Muteŵeti Mulara Wakugomezgeka na Wupu Wake Wakulongozga
“Ni njani comenecomene muteŵeti mulara wakugomezgeka, wakucenjera, uyo fumu yimwimikenge pa ciwuru ca ŵateŵeti ŵake kuti waŵapenge cakurya cakukwana pa nyengo yakwenelera?”—LUKA 12:42.
1, 2. Kasi Yesu wakafumba fumbo wuli lakuzirwa apo wakayowoyanga za cimanyikwiro ca mazuŵa ghaumaliro?
APO Yesu wakayowoyanga za cimanyikwiro ca mazuŵa ghaumaliro, wakafumba fumbo ili: “Ipo ni njani pera muzga wakugomezgeka na wakucenjera uyo fumu yake yamwimika pa ŵateŵeti ŵake ŵa pa nyumba, kuŵapa cakurya cawo pa nyengo yakwenelera?” Kufuma apo, Yesu wakalutilira kuyowoya kuti muzga uyu wazamupika njombe cifukwa ca kuŵa wakugomezgeka, wazamumwimika pa vinthu vyose vya Fumu yake.—Mat. 24:45-47.
2 Myezi yinandi pambere wandayowoye mazgu agha, Yesu wakafumbaso fumbo lakuyana waka. (Ŵazgani Luka 12:42-44.) Wakamuthya muzga uyu kuti “muteŵeti mulara” ndipo “ŵateŵeti ŵa pa nyumba,” kuti “ciwuru ca ŵateŵeti ŵake.” Muteŵeti mulara ni munthu uyo wakupwelelera panji kwendeska vinthu vya pa nyumba ndipo wakulaŵilira ŵateŵeti. Ndipouli, nayo ni muteŵeti. Kasi muzga uyu, panji muteŵeti mulara ni njani, ndipo wakupeleka wuli “cakurya pa nyengo yakwenelera”? Nchakukhumbikwa comene kwa ise kumanya nthowa iyo tikupokeramo cakurya cauzimu.
3. (a) Kasi ŵanthu ŵanyake mu Machalichi Ghacikhristu ŵayowoyapo vici pa mazgu gha Yesu ghakuyowoya za “muzga”? (b) Kasi “muteŵeti mulara” panji kuti “muzga” ni njani, ndipo “ŵateŵeti,” panji “ŵa pa nyumba” mbanjani?
3 Ŵanthu ŵanyake mu Machalichi Ghacikhristu ŵakuti mazgu gha Yesu agha ghakuyowoya za awo ŵali na maudindo pakati pa ŵanthu awo ŵakuti Mbakhristu. Kweni Yesu, uyo ni “fumu” mu ntharika iyi, wakayowoyapo yayi kuti kuzamuŵa wumba wa ŵazga ŵakusangika mu magulu ghakupambanapambana gha Machalichi Ghacikhristu. M’malo mwake, wakayowoya makora kuti kuzamuŵa “muteŵeti mulara” yumoza pera, panji “muzga,” uyo wazamumwimika pa vyake vyose. Ntheura, nga umo magazini iyi yikulongosolera, muteŵeti mulara wakwenera kwimira “kamskambo kacoko” ka ŵasambiri ŵakuphakazgika nga ni gulu. Mwakuyana na umo Luka wakalembera, Yesu wakayowoyapo kale za ŵanthu aŵa. (Luka 12:32) “Ciwuru ca ŵateŵeti,” panji “ŵateŵeti ŵa pa nyumba,” ni gulu limoza kweni likulongosora waka za mulimo wa waliyose payekha. Ntheura pakuwuka fumbo lakuti, kasi waliyose uyo wali mu gulu la muzga wakupelekako cakurya cauzimu pa nyengo yakwenelera? Zgoro likusangika para tasanda makora ivyo Malemba ghakuyowoya.
Muteŵeti wa Yehova mu Nyengo Yakale
4. Kasi Yehova wakayowoyaci za mtundu wakale wa Israyeli, ndipo nchivici cakuzirwa ico tikwenera kumanya pakuyowoya za mtundu uwu?
