Kasi Mungachita Wuli Kuti Mugwiliskirenge Makora Ntchito Nyengo Yinu?

Chinthu Chakwamba: Chitani Vinthu Mwandondomeko

Ŵikani pakwamba vinthu vyakuzirwa chomene. Baibolo likuti: “Musande ivyo ni vinthu vyakuzirwa chomene.” (Ŵafilipi 1:10) Lembani ndondomeko ya vinthu vyakuzirwa kweniso ivyo mukukhumba kuchita mwaluŵiro chomene, mwachiyelezgero, kugura chakurya ni ntchito iyo yikwenera kuchitika mwaluŵiro yayi. Kweniso kutchera nyengo ya kuwonelera pulogiramu yinyake ya pa TV iyo mukutemwa chomene tchakuzirwa yayi.a

Ghanaghanirani vya munthazi. Lemba la Mupharazgi 10:10 likuti “usange chiteŵetero chachisulo ntchakubumpha ndipo munthu wakunorako yayi, wakukhumbikwira nkhongono zinandi. Kweni vinjeru vikovwira kuti vinthu vyende makora.” Kasi tikusambirapo vichi apa? Para munganolerathu mbavi yinu, ndikuti mukughanaghanira vya kunthazi chifukwa mwamukhumbikwira nkhongono zinandi yayi pa kutema khuni. Lekani kusuŵilira kuchita vinthu vyambura kuzirwa ivyo panji vingamumalirani waka nyengo na nkhongono zinu. Usange mwamara luŵiro ntchito iyo mwagwiranga, mwalekerachi kugwilirathu ntchito iyo mwangunozga kuti mugwirenge nyengo yinyake? Para mukughanaghanira vya munthazi, vinthu vimwenderaninge makora muŵenge nga mwanalume wavinjeru uyo wakunolerathu mbavi yake.

Muŵe na umoyo wambura kukhumba vinandi. Lekani kutangwanika na vinthu vyambura kuzirwa panji ivyo vingamumalirani waka nyengo. Para munthu wali na vyakuchita vinandi wakukondwa yayi ndipo kanandi wakusuzgika waka maghanoghano.

Chinthu Chachiŵiri: Lekani Kuchita Vinthu Ivyo Vingamuryerani Waka Nyengo

Lekani kujikayikira kweniso chizita. “Uyo wakulaŵilira mphepo waseŵenge yayi mbuto, ndipo uyo wakulaŵiska pa mabingu wavunenge kanthu chara.” (Mupharazgi 11:4) Kasi tikusambirapo vichi apa? Chizita chikutiryera waka nyengo kweniso chikupangiska kuti vinthu vileke kutiyendera makora. Mulimi uyo wakuraŵiska waka mabingu wangapanda yayi mbuto panji kuvuna kalikose. Ntheura tingasankha makora yayi vinthu para tikusuŵilira kuchita vinthu vyambura kuzirwa. Panji tilindilirenge kuti timanye dankha unenesko wa chinthu chilichose ndipo tisankhenge chakuchita. Kuyowoya unenesko, kuti munthu wasankhe makora vinthu wakwenera kufufuza dankha na kughanaghanirapo chomene. Lemba la Zintharika 14:15 likuti: “Wakuchenjera wakulanguruka pa mendero ghake ghose.” Kweni unenesko ngwakuti pa vinthu ivyo tikusankha tikumanya yayi umo vimalirenge.—Mupharazgi 11:6.

Kujiwona kuti ndise ŵarunji. Lemba la Yakobe 3:17 likuti: “Vinjeru vyakufuma kuchanya [panji kuti kwa Chiuta] ni . . . vyakupulikiska.” Nakuti ntchakuzirwa chomene kwendera fundo zapachanya! Kweni nyengo zinyake tingajipangira fundo zapachanya chomene izo zingapangiska kuti tikhuŵare na kutondeka kuchita vinthu vinyake. Mwachiyelezgero, munthu uyo wakusambira chiyowoyero chinyake wakwenera kumanya kuti wangabudiska ndipo wakwenera kusambirapo kanthu pa ivyo wabudiska. Kweni munthu uyo wakujiwona kuti iyo wangabudiska yayi, vikumusuzga kuti walute panthazi. Tikwenera kuŵa ŵakujiyuyura para tikuchita vinthu! Lemba la Zintharika 11:2 likuti: “Vinjeru vili na ŵakujiyuyura.” Nakuti munthu wakujiyuyura wakujiŵikamo yayi para wakuchita vinthu.

Chinthu Chachitatu: Muwonenge Ntchito Mwakwenelera Kweniso Mugomezgekenge

Muwonenge ntchito mwakwenelera kweniso ŵani na nyengo yakupumura. “Woko limoza lakuzura na chipumulo ndiwemi kuluska mawoko ghaŵiri ghakuzura na kuphyoka na kuchimbizga waka mphepo.” (Mupharazgi 4:6) Munthu uyo wakumalira nyengo yinandi kugwira waka ntchito wakuyana na ŵanthu awo ‘mawoko ghawo ghakuzura na kuphyoka waka na mphepo.’ Iwo ŵakuŵavya nkhongono kweniso nyengo yakupumulira. Ndipo ŵakata nawo ŵakugwira ntchito yayi ndipo ŵakumalira nyengo yinandi pa vinthu vyambura kuzirwa. Baibolo likuchiska ŵanthu awo ŵakuwona ntchito mwakwenelera kuti: Limbikirani ntchito ndipo mukondwenge na ivyo mukusanga. Nakuti chimwemwe ichi “ntchawanangwa chakufuma kwa Chiuta.”—Mupharazgi 5:19.

