LAYIBULARE YA PA INTANETI ya Watchtower
Watchtower
LAYIBULARE YA PA INTANETI
Chitumbuka
  • BAIBOLO
  • MABUKU
  • MAUNGANO
  • g21 Na. 3 pp. 8-9
  • Ivyo Ŵasayansi Ŵakumanya Yayi

Vidiyo palije.

Phepani, pali suzgo linyake.

  • Ivyo Ŵasayansi Ŵakumanya Yayi
  • Wukani!—2021
  • Nkhani Zakuyanako na Iyi
  • Nkhwantha Yakuwona Umo Munthu Wakupangikira Munthumbo Yikulongosora Chipulikano Chake
    Wukani!—2016
  • Sayansi Yikutovwira
    Gongwe la Mulinda Likupharazga Ufumu wa Yehova—2015
  • Kasi Umoyo Ukamba Wuli?
    Nkhani Zinyake
  • Kasi Umoyo Ukamba Wuli?
    Mungakondwa na Umoyo Kwamuyirayira!—Kusambira Baibolo Mwakudumbiskana
Wonani Vinyake
Wukani!—2021
g21 Na. 3 pp. 8-9
Msambizgi wasayansi wakudumbiskana na ŵana ŵanyake ŵa mu kilasi lake.

Ivyo Ŵasayansi Ŵakumanya Yayi

Ŵasayansi ŵakuwoneka kuti ŵali kusanda vinthu vyose vyakuchanya na pa charu chapasi ivyo ni vyakumanyikwa. Kweni pachali mafumbo ghanandi ghakuzirwa agho ŵangazgora yayi.

Kasi ŵasayansi ŵangawovwira kumanya umo kuchanya na charu chapasi kweniso umoyo vikambira? Zgoro ndakuti yayi. Ŵanji ŵakuti ŵasayansi awo ŵakusanda kuchanya na charu chapasi ŵangalongosora umo kuchanya na charu chapasi vikaŵirako. Kweni Marcelo Gleiser ni Purofesa uyo wakusanda vinthu vyakuchanya ku Dartmouth College, ndipo iyo wakugomezga kuti ntchakusuzga kumanya usange Chiuta waliko. Iyo wakuzgora kuti: “Tindalongosorepo umo kuchanya na charu chapasi vikaŵirako.”

Mwakuyana waka, pakuyowoya za umo umoyo ukambira, nkhani yinyake mu magazini ya Science News yikuti: “Ntchakusuzga chomene kumanya umo umoyo ukambira pa charu chapasi: Vinthu vyakulembeka vyakale chomene vyakuti vingatovwira kumanya ivyo vikachitika kukwambilira kwa charu chapasi vikusangika yayi.” Mazgu agha ghakulongora kuti ŵasayansi m’paka sono ŵandazgore fumbo lakuti, Kasi kuchanya na charu chapasi vikaŵako wuli?

Kweni panji mungajifumba kuti, ‘Usange umoyo ukachita kulengeka pa charu chapasi, kasi ni njani uyo wakawulenga?’ Panji muli kujifumbaposo mafumbo nga agha: ‘Usange Mlengi uyo ngwavinjeru na wachitemwa waliko, chifukwa wuli wakuzomerezga kuti ŵanthu ŵake ŵasuzgikenge? Chifukwa wuli wakuzomerezga kuti paŵenge matchalitchi ghanandinandi? Chifukwa wuli wakuzomerezga ŵanthu awo ŵakumusopa kuti ŵachitenge vinthu viheni vinandi?’

Sayansi yingazgora yayi mafumbo agha. Kweni ichi chikung’anamura kuti mungatondeka kusanga mazgoro ghakukhorweska yayi. Nakuti ŵanthu ŵanandi ŵasanga mazgoro ghakukhorweska kufuma mu Baibolo.

Usange mungakhumba kumanya chifukwa icho ŵasayansi ŵanyake awo ŵaŵerenga Baibolo ŵakugomezgera kuti kuli Mlengi, lutani pa jw.org. Penjani vidiyo pa chigaŵa chakuti Ivyo Ŵanthu Ŵakuyowoya vya Umo Umoyo Ukambira.

SAYANSI NA BAIBOLO VIKAŴAKHORWESKA

Georgiy N. Koidan, wasayansi wakumanya vya munkhwala

“Ntchito yane kanandi njakusazga makemiko (chemicals) na chilato chakupanga mamolekyu (molecules). Pambere nindachite ivi pali masitepu ghanandi agho nkhwenera kuchita dankha. Usange naluwa sitepu yimoza, mbwe molekyu yikuphwasuka. Nangauli ntchito yane njakusuzga, kweni njipusu pakuyaniska na ivyo vikuchitika mu selo lamoyo kuti lipange mamolekyu. Ivi vikunovwira kugomezga kuti kuli Wasayansi Mukuru panji kuti Mlengi.

“Para nkhuŵerenga Baibolo, nkhumanya kuti ni buku bweka yayi. Baibolo likamara kulembeka vyaka pafupifupi 2,000 ivyo vyajumpha, kweni ulongozgi wake uchali wakovwira m’paka mwahuno. Ivyo likuyowoya pa nkhani ya umo tingamazgira mphindano mu banja, ku ntchito, na ŵazengezgani ŵithu ni vyakovwira chomene. Ntheura nili kusimikizga kuti ulongozgi wa mu Baibolo ngwakufuma kwa munyake uyo ngwavinjeru chomene kuluska ŵanthu.”

Yan-Der Hsuuw, Nkhwantha Yakuwona Umo Munthu Wakupangikira Munthumbo

“Para mwana wakupangika, maselo ghose ghakwenera kukolerana ndipo maselo ghanyake ghakusintha kuŵa manevu, minofu, viwangwa, ndopa, kweniso vinthu vinyake, ndipo paumaliro kupanga munthu. Nanga ni sono tikupulikiska yayi umo vikuchitikira kuti maselo agha ghasinthe m’paka mwana wapangike. Umo ine nkhuwonera, nkhuwona kuti umoyo ukufuma kwa munyake uyo ngwavinjeru chomene.”

“Umo mwana wakupangikira munthumbo ya mama wake nga umo lemba la Salimo 139:15, 16 likulongosolera, vikukolerana na ivyo ŵasayansi ŵabowozga mu vyaka vya sonosono. Kasi vingachitika wuli kuti vinthu ivyo vikalembeka kale chomene viŵe vyaunenesko nthena kwambura kuti Mlengi wavumbulira uyo wakalemba mazgu agha?”

Wonelerani vidiyo ya mutu wakuti Rocío Picado Herrero: Mphunzitsi wa Chemistry Akufotokoza za Chikhulupiriro Chake. Penjani mutu wa vidiyo uwu pa jw.org.

    Mabuku gha Chitumbuka (1982-2023)
    Fumani
    Njirani
    • Chitumbuka
    • Tumizgani
    • Ivyo Mukukhumba
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Malango
    • Phangano
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Njirani
    Tumizgani