika wakati kwa iyo: “Kasi wafuma nkhu?” Iyo wakati: “Ndine Mulevi wakufuma ku Betelehemu mu Yuda, ndipo nkhupenja malo ghakukhalako.” 10 Ntheura Mika wakati kwa iyo: “Ukhale na ine, uŵe dada* na wasembe wane. Nikupenge masiliva 10 pa chaka, vyakuvwara, na chakurya.” Mulevi yura wakakhala nadi. 11 Mulevi yura wakazomera kukhala na Mika, ndipo munyamata yura wakaŵa nga njumoza wa ŵana ŵake. 12 Kweniso Mika wakimika* Mulevi yura kuŵa wasembe wake,+ ndipo wakakhalanga mu nyumba ya Mika. 13 Penepapo Mika wakati: “Sono namanya kuti Yehova wanichitirenge uwemi, chifukwa Mulevi ndiyo ngwasembe wane.”

18 Mu mazuŵa ghara, mu Israyeli mukaŵavya themba.+ Ndipo mu mazuŵa ghara, fuko la Ŵadani+ likapenjanga chiharo chakuti likhalemo, chifukwa kufikira nyengo yira ŵakaŵa kuti ŵandapokere chiharo pakati pa mafuko gha Israyeli.+

2 Ŵadani ŵakatuma ŵanalume ŵankhondi kufuma mu mbumba zawo, ŵanalume ŵachikanga kufuma ku Zora na Eshitawoli,+ kuti ŵakendere charu na kuchiwoneseska. Ŵakati kwa iwo: “Lutani, mukawone charu.” Ŵakati ŵafika mu vigaŵa vya mapiri vya Efurayimu ku nyumba ya Mika,+ ŵakagona kwenekura. 3 Apo ŵakaŵa pafupi na nyumba ya Mika, ŵakamanya mazgu gha munyamata Mulevi yura. Ntheura ŵakaluta kwa iyo, ŵakati: “Kasi ukiza na njani kuno? Ukuchitako vichi kuno? Ukukhalirachi kuno?” 4 Iyo wakati: “Mika wanichitira ivi na ivi, ndipo wali kunilemba kuŵa wasembe* wake.”+ 5 Iwo ŵakati: “Tifumbira kwa Chiuta usange ulendo withu uŵenge wachandulo.” 6 Wasembe yura wakati: “Lutani mu mtende. Yehova wali namwe pa ulendo winu.”

7 Ntheura ŵanalume ŵankhondi ŵara ŵakalutilira na ulendo, ŵakafika ku Layishi.+ Ŵakawona umo ŵanthu ŵara ŵakukhalira kajidekere nga Mbasidoni. Ŵakakhalanga kwambura kufipa mtima, fwase waka,+ ndipo mu charu chira mukaŵavya munthu wankhaza wakuti waŵayuzge. Ŵakaŵa kutali chomene na Ŵasidoni, ndipo kukaŵavyaso mtundu unyake uwo ŵakenderananga nawo.

8 Ŵakati ŵawelera ku ŵabali ŵawo ku Zora na Eshitawoli,+ ŵabali ŵawo ŵakati kwa iwo: “Kasi mwenda wuli?” 9 Iwo ŵakati: “Tiyeni tilute tikaŵawukire, chifukwa tawona kuti charu chake ntchiwemi chomene. Kasi mukuchitirachi chizita? Mungaziwulikanga yayi kuluta na kukapoka charu. 10 Para mwakafika, mwamusanga ŵanthu ŵali waka fwase,+ ndipo charu ntchisani. Chiuta wachipeleka mu woko linu, ntcharu icho chikusoŵa kanthu kalikose yayi ka pa charu chapasi.”+

11 Ntheura ŵanalume 600 ŵakunozgekera nkhondo ŵa mbumba ya Ŵadani, ŵakanyamuka kufuma ku Zora na Eshitawoli.+ 12 Ŵakakwera na kuzenga msasa pa Kiriyati-yerimu+ mu Yuda. Lekani malo agha, gheneagho ghali kumanjiliro gha dazi kwa Kiriyati-yerimu ghakuchemeka Mahane-dani*+ m’paka lero. 13 Ŵakenda kufuma kura m’paka ku chigaŵa cha mapiri cha Efurayimu, ŵakafika ku nyumba ya Mika.+