Mugonenge mwakukwana. Uyo wakalemba buku la Salimo wakati: “Nigonenge pasi tulo phwefu mu mtende.” (Salimo 4:8) Kanandi ŵalara ŵakwenera kugona kwa maora 8 kuti ŵaŵe na nkhongono kweniso kughanaghana makora. Para munthu wakugona mwakukwana wakuŵa na thupi la nkhongono, wakukumbukira vinthu ndipo ivi vikovwira kuti wasambirenge vinthu luŵiro. Usange munthu wakugona mwakukwana yayi, chikuŵa chipusu kuchita ngozi, kubudiska vinthu kweniso wakukaŵa yayi kukwiya.

Jiŵikirani vilato ivyo mungakwaniska. “Ntchiwemi kusangwa na ivyo maso ghawona kuluska kuhangayika waka na makhumbiro.” (Mupharazgi 6:9) Kasi tikusambirapo vichi apa? Munthu wavinjeru wakujiŵikira vilato ivyo wangakwaniska kufiska. Iyo wakuyegheka waka maghanoghano na ivyo ŵamalonda ŵakusaska yayi. Kweni wakukhorwa na “ivyo maso [ghake] ghawona.”

Chinthu Chachinayi: Mwenderenge Fundo Ziwemi

Kasi muli na nkharo wuli?. Nkharo yinu yiwemi yingamovwirani kumanya icho ntchiwemi, chakuzirwa, na icho ntchakukhumbikwa chomene. Umoyo winu uŵenge nga ni muvi, panji mphanyi nkharo yakolerana na apo mukukhumba kuponya muvi winu. Ntheura usange muli na nkharo yiwemi, vimovwiraninge kuti musankhenge vinthu vyakuzirwa chomene kweniso mugwiliskirenge makora ntchito nyengo yinu. Kasi mungachita wuli kuti muŵe na nkharo yiwemi? Ŵanthu ŵanandi ŵakugomezga kuti Baibolo ndilo lingaŵawovwira kuti ŵaŵe na vinjeru.—Zintharika 2:6, 7.

Muŵe na chitemwa. Lemba ka Ŵakolose 3:14 likuti: “Chitemwa chikukakilira ŵanthu pamoza.” Tingaŵa ŵakukondwa zanadi yayi kweniso ŵakuvikilirika para tikutemwa yayi ŵanyithu, chomenechomene ŵa mu banja lithu. Ŵanthu awo ŵalije chitemwa kanandi ŵakuŵika mahara pakupenja usambazi panji pa vinthu vinyake ndipo ivi vikuŵapangiska kuti ŵaleke kuŵa ŵakukondwa. Baibolo likuti chitemwa ntchakuzirwa chomene, lekani likuzunura za chitemwa kanandi waka.—1 Ŵakorinte 13:1-3; 1 Yohane 4:8.

Patulani nyengo yakuchitira vinthu vyauzimu. Mwanalume munyake zina lake Geoff wakaŵa na mwanakazi, ŵana ŵaŵiri, ŵabwezi kweniso wakagwiranga ntchito kuchipatala. Ntchito iyo wakagwiranga yikamupangiskanga masuzgo ghanandi ndipo umoyo wake nawo ukaŵa pa ngozi kuti wangafwa nyengo yiliyose. Ntheura wakajifumbanga kuti “Kasi ndimo umoyo ukwenera kuŵira nthena?” Kweni zuŵa linyake wakasanga mazgoro ghakukhorweska mu mabuku gha Ŵakaboni ŵa Yehova.

Geoff wakaphalira banja lake ivyo wakasambiranga, ndipo nawo ŵakakondwa chomene na ivyo wakaŵaphalira. Kwambira waka pa nyengo iyi, banja ili likamba kutemwa chomene vinthu vyauzimu ndipo ivi vikaŵawovwira kuti ŵagwiliskirenge ntchito makora nyengo yawo. Nakuti kusambira Baibolo kuŵawovwira kuti ŵaŵe na chilindizga cha kuzakasanga umoyo wamuyirayira kweniso wambura masuzgo.—Chivumbuzi 21:3, 4.

Nkhani ya Geoff yikutikumbuska mazgu agho Yesu Khristu wakayowoya, iyo wakati: “Mbakukondwa awo ŵakumanya kuti ŵali na njara yauzimu.” (Mateyu 5:3) Kasi mukukhumba kupatura nyengo yakuti muchitirenge vinthu vyauzimu? Kuyowoya unenesko vinthu vyauzimu ndivyo vingamovwirani kuti muŵe na vinjeru ivyo vingamovwirani kuti mugwiliskirenge ntchito makora nyengo pa umoyo winu.