KU ŴAHEBERE
1 Kale Chiuta wakayowoyanga na ŵasekuru ŵithu nyengo zinandi ndiposo munthowa zinandi kwizira mwa ntchimi.+ 2 Sono paumaliro wa mazuŵa agha, wayowoya nase kwizira mwa Mwana,+ uyo wakamwimika kuŵa muhaliri wa vinthu vyose.+ Kwizira mwa iyo Chiuta wakapanga zinyengo.*+ 3 Mwana uyu nkhuŵala kwa uchindami wa Chiuta,+ na chikozgo cheneko cha kaŵiro kake.+ Wakukhozga vinthu vyose na mazgu gha nkhongono zake. Wakati watitoweska ku zakwananga zithu,+ wakakhala pasi ku woko lamalyero la Chiuta kuchanya.+ 4 Ntheura waluska ŵangelo,+ mwakuti wahara zina lapachanya kuluska lawo.+
5 Mwachiyelezgero, ni mungelo nju uyo Chiuta wali kumuphalirapo kuti: “Iwe ndiwe Mwana wane, muhanya uno nazgoka wuso”?+ Ndiposo: “Nizamuŵa wiske, iyo wazamuŵa mwana wane”?+ 6 Kweni pakuyowoya vya nyengo iyo wazamutumiraso Mwana wake Wakwamba+ pa charu, wakuti: “Ŵangelo wose ŵa Chiuta ŵamusindamire.”*
7 Kweniso pakuyowoya vya ŵangelo, wakuti: “Wakuzgora ŵangelo ŵake kuŵa mizimu, na ŵateŵeti ŵake*+ kuŵa dimi la moto.”+ 8 Kweni pakuyowoya vya Mwana, wakuti: “Chiuta ntchitengo chako*+ muyirayira swii, ndipo ndodo ya Ufumu wako ni ndodo yaurunji.* 9 Ukatemwa urunji na kutinkha uchikanamalango. Lekani Chiuta, Chiuta wako wakakuphakazga+ mafuta gha chimwemwe chikuru kuluska ŵanyako.”+ 10 Kweniso kuti: “Pakwamba imwe Fumu, mukajintha charu chapasi, ndipo machanya ni milimo ya mawoko ghinu. 11 Kuchanya na charu chapasi vimalenge, kweni imwe mukhalilirenge. Vyose vimalenge nga ntchakuvwara. 12 Ndipo muvivungenge nga ni munjilira, nga ntchakuvwara, ndipo vizamusintha. Kweni imwe muchali umo muliri, ndipo vyaka vinu vimalengepo yayi.”+
13 Kasi ni mungelo nju uyo wali kumuphalirapo kuti: “Khala ku woko lane lamalyero m’paka niŵike ŵalwani ŵako kuŵa chakukandapo malundi ghako”?+ 14 Asi wose ni mizimu ya kuteŵetera ŵanthu,*+ iyo yikutumika kuteŵetera awo ŵazamuhara chiponosko?
2 Lekani ntchakwenelera kwa ise kuŵikako mahara chomene ku ivyo tapulika,+ kuti tileke kupatukako.+ 2 Pakuti usange mazgu agho ŵangelo+ ŵakayowoya ghakaŵa ghakugomezgeka, ndipo munthu waliyose wakwananga na wambura kupulikira wakapokera chilango kuyana na urunji,+ 3 kasi tizamupona wuli usange tikuzerezga chiponosko chikuru nthena?+ Chiponosko ichi chikamba kuyowoyeka na Fumu yithu+ ndipo awo ŵakayipulika ndiwo ŵakatisimikizgira. 4 Chiuta nayo wakachitira ukaboni na vimanyikwiro, minthondwe* na milimo yankhongono yinandi,+ ndipo wakagaŵa vyawanangwa vya mzimu utuŵa kuyana na khumbo lake.+
5 Pakuti charu chakukhalamo icho chikwiza,+ icho tikuyowoya, wali kuchiŵika pasi pa ŵangelo yayi. 6 Kweni pa malo ghanyake, kaboni munyake wakati: “Kasi munthu ni njani kuti mumukumbuke, panji mwana wa munthu kuti mumupwelelere?+ 7 Muli kumuchefya pachoko ku ŵangelo. Muli kumuvwalika uchindami na ntchindi, ndipo muli kumwimika pa milimo ya mawoko ghinu. 8 Vinthu vyose muli kuviŵika pasi pa malundi ghake.”+ Pakuti vinthu vyose vili kuŵikika pasi pa iyo,+ Chiuta wandasidepo kanthu kambura kuŵikika pasi pa iyo.+ Kuti waka sono tindambe kuwona kuti vinthu vyose vili pasi pa iyo.+ 9 Kweni tikumuwona Yesu, uyo wakakhizgika pachoko pakuyaniska na ŵangelo,+ sono wavwalikika uchindami na ntchindi chifukwa wakasuzgika m’paka nyifwa,+ mwakuti na lusungu lukuru lwa Chiuta wachete nyifwa m’malo mwa munthu waliyose.+
10 Vinthu vyose viliko chifukwa cha Chiuta ndipo viliko kwizira mwa iyo. Chiuta wakutolera ŵana ŵanandi ku uchindami,+ ndipo ntchakwenelera kuti iyo wazomerezge Mulongozgi Mulara wa chiponosko chawo+ kuŵa wakufikapo kwizira mu masuzgo.+ 11 Pakuti uyo wakutuŵiska na awo ŵakutuŵiskika+ ŵali kufuma kwa yumoza,+ lekani wakuchita soni yayi kuŵachema kuti mbabali ŵake,+ 12 apo wakuti: “Nipharazgenge zina linu ku ŵabali ŵane. Nimulumbaninge na sumu mukati mu mpingo.”+ 13 Wakuyowoyaso kuti: “Nigomezgenge iyo.”+ Wakutiso: “Wonani, ine na ŵana ŵachoko awo Yehova* wali kunipa.”+
14 Ntheura, pakuti “ŵana ŵachoko” mba ndopa na thupi, nayo wakazgoka wa ndopa na thupi,+ mwakuti kwizira mu nyifwa yake, waparanye Dyabulosi,+ uyo wakwiziska nyifwa.+ 15 Kweniso kuti wafwature* wose awo umoyo wawo wose ŵakaŵa ŵazga chifukwa cha kopa nyifwa.+ 16 Pakuti iyo wakovwira ŵangelo yayi, kweni wakovwira mphapu* ya Abrahamu.+ 17 Ntheura, iyo wakenera kuŵa nga “mbabali” ŵake mu vyose,+ mwakuti waŵe wasembe* mukuru walusungu na wakugomezgeka mu vinthu vya Chiuta. Ndiposo kuti wapeleke sembe yakuphepiskira+ zakwananga za ŵanthu.+ 18 Pakuti iyo wakasuzgika apo wakayezgekanga,+ wakumanya kuŵawovwira awo ŵakuyezgeka.+
3 Ntheura, ŵabali ŵithu ŵatuŵa, imwe muli kuchemekera* kuchanya,+ ghanaghanirani vya Yesu, mpositole na wasembe mukuru uyo tikuzomera.+ 2 Iyo wakaŵa wakugomezgeka kwa Chiuta uyo wakamwimika,+ nga umo Mozesi nayo wakaŵira mu nyumba yose ya Chiuta.+ 3 Iyo* wakwenera kuchindikika chomene+ kuluska Mozesi. Pakuti uyo wakuzenga nyumba wakuchindikika chomene kuluska nyumba iyo wazenga. 4 Nyumba yiliyose yikuzengeka na munthu, kweni uyo wakazenga vinthu vyose ni Chiuta. 5 Mozesi wakaŵa wakugomezgeka, pakuŵa muteŵeti mu nyumba yose ya Chiuta. Uteŵeti wake ukaŵa ukaboni wa vinthu ivyo vikenera kuzakayowoyeka munthazi. 6 Kweni Khristu wakaŵa wakugomezgeka pakuŵa mwana+ pa nyumba ya Chiuta. Ise tili nyumba yake,+ usange tikukoleska wanangwa withu wakuyowoya na chigomezgo icho tikunotha nacho m’paka kuumaliro.
