Muteŵeti wa Yehova “Wakalasika Cifukwa ca Zakwananga Zithu”
“Wakalasika cifukwa ca zakwananga zithu, wakapwetekeka cifukwa ca mauheni ghithu; . . . ndipo na vitambo [vilonda] vyake ise tikucizgika.”—YES. 53:5.
1. Kasi tikwenera kukumbuka vici para tikucita Cikumbusko, ndipo ni ucimi wuli uwo utovwirenge kucita ntheura?
TIKUCITA Cikumbusko kuti tikumbukire nyifwa ya Khristu ndiposo viwemi vyose ivyo vyacitika cifukwa nyifwa na ciwuka cake. Cikumbusko cikutikumbuska za kuthuwuskika kwa muwuso wa Yehova, kutuŵiskika kwa zina lake, ndiposo kufiskika kwa khumbo lake, kusazgapo kuponoskeka kwa ŵanthu. Panji palijeso ucimi unyake mu Baibolo uwo ukulongosora makora sembe ya Khristu ndiposo ivyo yafiska kuluska uwo uli kulembeka pa Yesaya 53:3-12. Yesaya wakayowoyerathu za kusuzgika kwa Muteŵeti ndipo wakalongosora makora za nyifwa ya Khristu kweniso za vitumbiko ivyo vizenge cifukwa ca nyifwa yake ku ŵabali ŵake ŵakuphakazgika na ku “mberere zinyake.”—Yoh. 10:16.
2. Kasi ucimi wa Yesaya mbukaboni wa vici, ndipo ici citikhwaskenge wuli ise?
2 Vilimika 700 pambere Yesu wandababike pa caru capasi, Yehova wakakhuŵilizga Yesaya kucima kuti Muteŵeti wake wakusoleka wazamuŵa wakugomezgeka nanga wangayezgeka fikepo. Fundo iyi mbukaboni wakuti Yehova wakugomezga comene kuti Mwana wake ngwakugomezgeka. Apo tisandenge ucimi uwu, mitima yithu yizurenge na kuwonga ndipo cipulikano cithu cikhozgekenge.
“Wakayuyulika” Ndipo ‘Wakatumbikika Cara’
3. Cifukwa wuli Ŵayuda ŵakenera kumupokelera makora Yesu, kweni kasi ŵakamupokelera wuli?
3 Ŵazgani Yesaya 53:3. Ghanaghanirani waka umo Mwana wapadera wa Ciuta wakajipulikira pakuleka cimwemwe ca kuteŵetera pafupi na Ŵawiske na kwiza pa caru capasi kuzakapeleka umoyo wake kuŵa sembe yakuponoskera ŵanthu ku kwananga na nyifwa. (Fil. 2:5-8) Cilato ca sembe yake cikaŵa cakuti ŵanthu ŵagowokereke nadi zakwananga, ceneico sembe za nyama izo zikapelekekanga pasi pa Dango la Mozesi zikimiranga. (Heb. 10:1-4) Asi wakenera kupokelereka makora ndiposo kucindikika, comene na Ŵayuda, awo ŵakalindiliranga Mesiya wakulayizgika? (Yoh. 6:14) Kweni Khristu “wakayuyulika” na Ŵayuda, ndipo ‘ŵakamutumbika cara,’ nga umo Yesaya wakacimira. Mpositole Yohane wakalemba kuti: “Wakiza kukwake, kweni ŵanthu ŵakwawo ŵakamupokelera cara.” (Yoh. 1:11) Mpositole Petrosi wakaphalira Ŵayuda kuti: “Ciuta wa ŵasekuru ŵithu . . . wamupa ucindami Muteŵeti wake, Yesu, uyo imwe mwaŵene, mukamupeleka na kumukana panthazi pa Pilato, apo wakadumura kuti wamufwature. Enya, mukamukana mutuŵa na murunji.”—Mil. 3:13, 14.
4. Kasi Yesu wakazgoŵera wuli vyakuŵinya?
4 Yesaya wakacimaso kuti Yesu wakenera kuŵa ‘wakuzgoŵera vyakuŵinya.’ Mu uteŵeti wake, nyengo zinyake Yesu wakavukanga nadi, kweni palije ukaboni wakuti wakalwara panji kupulika vyakuŵinya. (Yoh. 4:6) Ndipouli, wakazgoŵera vyakuŵinya vya awo wakaŵapharazgiranga. Citima cikamukora cifukwa ca iwo ndipo wakacizga ŵanandi. (Mrk. 1:32-34) Ntheura Yesu wakafiska ucimi uwo ukuti: “Nadi wayegha vyakuŵinya vithu na kuthwika vitima vithu.”—Yes. 53:4a; Mat. 8:16, 17.