4 Yehova wakayowoya za ŵanthu ŵake, mtundu wakale wa Israyeli, kuŵa muteŵeti wake. Wakati, ‘ndimwe ŵakaboni ŵane, na muteŵeti wane uyo namusankha.’ (Yes. 43:10) Ŵaisrayeli wose ŵakaŵa mu gulu limoza la muteŵeti ili. Ndipouli, nchakuzirwa kumanya kuti ŵasofi pera pamoza na Ŵalevi awo ŵakaŵa ŵasofi cara ndiwo ŵakaŵa na mulimo wa kusambizga mtundu wa Israyeli.—2 Mid. 35:3; Mal. 2:7.
5. Kuyana na ivyo Yesu wakayowoya, kasi nchivici cikaŵa pafupi kucitika?
5 Apo Yesu wakayowoyanga za muzga, kasi wakanenanga mtundu wa Israyeli? Yayi. Tikumanya ici cifukwa ca ivyo Yesu wakayowoya ku Ŵayuda, apo wakati: “Ufumu wa Ciuta utolekengeko kwa imwe ndipo upelekekenge ku mtundu wakupambika vipambi vyake.” (Mat. 21:43) Ukaŵa ukaboni wakuti vinthu vikaŵa pafupi kusintha. Yehova wakaŵa pafupi kusora mtundu uphya. Ndipouli, pa nkhani ya cisambizgo cauzimu, mulimo wa muzga uyo Yesu wakanenanga ukuyana waka na wa “muteŵeti” wa Ciuta mu Israyeli wakale.
Muzga Wakugomezgeka Wakawoneka
6. Kasi ni mtundu wuli uphya uwo ukamba pa Pentekoste mu 33 C.E., ndipo mbanjani ŵakaŵa mu mtundu uwu?
6 Mtundu uphya, uwo ni “Israyeli wa Ciuta,” ngwakupangika na Ŵaisrayeli ŵauzimu. (Gal. 6:16; Rom. 2:28, 29; 9:6) Ukambika apo mzimu wa Ciuta ukapungulika pa Pentekoste mu 33 C.E. Kufuma nyengo iyo, Ŵakhristu wose ŵakuphakazgika na mzimu nchigaŵa ca mtundu uwo sono ukuteŵetera nga muzga wakwimikika na Fumu, Yesu Khristu. Waliyose mu mtundu uwu wali kupika nchito ya kupharazga makani ghawemi na kuzgora ŵanthu kuŵa ŵasambiri. (Mat. 28:19, 20) Kweni kasi waliyose mu gulu ili wakwenera kupelekako cakurya cauzimu pa nyengo yakwenelera? Tiyeni tiwone umo Malemba ghakuzgolera fumbo ili.
7. Kasi ŵapositole ŵakaŵa na mulimo wuli pakwamba, ndipo pamanyuma pake ŵakapokera mulimo wuli?
7 Yesu wakimika ŵapositole ŵake 12, ndipo wakaŵatuma kukapharazga makani ghawemi ku ŵanji. Uwu ndiwo ukaŵa mulimo wawo ukuru. (Ŵazgani Mariko 3:13-15.) Mulimo uwu ukaŵa wakukolerana na ng’anamuro la lizgu la Cigiriki lakuti apostolos, ilo likufuma ku verebu lakuti “tuma.” Ndipouli, apo nyengo yikajumphanga ndipo mpingo Wacikhristu ukaŵa pafupi kwambika, ŵapositole ŵakamba ‘mulimo wa ulaŵiliri.’—Mil. 1:20-26.
8, 9. (a) Kasi ŵapositole 12 comene ŵakafipiranga mtima vici? (b) Kasi mbanjani awo ŵakapika milimo yakusazgikira mwakuzomerezgeka na wupu wakulongozga
8 Kasi ŵapositole 12 ŵara comene ŵakafipiranga mtima vici? Tingasanga zgoro pakuwona ivyo vikacitika pamasinda pa zuŵa la Pentekoste. Pakati pawuka mphindano pakugaŵa cakurya ku vyokoro, ŵapositole 12 ŵakawunganya ŵasambiri ndipo ŵakati: “Nchakwenelera cara kwa ise kusida mazgu gha Ciuta kuti tigaŵenge vyakurya ku mathebulu.” (Ŵazgani Milimo 6:1-6.) Ndipo ŵapositole ŵakimika ŵanalume ŵakukhwima mwauzimu kuti ŵapwelelere “mulimo wakwenelera uwu,” mwakuti iwo ŵajipeleke “ku uteŵeti wa mazgu.” Yehova wakatumbika ndondomeko iyi lekani “mazgu gha Ciuta ghakalutilira kukura, ndipo unandi wa ŵasambiri ukalutilira kwandana comene mu Yerusalemu.” (Mil. 6:7) Ntheura mulimo ukuru wa ŵapositole ukaŵa wa kupeleka cakurya cauzimu.—Mil. 2:42.