7 Ntheura nga umo mzimu utuŵa ukuyowoyera kuti:+ “Muhanya uno, para mwapulika mazgu ghake, 8 munganonopeskanga mitima yinu yayi nga umo vikaŵira apo ŵasekuru ŵinu ŵakaniŵinyiska mtima, pa zuŵa ilo ŵakaniyezga mu mapopa.+ 9 Ŵasekuru ŵinu ŵakaniyezga na kunavya, nangauli ŵakawona milimo yane vyaka 40.+ 10 Lekani nkhaseluka nawo muwiro uwu, ndipo nkhati: ‘Nyengo zose ŵakupuluka mu mitima yawo, ndipo ŵakumanya yayi nthowa zane.’ 11 Ntheura nkhakalipa na kulapa kuti: ‘Ŵanjirenge yayi mu chipumulo chane.’”+
12 Chenjerani ŵabali, kuti yumoza wa imwe waleke kuŵa na mtima uheni wambura chipulikano na kufumako kwa Chiuta wamoyo.+ 13 Kweni lutilirani kukhwimiskana zuŵa lililose, chikuru likuchemeka “Muhanya uno,”+ mwakuti paŵavye nanga njumoza wa imwe wanonopeske mtima wake na nkhongono yakupusika ya kwananga. 14 Pakuti tikuŵa ŵamoza na Khristu pekha usange tikukoleska chigomezgo icho tikaŵa nacho pakwamba m’paka kuumaliro.+ 15 Malemba ghakuti: “Muhanya uno, para mwapulika mazgu ghake, munganonopeskanga mitima yinu yayi nga umo vikaŵira apo ŵasekuru ŵinu ŵakaniŵinyiska mtima.”+
16 Kasi mbanjani awo ŵakapulika na kumuŵinyiska mtima? Asi ni wose awo ŵakafuma mu Eguputo pasi pa Mozesi?+ 17 Kweniso, kasi Chiuta wakaseluka na anjani vyaka 40?+ Asi ni awo ŵakananga, awo vitanda vyawo vikawira mu mapopa?+ 18 Kasi mbanjani awo wakaŵalapira kuti ŵanjirenge yayi mu chipumulo chake? Asi ni awo ŵakaleka kupulikira? 19 Ntheura tikuwona kuti ŵakanjiramo yayi chifukwa ŵakaŵavya chipulikano.+
4 Ntheura, pakuti layizgo lakuti tinjire mu chipumulo chake lichalipo, tiyeni tiŵe maso* kuti munyake pakati pinu waleke kuŵa wakupeleŵera.+ 2 Pakuti makani ghawemi ghali kupharazgika na kwa ise wuwo,+ nga umo ghakapharazgikira kwa iwo. Kweni mazgu agho ŵakapulika ŵakasanga nagho chandulo yayi, chifukwa ŵakatondeka kuŵa na chipulikano chakuyana na awo ŵakapulikira. 3 Pakuti ise tili na chipulikano tikunjira mu chipumulo, nga umo iyo wali kuyowoyera kuti: “Ntheura nkhakalipa na kulapa kuti: ‘Ŵanjirenge yayi mu chipumulo chane,’”+ nangauli wakamara milimo yake kufuma apo charu chikambira.+ 4 Pakuti pa malo ghanyake wali kuyowoya vya zuŵa la 7 kuti: “Chiuta wakapumura ku milimo yake yose pa zuŵa la 7.”+ 5 Apa napo wakuti: “Ŵanjirenge yayi mu chipumulo chane.”+
6 Awo makani ghawemi ghakamba kupharazgika kwa iwo ŵakatondeka kunjiramo chifukwa cha kuleka kupulikira. Kweni mwaŵi uchalipo wakuti ŵanyake ŵanjiremo.+ 7 Ntheura wali kutemaso zuŵa, wakayowoya mu salimo la Davide pakati pajumpha nyengo yitali kuti: “Muhanya uno,” nga umo vyayowoyekera pachanya kuti: “Muhanya uno, para mwapulika mazgu ghake, munganonopeskanga mitima yinu yayi.”+ 8 Pakuti Joshuwa+ waŵenge kuti wakaŵalongozgera ku malo gha chipumulo, mphanyi pamanyuma Chiuta wakayowoyaso vya zuŵa linyake yayi. 9 Ntheura, chakhalako chipumulo cha sabata ku ŵanthu ŵa Chiuta.+ 10 Pakuti munthu uyo wanjira mu chipumulo cha Chiuta, wapumuraso ku milimo yake, nga umo Chiuta wakapumulira ku milimo yake.+
11 Ntheura tiyeni tilimbikire chomene kuti tinjire mu chipumulo ichi, mwakuti paŵavye munthu waleke kupulikira nga umo ŵasekuru ŵithu ŵakachitira mu mapopa.+ 12 Pakuti mazgu gha Chiuta ngamoyo na ghankhongono,+ ngakuthwa kuluska lupanga lwa wuyi kosekose,+ ghakugwaza m’paka kupatura umoyo na mzimu, mafindo na mongo,* ndipo ghakumanya ivyo mtima ukughanaghana na kukhumba. 13 Kulije chilengiwa icho ntchakubisika pamaso pake,+ kweni vinthu vyose vili pakweru ndipo vikuwoneka pamaso pa uyo wazamutifumba.+
14 Ntheura pakuti tili na wasembe mukuru uyo wali kukwera kuchanya, Yesu Mwana wa Chiuta,+ tiyeni tikoleske na kupharazga pakweru chipulikano icho tili nacho mwa iyo.+ 15 Pakuti wasembe mukuru uyo tili nayo wangaleka yayi kutichitira chitima pa kulopwa kwithu,+ chifukwa nayo wakayezgeka mu vyose nga ndise, kweni wakanangapo yayi.+ 16 Na wanangwa wa kuyowoya,+ tiyeni tisendelere ku chitengo cha* uyo wali na lusungu lukuru mwakuti tipokere lusungu na kusanga lusungu lukuru kuti vitovwire pa nyengo yakwenelera.
5 Wasembe mukuru waliyose uyo wakutoleka mu ŵanthu, wakwimikika m’malo mwa iwo pa vinthu vya Chiuta+ kuti wapelekenge vyawanangwa na sembe chifukwa cha zakwananga.+ 2 Iyo wakuŵachitira chiwuravi ŵanthu ŵambura kumanya kanthu na ŵakwananga,* pakuti nayo wakulimbana na kulopwa kwake. 3 Lekani wakupeleka sembe ya zakwananga zake nga umo wakupelekera ya zakwananga za ŵanthu wose.+
4 Munthu wakupika ntchindi izi mu khumbo lake yayi, kweni wakuzipokera pekha para wachemeka na Chiuta, nga umo vikaŵira na Aroni.+ 5 Khristu nayo wakajichindika yekha yayi+ pakuŵa wasembe mukuru, kweni wakachindikika na uyo wakayowoya nayo kuti: “Iwe ndiwe Mwana wane, muhanya uno nazgoka wuso.”+ 6 Kweniso nga umo wakayowoyera pa malo ghanyake kuti: “Ndiwe wasembe muyirayira nga umo vikaŵira na Melekizedeki.”+
7 Mu umoyo wake wa pa charu chapasi,* Khristu wakaŵeyelera na kulomba, pamoza na kulira chomene na masozi,+ kwa Uyo wakaŵa na nkhongono zakumuponoska ku nyifwa, ndipo wakapulikikwa chifukwa cha kopa Chiuta. 8 Nangauli wakaŵa mwana, wakasambira kupulikira kwizira mu vinthu ivyo wakasuzgika navyo.+ 9 Wakati wazgoka wakufikapo,+ wakaŵa na mulimo wa kuŵapa chiponosko chamuyirayira wose awo ŵakumupulikira.+ 10 Vili nthena chifukwa wali kusoleka na Chiuta kuŵa wasembe mukuru nga umo vikaŵira na Melekizedeki.+
11 Tili na vinandi vyakuti tiyowoye vya iyo, ndipo ntchakusuzga kuvilongosora, chifukwa mukupulika luŵiro yayi. 12 Nangauli pasono* mukwenera kuŵa ŵasambizgi, mukukhumbikwiraso munthu kuti wamusambizgani kufuma pakwamba vinthu vyakwambilira+ vya mazgu ghakupatulika gha Chiuta. Mwazgokaso nga ni awo ŵakukhumbikwira mkaka, chakurya chakukhoma yayi. 13 Pakuti waliyose uyo wakulutilira kumwa mkaka, wandamanye mazgu gha urunji, chifukwa ni mwana muchoko.+ 14 Kweni chakurya chakukhoma ntcha ŵanthu ŵakukhwima, awo ŵali kuzgoŵezga nkhongono zawo zakamanyiro* kupambaniska pakati pa chiwemi na chiheni.