Nga ‘Ngwakutimbika na Ciuta’
5. Kasi Ŵayuda ŵanandi ŵakagomezga kuti Yesu wakafwiraci, ndipo cifukwa wuli ici cikwenera kuti cikamuŵinya comene?
5 Ŵazgani Yesaya 53:4b. Ŵanandi awo ŵakaŵako mu nyengo ya Yesu ŵakamanya yayi cifukwa ico wakasuzgikiranga ndiposo ico wakakomekera. Ŵakagomezganga kuti Ciuta wakamulanganga, nga ni para wakamutimbanga na nthenda yakofya. (Mat. 27:38-44) Ŵayuda ŵakamupa Yesu mulandu wa kuyuyura Ciuta. (Mrk. 14:61-64; Yoh. 10:33) Ndipouli, Yesu kuti wakaŵa wakwananga panji wamuyuyuro cara. Kweni pakuwona kuti iyo wakutemwa comene Ŵawiske, cikwenera kuti cikamuŵinya comene Muteŵeti wa Yehova uyu kumanya kuti wazamufwa cifukwa ca mulandu wa kuyuyura Ciuta. Nangauli vikaŵa ntheura, wakaŵa wakukhumbisiska kujilambika ku khumbo la Yehova.—Mat. 26:39.
6, 7. Kasi Yehova ‘wakamupweteka’ wuli Muteŵeti wake wakugomezgeka, ndipo cifukwa wuli ici ‘cikamukondweska’?
6 Tingapulikiska cifukwa ico ucimi wa Yesaya ukayowoyera kuti ŵanji ŵazamuwona Khristu nga ‘ngwakutimbika na Ciuta,’ kweni tingazizwa pakupulika kuti ucimi ukayowoyerathu kuti: “Kukamukondwereska Yehova kumupweteka.” (Yes. 53:10) Pakuti Yehova wakayowoyaso kuti: ‘Wonani muteŵeti wane, wakusoleka wane uyo mtima wane ukuca naye,’ ipo wangakondwa wuli “kumupweteka”? (Yes. 42:1) Kasi tingayowoya wuli kuti ici cikamupa cimwemwe Yehova?
7 Kuti tipulikiske cigaŵa ici ca ucimi, tikwenera kukumbuka kuti pakwimikana na muwuso wa Yehova, Satana wakasuska kuti ŵateŵeti wose ŵa Ciuta kucanya na pa caru capasi ŵangaŵa ŵakugomezgeka. (Job 1:9-11; 2:3-5) Pakukhalilira wakugomezgeka mpaka nyifwa, Yesu wakapeleka zgoro lakufikapo kususka ivyo Satana wakayowoya. Ntheura, peneapo Yehova wakazomerezga kuti Khristu wakomeke na ŵalwani ŵake, tingakayika yayi kuti wakasuzgika mu mtima pakuwona Muteŵeti wake wakusoleka wakukomeka. Ndipouli, wakakondwa comene pakuwona kugomezgeka kwa Mwana wake. (Zinth. 27:11) Kweniso cikamupa cimwemwe cikuru Yehova pakumanya vyandulo ivyo nyifwa ya Mwana wake yipelekenge ku ŵanthu ŵakupera.—Luka 15:7.
“Wakalasika Cifukwa ca Zakwananga Zithu”
8, 9. (a) Kasi Yesu ‘wakalasika wuli cifukwa ca zakwananga zithu’? (b) Kasi Petrosi wakakhozgera wuli fundo iyi?
8 Ŵazgani Yesaya 53:6. Nga ni mberere zakuzgeŵa, ŵanthu ŵakwananga ŵakuyingayinga, kupenja kuwombokwa ku ulwari na nyifwa ivyo ŵali kuhara kwa Adamu. (1 Pet. 2:25) Pakuŵa ŵambura kufikapo, palije nanga njumoza wa ŵana ŵa Adamu uyo wangamanya kuguraso ico Adamu wakataya. (Sal. 49:7) Ndipouli, cifukwa ca citemwa cake, “Yehova wali kuŵika pa iye [Mwana wake wakutemweka ndiposo Muteŵeti wakusoleka] uheni wa tose.” Mwa kuzomerezga kuti ‘walasike cifukwa ca zakwananga zithu’ na ‘kupwetekeka cifukwa ca mauheni ghithu,’ Khristu wakayegha zakwananga zithu pa khuni ndipo wakafwa m’malo mwa ise.
