Kucizga Mwamunthondwe Kasi Kukucitika na Nkhongono ya Ciuta?
MU VYARU vinyake, nchacilendo yayi kuwona ŵanthu ŵakuluta ku nyumba zakusoperamo, uko ŵakuti ŵakukacizgika matenda ghambura kucizgika. Mu vyaru vinyakeso, muli ŵanthu awo ŵakuti ŵakucizga mwamunthondwe. Mu malo ghanyake, ŵavisopa ŵakucitiska maungano uko ŵanthu ŵakupendera ŵakuwukapo pa njinga zawo panji kutaya ndodo zawo na kuyowoya kuti ŵacizgika.
Awo ŵakucizga mwamunthondwe ŵakuŵa ŵa visopa vyakupambanapambana ndipo kanandi ŵakususkana ŵekhaŵekha kuti ŵanyawo mbatesi. Panji mungajifumba kuti: ‘Kasi Ciuta wakucita minthondwe kwizira mu magulu ghakupambanapambana agho kanandi ghakususkana?’ Baibolo likuti: “Ciuta kuti ndi Ciuta wa utimbanizgi cara, kweni wa cimango.” (1 Ŵakorinte 14:33) Ntheura, kasi kucizga mwamunthondwe mazuŵa ghano kukucitika nadi na nkhongono za Ciuta? Ŵanji ŵakuti ŵakucizga na nkhongono za Yesu. Tiyeni tiwone umo Yesu wakacizgiranga ŵanthu.
Umo Yesu Wakacizgiranga
Yesu wakacizganga ŵalwari mwakupambana comene na awo mazuŵa ghano ŵakuti ŵakucizga mwamunthondwe. Mwaciyelezgero, Yesu wakacizganga waliyose uyo wiza kwa iyo kuti wamovwire. Wakasankhanga yayi pa kucizga panji kuwezga ŵanji kwambura kuŵacizga. Yesu wakacizganga mwaluŵiro, kweniso ŵanthu ŵakaciranga zanadi. Baibolo likuti: “Mzinda wose ukakhumbanga kumukhwaska: pakuti mwa Iyo mukafumanga nkhongono izo zikacizga wose.”—Luka 6:19.
Mwakupambana na awo ŵakuti ŵakucizga na cipulikano, awo kanandi para ŵatondeka kucizga ŵakuti mulwari walije cipulikano, Yesu wakacizganga nanga ni awo ŵakaŵavya cipulikano mwa iyo. Mwaciyelezgero, nyengo yinyake Yesu wakakumana na munthu waciburumutira ndipo wakamucizga, nangauli munthu uyu wakapempha yayi kuti wovwirike. Pamasinda, Yesu wakamufumba kuti: “Kasi ukupulikana na Mwana wa Ciuta?” Munthu uyu wakazgora kuti: “Ndiyo njani, Fumu, kuti ndipulikane na Iyo?” Yesu wakamuphalira kuti: “Uyu wakuyowoya nawe ndi Mweneuyo.”—Yohane 9:1-7, 35-38.
Usange cipulikano cikakhumbikwanga yayi kuti munthu wacizgike na Yesu, mungajifumba kuti cifukwa wuli Yesu wakatemwanga kuyowoya na awo wakaŵacizganga kuti: “Cipulikano cako cakuponoska”? (Luka 8:48; 17:19; 18:42) Yesu wakang’anamuranga kuti awo ŵakizanga kwa iyo cifukwa ca kuŵa na cipulikano cakuti wamuŵacizga ŵakacizgikanga, kweni awo ŵakalutangako yayi, ŵakacizgikanga yayi. Awo ŵakacizgikanga, ŵakacizgikanga na cipulikano cawo yayi, kweni na nkhongono za Ciuta. Pakuyowoya za Yesu, Baibolo likuti: “Ciuta wakamuphakazgira . . . na mzimu mutuŵa ndipo na nkhongono: mweneuyo wakendendekanga na kucita uwemi, na kucizga wose ŵakusuzgika na Satana; pakuti Ciuta wakaŵa nayo.”—Milimo 10:38.
Mazuŵa ghano, awo ŵakucizga mwamunthondwe kanandi ŵakupenja waka ndarama. Ŵanthu aŵa ŵakuti ŵakunyengelera awo ŵakuŵacizga kuti ŵaŵape ndarama. Yumoza wa ŵanthu aŵa ŵakuti pa cilimika cimoza wakasanga ndarama zakukwana $89 miliyoni (U.S.). Machalichi ghanandi ghakusanga ndarama zinandi kufuma ku awo ŵakuluta ku nyumba zawo zakusoperamo kuti ŵakacizgike. Mwakupambako, Yesu wakapokapo ndarama yayi kwa awo wakaŵacizganga. Nakuti nyengo zinyake wakaŵapanga nanga ni vyakurya. (Mateyu 15:30-38) Apo Yesu wakatuma ŵasambiri ŵake kuti ŵakapharazge, wakaŵaphalira kuti: “Cizgani ŵalwari, wuskani ŵakufwa, tozgani ŵavyoni, fumyani mizimu yiheni: muli kupokera kwawanangwa, ipani kwawanangwa.” (Mateyu 10:8) Cifukwa wuli awo ŵakucizga mwamunthondwe mazuŵa ghano ŵakupambana comene na Yesu?