6 Sono pakuti tamara kusambira chisambizgo chakwambilira+ cha Khristu, tiyeni tilimbikire kuti tiŵe ŵakukhwima.+ Tileke kwambaso pakwamba, ndiko kuti, kusambiraso vya kung’anamuka mtima ku milimo yakufwa, na chipulikano mwa Chiuta, 2 kusambira vya ubatizo, kuŵika mawoko pa ŵanthu,+ kuwuka kwa ŵakufwa,+ na cheruzgo chamuyirayira. 3 Ichi tichitenge nadi, usange Chiuta wazomerezga.
4 Ŵanthu awo ŵakangweluskika kale,+ ndipo ŵali kuchetako chawanangwa chakuchanya na kupokako mzimu utuŵa, 5 awo ŵali kuchetako mazgu ghawemi gha Chiuta na nkhongono za nyengo iyo yikwiza,* 6 sono ŵali kupatukako.+ Ŵanthu aŵa ntchakusuzga kuŵawuskaso kuti ŵang’anamuke mtima, chifukwa ŵakhomaso Mwana wa Chiuta pa khuni na kumulengeska pa wumba.+ 7 Charu chikupokera thumbiko kwa Chiuta para chikumwa maji gha vula iyo yikuwa kanandi waka, ndipo chikumezga vyakumera ivyo vikovwira awo ŵakuchilima. 8 Kweni para charu chamezga minga na nthura, chikulekeka ndipo chikuŵa pafupi kutembeka, paumaliro chikuwotcheka.
9 Kweni imwe ŵakutemweka, nangauli tikuyowoya nthena, tikukhorwa na vinthu viwemi, vinthu vya chiponosko. 10 Chiuta ngwambura urunji yayi kuti waluwe mulimo winu na chitemwa icho mukalongora ku zina lake+ pakuteŵetera ŵatuŵa ndipo mukulutilira kuŵateŵetera. 11 Tikukhumba kuti waliyose wa imwe walutilire kulimbikira mwakuti muŵe ŵakukhorwa chomene na chigomezgo chinu+ m’paka paumaliro.+ 12 Muchitenge nthena mwakuti muleke kuŵa ŵachizita,+ kweni muyezgenge awo ŵakuhara malayizgo chifukwa ŵali na chipulikano ndiposo mbakuzikira.
13 Apo Chiuta wakapelekanga layizgo lake kwa Abrahamu, wakalapa mwa iyo yekha, pakuti pakaŵavya munyake mukuru wakuluska iyo kuti walape mwa iyo,+ 14 wakati: “Nikutumbikenge nadi ndipo nizamukwandaniska nadi.”+ 15 Ntheura Abrahamu wakati walongora kuzikira, wakapokera layizgo ili. 16 Pakuti ŵanthu ŵakulapa mwa uyo ni mukuru kwa iwo, ndipo chilapo chawo chikumazga mphindano yiliyose, pakuti kwa iwo ntchakukhozgera dango.+ 17 Mwakuyana waka, Chiuta pakukhumba kuŵalongora makora ŵahaliri ŵa layizgo+ kuti khumbo* lake ndambura kusintha, wakalikhozga* na chilapo. 18 Ivi vikaŵa nthena kuti, kwizira mu vinthu viŵiri vyambura kusintha ivyo ntchambura machitiko kuti Chiuta watete,+ ise tachimbilira mu chakubisamamo chake, tiŵe ŵakukhwima mtima chomene na kukoleska chigomezgo icho chaŵikika panthazi pithu. 19 Chigomezgo icho tili nacho+ chili nga ni nyanguru wa umoyo withu, ntchanadi na chakukhora, ndipo chikunjira mukati mwa katani,+ 20 umo Yesu,+ mudangiliri withu wali kunjira m’malo mwa ise, uyo wazgoka wasembe mukuru nga ni Melekizedeki ndipo waŵenge wasembe muyirayira.+
7 Pakuti Melekizedeki uyu, themba la Salemu, wasembe wa Chiuta Wapachanya Nkhanira, wakakumana na Abrahamu apo wakafumanga kukakoma mathemba ndipo wakamutumbika.+ 2 Abrahamu wakamupa* chakhumi pa vinthu vyose. Chakwamba zina la Melekizedeki likung’anamura kuti, “Themba la Urunji.” Kweniso, iyo ni themba la Salemu, kung’anamura kuti, “Themba la Mtende.” 3 Awiske na anyina ŵakumanyikwa yayi, ndipo palije awo ŵakumanya mukoka wake, panji awo ŵakumanya zuŵa ilo wakababikira na ilo wakafwira, kweni wakulutilira kuŵa wasembe muyirayira, chifukwa wakaŵa nga ni Mwana wa Chiuta.+
4 Wonani umo munthu uyu wakaŵira mukuru, uyo Abrahamu, mutu wa mbumba,* wakamupa chakhumi pa viwemi chomene ivyo wakapoka ku nkhondo.+ 5 Dango likuti ŵana ŵa Levi+ awo ŵakupokera mulimo wawo wa usembe ŵali na dango lakuti ŵapokenge chakhumi ku ŵanthu,+ ndiko kuti, ku ŵabali ŵawo, nangauli aŵa mbana ŵa* Abrahamu. 6 Kweni munthu uyu, uyo wakaŵa wa fuko la Levi yayi, wakapoka chakhumi kwa Abrahamu, ndipo wakatumbika uyo wakaŵa na malayizgo.+ 7 Sono palije uyo wangasuska kuti muchoko wakutumbikika na mukuru. 8 Ndipo kunyake, ŵanthu awo ŵakufwa ndiwo ŵakupokera vyakhumi, kweni kunyake uyo wakupokera ni uyo lemba likumupanikizgira kuti ngwamoyo.+ 9 Tingayowoyaso kuti nanga ni Levi, uyo wakupokera vyakhumi, nayo wakapeleka vyakhumi kwizira mwa Abrahamu. 10 Pakuti wakaŵa wachali mu chiwuno cha sekuru wake apo Melekizedeki wakakumananga nayo.+
11 Kuŵenge kuti ŵanthu ŵakuŵa ŵakufikapo kwizira mu usembe wa Levi+ (pakuti ukaŵa chigaŵa cha Dango ilo likapelekeka ku ŵanthu), kasi mphanyi pakakhumbikwangaso wasembe munyake wakuyana na Melekizedeki,+ uyo wakupambana na Aroni? 12 Pakuti usembe ukusintha, ntchakweneleraso kusintha Dango.+ 13 Munthu uyo vinthu ivi vikumuyowoyekera wakafuma mu fuko linyake, ilo mundafumepo munthu wakuteŵetera pa jotchero.+ 14 Chifukwa tikumanya kuti Fumu yithu yili kufuma mu fuko la Yuda,+ kweni Mozesi wakayowoyapo yayi kuti ŵasembe ŵafumenge mu fuko ili.
15 Sono fundo iyi yikupulikikwa makora chomene para pakuwuka wasembe munyake+ nga ni Melekizedeki,+ 16 uyo wazgoka wasembe, kuyana na dango ilo likuthemba pa vinthu vya mu charu yayi, kweni kuyana na nkhongono za umoyo wambura kuparanyika.+ 17 Pakuti Malemba ghakumuchitira ukaboni kuti: “Ndiwe wasembe muyirayira nga umo vikaŵira na Melekizedeki.”+
18 Ntheura, dango lakwamba likuŵikika pamphepete chifukwa ndakulopwa na lakutondeka.+ 19 Palije icho Dango lili kuchizgora chakufikapo,+ kweni chigomezgo chiwemi+ ndicho chikutovwira kusendelera kwa Chiuta.+ 20 Kweniso Chiuta wakalapa kuti wamupenge Yesu usembe, 21 (pakuti pali ŵanthu awo ŵazgoka ŵasembe kwambura chilapo, kweni uyu wazgoka wasembe na chilapo cha Uyo wakamuyowoyera kuti: “Yehova* walapa chilapo, ndipo wasinthenge yayi maghanoghano, wati: ‘Ndiwe wasembe muyirayira’”),+ 22 ntheura Yesu nayo wazgoka chikholi cha phangano liwemi chomene.+ 23 Kweniso, ŵanandi ŵakachitanga kuhalirana pa usembe+ chifukwa chakuti nyifwa yikaŵakanizganga kulutilira kuŵa ŵasembe. 24 Kweni pakuti iyo wakukhalilira wamoyo muyirayira,+ usembe wake ulije ŵahaliri. 25 Ntheura wakumanya kuŵaponoska awo ŵakusendelera kwa Chiuta kwizira mwa iyo, chifukwa ngwamoyo nyengo zose ndipo wakuŵaŵeyelelera kwa Chiuta.+
26 Pakuti ntchakwenelera kwa ise kuŵa na wasembe mukuru wanthena, uyo ngwakugomezgeka, wambura mulandu, wambura kufipirwa,+ wakupatulika ku ŵakwananga, na wakukwezgeka kuluska machanya.+ 27 Iyo wakupambana na ŵasembe ŵakuru ŵara, chifukwa wakukhumbikwira kupeleka sembe zuŵa lililose yayi,+ chakwamba za kwananga kwake ndipo pamanyuma za kwananga kwa ŵanthu.+ Wakachita ichi kamoza pera apo wakajipeleka.+ 28 Pakuti Dango likwimika ŵanthu awo mbakulopwa kuŵa ŵasembe ŵakuru,+ kweni mazgu gha chilapo+ agho ghakiza pamanyuma pa Dango ghakimika Mwana, uyo wazgoka wakufikapo+ muyirayira.