14 Penepapo ŵanalume ŵankhondi awo ŵakaluta kukendera charu cha Layishi+ ŵakati ku ŵabali ŵawo: “Kasi mukumanya kuti mu nyumba izi muli efodi, vikozgo vya terafimu,* chikozgo chakuŵaja, na chikozgo chachisulo?*+ Ntheura ghanaghanani icho muchitenge.” 15 Ŵakayima penepara, ŵakaluta ku nyumba ya munyamata Mulevi yura,+ ku nyumba ya Mika na kumutawuzga. 16 Nyengo yose iyi, ŵanalume 600 ŵa kwa Dani,+ ŵakunozgekera nkhondo, ŵakimilira pa mulyango wa chipata. 17 Ŵanalume ŵankhondi awo ŵakaluta kukendera charu+ ŵakanjira mu nyumba na kutora chikozgo chakuŵaja, efodi,+ vikozgo vya terafimu,*+ na chikozgo chachisulo.*+ (Wasembe+ yura wakimilira pa mulyango wa chipata pamoza na ŵanalume 600 ŵakunozgekera nkhondo ŵara.) 18 Ŵakanjira mu nyumba ya Mika na kutora chikozgo chakuŵaja, efodi, vikozgo vya terafimu,* na chikozgo chachisulo.* Penepapo wasembe yura wakati: “Kasi mukuchitachi?” 19 Kweni iwo ŵakati: “Khala chete. Ŵika woko pa mulomo wako, ndipo ulute nase, ukaŵe dada na wasembe withu. Kasi chiwemi ni ntchi kwa iwe, chakuti uŵe wasembe pa nyumba ya munthu yumoza,+ panji kuŵa wasembe pa fuko na mbumba mu Israyeli?”+ 20 Ntheura wasembe yura wakakhorwa, ndipo wakatora efodi, vikozgo vya terafimu,* na chikozgo chakuŵaja,+ wakaluta na ŵanthu ŵara.

21 Penepapo ŵakazgoka kuti ŵalutenge, ŵakadangizga ŵana, viŵeto, na vinthu vyakuzirwa panthazi pawo. 22 Ŵakati ŵendapo kamtunda kufuma ku nyumba ya Mika, ŵanthu awo ŵakakhalanga pafupi na nyumba ya Mika ŵakawungana, ŵakalondezga Ŵadani na kuŵasanga. 23 Ŵakati ŵachemerezga, Ŵadani ŵakazgokera kwa iwo, ŵakati kwa Mika: “Kasi suzgo lako ni vichi? Mwawunganiranachi?” 24 Iyo wakati: “Mwatora ŵachiuta ŵane awo nkhapanga, ndipo mwatora na wasembe wane wuwo. Ine nakhala na vichi pera? Sono munganifumba wuli kuti, ‘Kasi suzgo lako ni vichi?’” 25 Ŵadani ŵakati: “Ungatikolomokeranga ise yayi, mzire ŵanthu ŵakali aŵa ŵakuwukire. Utayengemo umoyo wako na umoyo wa ŵamunyumba yako.” 26 Ntheura Ŵadani ŵakalutilira na ulendo wawo. Mika wakawona kuti ŵanthu ŵara ŵakaŵa ŵankhongono kuluska iyo, wakazgoka na kuwelera ku nyumba yake.

27 Ŵakati ŵatora ivyo Mika wakapanga, kweniso wasembe wake, ŵakaluta ku Layishi,+ ku ŵanthu ŵakukhala kajidekere kwambura kufipa mtima.+ Ŵakaŵatimba na lupanga na kotcha msumba na moto. 28 Pakaŵavya wakuti wawuthaske, pakuti kukaŵa kutali na Sidoni, ndipo kukaŵavyaso mtundu unyake uwo ŵakenderananga nawo. Msumba uwu ukaŵa mu dambo, ilo likaŵa la kwa Beti-rehobu.+ Pamanyuma ŵakawuzengaso msumba wura na kukhalamo. 29 Ŵakawuthya msumba wura zina lakuti Dani,+ kutolera zina la wiskewo Dani, uyo wakaŵa mwana wa Israyeli.+ Kweni msumba uwu zina lake leneko ni Layishi.+ 30 Ŵadani ŵakajiŵikira chikozgo chakuŵaja,+ ndipo Yonatani+ mwana wa Gerishomu+ mwana wa Mozesi, na ŵana ŵake ndiwo ŵakaŵa ŵasembe ŵa fuko la Ŵadani m’paka mu zuŵa ilo ŵanthu awo ŵakakhalanga mu charu ichi ŵakatolekera ku wuzga. 31 Ndipo ŵakaŵika chikozgo chakuŵaja icho Mika wakapanga, chikakhala kwenekura mazuŵa ghose agho nyumba ya Chiuta waunenesko yikaŵira ku Shilo.+

