Umo Mungalumbira Ŵana

SUZGO

Ŵanthu ŵanyake ŵakuti chingachitika yayi kuti munthu wajumphizge pakulumba mwana wake. Ŵanyake ŵakuti para munthu wakulumba mwana wake pafupipafupi wakumunanga chifukwa mwana wangamba kuwona nga kuti ŵanthu ŵakwenera kumulumba pa chilichose icho wakuchita.

Padera pakughanaghanira kuti mukwenera kumulumba kalinga mwana winu, mughanaghanireso umo mungamulumbira. Kasi nkhulumba wuli uko kungakhukiska mwana winu? Kasi nkhulumba wuli uko wanganangika nako? Kasi mungamulumba wuli mwana winu kuti wakure na mahara?

IVYO MUKWENERA KUMANYA

Kulumba kunyake nkhuwemi yayi. Wonani fundo izi:

Mwana wanganangika para mwajumphizga kumulumba. Ŵapapi ŵanyake ŵakulumba ŵana ŵawo pa kalikose pakughanaghana kuti ndipo ŵana ŵangajiwona kuti nawo mbanthu. Kweni Dr. David Walsh wakachenjezga kuti: ‘Ŵana mbakuchenjera, ŵakumanya usange mukuŵalumba mwadango waka. Para mwaŵalumba apo mphambura kwenelera, iwo ŵakumanya ndipo ŵangaleka kumugomezgani.’a

Ntchiwemi kulumba mwana pa luso ulo wali nalo. Tiyelezgere kuti mwana winu msungwana wali na luso lwa kujambura vinthu. Mungamulumba mwana winu, ndipo nayo wakhukenge kuti wasazgireko luso. Kweni pali chinthu chimoza icho mukwenera kuŵa nacho maso. Para mukulumba mwana winu chifukwa cha luso ulo wali kubabika nalo pera, wangamba kughanaghana kuti ntchiwemi kuchita vinthu vyekha ivyo ni vyambura kusuzga. Wangamba kugwentha kusambira vinthu vinyake, chifukwa cha kopa kuti wangatondeka. Wangamba kughanaghana kuti: ‘Usange chinthu ntchakusuzga, nisuzgikirechi kuyezga kuchichita?’

Ntchiwemi chomene kulumba mwana para wakuyezgayezga kuchita vinthu. Ŵana awo ŵapapi ŵawo ŵakuŵalumba chifukwa cha kulimbikira kweniso kuyezgayezga kuchita vinthu, ŵakupambana na ŵana awo ŵakulumbika chifukwa cha luso ulo ŵali kubabika nalo. Iwo ŵakumanya kuti pakukhumbikwira kuzikira na chitatata kuti munthu waŵe na luso. Ŵakumanya kuti ntchakukhumbikwa kuzikira na kuyezgayezga kuti munthu wasambire maluso ghanyake. Buku linyake likuti pakumanya fundo iyi, ŵana ŵanthena aŵa “ŵakuŵikapo mtima chomene kuti ŵafiske ivyo ŵakukhumba. Nanga pa malo ghanyake vingaŵasuzga, ŵakujiwona kuti mbakutondeka yayi, kweni kuti ŵachali kusambira.”—Letting Go With Love and Confidence.

IVYO MUNGACHITA

Mulumbani mwana chifukwa cha kuyezgayezga, chifukwa cha luso pera yayi. Para mungaphalira mwana winu kuti, “Nkhuwona kuti ukuŵikapo mtima chomene pa ivyo ukujambura,” vingamovwira chomene kuluska kuyowoya kuti, “Uli kubabika na luso lwa kujambura.” Pose paŵiri, mwamulumba mwana winu. Kweni mazgu ghachiŵiri agha ghangalongora nga kuti maluso agho mwana winu wali kubabika nagho ngakukwana.

Para mukulumba mwana chifukwa cha kuyezgayezga, mukumusambizga kuti wangaŵa na luso para wakulimbikira. Ntheura mwana wangakhuka kusambira ntchito zinyake.—Fundo ya mu Baibolo: Zintharika 14:23.

Wovwirani mwana winu para watondeka. Ŵanthu awo ŵakuchita makora nawo ŵakubudiska, nyengo zinyake kanandi waka. (Zintharika 24:16) Kweni para ŵabudiska, ŵakuwukilira na kusambirapo pa ivyo ŵabudiska, ndipo ŵakuyezgaso. Kasi mungamovwira wuli mwana winu kuti wachitenge nthena?

Ŵikani mtima pa ivyo wakuyezgayezga kuchita makora. Wonani fundo iyi: Tiyelezgere kuti kanandi mukuphalira mwana winu msungwana kuti, “Iwe mutu wako ngwa masamu,” mbwenu ulendo unyake wafeluka masamu. Mwana winu wangamba kuwona nga kuti masamu ghamba kumusuzga, ntheura palije chifukwa chakuti walimbikirenge.

Kweni para mukuŵika mtima pa ivyo wakuyezgayezga, mukovwira mwana winu kuti walimbikirenge. Mukumovwira mwana winu kuwona kuti kutondeka nkhumara yayi. Ntheura m’malo mwa kugongowa, wangayezga nthowa yinyake panji wangalimbikira waka.—Fundo ya mu Baibolo: Yakobe 3:2.

Mususkani apo mphakwenelera. Para mukumususka mwana winu munthowa yakwenelera, wakhuŵarenge chomene yayi. Kweniso usange mukumulumba mwana winu apo mphakwenelera, wasuzgikenge yayi kupulikira para mukumovwira umo wangachitira makora vinthu. Para mukuchita nthena, mwana wakondwenge na ivyo wakuchita kweniso imwe namwe mukondwenge.—Fundo ya mu Baibolo: Zintharika 13:4.