Ŵakucizga na Nkhongono za Njani?
Kwa vilimika vinandi ŵadokotara ŵakupima ŵanthu awo ŵavisopa ŵakuyowoya kuti ŵacizgika. Kasi ŵakusanga vici? Nga ni umo yikayowoyera nyuzipepara yinyake ya ku London, dokotara munyake ku England, uyo kwa vilimika 20 wakasandanga nkhani iyi, wakati: “Ivyo ŵakuyowoya awo ŵakuti ŵakucizga mwamunthondwe vikukoleranapo yayi na ivyo ŵacipatala ŵakusanga mu ŵanthu awo ŵakuti wacizgika mu nthowa iyi.” (Daily Telegraph) Ndipouli, ŵanthu ŵanandi ŵakugomezga kuti ŵacizgika mwamunthondwe. Kasi tingati ŵanthu aŵa ŵakupusikika waka yayi?
Pa upharazgi wake wa pa lupiri, Yesu wakayowoya kuti ŵasopi ŵatesi ŵazamuyowoya kwa iyo kuti: “Fumu, Fumu, . . . mu zina linu asi tikacitanga vya nkhongono vinandi?” Ndipo wakati wazamuŵazgora kuti: “Nkhamumanyani cara: fumaniko kwa Ine, imwe mukucita ucikanamalango.” (Mateyu 7:22, 23) Pakuyowoya za nkhongono izo ŵakuti ŵakucizgira, mpositole Paulosi wakacenjezga kuti: “Wacikana malango yura kwiza kwake nkhwakuyana na umo Satana wakuŵacitira awo ŵakuparanyika na nkhongono zose na vimanyikwiro na minthondwe yautesi, ndipo na kupusika kose kwa kubendera.”—2 Ŵatesalonika 2:9, 10.
Cinyake nchakuti kucizga kulikose uko kukukolerana na vikozgo kungafuma kwa Ciuta yayi. Cifukwa wuli? Mazgu gha Ciuta ghakuti: “Cimbirani kusopa vikozgo.” Ndipo “Mujivikilire ku vikozgo.” (1 Ŵakorinte 10:14; 1 Yohane 5:21) Kucizga kwantheura njimoza mwa nthowa zauryarya za Satana izo wakupuluskira ŵanthu kuti ŵaleke kusopa kwaunenesko. Baibolo likuti: “Satana nayo wakujizgora mungelo wa kungweluka.”—2 Ŵakorinte 11:14.
Cifukwa Ico Yesu na Ŵapositole Ŵakacizgiranga
Kucizga mwamunthondwe uko kuli mu Malemba gha Cigiriki ukaŵa ukaboni wakuti Yesu ndiposo ŵapositole ŵakatumika na Ciuta. (Yohane 3:2; Ŵahebere 2:3, 4) Kucizga mwamunthondwe uko Yesu wakacitanga kukaŵa kwakukolerana na uthenga uwo wakapharazganga. Baibolo likuti: “Yesu wakendendekanga mu Galileya mose, wakasambizganga mu masunagoge ghawo, na kupharazga makani ghawemi gha Ufumu, na kucizga mitundu yose ya nthenda.” (Mateyu 4:23) Milimo ya minthondwe iyo Yesu wakacita, iyo yikasazgangapo kucizga ŵalwari, kupeleka cakurya ku mizinda ya ŵanthu, kuzikiska mphepo, nanga nkhuwuska ŵakufwa, yikalongoranga ivyo wazamucitira ŵanthu ŵakupulikira mu Ufumu wake. Ghakaŵa nadi makani ghawemi.
Yesu na ŵapositole ŵake, ndiposo ŵanthu ŵanyake awo iwo ŵakaŵapa vyawanangwa vya mzimu ŵakati ŵafwa, milimo ya minthondwe iyi yikamara. Mpositole Paulosi wakalemba kuti: “Kweni manyi ghaliko maucimi, ghati ghamare; manyi ghaliko malulimi, ghati ghaleke; manyi liriko manyiro, liti limare.” (1 Ŵakorinte 13:8) Cifukwa wuli? Cilato ca vinthu ivi cikafiskika, ico cikaŵa ca kucitira ukaboni wakuti Yesu ni Mesiya uyo wakalayizgika, ndiposo kuti mpingo Wacikhristu ndiwo ukaŵa wakuzomerezgeka na Ciuta. Mwantheura, milimo ya minthondwe iyi, nga nkhucizga, njakukhumbikwaso yayi, nchito yake ‘yili kumara.’
Ndipouli, vinthu vyamunthondwe ivyo Yesu wakacita ni vyakuzirwa kwa ise. Usange tili na cipulikano mu ivyo Yesu wakasambizga vyakukhwaskana na Ufumu wa Ciuta, tingalindilira mwakunweka nyengo iyo maucimi agho ghakayowoyeka ghazamufiskikira mwauzimu ndiposo mwakuthupi, apo “nanga njumoza wa ŵenecaru tiwanene, ‘Ndalwara.’”—Yesaya 33:24; 35:5, 6; Civumbuzi 21:4.