19 Mu mazuŵa ghara, mu Israyeli mukaŵavya themba.+ Kukaŵa Mulevi munyake uyo wakakhalanga mu chigaŵa chakutali cha mapiri cha Efurayimu.+ Mulevi uyu wakatora mwanakazi wa ku Betelehemu+ mu Yuda kuŵa muwoli wake. 2 Kweni mwanakazi wake wakaŵa wambura kugomezgeka kwa iyo, ndipo wakapunthuka* na kuluta ku nyumba ya wiske ku Betelehemu mu Yuda. Wakakhalako myezi yinayi. 3 Mfumu wake wakamulonda kukamunyengelera kuti wizeso. Wakanyamuka na muteŵeti wake pamoza na mbunda ziŵiri. Wakati wafika, mwanakazi wakamunjizga mu nyumba ya wiske. Awiske ŵa mwanakazi ŵakati ŵamuwona mwanalume yura ŵakasekelera chomene. 4 Ntheura awiskevyara, wiske wa mwanakazi wakamulindika kuti wakhale nawo mazuŵa ghatatu. Ŵakaryanga na kumwa, ndipo Mulevi uyu wakagonanga kwenekuko.

5 Pa zuŵa lachinayi, ŵakati ŵawuka mulenjilenji kuti ŵalutenge, awiske ŵa mwanakazi ŵakati kwa mukweni wawo: “Urye dankha kuti usange nkhongono,* ndipo ulutenge.” 6 Ntheura ŵakakhala pasi, wose ŵakarya na kumwa pamoza. Pamanyuma awiske ŵa mwanakazi ŵakati kwa munthu yura: “Naŵeya, gona usiku uno ndipo usangwe.”* 7 Mwanalume yura wakati wawuka kuti walutenge, awiskevyara ŵakamuŵeyelera ndipo wakagonaso.

8 Wakati wawuka mulenjilenji pa zuŵa lachinkhondi kuti walutenge, awiske ŵa mwanakazi ŵakati: “Urye dankha kuti usange nkhongono.”* Ŵakazinazina m’paka mise, ndipo wose ŵakaryanga. 9 Mwanalume uyu wakati wawuka kuti walutenge na mwanakazi wake, pamoza na muteŵeti wake, awiskevyara ŵakati kwa iyo: “Wona sono kwafipa kale. Nkhukuŵeya gonaso. Apa zuŵa lamara kale. Gonaso ndipo mtima wako usangwe. Namachero ungachelera na kuluta kukwako.”* 10 Kweni mwanalume yura wakakhumba chara kuti wagoneso. Ntheura wakawuka na kwenda m’paka ku Yebusi, ndiko kuti, Yerusalemu.+ Wakaŵa na mbunda ziŵiri zakwendapo pamoza na mwanakazi wake na muteŵeti wake.

11 Ŵakati ŵafika kufupi na Yebusi, zuŵa likaŵa kuti lili pafupi kunjira. Ntheura muteŵeti wakati kwa fumu yake: “Kasi tingapatukira pa msumba uwu wa Ŵayebusi kuti ndiko tigone?” 12 Kweni fumu yake yikati: “Tileke kupatukira ku msumba wa ŵanthu ŵachilendo awo Mbaisrayeli chara. Tilutilire m’paka tikafike ku Gibeya.”+ 13 Ndipo wakati kwa muteŵeti wake: “Tiye tendeskenge kuti panji tingakafika ku ghamoza mwa malo agha. Tamugona mu Gibeya panji mu Rama.”+ 14 Ŵakalutilira kwenda, ndipo dazi likamba kuŵanjilira apo ŵakaŵa pafupi na Gibeya, msumba wa Benjamini.