8 Sono fundo yikuru pa ivyo tikuyowoya njakuti: Tili na wasembe mukuru+ uyo wakhala ku woko lamalyero la chitengo cha* Wakuchindikika kuchanya,+ 2 muteŵeti wa malo ghatuŵa+ na wa chihema chanadi, icho wakajintha ni Yehova,* munthu chara. 3 Wasembe mukuru waliyose wakwimikika kuti wapelekenge vyose viŵiri, vyawanangwa na sembe. Ntheura chikaŵa chakwenelera kuti uyu nayo waŵe na chakuti wapeleke.+ 4 Waŵenge pa charu chapasi mphanyi ngwasembe yayi,+ chifukwa ŵalipo kale ŵanthu awo ŵakupeleka vyawanangwa kuyana na Dango. 5 Ŵanthu aŵa ŵakuchita uteŵeti wakupatulika kuŵa chakuwonerapo na muzgezge+ wa vinthu vyakuchanya,+ umo vikaŵira na Mozesi. Apo Mozesi wakaŵa pafupi kuzenga chihema, wakapokera dango kufuma kwa Chiuta: Chifukwa Iyo wakuti: “Uwoneseske kuti vyose uvipange mwakulondezga chakuwonerapo icho ukalongoreka mu phiri.”+ 6 Kweni sono Yesu wapika uteŵeti uwemi chomene chifukwa ndiyoso muphemaniski+ wa phangano liwemi chomene,+ ilo lakhozgeka mwakuyana na dango pa malayizgo ghawemi.+
7 Phangano lakwamba lira liŵenge lambura kafukwa, mphanyi pakakhumbikwangaso lachiŵiri yayi.+ 8 Pakuti wakuŵasanga kafukwa ŵanthu apo wakuti: “Yehova* wakuti: ‘Wonani, mazuŵa ghakwiza, nizamuchita phangano liphya na nyumba ya Israyeli na nyumba ya Yuda. 9 Lizamuŵa nga ni phangano ilo nkhachita na ŵasekuru ŵawo chara pa zuŵa ilo nkhaŵakora pa woko kuŵafumiska mu charu cha Eguputo,+ chifukwa chakuti ŵakakhalilira chara mu phangano lane, ntheura nkhaleka kuŵapwelelera,’ wakuti Yehova.”*
10 “‘Pakuti ili ni phangano ilo nizamuchita na nyumba ya Israyeli pamanyuma pa mazuŵa agho,’ wakuti Yehova.* ‘Nizamuŵika malango mu maghanoghano ghawo na kughalemba mu mitima yawo.+ Ndipo nizamuŵa Chiuta wawo, iwo ŵazamuŵa ŵanthu ŵane.+
11 “‘Ŵazamusambizganaso yayi waliyose na mzengezgani wake panji mubali wake, kuti: “Manya Yehova!”* pakuti wose ŵazamunimanya, kwamba muchoko chomene m’paka mukuru chomene. 12 Pakuti nizamuŵachitira lusungu pa maubendezi ghawo, ndipo nizamukumbukaso yayi zakwananga zawo.’”+
13 Pakuyowoya kuti “phangano liphya” ndikuti lakwamba wakulizgora lambura ntchito.+ Ntheura ilo lazgoka lambura ntchito likuchekura, ndipo lili pafupi kumara.+
9 Ntheura phangano lakwamba likaŵa na malango gha uteŵeti wakupatulika na malo ghake ghatuŵa+ pano pasi. 2 Chifukwa pakanozgeka chipinda chakwamba cha chihema, umo mukaŵa chakuŵikapo nyali+ kweniso thebulu na vingwa vyakulongora,+ ndipo chikachemekanga “Malo Ghatuŵa.”+ 3 Kweni kuseri kwa katani yachiŵiri+ kukaŵa chipinda cha chihema chakuchemeka “Malo Ghatuŵa Chomene.”+ 4 Umu mukaŵa jonjo lagolide+ na likasa la phangano+ ilo ŵakalimata golide zingilizge.+ Mu likasa mukaŵa ndodo ya Aroni iyo yikasunda,+ malibwe ghapapati+ gha phangano, na chiŵiya chagolide icho mukaŵa mana.+ 5 Ndipo pachanya pa likasa pakaŵa ŵakerubi ŵauchindami awo ŵakasikizga chibenekelero chakuphepiskirapo.*+ Kweni sono ni nyengo yakulongosora vinthu ivi yayi.
6 Vinthu ivi vikati vyanozgeka mu nthowa iyi, nyengo zose ŵasembe ŵakanjiranga mu chipinda chakwamba cha chihema kukachita mauteŵeti ghakupatulika.+ 7 Kweni mu chipinda chachiŵiri, wasembe mukuru pera ndiyo wakanjirangamo kamoza pa chaka.+ Pakunjira wakanyamuranga ndopa,+ izo wakajipelekeranga yekha+ ndiposo chifukwa cha zakwananga za ŵanthu+ izo ŵakachita kwambura kumanya. 8 Ntheura mzimu utuŵa ukulongora makora kuti nthowa yakunjilira mu malo ghatuŵa yikaŵa kuti yindawoneke apo chihema chakwamba chikaŵapo.+ 9 Chihema ichi ntchakuwonerapo cha nyengo iyi,+ ndipo vyawanangwa na zisembe vichali kupelekeka kuyana na ndondomeko iyi.+ Kweni vinthu ivi vikutondeka kovwira munthu uyo wakuchita uteŵeti wakupatulika kuŵa na njuŵi yakufikapo.+ 10 Vikukhwaskana waka na vyakurya, vyakumwa na tumalango twakupambanapambana twakusukira vinthu.*+ Agho ni malango gha thupi,+ ndipo ghakaŵikika m’paka pa nyengo yakutemeka yakunyoloskera vinthu.