9 Mpositole Petrosi wakalemba kuti: “Makhaliro agha ndigho mukacemekera, cifukwa nanga ni Khristu wakasuzgika cifukwa ca imwe, kumulekerani bambiro kuti mulondezgenge mendero ghake mwakugomezgeka. Iyo mweneco wakayegha zakwananga zithu mu thupi lake pa khuni, mwakuti tileke kuŵaso na zakwananga na kuŵa ŵamoyo kuti ticitenge urunji.” Kweniso pakuzunura mazgu gha mu ucimi wa Yesaya, Petrosi wakasazgirapo kuti: “Ndipo ‘mukacizgika na vilonda vyake.’” (1 Pet. 2:21, 24; Yes. 53:5) Ici cikapeleka mwaŵi ku ŵakwananga kuti ŵaphemane na Ciuta, nga umo Petrosi wakayowoyeraso kuti: “Khristu wakafwira zakwananga kamoza pera, munthu murunji kufwira ŵambura urunji, mwakuti wamulongozgerani kwa Ciuta.”—1 Pet. 3:18.
“Wakatoleka . . . nga ndi Kanamberere Kuyakakomeka”
10. (a) Kasi Yohane Mbapatizi wakamulongosora wuli Yesu? (b) Cifukwa wuli mazgu gha Yohane ghakaŵa ghakwenelera nadi?
10 Ŵazgani Yesaya 53:7, 8. Yohane Mbapatizi wakati wawona Yesu wakwiza pafupi nayo, wakacemerezga kuti: “Wonani, Mwanamberere wa Ciuta uyo wakuwuskako kwananga kwa caru!” (Yoh. 1:29) Pakuyowoya za Yesu kuti Mwanamberere, Yohane wakwenera kuti wakaghanaghananga za mazgu gha Yesaya ghakuti: “Wakatoleka kwiza naye nga ndi kanamberere kuyakakomeka.” (Yes. 53:7) Yesaya wakacima kuti: “Wakapungulira mzimu wake ku nyifwa.” (Yes. 53:12) Mwakukolerana na fundo iyi, pa usiku uwo Yesu wakambiskira Cikumbusko ca nyifwa yake, wakapeleka nkhombo ya vinyo ku ŵapositole ŵake ŵakugomezgeka khumi na yumoza ndipo wakati: “Iyi yikwimira ‘ndopa zane za phangano,’ izo zithiskikenge cifukwa ca ŵanandi kuti zakwananga zigowokereke.”—Mat. 26:28.
11, 12. (a) Kasi kukhumbisiska kwa Yisake kupelekeka sembe kukalongoraci za sembe ya Khristu? (b) Kasi tikwenera kukumbuka vici za Abrahamu Mukuru, Yehova, apo tikucita Cikumbusko?
11 Nga ni Yisake, Yesu wakaŵa wakukhumbisiska kupelekeka nga ni sembe pa jochero mwakuyana na khumbo la Yehova kwa iyo. (Gen. 22:1, 2, 9-13; Heb. 10:5-10) Nangauli Yisake wakazomera na mtima wose kuti wapelekeke sembe, kweni Abrahamu ndiyo wakakhumbanga kupeleka sembe. (Heb. 11:17) Mwakuyana waka, Yesu wakazomera na mtima wose kuti wakenera kufwa, kweni Yehova ndiyo wakanozga ndondomeko ya kupeleka ciwombolero. Sembe ya Mwana wake cikaŵa cilongolero cakuti Ciuta wakutemwa comene ŵanthu.
12 Yesu iyomwene wakati: “Ciuta wakacitemwa comene caru, mwakuti wakapeleka Mwana wake wapadera yekha, ntheura kuti waliyose uyo wakupulikana mwa iyo waleke kuparanyika kweni waŵenge na umoyo wamuyirayira.” (Yoh. 3:16) Mpositole Paulosi wakalemba kuti: “Ciuta wakuphara citemwa ca iyomwene kwa ise, mu fundo yakuti apo tikaŵa ticali ŵakwananga, Khristu wakatifwira.” (Rom. 5:8) Ntheura apo tikucindika Khristu mwa kukumbukira nyifwa yake, tingaluwanga yayi kuti uyo wakanozga ndondomeko yakuti sembe iyi yiŵeko ni Abrahamu Mukuru, Yehova. Tikucita Cikumbusko kuti iyo walumbike.