15 Ntheura ŵakima na kupatukira mu Gibeya kuti ŵagone mwenemumo. Ŵakati ŵanjira, ŵakakhala pasi mu luŵaza lwa msumba, kweni pakaŵavya uyo wakaŵanjizga mu nyumba yake kuti ŵagone.+ 16 Mise yeneyira, kukiza mwanalume muchekuru uyo wakafumanga ku ntchito zake ku munda. Wakaŵa wakufuma ku chigaŵa cha mapiri cha Efurayimu+ kweni pa nyengo iyi wakakhalanga mu Gibeya, ndipo wakakhalamo kanyengo kachoko waka. Ŵanthu awo ŵakakhalanga mu msumba uwu ŵakaŵa Ŵabenjamini.+ 17 Wakati walaŵiska, wakawona mulendo mu luŵaza lwa msumba. Ntheura muchekuru yura wakati: “Kasi mukuya nkhu, ndipo mwafuma nkhu?” 18 Iyo wakati: “Tafuma ku Betelehemu wa Yuda ndipo tikuya ku chigaŵa chakutali cha mapiri cha Efurayimu, ndiko nkhukwithu. Nkhaluta ku Betelehemu mu Yuda,+ ndipo nkhuluta ku nyumba ya Yehova,* kweni palije uyo waninjizga mu nyumba yake. 19 Tili na utheka na vyakurya vyakukwana vya mbunda.+ Tiliso na vingwa+ na vinyo, vya ine, mwanakazi uyu na muteŵeti withu. Vyose tili navyo.” 20 Kweni muchekuru yura wakati: “Mtende uŵe namwe. Nimupaninge vyose ivyo mukukhumbikwira. Kweni kugona mu luŵaza ndiko chara.” 21 Ntheura wakaŵanjizga mu nyumba yake na kupeleka vyakurya ku mbunda. Pamanyuma ŵakageza malundi, ndipo ŵakarya na kumwa.

22 Apo ŵakaŵa kuti ŵakukondwa, ŵanthu ŵawakawaka ŵa mu msumba ŵakazingilizga nyumba yira ndipo ŵakatimbanga pa chijaro. Ŵakayowoyanga kwa muchekuru yura, mweneko wa nyumba kuti: “Fumiskira kuno mwanalume uyo wiza mu nyumba yako, kuti tigone nayo.”+ 23 Penepapo mweneko wa nyumba wakafuma, wakati: “Yayi, ŵabali ŵane. Mungachitanga uheni uwu chara. Naŵeya, munthu uyu ni mulendo mu nyumba yane. Mungachitanga chinthu chakulengeska ichi chara. 24 Pano pali mwana wane msungwana uyo wandagonepo na mwanalume, kweniso pali mwanakazi wa munthu uyu. Lekani niŵafumiske kuti muŵalengeske, usange mukukhumba.*+ Kweni mungachitanga chara chinthu chakulengeska ichi kwa mwanalume uyu.”

25 Kweni ŵanalume ŵara ŵakakana kumupulikira, ntheura Mulevi yura wakakora mwanakazi wake+ na kumufumiskira kwa iwo. Ŵakamukolelera na kumunanga usiku wose wura m’paka ngwee. Kumatandakucha, ŵakamuleka kuti walutenge. 26 Mulenjilenji mwanakazi wakiza na kuwa pa mulyango wa nyumba iyo mukaŵa fumu yake, ndipo wakagona penepapo m’paka kukangweluka. 27 Fumu yake yikati yawuka mulenji na kujura vijaro kuti yifume na kulutizga ulendo wake, yikawona mwanakazi wagona pa mulyango wa nyumba thafya, uku mawoko ghake ghali pa chijaro. 28 Wakati kwa mwanakazi: “Wuka, tilutenge.” Kweni wakamuzgora yayi. Penepapo mwanalume yura wakamukwezga mwanakazi pa mbunda na kunyamuka kuya kukwake.

29 Wakati wafika ku nyumba yake wakatora chimayi, wakakora mwanakazi wake na kumudumura vipitika 12, wakavitumizga mu vigaŵa vyose vya Israyeli. 30 Waliyose uyo wakachiwona ichi wakati: “Chinthu chanthena ichi chindachitikepo, panji kuwonekapo kufuma pa zuŵa ilo Ŵaisrayeli ŵakafumira mu charu cha Eguputo m’paka lero. Muchighanaghanire,* mukhale pasi,+ ndipo mutiphalire chakuchita.”

20 Ŵaisrayeli wose ŵakiza, kwamba ku Dani+ m’paka ku Beyere-sheba na ku charu cha Giliyadi.+ Wumba wose ukawungana mu umoza* pamaso pa Yehova ku Mizipa.+ 2 Ntheura ŵalongozgi ŵa ŵanthu na mafuko ghose gha Israyeli ŵakimilira mu mpingo wa ŵanthu ŵa Chiuta, ŵasilikari ŵakuyegha malupanga+ 400,000 ŵakwenda pasi.

