Yehova ‘Wanyoloskenge’ Vinthu
“Asi Ciuta wati waŵanyoloskerenge ŵakusoreka ŵake, awo ŵakumulilira muhanya na usiku?”—LUKA 18:7.
1. Mbanjani awo ŵakumukhozgani, ndipo cifukwa wuli?
PAKATI pa Ŵakaboni ŵa Yehova pa caru cose capasi pali ŵabali na ŵadumbu awo ŵateŵetera Yehova mwakugomezgeka kwa vilimika vinandi. Kasi mukumanyapo ŵanji mwa ŵanthu ŵakutemweka aŵa? Panji mwakumbuka mudumbu mucekuru uyo wakabapatizika kale comene ndipo wakukhala bweka yayi ku Nyumba ya Ufumu. Panji mwaghanaghana za mbali mucekuru uyo sabata yiliyose wakunjira mu uteŵeti wa m’munda pamoza na mpingo ndipo wateŵeta kwa vilimika vinandi. Mbunenesko kuti ŵanandi mwa ŵanthu ŵakugomezgeka aŵa ŵakaghanaghananga kuti kufika sono mphanyi Haramagedoni yili kujumpha kale. Ndipouli, nangauli caru cambura urunji cicalipo, ŵakukayikira yayi vilayizgo vya Yehova, nesi kugululuka nkhongono na kuleka ‘kuzizipizga mpaka ku umaliro.’ (Mateyu 24:13) Cipulikano cikuru ico ŵateŵeti ŵakugomezgeka ŵa Yehova aŵa ŵakulongora, cikukhozga nadi mpingo wose.—Salmo 147:11.
2. Nchivici cikutipa citima?
2 Kweni nyengo zinyake tingawona vyakupambana na ivi. Ŵakaboni ŵanyake ŵakateŵetera kwa vilimika vinandi, kweni pamanyuma cipulikano cawo mwa Yehova cikazizima, ndipo ŵakaleka kuwungana na mpingo Wacikhristu. Cikutipa citima kuti awo kale ŵakaŵa ŵanyithu ŵamuleka Yehova, ndipo khumbo lithu ndakuti tovwire “mberere yakuzgeŵa” yiliyose kuti yiwelere ku mskambo. (Salmo 119:176; Ŵaroma 15:1) Kweni pali mafumbo agho ghakuŵapo cifukwa cakuti ŵanyake ŵakukhalilira ŵakugomezgeka apo ŵanyake ŵakutaya cipulikano cawo. Nchivici cikovwira Ŵakaboni ŵanandi kuti ŵakoreske cipulikano cawo mu vilayizgo vya Yehova apo ŵanji ŵakucitaya? Kasi ise patekha tingacitaci kuti nyengo zose tisimikizgenge kuti “zuŵa likuru la Yehova” likusendelera? (Zefaniya 1:14) Tiyeni tiwone ntharika iyo yikusangika mu Makani Ghawemi gha Luka.
Cenjezgo kwa Awo Ŵalipo “Para Mwana wa Munthu Wakwiza”
3. Kasi mbanjani comene awo ŵangapindura na ntharika ya cokoro na mweruzgi, ndipo cifukwa wuli?
3 Mu Luka cipaturo 18, muli ntharika ya Yesu yakuyowoya za cokoro na mweruzgi. Ntharika iyi yikuyana waka na ya munthu wacikosa uyo wapokera mulendo, iyo tikasambira mu nkhani iyo yajumpha. (Luka 11:5-13) Ndipouli, mavesi gha mu cipaturo ico muli ntharika ya cokoro na mweruzgi ghakulongora kuti ntharika iyi, comene yikuyowoya za awo ŵazamuŵapo “para Mwana wa munthu wakwiza” mu nkhongono ya Ufumu, nyengo iyo yikamba mu 1914.—Luka 18:8.a