11 Kweni apo Khristu wakiza pakuŵa wasembe mukuru wa vinthu viwemi ivyo vyachitika, wakanjira mu chihema chikuru chomene na chakufikapo, chambura kupangika na mawoko, ndiko kuti, cha chilengiwa ichi yayi. 12 Wakanjira mu malo ghatuŵa na ndopa za mbuzi na tung’ombe twanalume yayi, kweni na ndopa zake.+ Wakanjira kamoza pera na kutiwombora kwamuyirayira.+ 13 Pakuti usange ndopa za mbuzi na ng’ombe zanalume+ na vyoto vya kang’ombe kanakazi vyamijika pa ŵakufipirwa, vikuŵatoweska ndipo ŵakuŵa ŵakutowa mu thupi,+ 14 kuli wuli ndopa za Khristu+ uyo wakajipeleka yekha wambura kalema kwa Chiuta kwizira mu mzimu wamuyirayira? Ndopa zake zitozgenge njuŵi zithu ku milimo yakufwa+ mwakuti tichitenge uteŵeti wakupatulika kwa Chiuta wamoyo.+
15 Ntheura lekani iyo ni muphemaniski wa phangano liphya.+ Wakazgoka muphemaniski mwakuti awo ŵali kuchemeka ŵapokere layizgo la chiharo chamuyirayira.+ Vyose ivi vyaŵa vyamachitiko chifukwa cha kufwatulika na nyifwa yake, iyo yikaŵawombora+ ku kwananga pasi pa phangano lakale. 16 Pakuti apo pali phangano, pakwenera kuchitika nyifwa ya munthu uyo wakuchita phangano. 17 Chifukwa phangano likuŵa lakukhora usange pachitika nyifwa, pakuti lilije nkhongono nyengo yose iyo munthu uyo wakuchita phangano ngwamoyo. 18 Ntheura pera, phangano lakale likambika kwambura ndopa yayi. 19 Apo Mozesi wakaphaliranga ŵanthu dango lililose ilo likaŵa mu malango, wakatoranga ndopa za tung’ombe twanalume na za mbuzi pamoza na maji na weya uswesi kweniso hisopu, ndipo wakamijiranga pa buku* na pa ŵanthu wose, 20 na kuyowoya kuti: “Izi ni ndopa za phangano ilo Chiuta wamuphalirani kuti mulisunge.”+ 21 Ndipo wakamijirangaso ndopa pa chihema na viŵiya vyose vya uteŵeti wakupatulika.+ 22 Kuyana na Dango, pafupifupi vinthu vyose vikutozgeka na ndopa,+ ndipo kwambura kuti ndopa zathiskika chigowokero palije.+
23 Ntheura, chikaŵa chakwenelera kuti vyakuwonerapo vyenecho+ vya vinthu ivyo vili kuchanya vitozgeke na vinthu ivi,+ kweni vinthu vyakuchanya vitozgeke na sembe ziwemi chomene. 24 Chifukwa Khristu wakanjira mu malo ghatuŵa ghakupangika na mawoko yayi,+ agho ghakukozgana na ghanadi,+ kweni wakanjira kuchanya kwenecho,+ kuti sono wakawonekere pamaso pa Chiuta chifukwa cha ise.+ 25 Pakuti wakajipeleka yekha kanandi waka yayi, nga umo wasembe mukuru wakanjiliranga mu malo ghatuŵa chaka chilichose+ na ndopa za nyama.* 26 Viŵenge nthena, mphanyi wakasuzgika kanandi waka kufuma apo charu chikambira. Kweni sono wajivumbura kamoza pera paumaliro wa nyengo izi* kuti wawuskeko kwananga kwizira mu sembe yake. + 27 Ndipo nga umo ŵanthu ŵakulindilira kufwa kamoza pera, pamanyuma ŵapokere cheruzgo, 28 ntheura Khristu nayo wakapelekeka kamoza pera kuyegha zakwananga za ŵanandi.+ Ndipo nyengo yachiŵiri iyo wazamuwoneka, wazamuwuskapo kwananga yayi, kweni wazamuwoneka ku awo ŵakumupenja na mtima wose kuti waŵaponoske.+
10 Dango ni muzgezge+ wa vinthu viwemi ivyo vikwiza,+ ni vinthu vyeneko yayi. Dango lingaŵazgora* ŵakufikapo yayi+ awo ŵakusendelera kwa Chiuta, nangauli nyengo zose ŵakupeleka sembe chaka na chaka. 2 Kuŵenge nthena, asi mphanyi sembe zili kuleka kupelekeka? Chifukwa awo ŵakuchita uteŵeti wakupatulika para ŵatozgeka waka, mphanyi ŵalije njuŵi yakuti mbakwananga. 3 Kweni chaka na chaka sembe izi zikuŵakumbuska kuti mbakwananga.+ 4 Pakuti vingachitika yayi kuti ndopa za ng’ombe na za mbuzi ziwuskepo zakwananga.
5 Ntheura, para iyo wakiza mu charu wakati: “‘Sembe na vyakupeleka mukavikhumba yayi, kweni mukaninozgera thupi. 6 Mukakana sembe zakotcha zamsuma na sembe za kwananga.’+ 7 Ndipo nkhati: ‘Wonani, niza (mu mupukutu* muli kulembeka vya ine) kuzakachita khumbo linu, A Chiuta.’”+ 8 Chakwamba, wakati wayowoya kuti: “Mukakhumba yayi nesi kuzomerezga sembe na vyakupeleka kweniso sembe zakotcha zamsuma na sembe za kwananga,” sembe izo zikupelekeka mwakuyana na Dango, 9 wakatiso: “Wonani, niza kuzakachita khumbo linu.”+ Iyo wakuwuskapo chakwamba na kuŵikapo chachiŵiri. 10 Kwizira mu “khumbo” ili,+ tatuŵiskika na sembe ya thupi la Yesu Khristu ilo likapelekeka kamoza pera.+
11 Kweniso, wasembe waliyose wakwimilira pa malo ghake zuŵa na zuŵa kuchita uteŵeti wakupatulika+ na kupeleka sembe zenezizo pera kanandi waka,+ izo zingawuskirapothu yayi zakwananga.+ 12 Kweni munthu uyu wakapeleka sembe yimoza pera kuti wawuskepo zakwananga muyirayira ndipo iyo wakakhala ku woko lamalyero la Chiuta.+ 13 Sono wakulindilira m’paka ŵalwani ŵake ŵaŵikike kuŵa chakukandapo malundi ghake.+ 14 Iyo wazgora awo ŵakutuŵiskika kuŵa ŵakufikapo+ muyirayira kwizira mu sembe yimoza pera. 15 Mzimu utuŵa nawo ukutichitira ukaboni, pakuti chakwamba ukuti: 16 “‘Ili ni phangano ilo nizamupangana nawo pamanyuma pa mazuŵa agho,’ wakuti Yehova.* ‘Nizamuŵika malango ghane mu mitima yawo, ndipo nizamughalemba mu maghanoghano ghawo.’”+ 17 Pamanyuma ukuti: “Ndipo nizamukumbukaso yayi zakwananga zawo na milimo yawo yiheni.”+ 18 Sono para Chiuta wagowokera zakwananga zawo palije chifukwa chakupelekeraso sembe chifukwa cha kwananga.
19 Ntheura ŵabali kwizira mu ndopa za Yesu, tili na chikanga* kwenda mu nthowa iyo yikulongozgera mu malo ghatuŵa.+ 20 Ndiyo wakatijulira nthowa yiphya na yamoyo. Ndipo wakatijulira apo wakajumpha katani,+ kung’anamura thupi lake. 21 Pakuti tili na wasembe mukuru chomene pa nyumba ya Chiuta,+ 22 tiyeni tisendelere na mitima yaunenesko na chipulikano chikuru, pakuti mitima yithu yatozgeka ku njuŵi yiheni,+ kweniso mathupi ghithu ghakugeziskika na maji ghakutowa.+ 23 Tiyeni tikoleske chigomezgo chithu icho tikuzomera pakweru ndipo tileke kusunkhunyika,+ chifukwa uyo wakalayizga ngwakugomezgeka. 24 Ndipo tiyeni tighanaghaniranenge* na kuchiskana* kuti titemwanenge na kuchita milimo yiwemi.+ 25 Tingalekanga yayi kuwungana pamoza+ nga umo ŵakuchitira ŵanyake, kweni tikhwimiskanenge,+ tichitenge vyose ivi chomene apo tikuwona zuŵa likuneng’enera.+
26 Chifukwa usange tikuchitira dala kwananga uku tamanya makora unenesko,+ palijeso sembe yinyake ya zakwananga iyo yakhalako,+ 27 kweni tilindilire waka cheruzgo chakofya ndiposo ukali wakugolera uwo uzamumyangura awo ŵakususkana na Chiuta.+ 28 Munthu waliyose uyo wayuyura Dango la Mozesi wakukomeka kwambura kumuchitira lusungu para pali ukaboni wa ŵanthu ŵaŵiri panji ŵatatu.+ 29 Kasi mukughanaghana kuti chizamuŵa chikuru wuli chilango icho chizamwenelera munthu uyo wakandilizga Mwana wa Chiuta na kuyuyura ndopa za phangano+ izo wakatuŵiskika nazo, ndiposo wakuchitira msinjiro mzimu wa lusungu lukuru?+ 30 Pakuti tikumumanya uyo wakati: “Nduzga ni zane, nizamuwezgera.” Ndiposo kuti: “Yehova* wazamweruzga ŵanthu ŵake.”+ 31 Ntchinthu chakofya kuwa mu mawoko gha Chiuta wamoyo.