3 Ŵabenjamini ŵakapulika kuti ŵanalume ŵa Israyeli ŵakwelera ku Mizipa.

Sono ŵanalume ŵa Israyeli ŵakati: “Tiphalira, kasi chinthu chiheni ichi chikachitika wuli?”+ 4 Penepapo Mulevi,+ mfumu wa mwanakazi uyo wakakomeka, wakati: “Nkhiza ku Gibeya+ wa Benjamini pamoza na mwanakazi wane kuti tigoneko. 5 Ndipo ŵanthu awo ŵakukhala* mu Gibeya ŵakaniwukira usiku na kuzingilizga nyumba iyo tikaŵamo. Ŵakakhumbanga kukoma ine, kweni m’malo mwake, ŵakakolelera mwanakazi wane, wakafwa.+ 6 Ntheura nkhatora thupi la mwanakazi wane, nkhalidumura vipitikavipitika na kuvituma mu vigaŵa vyose vya chiharo cha Israyeli,+ chifukwa ŵakachita chinthu chakulengeska na chaukazuzi mu Israyeli. 7 Sono imwe mose, ŵanthu ŵa Israyeli yowoyanipo fundo yinu na maghanoghano ghinu.”+

8 Ntheura ŵanthu wose ŵakawuka mu umoza,* ŵakati: “Palije yumoza wa ise uyo walutenge ku hema lake panji kuwelera ku nyumba yake. 9 Ichi ndicho tichitirenge Gibeya: Tichitenge mphenduzga*+ na kuluta kukamuwukira. 10 Titorenge ŵanthu kufuma mu mafuko ghose gha Israyeli, pa ŵanthu 100 titorengepo 10, pa 1,000 titorengepo 100, kweniso pa 10,000 titorengepo 1,000 kuti ŵakatolere ŵasilikari vyakurya, mwakuti ŵakawezgere Gibeya wa Benjamini pa chinthu chakulengeska icho wachita mu Israyeli.” 11 Ntheura ŵanalume wose ŵa Israyeli ŵakawungana mu umoza,* ŵakakolerana.

12 Mafuko gha Israyeli ghakatuma ŵanthu ku ŵanalume wose ŵa fuko la Benjamini, ŵakati: “Kasi mwachitirachi chinthu chiheni nthena pakati pinu? 13 Sono pelekani ŵanthu ŵawakawaka ŵa mu Gibeya+ kuti tiŵakome na kuwuskamo uheni mu Israyeli.”+ Kweni Ŵabenjamini ŵakapulikira yayi ŵabali ŵawo, Ŵaisrayeli.

14 Penepapo Ŵabenjamini ŵakawungana ku Gibeya kufuma mu misumba kuti ŵakarwe na ŵanalume ŵa Israyeli. 15 Pa zuŵa lira Ŵabenjamini ŵakawunganya ŵanalume 26,000 ŵakuyegha malupanga kufuma mu misumba yawo, padera pa ŵanalume 700 awo ŵakasoleka mu Gibeya. 16 Pa ŵasilikari aŵa pakaŵa ŵanalume 700 ŵa woko lamazere. Waliyose wa iwo wakaponyanga libwe na chakuponyera kwambura kuwinda nanga pangaŵa pa kanthu kachoko nga ni sisi.

17 Ŵanalume ŵa Israyeli ŵakawunganya ŵankhondo 400,000 kwambura kusazgako Ŵabenjamini, ndipo waliyose wakaŵa chinkhara pa nkhondo.+ 18 Ŵakawuka na kukwelera ku Beteli kukafumba kwa Chiuta.+ Ŵaisrayeli ŵakati: “Ni njani wadangilirenge kukarwa nkhondo na Ŵabenjamini?” Yehova wakati: “Yuda ndiyo wadangilirenge.”

19 Ntheura Ŵaisrayeli ŵakawuka mulenji na kujintha msasa kwimikana na Gibeya.

20 Ŵanalume ŵa Israyeli ŵakaluta kukarwa na Benjamini. Ŵakandanda kunozgekera nkhondo kuti ŵarwe nawo pa Gibeya. 21 Ntheura Ŵabenjamini ŵakafuma mu Gibeya, ŵakakoma ŵanalume ŵa Israyeli 22,000 pa zuŵa lira. 22 Kweni ŵankhondo ŵa Israyeli ŵakakhwima mtima ndipo ŵakandandaso kunozgekera nkhondo pa malo agho ŵakaŵa pa zuŵa lakwamba. 23 Ŵaisrayeli ŵakakwera na kukalira pamaso pa Yehova m’paka namise. Ŵakafumba Yehova kuti: “Kasi tiluteso kukarwa na ŵabali ŵithu, Ŵabenjamini?”+ Yehova wakati: “Lutani mukarwe nawo.”