4. Kasi Yesu wakayowoyaci pambere wandalongosore ntharika ya pa Luka cipaturo 18?
4 Pambere Yesu wandayowoye ntharika iyi, wakayowoya kuti cimanyikwiro ca kuŵapo kwake mu nkhongono ya Ufumu cizamuwoneka makora nga ni “huŵa” (leza) uyo ‘wakumwetukira ku lwegha lunyake lwa kucanya, kuya kaŵalira ku lunyake.’ (Luka 17:24; 21:10, 29-33) Nanga viŵe nthena, ŵanthu ŵanandi ŵa mu “nyengo ya umaliro” ŵazamuŵikako mahara yayi ku cimanyikwiro cakuwoneka makora ici. (Daniel 12:4) Cifukwa wuli? Cifukwa cake cikuyana waka na ico cikapangiska ŵanthu ŵa mu nyengo ya Nowa na ya Loti kuti ŵasureko cenjezgo la Yehova. Mu nyengo yira, ŵanthu ‘ŵakaryanga, ŵakamwanga, ŵakaguranga, ŵakaguliskanga, ŵakapandanga, na kuzenga mpaka pa zuŵa ilo ŵakaparanyikira.’ (Luka 17:26-29) Ŵakafwa cifukwa cakuti ŵakatangwanikanga comene na vinthu ivi mwakuti ŵakasurako khumbo la Ciuta. (Mateyu 24:39) Mazuŵa ghano napo, ŵanthu ŵakutangwanika comene na milimo ya zuŵa na zuŵa mwakuti ŵakutondeka kuwona vimanyikwiro vyakuti caru cambura kopa Ciuta ici cili pafupi kumara.—Luka 17:30.
5. (a) Kasi Yesu wakacenjezga anjani ndipo cifukwa wuli? (b) Nchivici ico capangiska kuti ŵanyake wataye cipulikano cawo?
5 Nchakuwonekerathu kuti Yesu wakafipa mtima kuti ŵalondezgi ŵake nawo ŵangamba kusuŵilira na caru ca Satana, mpaka ‘kuwelera nyuma.’ (Luka 17:22, 31) Ndipo ici ndico cacitikira Ŵakhristu ŵanyake. Kwa vilimika vinandi, Ŵakhristu aŵa ŵakalindiliranga zuŵa ilo Yehova wazamuparanyira caru ciheni ici. Kweni ŵakati ŵawona kuti Haramagedoni yikwiza yayi mu nyengo iyo ŵakaghanaghananga, ŵakakhuŵara. Ŵakamba kukayikira usange zuŵa la ceruzgo la Yehova liri pafupi nadi. Ŵakaleka kulimbikira uteŵeti ndipo ŵakamba kutangwanika na vinthu vyambura kuzirwa mwakuti ŵakaŵavya nyengo yikuru yakucitira vinthu vyauzimu. (Luka 8:11, 13, 14) Nyengo yikati yalutapo, ‘ŵakawelera nyuma.’ Nchacitima comene!
Kukhumbikwa kwa “Kulomba Lutaluta”
6-8. (a) Longosorani ntharika ya cokoro na mweruzgi. (b) Kasi Yesu wakati ntharika iyi yikung’anamuraci?
6 Kasi tingacitaci kuti tilutilire kuŵa na cigomezgo cakukhora mu vilayizgo vya Yehova? (Ŵahebere 3:14) Yesu wakazgora fumbo ili wakati wacenjezga waka ŵasambiri kuti ŵaleke kuwelera ku caru ciheni ca Satana.
7 Luka wakalemba kuti Yesu “wakaŵayowoyera ntharika yakuti kukwenelera kulomba lutaluta, kwambura kuwa nkhumbi.” Yesu wakati: “Mu msumba unji mukaŵa mweruzgi ngana, uyo kuti wakopanga Ciuta cara, nanga nkhulorako munthu. Ndipo mu msumba wenewura mukaŵa cokoro, ico cikizanga kwa iyo, cikati, Mundinyoloskere na wakupindikana nane. Ndipo pakudanga kuti wakazomera cara; kweni pamanyuma wakati mu mtima wake, Nanga kuti nkhopa Ciuta cara, panji nesi kulorako munthu; kweni cifukwa cokoro ici cikundisuzga, lekani ndicinyoloskere, mzire na kwiza kwake lutaluta cingandivuska waka.”
8 Wakati wamara kuyowoya ntharika iyi, Yesu wakalongosora ng’anamuro lake wakati: “Pulikani umo wakuyowoyera mweruzgi wakubendera uyu. Ndipo asi Ciuta wati waŵanyoloskerenge ŵakusoreka ŵake, awo ŵakumulilira muhanya na usiku, ndipo wakuzizipizga waka na iwo? Nkhumunenerani, kuti wati waŵanyoloskerenge maluŵiro. Ndiko kwaci para Mwana wa Munthu wakwiza, kasi wati wasangepo cipulikano pa caru?”—Luka 18:1-8.