32 Kweni lutilirani kukumbuka mazuŵa ghakwambilira, apo mukati mwangweluskika,+ mukazizipizga viyezgo vinandi na visuzgo. 33 Nyengo zinyake mukaŵikikanga pakweru* kuti mutombozgeke na kusuzgika, ndipo nyengo zinyake mukaŵanga pamoza na awo ŵakasuzgikanga na vinthu vyanthena. 34 Chifukwa mukafipiranga mtima awo ŵakaŵa mu jele ndipo mukazomera mwachimwemwe kupokeka vinthu vinu,+ pakumanya kuti imwe muli na chinthu chiwemi chamuyirayira.+
35 Ntheura, mungatayanga yayi chikanga chinu icho* muzamupokerapo njombe yikuru.+ 36 Chifukwa mukukhumbikwira kuzizipizga,+ mwakuti para mwachita khumbo la Chiuta, muzakapokere ivyo Chiuta walayizga. 37 Pakuti “kwakhala kanyengo kachoko,”+ ndipo “uyo wakwiza wafikenge nakuti wachedwenge yayi.”+ 38 “Kweni murunji wane waŵenge wamoyo chifukwa cha chipulikano,”+ ndipo “usange wakuwelera nyuma, nkhukondwa* nayo yayi.”+ 39 Ntheura, ise tili mtundu uwo ukuwelera nyuma kuya ku pharanyiko yayi,+ kweni mtundu uwo uli na chipulikano chakusungilira umoyo withu.
11 Chipulikano ntchilindizga chanadi cha vinthu ivyo tikugomezga,+ ukaboni wakukhorweska* wa vinthu vyenecho ivyo ni vyambura kuwoneka. 2 Pakuti ŵakaŵa na chipulikano, ŵanthu ŵa nyengo zakale ŵakaŵa na ukaboni wakuti Chiuta wakakondwa nawo.
3 Na chipulikano, tikumanya kuti nyengo zikanozgeka* na mazgu gha Chiuta, ntheura icho chikuwoneka chafuma mu vinthu vyambura kuwoneka.
4 Na chipulikano, Abelu wakapeleka kwa Chiuta sembe yakuzirwa kuluska ya Kayini.+ Kwizira mu chipulikano ichi, wakapokera ukaboni wakuti wakaŵa murunji, pakuti Chiuta wakakondwa* na vyawanangwa vyake.+ Nangauli wali kufwa, kweni wachali kuyowoya+ kwizira mu chipulikano chake.
5 Na chipulikano, Enoki+ wakasamuskika kuti waleke kuwona nyifwa, ndipo wakawoneka yayi chifukwa Chiuta wakamusamuska.+ Pakuti pambere wandasamuskike ukaboni ukapelekeka kuti wakamukondweska Chiuta. 6 Kwambura chipulikano ntchambura machitiko kumukondweska Chiuta, pakuti uyo wakusendelera kwa Chiuta wakwenera kugomezga kuti waliko ndipo wakuŵapa njombe awo ŵakumupenja na mtima wose.+
7 Na chipulikano, Nowa+ wakati wachenjezgeka na Chiuta pa vinthu ivyo vikaŵa vindawoneke,+ wakalongora kopa Chiuta ndipo wakapanga chingalaŵa+ chakuponoskeramo ŵamunyumba yake. Ndipo kwizira mu chipulikano ichi wakasuska charu,+ ntheura wakaŵa muhaliri wa urunji chifukwa cha chipulikano.
8 Na chipulikano, Abrahamu+ wakati wachemeka, wakapulikira kuluta ku malo agho wakenera kupokera nga ntchiharo. Ndipo wakaluta, nangauli wakamanyanga yayi uko wakalutanga.+ 9 Na chipulikano, iyo wakakhala nga ni mulendo mu charu cha layizgano nga ni mu charu chachilendo,+ ndipo wakakhalanga mu mahema+ pamoza na Yisake na Yakhobe, ŵahaliri ŵamoza na iyo ŵa layizgo ili.+ 10 Chifukwa wakalindiliranga msumba wa fawundeshoni yanadi, msumba uwo Chiuta wakapanga* na kuzenga.+
11 Na chipulikano, Sara nayo wakapokera nkhongono zakuŵira na nthumbo,* nangauli wakajumpha msinkhu wa kubaba,+ chifukwa wakawona kuti Chiuta uyo wakamulayizga ngwakugomezgeka. 12 Lekani kufuma mwa munthu yumoza uyo wakaŵa nga ngwakufwa,+ mukababika ŵana+ ŵanandi nga ni nyenyezi zakuchanya kweniso nga ni mchenga wa mumphepete mwa nyanja.+
13 Wose aŵa, ŵakafwira mu chipulikano, nangauli ŵakawona yayi kufiskika kwa malayizgo.+ Kweni ŵakaghawonera patali+ na kughapokelera ndipo ŵakazomera pakweru kuti ŵakaŵa ŵalendo na ŵambura kukhaliska mu charu. 14 Chifukwa awo ŵakuyowoya munthowa iyi ŵakulongora kuti ŵakupenja malo ghawo na mtima wose. 15 Kweni kuŵenge kuti ŵakakumbukanga malo agho ŵakafumako,+ mphanyi ŵakaŵa na mwaŵi wa kuwelerako. 16 Kweni sono ŵakunwekera malo ghawemi chomene, ndiko kuti, gha kuchanya. Ntheura Chiuta wakukhozgeka soni yayi na iwo, kuchemeka Chiuta wawo,+ chifukwa wali kuŵanozgera msumba.+
17 Na chipulikano, apo Abrahamu wakayezgeka,+ wakaŵa nga wapeleka kale Yisake. Abrahamu, munthu uyo wakapokera mwakukondwa malayizgo wakaŵa wakunozgeka kupeleka mwana wake yekha na yekha,+ 18 nangauli wakaphalirika kuti: “Iyo yizamuchemeka mphapu* yako yizamufuma mwa Yisake.”+ 19 Kweni wakawona kuti Chiuta wakaŵa na nkhongono kumuwuska nanga nkhu ŵakufwa. Wakamupokeleraso kufuma ku ŵakufwa, ndipo ichi chikimiranga chinthu chinyake.+
20 Na chipulikano, Yisake nayo wakatumbika Yakhobe+ na Esau+ pa vinthu ivyo vikenera kwiza.
21 Na chipulikano, apo Yakhobe wakaŵa pafupi kufwa,+ wakatumbika ŵana ŵa Yosefe yumozayumoza+ ndipo wakasopa uku wakholera pa ndodo yake.+
22 Na chipulikano, apo Yosefe wakaŵa pafupi kufwa, wakayowoya za kufuma kwa ŵana ŵa Israyeli mu Eguputo, ndipo wakapeleka ulongozgi* wakukhwaskana na viwangwa vyake.+
23 Na chipulikano, Mozesi wakati wababika, ŵapapi ŵake ŵakamubisa myezi yitatu+ chifukwa ŵakawona kuti wakaŵa mwana wakutowa+ ndipo ŵakawopa yayi dango la themba.+ 24 Na chipulikano, Mozesi wakati wakura,+ wakakana kuchemeka kuti ni mwana wa mwana mwanakazi wa Farawo.+ 25 Wakasankha kuyuzgika pamoza na ŵanthu ŵa Chiuta, m’malo mwa kusangwa na vyakukondweska vya nyengo yichoko waka vya kwananga, 26 chifukwa wakawona nthombozgo za Khristu kuŵa usambazi ukuru kuluska usambazi wa mu Eguputo, pakuti wakalaŵisiska pa njombe iyo wazamupokera. 27 Na chipulikano, wakafumamo mu Eguputo,+ kweni chifukwa cha kopa ukali wa themba yayi,+ pakuti wakalutilira kuŵa wakukhora nga wakuwona Uyo ngwambura kuwoneka.+ 28 Na chipulikano, wakachita Paska na kumija ndopa, mwakuti wakuparanya waleke kukoma* ŵana ŵawo ŵakwamba kubabika.+
29 Na chipulikano, ŵakambuka Nyanja Yiswesi nga mpha mtunda wakomira,+ kweni Ŵaeguputo pakuchita chikanga, ŵakanjirapo ndipo yikaŵamira.+
30 Na chipulikano, linga la Yeriko likawa, ŵanthu ŵakati ŵalizingilira mazuŵa 7.+ 31 Na chipulikano, Rahabi uyo wakaŵa hule, wakakomeka yayi pamoza na awo ŵakaleka kupulikira, chifukwa chakuti wakapokelera mwamtende awo ŵakatumika kukawona charu.+
32 Ndipo kasi ningayowoyaso vichi? Pakuti nyengo yinganichepera usange ningalongosora vya Gidiyoni,+ Baraki,+ Samusoni,+ Yefita,+ Davide+ kweniso Samuyeli+ na ntchimi zinyake. 33 Na chipulikano ŵakathereska maufumu,+ ŵakachita urunji, ŵakapokera malayizgo,+ ŵakajara milomo ya nkhalamu,+ 34 moto ukaŵavya nkhongono pa iwo,+ ŵakapona ku lupanga,+ apo ŵakaŵa ŵakulopwa ŵakapokera nkhongono,+ ŵakaŵa ŵankhongono mu nkhondo,+ ŵakathereska ŵalwani ŵawo.+ 35 Ŵanakazi ŵakapokelera ŵakufwa ŵawo kwizira mu chiwuka,+ kweni ŵanthu ŵanyake ŵakayuzgika chifukwa ŵakakana kufwatulika na chiwombolero chinyake, mwakuti ŵazakasange chiwuka chiwemi chomene. 36 Ŵanyake ŵakayezgeka, ŵakahoyeka na kuthyapulika, kuluska apa, ŵakakakika na simbi+ na kuponyeka mu jele.+ 37 Ŵakadinyika na malibwe,+ ŵakayezgeka, ŵakachekeka pakati, ŵakakomeka na lupanga,+ ŵakavwaranga vikumba vya mberere na vya mbuzi,+ ŵakaŵa ŵakavu, ŵakasuzgika,+ na kuyuzgika.+ 38 Ndipo charu chikaŵapata. Ŵakayingayinga mu mapopa, mu mapiri, mu zimphanji,+ na mu michembo ya charu chapasi.