24 Ntheura Ŵaisrayeli ŵakasendelera kwa Ŵabenjamini zuŵa lachiŵiri. 25 Ŵabenjamini ŵakafuma mu Gibeya kukakumana nawo zuŵa lachiŵiri, ŵakakoma Ŵaisrayeli ŵanyake 18,000,+ wose ŵakunyamura malupanga. 26 Penepapo ŵanalume wose ŵa Israyeli ŵakakwelera ku Beteli. Ŵakalira na kukhala pamaso pa Yehova,+ ŵakaziŵizga kurya+ zuŵa lira m’paka namise. Ndipo ŵakapeleka sembe zakotcha+ na sembe zawenenawene+ pamaso pa Yehova. 27 Pamanyuma ŵanalume ŵa Israyeli ŵakafumba kwa Yehova,+ pakuti likasa la phangano la Chiuta waunenesko likaŵa kwenekura mu mazuŵa ghara. 28 Finehasi+ mwana wa Eliyazara, mwana wa Aroni ndiyo wakateŵeteranga* panthazi pa ilo mu mazuŵa ghara. Ŵakafumba kuti: “Kasi tiluteso kukarwa nkhondo na ŵabali ŵithu ŵanalume ŵa kwa Benjamini, panji tileke waka?”+ Yehova wakati: “Lutani, chifukwa namachero niŵapelekenge mu woko linu.” 29 Ntheura Ŵaisrayeli ŵakaŵika ŵanthu kuti ŵajoŵelere+ kuzingilizga Gibeya.

30 Ŵaisrayeli ŵakakwera kukarwa na Ŵabenjamini zuŵa lachitatu, ŵakandanda kunozgekera nkhondo na Gibeya nga umo ŵakachitira pa maulendo ghanyake ghara.+ 31 Ŵabenjamini ŵakati ŵafuma kukakumana nawo, ŵakaguzikira kutali na msumba.+ Ndipo nga umo vikaŵira pa maulendo ghanyake ghara, ŵakamba kutimba na kukoma ŵanalume ŵanyake mu misewu yikuru,+ unyake wakukwera ku Beteli ndipo unyake wa ku Gibeya. Ŵakakoma ŵanalume 30 ŵa Israyeli. 32 Ntheura Ŵabenjamini ŵakati: “Ŵakuthereskeka nga umo vikaŵira pa maulendo ghanyake.”+ Kweni Ŵaisrayeli ŵakati: “Tichimbirenge na kuŵaguzira kutali na msumba mu misewu yikuru.” 33 Ntheura ŵanalume wose ŵa Israyeli ŵakawuka mu malo ghawo na kundanda pa Baala-tamara, apo ŵanyake awo ŵakajoŵelera ŵakavundumuka kufuma apo ŵakabisama pafupi na Gibeya. 34 Ŵanalume ŵa Israyeli ŵakusoleka 10,000 ŵakiza kunthazi kwa Gibeya, ndipo nkhondo yikanunkha. Kweni Ŵabenjamini ŵakamanya yayi kuti soka likaŵa pafupi kuŵawira.

35 Yehova wakathereska Ŵabenjamini+ pamaso pa Israyeli. Ndipo pa zuŵa lira Ŵaisrayeli ŵakakoma ŵanalume 25,100 ŵa Benjamini, wose ŵakuyegha malupanga.+

36 Kweni apo Ŵaisrayeli ŵakachimbiranga kwa Benjamini, Ŵabenjamini+ ŵakawonanga nga kuti ŵanalume ŵa Israyeli ŵathereskekenge. Kweni ŵanalume ŵa Israyeli ŵakachimbiranga chifukwa ŵakagomezganga ŵanthu ŵakujoŵelera awo ŵakaŵaŵika kufupi na Gibeya. + 37 Ŵakujoŵelera ŵara ŵakachita mwaluŵiro, ŵakavundumuka kulazga ku Gibeya. Ŵakujoŵelera ŵakaparanyikana na kutimba msumba wose na lupanga.