“Mundinyoloskere”
9. Kasi fundo yikuru mu ntharika ya cokoro na mweruzgi njakuti wuli?
9 Fundo yikuru mu ntharika yakupulikikwa makora iyi yikuwonekerathu. Yazunurika na ŵanthu wose ŵaŵiri ŵa mu ntharika iyi ndiposo na Yesu. Cokoro cikaŵeya kuti: “Mundinyoloskere.” Mweruzgi wakayowoya kuti “Ndicinyoloskere.” Yesu wakafumba kuti: “Asi Ciuta wati waŵanyoloskerenge?” Ndipo pakuyowoya za Yehova, Yesu wakati: “Wati waŵanyoloskerenge maluŵiro.” (Luka 18:3, 5, 7, 8) Kasi mphawuli comene apo Ciuta ‘wazamunyoloska’ vinthu?
10. (a) Kasi vinthu vikanyoloskeka wuli mu nyengo ya ŵapostole? (b) Mphawuli apo vinthu vizamunyoloskeka ku ŵateŵeti ŵa Ciuta mazuŵa ghano, ndipo mwauli?
10 Mu nyengo ya Ŵakhristu ŵakwambilira, “mazuŵa ghakutayira nduzga” panji mazuŵa ghakunyoloska vinthu ghakiza mu 70 C.E. apo Yerusalemu na tempele lake vikaparanyika. (Luka 21:22) Ku ŵanthu ŵa Ciuta mazuŵa ghano, vinthu vizamunyoloskeka pa “zuŵa likuru la Yehova.” (Zefaniya 1:14; Mateyu 24:21) Pa zuŵa ili, Yehova ‘wazamuwezgera suzgo awo ŵakusuzga’ ŵanthu ŵake, apo Yesu Khristu ‘wakutayira nduzga awo ŵalive kumanya Ciuta, na awo ŵakuleka kupulikira ivangeli la Fumu yithu Yesu.’—2 Ŵatesalonika 1:6-8; Ŵaroma 12:19.
11. Kasi vinthu vizamunyoloka wuli “maluŵiro”?
11 Kweni kasi mazgu agho Yesu wakayowoya mwakusimikizga kuti Yehova wanyoloskenge vinthu “maluŵiro” ghakung’anamuraci? Mazgu gha Ciuta ghakulongora kuti Yehova “wakuzizipizga waka,” kweni wanyoloskenge vinthu mwaluŵiro para nyengo yakwana. (Luka 18:7, 8; 2 Petros 3:9, 10) Cigumula cikati ciza mu nyengo ya Nowa, ŵaheni ŵakaparanyika mwaluŵiro. Ndimo vikaŵiraso mu nyengo ya Loti. Moto ukati walokwa kufuma kucanya, ŵaheni ŵakamara. Yesu wakati: “Ndimo kuti kuŵirenge mu zuŵa ilo Mwana wa Munthu wakuvumbulikira.” (Luka 17:27-30) Pa nyengo iyi napo ŵaheni ‘ŵazamuparanyika mwakucirukizga.’ (1 Ŵatesalonika 5:2, 3) Enya, tingaŵa ŵakusimikizga kuti Yehova wazomerezgenge yayi kuti caru ca Satana cizakajumphe zuŵa ilo wali kutema kuti ciparanyike.
“Wati Waŵanyoloskerenge”
12, 13. (a) Kasi ntharika ya Yesu yakuyowoya za cokoro na mweruzgi yikutisambizga vici? (b) Cifukwa wuli tingasimikizga kuti Yehova wapulikenge nadi malurombo ghithu na kunyoloska vinthu?
12 Ntharika ya Yesu ya cokoro na mweruzgi yikulongora fundo zinyake zakuzirwa. Pakulongosora ng’anamuro la ntharika iyi, Yesu wakati: “Pulikani umo wakuyowoyera mweruzgi wakubendera uyu. Ndipo asi Ciuta wati waŵanyoloskerenge ŵakusoreka ŵake.” Apa Yesu wakayaniskanga Yehova na mweruzgi yayi, cifukwa Ciuta wangacita nthena yayi ku ŵanthu ŵake. M’malo mwake, Yesu wakasambizga ŵalondezgi ŵake za Yehova mwa kulongosora mphambano pakati pa mweruzgi na Ciuta. Kasi ŵakupambana wuli?
13 Mweruzgi wa mu ntharika ya Yesu wakaŵa “wakubendera,” apo “Ciuta ndi mweruzgi murunji.” (Salmo 7:11; 33:5) Mweruzgi wakacitemwanga yayi cokoro cira, kweni Yehova wakuŵelengera waliyose wa ise payekha. (2 Midauko 6:29, 30) Mweruzgi wakakhumbanga yayi kovwira cokoro, kweni Yehova wakukhumbisiska, enya, ngwakunweka kovwira awo ŵakumuteŵetera. (Yesaya 30:18, 19) Kasi tikusambirapo vici? Usange mweruzgi wakubendera wakapulika pempho la cokoro na kunyoloska mulandu wake, asi ndikuti Yehova wapulikenge comene malurombo gha ŵanthu ŵake na kuŵanyoloskera vinthu!—Zintharika 15:29.