9 Mukuluta kwa nyengo ŵanji ŵakapika milimo yikuru. Mwakulongozgeka na mzimu utuŵa, Paulosi na Baranaba ŵakatumika na mpingo wa ku Antiyoke kuŵa ŵamishonale. Nawoso ŵakamanyikwa kuŵa ŵapositole, nangauli ŵakaŵa mu gulu la ŵapositole 12 ŵakwambilira ŵara yayi. (Mil. 13:1-3; 14:14; Gal. 1:19) Wupu wakulongozga ku Yerusalemu ndiwo ukazomerezga kwimikika kwawo. (Gal. 2:7-10) Wati wimikika kuŵa mpositole, Paulosi wakawovwira pa mulimo wa kupeleka cakurya cauzimu. Wakalemba kalata yake yakwamba mwakuciskika na mzimu.
10. Kasi mu nyengo ya ŵapositole, Ŵakhristu wose ŵakuphakazgika na mzimu ŵakanozganga cakurya cauzimu? Longosorani.
10 Kasi Ŵakhristu wose ŵakuphakazgika na mzimu ŵakalaŵiliranga mulimo wa kupharazga na kunozga cakurya cauzimu? Yayi. Mpositole Paulosi wakutiphalira kuti: “Kasi wose mbapositole? Kasi wose ni zinchimi? Kasi wose mbasambizgi? Kasi wose ŵakucita milimo yankhongono?” (1 Kor. 12:29) Nangauli Ŵakhristu wose ŵakubabika na mzimu ŵakapharazganga, ŵacoko waka, ŵanthu ŵankhondi na ŵatatu pera, ndiwo ŵakalemba mabuku 27 gha mu Malemba Ghacigiriki.
Muzga Wakugomezgeka Mazuŵa Ghano
11. Kasi muzga wali kwimikika kuti walaŵilire “vinthu” wuli?
11 Mazgu gha Yesu pa Mateyu 24:45 ghakulongora pakweru kuti kuzamuŵa muzga wakugomezgeka na wakucenjera pa caru capasi mu mazuŵa ghaumaliro. Pa Uvumbuzi 12:17, aŵa ŵakuzunulika kuti “ŵakukhalapo” ŵa Mphapu ya mwanakazi. Nga ni gulu, ŵakukhalapo aŵa ŵimikika pa vinthu vyose vya Khristu pano pa caru capasi. Muteŵeti mulara wakugomezgeka wimikika kulaŵilira “vinthu” vya Ufumu. Vinthu ivi mbanthu awo ŵakukhozgera Ufumu pa caru capasi ndiposo vinthu vinyake ivyo vikovwira pakupharazga makani ghawemi.
12, 13. Kasi Mkhristu wakumanya wuli kuti wali kucemekera kucanya?
12 Kasi Mkhristu wakumanya wuli kuti wali na cigomezgo ca kuya kucanya ndiposo kuti nayo njumoza wa ŵakukhalapo ŵa Israyeli wauzimu? Zgoro likusangika mu mazgu agho mpositole Paulosi wakaphalira Ŵakhristu awo ŵakaŵa ŵakusangana nayo mu cigomezgo ca kucanya, wakati: “Wose awo ŵakulongozgeka na mzimu wa Ciuta, aŵa mbana ŵa Ciuta. Pakuti mukapokera mzimu wa wuzga wakucitiskaso wofi cara, kweni mukapokera mzimu wa kuzgoreka kuŵa ŵana, mzimu weneuwo ukuticiska kucemerezga kuti: ‘Abba, Ŵadada!’ Mzimu iwowene ukucitira ukaboni pamoza na mzimu withu kuti tili ŵana ŵa Ciuta. Ntheura usange tili ŵana, ipo tiliso ŵahaliri: ŵahaliri nadi ŵa Ciuta, kweni ŵahaliri ŵamoza na Khristu, cikuru tikusuzgika pamoza nayo mwakuti tipokereso ucindami pamoza.”—Rom. 8:14-17.
