Mkaka wa Mama

Buku linyake lakuyowoya vya ŵazamba likuti: “Mkaka wakufuma kwa mama wakonkheska ukupambana chomene na mkaka unyake uliwose.” Chifukwa chimoza icho ukupambanirana ntchakuti mkaka wa mama wakonkheska ukusinthanga kuti ukolerane na ivyo bonda wakukhumbikwira.

Ghanaghanirani fundo iyi: Para nyengo yiliyose mama wakonkheska, mkaka ukusinthanga kufuma waka pakwamba, m’paka apo wamalirenge. Mkaka uwo mama wakonkheska kukwambilira ukuŵa na mapulotini ghanandi, mavitamini, maji na vinyake. Apo mkaka uwo ukufuma pamanyuma ukuŵa na mafuta ghanandi ndipo vikupangiska mwana kukhuta. Mkaka wa mama wakonkheska ukusinthangaso mwakuyana na nyengo kweniso msinkhu wa mwana.

Mu mkaka uwu mukuŵaso mahomoni ghanyake ghakuchemeka melatonin. Mahomoni agha, ghakovwira munthu kugona ndipo ghakuŵa ghanandi usiku, apo mahomoni ghanyake ghakuŵa ghanandi na muhanya. Kutolera na umo nyengo yiliri, mahomoni agha ghakupangiska bonda kuti wagone panji wawuke, ndipo ivi vikovwira kukhazikiska mwa mwana nyengo yakuŵira maso na yakugonera.

Mu mazuŵa ghakwambilira ghachoko waka pamanyuma pakuti mwana wababika, mama wakufumiska mkaka unyake uwo ukuwoneka wa yelo. Mkaka uwu ukuŵa upusu kugayika mu nthumbo ya mwana. Mu mkaka uwu mukusangikaso vyose ivyo vikukhumbikwa kuti mwana waŵe wakuvikilirika ku matenda. Mwakusazgirapo nyengo zinyake ukovwira kuwuskamo viheni mu thupi la mwana.

Mama wakwenera kwenjerwa yayi kuti mkaka uchepenge nanga wangaŵa kuti wali na ŵana ŵamileza chifukwa thupi likufumiska mkaka unandi mwakukolerana na uwo ŵana ŵakukhumba.

Kasi imwe mukuwona wuli? Kasi mkaka wakufuma kwa mama uwu, uwo uli na vyakukhumbikwa vyose ukachita kusintha waka panji ukachita kulengeka?