14. Cifukwa wuli tikwenera cara kukayikira kuti zuŵa la ceruzgo la Ciuta lizenge?
14 Ntheura, awo ŵakwamba kukayikira kuti zuŵa la ceruzgo la Ciuta lizenge ŵakubuda comene. Cifukwa wuli? Kutaya cigomezgo cawo cankhongono cakuti “zuŵa likuru la Yehova” liri pafupi kukulongora kuti ŵakukayikira usange Yehova ngwakugomezgeka ndipo wangasunga nadi malayizgo ghake. Kweni palije uyo wangasuska kuti Ciuta ngwakugomezgeka. (Job 9:12) Kweni fumbo lakuzirwa ndakuti, Kasi ise patekha tilutilirenge kugomezgeka? Ndipo iyi ndiyo ni fundo yikuru iyo Yesu wakayiwuska kuumaliro wa ntharika yake ya cokoro na mweruzgi.
“Kasi Wati Wasangepo Cipulikano Ici pa Caru?”
15. (a) Ni fumbo wuli ilo Yesu wakafumba, ndipo wakafumbiraci? (b) Kasi tikwenera kujifumba vici?
15 Yesu wakafumba fumbo liwemi, wakati: “Para Mwana wa Munthu wakwiza, kasi wati wasangepo cipulikano ici pa caru?” (Luka 18:8, futunoti, NW) Mazgu ghakuti “cipulikano ici” ghakulongora kuti Yesu wakang’anamuranga cipulikano bweka yayi, kweni cipulikano ca mtundu unyake, cipulikano nga ca cokoro cira. Yesu wakazgora yayi fumbo lake. Wakafumba fumbo ili mwakuti ŵasambiri ŵake ŵajisande usange cipulikano cawo cikaŵa ca mtundu uwu. Kasi cipulikano cawo cikamba kuzizima, mwakuti ŵakaŵa pafupi kuwelera nyuma? Panji ŵakaŵa na cipulikano nga ncha cokoro? Nase mazuŵa ghano tikwenera kujifumba kuti, ‘Kasi “Mwana wa munthu” wakusanga cipulikano ca mtundu wuli mu mtima wane?’
16. Kasi cokoro cikaŵa na cipulikano ca mtundu wuli?
16 Kuti tiŵe pakati pa ŵanthu awo Yehova wazamuŵanyoloskera vinthu, tikwenera kulondezga ivyo cikacita cokoro cira? Kasi cikaŵa na cipulikano ca mtundu wuli? Cikalongora cipulikano cake mwa kukosera kuluta ‘kwa [mweruzgi] na kuyowoya kuti, Mundinyoloskere.’ Cokoro ici cikakosera mwakuti munthu wakubendera wacinyoloskere vinthu. Mwakuyana waka, ŵateŵeti ŵa Ciuta mazuŵa ghano ŵangaŵa ŵakusimikizga kuti Yehova wanyoloskenge vinthu nanga pangajumpha nyengo yitali kuluska iyo ŵalindizganga. Kweniso, ŵakulongora kuti ŵakugomezga ivyo Ciuta wali kulayizga usange ŵakulomba mwacitatata, enya ‘kumulilira Yehova muhanya na usiku.’ (Luka 18:7) Ndipo nadi, usange Mkhristu wangaleka kulomba kuti vinthu vinyoloke, mbwenu walongorenge kuti waleka kugomezga kuti Yehova wawomborenge ŵanthu ŵake.
17. Ni vifukwa wuli ivyo tikwenera kukoselera pakulomba na kulutilira kugomezga kuti zuŵa la ceruzgo la Yehova lizenge nadi?