13 Kuyowoya mwakudumura, ŵanthu aŵa ŵakuphakazgika na mzimu utuŵa wa Ciuta ndipo ŵakupokera “nchemo” ya kucanya. (Heb. 3:1) Nchemo iyi njakufuma kwa Ciuta. Nawo ŵakucitapo kanthu mwaluŵiro kwambura kufumba panji kukayika nesi wofi pakuzomera kuzgoreka kwawo kuŵa ŵana ŵa Ciuta. (Ŵazgani 1 Yohane 2:20, 21.) Ntheura kuti ŵakujisankhira ŵekha cigomezgo ici yayi, kweni Yehova ndiyo wakuŵikapo cidindo cake pa iwo, panji mzimu utuŵa.—2 Kor. 1:21, 22; 1 Pet. 1:3, 4.
Kuwona Vinthu Mwakwenelera
14. Kasi ŵakuphakazgika ŵakuyiwona wuli nchemo yawo?
14 Kasi ŵakuphakazgika aŵa ŵakwenera kujiwona wuli peneapo ŵakulindilira njombe yawo yakucanya? Ŵakumanya kuti nangauli ŵali kupokera nchemo yapadera, kweni iyi ni nchemo waka. Ŵakwenera kulutilira kuŵa ŵakugomezgeka mpaka nyifwa mwakuti ŵazakasange njombe iyi. Mwakujiyuyura, ŵakujipulika nga ni Paulosi uyo wakati: “Ŵabali, nkhujiwona kuti nacisanga kale cara; kweni pa ici pali cinthu cimoza: Kuluwa vinthu vyakumasinda na kutambazukira ku vinthu vyakunthazi, nkhucimbilira ku cikhomo kuti nkhapokere njombe ya nchemo ya kucanya ya Ciuta kwizira mwa Khristu Yesu.” (Fil. 3:13, 14) Ŵakuphakazgika awo ŵacalipo ŵakwenera kulimbikira comene kuti ‘ŵendenge mwakwenelera nchemo iyo ŵakacemeka nayo, pamoza na kujicefya kose,’ uku ŵakucita ntheura “mu wofi na kutenthema.”—Efe. 4:1, 2; Fil. 2:12; 1 Tes. 2:12.
15. Kasi Ŵakhristu ŵakwenera kuŵawona wuli awo ŵakurya vimanyikwiro pa Cikumbusko, ndipo ŵakuphakazgika ŵakujiwona wuli?
15 Kweni Ŵakhristu ŵanji ŵakwenera kumuwona wuli munthu uyo wakuti waphakazgika ndipo wakwamba kuryapo vimanyikwiro pa Cikumbusko? Ŵakwenera cara kumweruzga. Nkhani yili pakati pa munthu uyo na Yehova. (Rom. 14:12) Ndipouli, Ŵakhristu ŵakuphakazgika nadi ŵakukhumba kuti ŵanthu ŵaŵatorenge kuŵa ŵapadera yayi. Cifukwa cakuti mbakuphakazgika, iwo ŵakughanaghana kuti ŵakumanya vinandi kuluska ŵa mzinda ukuru yayi. Kweniso ŵakughanaghana kuti ŵali na mzimu utuŵa unandi kuluska ŵanyawo ŵa mberere zinyake yayi. Ŵakukhazga kuti ŵanji ŵaŵapenge nchindi zapadera yayi; nesi kujitora kuŵa ŵapacanya ku ŵalara ŵa mpingo cifukwa cakuti ŵakurya vimanyikwiro pa Cikumbusko.
16-18. (a) Kasi ŵakuphakazgika wose ŵakuyowoyapo pakuvumbura unenesko wauzimu? Yowoyani ciyelezgero. (b) Cifukwa wuli nchambura kwenelera kuti Wupu Wakulongozga ukumanenge na waliyose uyo wakuti ngwakuphakazgika?
16 Kasi ŵakuphakazgika wose aŵa nkhagulu ka pa caru cose ako kakukumana na kuvumbura unenesko wauzimu? Yayi. Nangauli nga ni wupu, gulu la muzga lili na nchito ya kupeleka cakurya ku ŵamunyumba yauzimu, ni wose yayi mu gulu la muzga awo ŵali na milimo yakuyana. (Ŵazgani 1 Ŵakorinte 12:14-18.) Nga umo tawonera kale, mu nyengo ya ŵapositole, wose ŵakacitanga mulimo wakuzirwa wa kupharazga. Kweni ŵacoko waka ndiwo ŵakalembako mabuku gha mu Baibolo ndiposo kulaŵilira mpingo Wacikhristu.