Muteŵeti ‘Wakurunjiska Ŵanandi’
13, 14. Kasi Muteŵeti wa Yehova ‘warunjiska wuli ŵanandi’?
13 Ŵazgani Yesaya 53:11, 12. Pakuyowoya za Muteŵeti wake wakusoleka, Yehova wakati: “Muteŵeti wane murunji tiwarunjiske ŵanandi.” Mu nthowa wuli? Vesi 12 kuumaliro likutovwira kusanga zgoro. Muteŵeti ‘wakaŵaŵeyelera ŵaheni.’ Ŵana wose ŵa Adamu ŵakubabika ŵakwananga, “ŵaheni,” ntheura ŵakupokera “malipiro agho kwananga kukupeleka,” agho ni nyifwa. (Rom. 5:12; 6:23) Nchakukhumbikwa kuti paŵe kuphemana pakati pa Yehova na ŵanthu ŵakwananga. Cipaturo 53 ca ucimi wa Yesaya cikulongosora makora nkhanira umo Yesu ‘wakaŵeyelelera,’ panji kunjilirapo mu malo mwa ŵanthu ŵakwananga, cikuti: “Kulanga kwakutitolera ise cimango kukamuwira, ndipo na vitambo [vilonda] vyake ise tikucizgika.”—Yes. 53:5.
14 Mwa kuthwika zakwananga zithu na kutifwira, Khristu ‘wakarunjiska ŵanandi.’ Paulosi wakalemba kuti: “Cikamukondweska Ciuta kuti uzali wose ukhalenge mwa iyo, ndiposo kuti kwizira mwa iyo, Ciuta waphemaneso na vinthu vinyake vyose, mwa kuwezgerapo mtende kwizira mu ndopa izo wakathiska pa khuni lakusuzgikirapo, kwali ni vinthu vya pa caru capasi panji vinthu vya kucanya.”—Kol. 1:19, 20.
15. (a) Kasi “vinthu vya kucanya” ivyo Paulosi wakazunura mbanjani? (b) Mbanjani awo ŵakwenera kuryapo vimanyikwiro vya pa Cikumbusko ndipo cifukwa wuli?
15 “Vinthu vya kucanya” ivyo vikuphemana na Yehova kwizira mu ndopa zakuthiskika za Khristu Mbakhristu ŵakuphakazgika, awo ŵakucemeka kukawusa pamoza na Khristu kucanya. Ŵakhristu awo “ŵakusangana mu nchemo yakucanya” ŵakupimika “ŵarunji kuti ŵaŵe ŵamoyo.” (Heb. 3:1; Rom. 5:1, 18) Ndipo Yehova wakutora iwo kuŵa ŵana ŵake ŵauzimu. Mzimu utuŵa ukuŵacitira ukaboni kuti ‘mbahaliri ŵamoza na Khristu,’ ŵakucemeka kukaŵa mathemba na ŵasofi mu Ufumu wake wakucanya. (Rom. 8:15-17; Uvu. 5:9, 10) Ŵakuŵa cigaŵa ca Israyeli wauzimu, “Israyeli wa Ciuta,” ndipo ŵakutolekera mu “phangano liphya.” (Yer. 31:31-34; Gal. 6:16) Pakuŵa ŵa phangano liphya, ŵali na wenelero wa kuryapo vimanyikwiro vya pa Cikumbusko, kusazgapo nkhombo ya vinyo liswesi, iyo Yesu wakati: “Nkhombo iyi yikwimira phangano liphya cifukwa ca ndopa zane, izo zithiskikenge cifukwa ca imwe.”—Luka 22:20.
16. Kasi mbanjani awo ni “vinthu vya pa caru capasi,” ndipo ŵakurunjiskika wuli pamaso pa Yehova?
16 “Vinthu vya pa caru capasi” ni mberere zinyake za Khristu, awo ŵali na cigomezgo ca kuzakakhala pa caru capasi kwamuyirayira. Aŵa nawo Muteŵeti wakusoleka wa Yehova wakuŵarunjiska pamaso pa Yehova. Pakuti ŵali na cipulikano mu sembe ya ciwombolero ya Khristu ndipo ntheura “ŵacapa minjilira yawo na kuyituŵiska mu ndopa za Mwanamberere,” Yehova wakuŵapima ŵarunji, kuti nga mbana ŵauzimu cara, kweni nga mbabwezi ŵake, wakuŵapa cigomezgo ca kuzakapona pa “suzgo yikuru.” (Uvu. 7:9, 10, 14; Yak. 2:23) Pakuti ŵali mu phangano liphya yayi ndipo ŵalije cigomezgo ca kukakhala kucanya, ŵa mberere zinyake aŵa ŵakuryapo yayi vimanyikwiro vya pa Cikumbusko kweni ŵakuŵapo na kulaŵilira mwanchindi.