17 Umo vinthu vikaŵira kwa cokoro cira vikutisambizga cifukwa cinyake ico tikwenera kukosera pakulomba. Wonani mphambano pakati pa umo vinthu vikaŵira kwa iyo na umo viliri kwa ise. Cokoro cira cikakosera kuluta kwa mweruzgi nangauli pakaŵavya uyo wakaciciskanga kucita ntheura. Kweni Mazgu gha Ciuta ghakuticiska kuti ‘tifwilirenge mu kulomba.’ (Ŵaroma 12:12) Cokoro cikamanyanga yayi usange mweruzgi wapulikenge pempho lake, kweni Yehova watisimikizgira kuti vinthu vinyolokenge. Kwizira mu nchimi zake, Yehova wakati: “Nanga ciziulike, lindilira ici; citize nadi, kuti ciziulike cara.” (Habakuk 2:3; Salmo 97:10) Cokoro cikaŵavya movwiri wakuti wacivwireko kuŵeyelera. Kweni ise tili na movwiri wankhongono, Yesu, “mweneuyo wali pa woko la malyero la Ciuta, mweneuyoso wakutiŵeyelera ise.” (Ŵaroma 8:34; Ŵahebere 7:25) Mwantheura, usange cokoro, nangauli cikaŵa mu suzgo, cikalutilira kuŵeyelera mweruzgi na cigomezgo cakuti vinthu vinyolokenge, asi comene ise tikwenera kulutilira kugomezga kuti zuŵa la ceruzgo la Yehova lizenge nadi?
18. Kasi malurombo ghakhozgenge wuli cipulikano cithu na kutovwira kuti tizakalongoreke urunji?
18 Ntharika ya cokoro yikutisambizga kuti lurombo na cipulikano vikwenderana ndipo usange tikufwilirapo kulomba, titondenge vinthu ivyo vyatenge viwezgerenge nyuma cipulikano cithu. Ndipouli, ici cikung’anamura kuti cipulikano cithu cingaleka kuzizima para tikujilongora waka pakulomba yayi. (Mateyu 6:7, 8) Para tikulomba mwakufumira pasi pa mtima cifukwa ca kumanya kuti tikugomezga Ciuta pa cilicose, malurombo ghithu ghakutisendezga kwa Ciuta na kukhozga cipulikano cithu. Kweniso pakuti cipulikano nchakukhumbikwa kuti munthu wazakapone, nchakuzizika yayi kuti Yesu wakawona kuti nchakuzirwa kuciska ŵasambiri ŵake za “kulomba lutaluta, kwambura kuwa nkhumbi.” (Luka 18:1; 2 Ŵatesalonika 3:13) Mbunenesko kuti kwiza kwa “zuŵa likuru la Yehova” kukuthemba pa malurombo ghithu yayi. Zuŵa ili lizenge kale, kwali tikulomba kuti lize panji yayi. Kweni kuti Ciuta wazakatinyoloskere vinthu ndiposo kuti tizakapone nkhondo yake, vikuthemba pa cipulikano cithu na malurombo ghithu.
19. Kasi tikulongora wuli kuti tili na cigomezgo cose kuti Ciuta ‘wanyoloskenge’ vinthu?
19 Usange tingakumbuka, Yesu wakafumba kuti: “Para Mwana wa Munthu wakwiza, kasi wati wasangepo cipulikano ici pa caru?” Kasi zgoro la fumbo lakusuzga ili ndakuti wuli? Tili ŵakukondwa comene kuti mazuŵa ghano, ŵateŵeti ŵakugomezgeka ŵa Yehova mamiliyoni ghanandi pa caru cose capasi, ŵakulongora kuti ŵali na cipulikano ici kwizira mu malurombo ghawo, kuzizipizga kwawo, na citatata cawo. Mwantheura, tingazgora fumbo la Yesu mwakusimikizga kuti: Enya! Nangauli caru ca Satana cikuticemera masuzgo ghanandi, tili na cigomezgo cose kuti Ciuta ‘waŵanyoloskerenge vinthu ŵakusoreka ŵake.’
[Mazgu ghamusi]
a Kuti mupulikiske makora ng’anamuro la ntharika iyi, ŵazgani Luka 17:22-33. Wonani umo vinthu vyakukhwaskana na “Mwana wa munthu,” ivyo vikuyowoyeka pa Luka 17:22, 24, 30 vikutovwilira kuzgora fumbo ilo liri pa Luka 18:8.
Kasi Mukukumbuka?
• Nchivici capangiska kuti cipulikano ca Ŵakhristu ŵanyake cizizime?
• Cifukwa wuli tingaŵa na cigomezgo cose kuti zuŵa la ceruzgo la Yehova lizenge nadi?
• Kasi tili na vifukwa wuli vyakuti tilomberenge lutaluta?
• Kasi kulomba mwakukosera kutovwirenge wuli kuti cipulikano cithu cileke kuzizima?
[Cithuzithuzi pa peji 19]
Kasi ni fundo wuli yikuru iyo yili mu ntharika ya cokoro na mweruzgi?
[Vithuzithuzi pa peji 21]
Mazuŵa ghano, ŵanthu mamiliyoni ghanandi ŵakugomezga kuti Ciuta ‘wanyoloskenge’ vinthu