38 Ŵanalume ŵa Israyeli ŵakapangana kuti awo ŵakajoŵelera ŵasunkhizge josi kufuma mu msumba kuŵa chimanyikwiro.

39 Ŵaisrayeli ŵakati ŵang’anamuka na kuchimbira, ŵanalume ŵa Benjamini ŵakamba kuŵatimba na kukomapo ŵanalume 30 ŵa Israyeli.+ Ŵabenjamini ŵakati: “Ŵakuthereskekaso pamaso pithu nga mpha nkhondo yakwamba.”+ 40 Kweni josi ilo likaŵa chimanyikwiro likamba kutoloka mu msumba nga ni mzati. Ŵanalume ŵa Benjamini ŵakati ŵalaŵiska kumanyuma, ŵakawona msumba wose josi tolo kukwera kuchanya. 41 Penepapo ŵanalume ŵa Israyeli ŵakazgoka, ndipo Ŵabenjamini ŵakayangazuka waka, pakuti ŵakawona kuti soka laŵasanga. 42 Ntheura ŵakachimbira ku ŵanalume ŵa Israyeli kulazga ku mapopa, kweni nkhondo yikaŵalondezga. Ŵanalume awo ŵakafumanga mu misumba nawo ŵakamba kuŵakoma. 43 Ŵakaŵazingilizga Ŵabenjamini na kuŵaskera kwambura kuleka. Ŵakaŵadyakiranga pasi kwamba panthazi pa Gibeya m’paka chakumafumiro gha dazi. 44 Paumaliro ŵanalume 18,000 ŵa Benjamini ŵakafwa, wose vinkhara vya nkhondo.+

45 Ŵanalume ŵa Benjamini ŵakazgoka na kuchimbilira ku mapopa ku jalawe la Rimoni.+ Ŵaisrayeli ŵakakomapo* ŵanalume 5,000 mu misewu ndipo ŵakalutilira kuŵaskera m’paka ku Gidomu. Ŵakakomaso ŵanalume ŵanyake 2,000. 46 Ŵabenjamini wose awo ŵakafwa pa zuŵa lira ŵakaŵa 25,000, ŵanalume ŵakunyamura malupanga,+ wose vinkhara vya nkhondo. 47 Kweni ŵanalume 600 ŵakachimbilira ku mapopa ku jalawe la Rimoni, ndipo ŵakakhala mu jalawe la Rimoni myezi yinayi.

48 Ŵaisrayeli ŵakawelera, ŵakatimba na lupanga Ŵabenjamini wose awo ŵakaŵa mu msumba, kwamba ŵanthu na nyama wuwo, wose awo ŵakakhalapo. Kweniso ŵakayiwotcha na moto misumba yose iyo yikaŵa mu nthowa.

21 Sono ŵanalume ŵa Israyeli ŵakachita chilapo ichi pa Mizipa:+ “Palije nanga njumoza wa ise uyo wapelekenge mwana wake mwanakazi kuŵa muwoli wa mwanalume wa kwa Benjamini.”+ 2 Ntheura ŵanthu ŵakiza ku Beteli,+ ŵakakhala kwenekura pamaso pa Chiuta waunenesko m’paka mise, ŵakatengeranga na kulira chomene. 3 Ŵakatenge: “A Yehova Chiuta wa Israyeli, kasi ivi vyachitikirachi mu Israyeli? Kasi fuko limoza lazgeŵerachi mu Israyeli muhanya uno?” 4 Zuŵa lakulondezgapo ŵanthu ŵakawuka mulenji na kuzenga jotchero, ŵakapeleka sembe zakotcha na sembe zawenenawene+ penepara.

5 Penepapo ŵanthu ŵa kwa Israyeli ŵakati: “Ni njani pa mafuko ghose gha Israyeli uyo wandizeko kuzakawungana pamaso pa Yehova?” Pakuti ŵakachita chilapo chikuru chakuti waliyose uyo wandize kwa Yehova pa Mizipa wakomeke kwambura kutondeka. 6 Ŵaisrayeli ŵakachita chitima na ivyo vikawira Benjamini mubali wawo. Ŵakati: “Muhanya uno fuko limoza ladumulikako kwa Israyeli. 7 Kasi tichitechi ku ŵanalume awo ŵakhalako kuti ŵaŵe na ŵawoli, pakuti tachita chilapo kwa Yehova+ kuti tipelekenge yayi ŵana ŵithu ŵasungwana kuŵa ŵawoli ŵawo?”+