Viwongo Vyose Viye kwa Yehova na Muteŵeti Wake Uyo Wakukondwa Nayo!
17. Kasi kusambira maucimi gha Yesaya ghakuyowoya vya Muteŵeti kwatovwira wuli kunozgekera Cikumbusko mu maghanoghano ghithu?
17 Kusanda maucimi gha mu buku la Yesaya agho ghakuyowoya vya Muteŵeti, yaŵa nthowa yiwemi ya kunozgekera Cikumbusko ca nyifwa ya Khristu mu maghanoghano ghithu. Kwatovwira kuti tilaŵiske “dodoli kwa Mulongozgi Mulara na Wakufiska cipulikano cithu.” (Heb. 12:2) Tasambira kuti Mwana wa Ciuta ngwakugaluka cara. Mwakupambana na Satana, iyo wakukondwa kusambizgika na Yehova, wakumanya kuti ni Fumu Yikuru. Tawona kuti apo Yesu wakateŵetanga pa caru capasi, wakalongora ciwuravi ku ŵanthu awo wakaŵapharazgiranga, kucizga ŵanandi kuthupi na mwauzimu wuwo. Ntheura wakalongora ivyo wazamucita pakuŵa Themba la Umesiya mu mgonezi uphya apo wazamwimika “weruzgi [panji urunji] mu caru.” (Yes. 42:4) Mwamphu uwo wakalongora pakupharazga Ufumu, pakuŵa “kungweluka ku ŵamitundu,” nchikumbusko ku ŵalondezgi ŵake kuti ŵapharazgenge makani ghawemi mwamwamphu mu caru cose capasi.—Yes. 42:6.
18. Cifukwa wuli ucimi wa Yesaya ukuzuzga mitima yithu na viwongo kwa Yehova na kwa Muteŵeti wake wakugomezgeka?
18 Ucimi wa Yesaya ukutovwiraso kumanya kuti Yehova wakajipata comene apo wakatuma Mwana wake wakutemweka pa caru capasi kuzakasuzgika na kutifwira. Yehova wakakondwa, cifukwa ca kuwona Mwana wake wakusuzgika cara, kweni cifukwa ca kugomezgeka kwa Yesu mpaka nyifwa. Nase tikwenera kukondwa nga ni Yehova, pakumanya kuti vyose ivyo Yesu wakacita vikulongora kuti Satana ni mutesi ndiposo vikutuŵiska zina la Yehova, ntheura vikuthuwuska Yehova kuti ndiyo wakwenera kuwusa. Mwakusazgirapo, Khristu wakathwika zakwananga zithu na kutifwira. Pakucita ntheura, wakapangiska kuti ciŵe camacitiko kuti ŵa kamskambo kacoko ka ŵabali ŵake ŵakuphakazgika ndiposo ŵa mberere zinyake ŵarunjiskike pamaso pa Yehova. Peneapo tikuwungana kuti ticite Cikumbusko, mphanyi mitima yithu yazura na viwongo kwa Yehova na kwa Muteŵeti wake wakugomezgeka.
Kuweleramo
• Kasi Yehova ‘wakakondwa’ wuli na ‘kupwetekeka’ kwa Mwana wake?
• Kasi Yesu ‘wakalasika wuli cifukwa ca zakwananga zithu’?
• Kasi Muteŵeti ‘wakarunjiska wuli ŵanandi’?
• Kasi kusambira maucimi ghakuyowoya vya Muteŵeti kwamovwirani wuli kunozgekera Cikumbusko mu maghanoghano na mtima winu?
[Cithuzithuzi pa peji 26]
“Wakayuyulika, ndipo tikamutumbika cara”
[Cithuzithuzi pa peji 28]
“Wakapungulira mzimu wake ku nyifwa”
[Cithuzithuzi pa peji 29]
Ŵa “mberere zinyake” ŵakufika pa Cikumbusko na kuwonelera mwanchindi