17 Wonani ciyelezgero ici: Nyengo zinyake Malemba ghakuyowoya za “mpingo” kuti ukucitapo kanthu pakupwelelera milandu. (Mat. 18:17) Kweni fundo njakuti mbalara pera awo ŵakucita ivi cifukwa ŵakwimira mpingo. Ŵalara ŵakukumana na ŵanthu wose mu mpingo yayi kuti ŵayowoyepo maghanoghano ghawo pambere ŵandakake fundo. Ŵakucita mulimo uwo ŵali kupika m’malo mwa mpingo wose.
18 Lero napo mbanalume ŵacoko waka ŵakuphakazgika awo ŵali na mulimo wa kwimira gulu la muzga. Ndiwo ŵakupanga Wupu Wakulongozga wa Ŵakaboni ŵa Yehova. Ŵanalume ŵakuphakazgika na mzimu aŵa ŵakulaŵilira mulimo wa Ufumu ndiposo ndondomeko ya kupeleka cakurya cauzimu. Kweni nga umo vikaŵira mu nyengo ya ŵapositole, Wupu Wakulongozga ukukumana na munthu waliyose wa mu gulu la muzga yayi pambere undadumure cakucita. (Ŵazgani Milimo 16:4, 5.) Ndipouli, Ŵakaboni ŵakuphakazgika wose ŵakucita mwakukwana nchito yakuvuna iyo yikucitika. Nga ni gulu, “muzga wakugomezgeka na wakucenjera” ni thupi limoza, kweni waliyose payekha, wali na mulimo wakupambana na wa munyake.—1 Kor. 12:19-26.
19, 20. Kasi ŵa mzinda ukuru ŵakumuwona wuli “muzga wakugomezgeka na wakucenjera” na Wupu wake Wakulongozga?
19 Kasi fundo izo zazunurika pacanya apa zikwenera kukhwaska wuli mzinda ukuru uwo ukulindilira kuzakakhala pa caru capasi muyirayira? Pakuŵa ŵamoza ŵa vinthu vya Fumu, mbakukondwa kukolerana fikepo na ivyo Wupu Wakulongozga ukunozga, uwo ukwimira “muzga wakugomezgeka na wakucenjera.” Ŵa mzinda ukuru ŵakuwonga comene cakurya cauzimu ico cikupelekeka mwakulongozgeka na Wupu Wakulongozga. Pa nyengo yeneyiyo pera, uku ŵakucindika muzga nga ni gulu, ŵa mzinda ukuru ŵakuŵa maso kuti ŵaleke kutumphuska munthu waliyose uyo wakuti njumoza wa muzga uyu. Mkhristu uyo ngwakuphakazgika nadi na mzimu wa Ciuta wangakhumba cara kuti ŵanthu ŵamucitirenge nthena.—Mil. 10:25, 26; 14:14, 15.
20 Kwali tili “ŵa pa nyumba,” awo mbamoza ŵa ŵakuphakazgika awo ŵacali pa caru, panji ndise ŵa mzinda ukuru, tiyeni tiŵikepo mtima kukolerana fikepo na muteŵeti mulara wakugomezgeka na Wupu wake Wakulongozga. Mphanyi waliyose wa ise ‘waŵa maso’ na kuŵa wakugomezgeka mpaka umaliro.—Mat. 24:13, 42.
Kasi Mukukumbuka?
• Kasi “muzga wakugomezgeka na wakucenjera” ni njani, ndipo ŵa pa nyumba mbanjani?
• Kasi Mkhristu wakumanya wuli kuti wali kucemekera kucanya?
• Ni njani uyo wali na mulimo wa kunozga cakurya cauzimu?
• Kasi uyo ngwakuphakazgika wakwenera kujiwona wuli?
[Cithuzithuzi pa peji 23]
Mazuŵa ghano, Wupu Wakulongozga ukwimira gulu la muzga wakugomezgeka na wakucenjera. Ndimo vikaŵiraso mu nyengo ya ŵapositole