8 Ŵakafumba kuti: “Kasi mbanjani pakati pa mafuko gha Israyeli awo ŵandizeko kwa Yehova pa Mizipa?”+ Sono pakaŵavya wa ku Yabeshi-giliyadi uyo wakiza ku msasa uko mpingo ukaŵa. 9 Ŵanthu ŵakati ŵapendeka, ŵakawona kuti pakaŵavya nanga njumoza wa awo ŵakukhala ku Yabeshi-giliyadi uyo wakaŵapo. 10 Ntheura wumba ukatumako ŵanalume ŵankhongono chomene, 12,000. Ukaŵalangura kuti: “Lutani, mukakome na lupanga wose awo ŵakukhala ku Yabeshi-giliyadi, ŵanakazi na ŵana wuwo.+ 11 Mukachite ivi: Mukaparanyirethu mwanalume waliyose kweniso mwanakazi waliyose uyo wali kugonapo na mwanalume.” 12 Mu ŵanthu ŵa ku Yabeshi-giliyadi ŵakasangamo ŵamwali 400 awo ŵakaŵa kuti ŵandagonepo na mwanalume. Ntheura ŵakiza nawo ku msasa ku Shilo,+ mu charu cha Kenani.

13 Penepapo wumba wose ukatuma uthenga kwa Ŵabenjamini awo ŵakaŵa mu jalawe la Rimoni+ na kuyowoya nawo vya mtende. 14 Ntheura Ŵabenjamini ŵakawerako pa nyengo yira. Ŵakaŵapa ŵanakazi ŵa ku Yabeshi-giliyadi+ awo ŵakaŵaleka ŵamoyo. Kweni ŵanakazi ŵakakwana ŵanalume wose yayi. 15 Ŵanthu chitima chikaŵakora chomene na ivyo vikawira Benjamini+ chifukwa Yehova wakaŵapatura pa mafuko gha Israyeli. 16 Ŵalara ŵa wumba ŵakati: “Kasi tichitechi kuti ŵanalume awo ŵakhalapo nawo ŵaŵe na ŵawoli, pakuti ŵanakazi wose mu Benjamini ŵali kuparanyika?” 17 Ŵakazgora kuti: “Pakwenera kuŵa chiharo cha Ŵabenjamini awo ŵapona, mwakuti fuko lileke kusisitika mu Israyeli. 18 Kweni tikuzomerezgeka chara kuŵapa ŵana ŵithu ŵanakazi kuŵa ŵawoli ŵawo chifukwa Ŵaisrayeli ŵalapa kuti: ‘Ngwakutembeka uyo wakupeleka mwanakazi kwa Benjamini.’”+

19 Penepapo ŵakati: “Wonani, kuli chiphikiro cha Yehova cha chaka na chaka ku Shilo,+ kumpoto kwa Beteli, kumafumiro gha dazi kwa nthowa iyo yikukwera kufuma ku Beteli kuya ku Shekemu na kumwera kwa Lebona.” 20 Ntheura ŵakalangura ŵanalume ŵa Benjamini kuti: “Lutani, mukajoŵelere mu minda ya mpheska. 21 Para mwakawona ŵamwali* ŵa ku Shilo ŵakwiza na kuvina, waliyose wa imwe wakavundumuke kufuma mu minda ya mpheska na kukora mwanakazi pa ŵasungwana ŵa ku Shilo na kuwelera ku charu cha Benjamini. 22 Usange ŵawiskewo ŵakwiza na kutidandawulira, tiŵaphalirenge kuti: ‘Tichitirani lusungu chifukwa cha iwo, pakuti ise tatondeka kuŵasangira waliyose wa iwo muwoli ku nkhondo,+ ndipo imwe mungapeleka yayi mwanakazi kwa iwo kwambura kuŵa na mulandu.’”+

23 Ŵanalume ŵa Benjamini ŵakachita ntheura, waliyose wakatorapo muwoli kufuma pa ŵanakazi awo ŵakavinanga. Pamanyuma ŵakawelera ku chiharo chawo, ŵakazengaso misumba yawo+ na kukhalamo.

24 Pa nyengo yira, Ŵaisrayeli ŵakaparanyikana, waliyose wakaluta ku fuko lake na ku mbumba yake. Ŵakafumako kura, waliyose wakaluta ku chiharo chake.

25 Mu mazuŵa ghara, mukaŵavya themba mu Israyeli.+ Waliyose wakachitanga icho ntchakwenelera mu maso ghake.*