39 Nangauli wose aŵa ŵakaŵa na ukaboni wakuti Chiuta wakakondwa nawo chifukwa cha chipulikano chawo, kweni ŵakawona yayi kufiskika kwa layizgo, 40 pakuti Chiuta wakawonerathu chinthu chiwemi chomene chakuti watipe,+ mwakuti iwo ŵaleke kuŵa ŵakufikapo kwambura ise.
12 Pakuti tili na bingu likuru ili la ŵakaboni ilo latizingilizga, nase tiyeni tiwuskeko uzito uliwose na kwananga uko kukutiwiska mwambura kusuzga.+ Ndipo tizizipizge pakuchimbira pa chiphalizgano icho chaŵikika panthazi pithu,+ 2 uku tikulaŵisiska kwa Yesu uyo ni Mulongozgi Mulara na Wakufiska chipulikano chithu.+ Chifukwa cha chimwemwe icho chikaŵikika panthazi pake, wakazizipizga khuni lakusuzgikirapo,* wakasulako soni, ndipo wakhala pasi ku woko lamalyero la chitengo cha* Chiuta.+ 3 Ghanaghanirani chomene uyo wazizipizga kayowoyero ka msinjiro kanthena aka ka ŵakwananga+ ako kakuŵasuska ŵekha, mwakuti muleke kuvuka na kugongowa.*+
4 Pakulimbana na kwananga uku, muchali mundalimbanepo m’paka kuthiska ndopa zinu. 5 Ndipo mwaluwirathu mazgu agho ghakupempha imwe nga ŵana, kuti: “Mwana wane, ungayuyuranga yayi chilango chakufuma kwa Yehova,* nesi kugongowa para wakukuchenya. 6 Pakuti Yehova* wakulanga awo wakuŵatemwa, nakuti wakuthyapura* waliyose uyo wamupokelera kuŵa mwana wake.”+
7 Mukukhumbikwira kuzizipizga kuti musambire.* Chiuta wakuchita namwe nga mbana ŵake.+ Chifukwa ni mwana nju uyo wakuleka kulangika na awiske?+ 8 Usange mundalangike nga umo wose ŵalangikira, ipo muli ŵana ŵapathondo, muli ŵana ŵake yayi. 9 Adada ŵithu awo ŵali kutibaba* ŵakatilanganga, ndipo tikaŵachindikanga. Asi tikwenera kujilambika chomene kwa Dada wa umoyo withu wauzimu na kuŵa ŵamoyo?+ 10 Pakuti adada ŵithu ŵakatilanganga nyengo yichoko kuyana na ivyo ŵakawonanga kuti ni viwemi, kweni Chiuta wakutilanga kuti tisange chandulo, mwakuti tipokeko utuŵa wake.+ 11 Mbunenesko kuti palije munthu uyo wakukondwa para wakupokera chilango, chikuŵa chakuŵinya.* Kweni pamanyuma chikubaba chipambi cha mtende, uwo mburunji kwa awo ŵasambirapo kanthu.
12 Ntheura, khozgani mawoko ghakulepweteka na makongono ghakuteluka.+ 13 Ndipo lutilirani kunyoloska nthowa izo malundi ghinu ghakwendamo,+ mwakuti icho ntchakupendera chileke kuguzguka mu findo, kweni chichizgike. 14 Limbikirani kuŵa pamtende na ŵanthu wose+ na kuŵa ŵatuŵa+ chifukwa usange munthu ni mutuŵa yayi wazamuwona Fumu yayi. 15 Woneseskani kuti paŵavye munthu uyo watondeka kupokera lusungu lukuru lwa Chiuta, mwakuti pakati pinu paleke kumera msisi wapoyizoni uwo ukupangiska suzgo na kufipiska ŵanandi.+ 16 Ndipo woneseskani kuti pakati pinu paŵavye muzaghali* nesi wambura kuchindika vinthu vyakupatulika, nga ni Esau, uyo wakataya wanangwa wake wa kuŵa mwana wakwamba kubabika pakusinthiska na mbale yimoza ya chakurya.+ 17 Pakuti mukumanya kuti pamanyuma pake wakakanika apo wakakhumbanga kuti wahare thumbiko. Nangauli wakayezgayezga chomene pamoza na kuthiska masozi kuti awiske ŵasinthe maghanoghano,+ kweni wakaphurapo kanthu yayi.*
18 Chifukwa imwe mundasendelere ku phiri ilo lingakhwaskika,+ ilo likugolera moto,+ ndiposo lili na bingu lifipa, chisi cha biii, na chimphepo,+ 19 kweniso kulira kwa mbata+ na kuyowoyeka kwa mazgu,+ agho pakughapulika ŵanthu ŵakapempha kuti mazgu ghanyake ghaleke kuyowoyekaso kwa iwo.+ 20 Chifukwa ŵakatondeka kuzizipizga dango lakuti: “Usange chinyama chakhwaska phiri, chidinyike na malibwe.”+ 21 Kweniso, ivyo vikawoneka vikaŵa vyakofya chomene mwakuti Mozesi wakati: “Nkhopa ndipo nkhumbwambwantha.”+ 22 Kweni imwe mwasendelera ku Phiri la Ziyoni+ na msumba wa Chiuta wamoyo, Yerusalemu wakuchanya,+ na ŵangelo ŵanandi 23 mu ungano wawo ukuru,+ na mpingo wa mwana wakwamba kubabika wa awo ŵalembeka kuchanya, na Chiuta Mweruzgi wa wose,+ na umoyo wauzimu+ wa ŵarunji awo ŵazgoreka kuŵa ŵakufikapo+ 24 na Yesu muphemaniski+ wa phangano liphya,+ ndiposo ndopa izo wakatimijira, izo zikuyowoya makora chomene kuluska ndopa za Abelu.+
25 Woneseskani kuti mukutegherezga kwa uyo wakuyowoya. Pakuti usange awo ŵakakana kutegherezga kwa uyo wakapelekanga chenjezgo la Chiuta pa charu chapasi ŵakapona yayi, kasi ise tingazakapona wuli usange tikufumako kwa uyo wakuyowoya kuchanya?+ 26 Pa nyengo yira, mazgu ghake ghakasunkhunya charu chapasi,+ kweni sono walayizga kuti: “Kamozaso nisunkhunyenge charu chapasi pera yayi, kweniso na kuchanya.”+ 27 Sono mazgu ghakuti “kamozaso” ghakulongora kuwuskikapo kwa vinthu ivyo vikusunkhunyika, vinthu ivyo vyapangika, mwakuti vinthu ivyo vikuleka kusunkhunyika vikhalilire. 28 Ntheura, pakuwona kuti tizamupokera Ufumu uwo ungasunkhunyika yayi, tiyeni tilutilire kupokera lusungu lukuru mwakuti tichite uteŵeti wakupatulika kwa Chiuta mwakuzomerezgeka, pamoza na kopa Chiuta kweniso ntchindi zikuru. 29 Pakuti Chiuta withu ni moto wakumyangura.+
13 Mulutilire kutemwa ŵabali.+ 2 Mungaluwanga yayi kupokelera ŵalendo,*+ chifukwa pakuchita nthena, ŵanyake kwambura kumanya ŵakapokelera ŵangelo.+ 3 Kumbukani awo ŵali mu jele*+ nga ni para namwe mwakakika pamoza nawo,+ ndiposo awo ŵakuyuzgika, pakuti namwe muchali mu thupi.* 4 Nthengwa yiŵenge yakuchindikika na ŵanthu wose, ndipo pakugona paŵenge pambura kufipirwa,+ chifukwa Chiuta wazamweruzga ŵazaghali* na ŵaleŵi.+ 5 Umoyo winu uŵenge wambura kutemwa ndalama,+ uku mukukhorwa na vinthu ivyo vilipo.+ Pakuti iyo wati: “Nikulekenge yayi napachoko nesi kukutaya munthowa yiliyose.”+ 6 Mwakuti tiŵenge ŵakukhwima mtima na kuyowoya kuti: “Yehova* ni movwiri wane, nopenge chara. Kasi munthu wangachitachi kwa ine?”+
7 Kumbukani awo ŵakulongozga pakati pinu,+ awo ŵakumuphalirani mazgu gha Chiuta, ndipo apo mukuwona makhaliro ghawo ghawemi, yezgani chipulikano chawo.+
8 Yesu Khristu njumoza pera, mayiro, muhanya uno na muyirayira.
9 Lekani kupuluskika na visambizgo vyakupambanapambana vyachilendo, pakuti ntchiwemi kuti mtima ukhozgeke na lusungu lukuru kuluska vyakurya,* ivyo awo ŵakutangwanika navyo ŵakusanga phindu yayi.+
10 Tili na jotchero ilo awo ŵakuchita uteŵeti wakupatulika pa chihema ŵalije mazaza kuryapo.+ 11 Pakuti nyama izo ndopa zake zikutolekera mu malo ghatuŵa na wasembe mukuru kuŵa sembe ya kwananga, zikotchekera kuwaro kwa msasa.+ 12 Ntheura, Yesu nayo wakasuzgikira kuwaro kwa chipata cha msumba+ kuti watuŵiske ŵanthu na ndopa zake.+ 13 Ipo tiyeni tilute kwa iyo kuwaro kwa msasa, tiyeghe nthombozgo izo iyo wakayegha.+ 14 Pakuti kuno tilije msumba wakukhalilira, kweni na mtima wose tikulindilira uwo ukwiza.+ 15 Kwizira mwa iyo, tiyeni tipeleke kwa Chiuta sembe ya malumbo nyengo zose,+ icho ntchipambi cha milomo yithu+ iyo yikuzomera pakweru zina lake.+ 16 Kweniso, mungaluwanga yayi kuchita uwemi na kugaŵirako ŵanyinu vinthu ivyo muli navyo,+ chifukwa Chiuta wakukondwa chomene na sembe zanthena.+
17 Pulikirani awo ŵakulongozga pakati pinu+ ndipo mujilambike kwa iwo,+ chifukwa ŵakulinda imwe* nga ni awo ŵazamupatawura,+ mwakuti ŵachite ichi na chimwemwe na kukwenyelera yayi, chifukwa mungapwetekeka.
18 Lutilirani kutilombera, pakuti tikugomezga kuti tili na njuŵi yiwemi,* ndipo tikukhumba kuŵa ŵakugomezgeka mu vinthu vyose.+ 19 Kweni nkhumuchiskani kuti mutilomberenge mwakuti nize kwa imwe mwaluŵiro.
20 Sono mphanyi Chiuta wa mtende, uyo wakawuska muliska mukuru+ wa mberere ku ŵakufwa, na ndopa za phangano lamuyirayira, Fumu yithu Yesu, 21 wamupani chinthu chiwemi chilichose kuti muchite khumbo lake. Kwizira mwa Yesu Khristu wakutichiska kuti tichite icho chikumukondweska. Chiuta wachindikike muyirayira swii. Ameni.
22 Sono nkhumuchiskani ŵabali, kuti mutegherezge mwakuzikira mazgu ghakukhozga agha, pakuti namulemberani kalata yifupi. 23 Nkhukhumba kuti mumanye kuti mubali withu Timote wafwatulika. Usange wiza luŵiro, tizirenge lumoza kuzakamuwonani.
24 Munitawuzgireko wose awo ŵakulongozga pakati pinu na ŵatuŵa wose. Awo ŵali mu Italiya+ ŵakumutawuzgani.
25 Lusungu lukuru luŵe na imwe mose.
Panji kuti, “migonezi.” Wonani Mang’anamuro gha Mazgu.
Panji kuti, “ŵamujikamire.”
Panji kuti, “ŵakovwira ŵanyawo.”
Panji kuti, “ni mpando wako wachifumu; chizumbe.”
Panji kuti, “yakunyoloka.”
Panji kuti, “milimo yituŵa.”
Panji kuti, “vyakuzizwiska.”
Wonani Vyakusazgirapo A5.
Panji kuti, “wawombore.”
Mazgu gheneko, “mbuto.”
Mazgu ghanyake, “musofi.”
Panji kuti, “na ntchemo ya.”
Ndiko kuti, Yesu.
Mazgu gheneko, “tiwopenge.”
“Mongo,” ni mafuta ghamukati mu viwangwa.
Panji kuti, “mpando wachifumu wa; chizumbe.”
Panji kuti, “ŵakupuluka.”
Mazgu gheneko, “Mazuŵa agho wakaŵira mu thupi.”
Mazgu gheneko, “kuyana na nyengo.”
Panji kuti, “nkhongono zawo zakaghanaghaniro.”
Panji kuti, “mgonezi uwo ukwiza.” Wonani Mang’anamuro gha Mazgu.
Panji kuti, “fundo yake.”
Panji kuti, “wakanjilirapo.”
Panji kuti, “wakamugaŵirako.”
Panji kuti, “sekuru withu.”
Mazgu gheneko, “ŵafuma mu chiwuno cha.”
Wonani Vyakusazgirapo A5.
Panji kuti, “mpando wachifumu; chizumbe.”
Wonani Vyakusazgirapo A5.
Wonani Vyakusazgirapo A5.
Wonani Vyakusazgirapo A5.
Wonani Vyakusazgirapo A5.
Wonani Vyakusazgirapo A5.
Panji kuti, “malo ghakuphepiskirapo.”
Mazgu gheneko, “maubatizo ghakupambanapambana.”
Panji kuti, “mupukutu.”
Mazgu gheneko, “na ndopa zake yayi.”
Panji kuti, “migonezi.” Wonani Mang’anamuro gha Mazgu.
Pangayowoyekaso kuti, “Ŵanthu ŵangaŵazgora.”
Mazgu gheneko, “mu mupukutu wa buku.”
Wonani Vyakusazgirapo A5.
Panji kuti, “chigomezgo.”
Panji kuti, “tifipiranenge mtima.”
Panji kuti, “kukhuŵilizgana.”
Wonani Vyakusazgirapo A5.
Mazgu gheneko, “mukaŵikikanga pakweru mu maluŵaza gha maseŵero.”
Mazgu gheneko, “wanangwa winu wa kuyowoya uwo.”
Panji kuti, “umoyo wane ukukondwa.”
Panji kuti, “ukaboni wakuwoneka.”
Panji kuti, “migonezi yikanozgeka.” Wonani Mang’anamuro gha Mazgu.
Panji kuti, “wakachitira ukaboni pa kuzomerezga.”
Panji kuti, “wakanozga pulani.”
Panji kuti, “nthumbo ya mphapu.”
Mazgu gheneko, “mbuto.”
Panji kuti, “dango.”
Mazgu gheneko, “kukhwaska.”
Wonani Mang’anamuro gha Mazgu.
Panji kuti, “mpando wachifumu wa; chizumbe.”
Panji kuti, “kuthika lusoko mu mitima yinu.”
Wonani Vyakusazgirapo A5.
Wonani Vyakusazgirapo A5.
Panji kuti, “wakulanga.”
Panji kuti, “mulangike.”
Mazgu gheneko, “Adada ŵithu ŵa thupi.”
Panji kuti, “chikuchitiska chitima.”
Wonani Mang’anamuro gha Mazgu, “Uzaghali.”
Mazgu gheneko, “malo ghake ghakasangika yayi.”
Panji kuti, “kuchitira lusungu ŵalendo.”
Mazgu gheneko, “awo ŵali kukakika.”
Pangayowoyekaso kuti, “nga ni para namwe mukusuzgika nawo pamoza.”
Wonani Mang’anamuro gha Mazgu, “Uzaghali.”
Wonani Mang’anamuro gha Mazgu.
Ndiko kuti, malango ghakukhwaskana na chakurya.
Panji kuti, “umoyo winu.”
Panji kuti, “yakugomezgeka.”