Kasi Mukovwirapo Kuti Maungano Ghaŵenge Ghakuzenga?
“Para mukuwungana pamoza, . . . Vinthu vyose vicitike kuti viŵe vyakuzenga.”—1 KOR. 14:26.
1. Mwakuyana na 1 Ŵakorinte 14, kasi cilato cikuru ca maungano nchivici?
‘UNGANO uwu wanikhozga comene!’ Kasi namwe muli kuyowoyapo nthena pamanyuma pakuti maungano ghamara? Mukwenera kuti muli kuyowoyapo. Maungano gha mpingo ghakutikhozga nadi, ndipo ici nchakuzizika yayi. Nga umo vikaŵira mu mazuŵa gha Ŵakhristu ŵakwambilira, cilato cikuru ca maungano ghithu nkhukhozga mwauzimu awo ŵakusangikapo. Wonani ivyo mpositole Paulosi wakayowoya vyakukhwaskana na cilato ca maungano mu kalata yakwamba ya Ŵakorinte. Mu cipaturo 14, Paulosi wakayowoya mwakuwerezgawerezga kuti nkhani yiliyose iyo yikuyowoyeka pa maungano gha mpingo yikwenera ‘kuzenga mpingo.’—Ŵazgani 1 Ŵakorinte 14:3, 12, 26.a
2. (a) Nchivici cikovwira kuti maungano ghaŵenge ghakuzenga? (b) Kasi tidumbiskanenge fumbo wuli?
2 Tikumanya kuti maungano ghakuŵa ghakuzenga cifukwa ghakukhuŵilizgika na mzimu wa Ciuta. Lekani pakwamba ungano tikulomba kufumira pasi pa mtima kuti Yehova watitumbike kwizira mu mzimu wake. Ndipouli, tikumanya kuti waliyose mu mpingo wangawovwirapo kuti maungano ghaŵenge ghakuzenga. Ipo nchivici ico waliyose wangacita kuti maungano agho ghakucitika sabata yiliyose pa Nyumba ya Ufumu ghaŵenge ghakukhozga kweniso ghakuzenga mwauzimu?
3. Cifukwa wuli maungano ngakuzirwa?
3 Pakuzgora fumbo ili, tisandenge vigaŵa vinyake vya maungano ghithu ivyo awo ŵakucitiska ŵakwenera kukumbuka. Tidumbiskanengeso umo mpingo wose ungawovwilira kuti maungano ghaŵenge ghakukhozga wose awo ŵakusangikapo. Nkhani iyi njakuzirwa comene cifukwa maungano ghithu ngakupatulika. Kuluta ku maungano na kuzgorapo ni vigaŵa vyakuzirwa comene pakusopa Yehova.—Sal. 26:12; 111:1; Yes. 66:22, 23.
Ungano Uwo Ukutisambizga Baibolo
4, 5. Kasi cilato cikuru ca Sambiro la Gongwe la Mulinda nchivici?
4 Tose tikukhumba kwandula mwakukwana na Sambiro la Gongwe la Mulinda ilo likucitika sabata yiliyose. Ndipouli, kuti tipulikiske cilato cikuru ca ungano uwu tiyeni tiwoneso kusintha kunyake uko kukacitika kwakukhwaskana na Gongwe la Mulinda kweniso nkhani zakusambira pa mpingo.
5 Kwamba na Gongwe la Mulinda lakusambira pa mpingo la Janyuwale 15, 2008, pawaro pakuŵa cinthu cinyake cakuzirwa. Kasi mukucimanya? Laŵiskaniso makora pawaro pa magazini agho muli nagho. Muwonenge kuti musi mwa cigongwe muli Baibolo lakujura. Likutiphalira cilato cikuru ca Sambiro la Gongwe la Mulinda. Cilato cake nkhusambira Baibolo mwakovwirika na magazini iyi. Pa Sambiro la Gongwe la Mulinda sabata yiliyose, Mazgu gha Ciuta ‘ghakupulikikwa makora,’ ndipo nga umo vikaŵira mu nyengo ya Nehemiya, ‘ghakupataulika.’—Neh. 8:8; Yes. 54:13.
6. (a) Ni vici vili kusintha mu Gongwe la Mulinda lakusambira pa mpingo? (b) Pa nkhani ya malemba ghakuti “ŵazgani,” kasi tikwenera kukumbukaci?
6 Pakuti Baibolo ndilo tikugwiliskira nchito comene pa Sambiro la Gongwe la Mulinda, pali kusintha kunyake kwakukhwaskana na sambiro ili. Malemba ghanyake mu nkhani zakusambira pa mpingo ghakulembeka kuti “ŵazgani.” Tose tikuciskika kuti para Malemba agha ghakuŵazgika tijurenge Mabaibolo ghithu na kuŵazga. (Mil. 17:11) Cifukwa wuli? Para tikuwona ulongozgi wa Ciuta mu Baibolo lithu, ukudindika mu mitima yithu. (Heb. 4:12) Ntheura, pambere malemba agha ghandaŵazgike, uyo wakucitiska wakwenera kulindizga kuti ŵategherezgi nawo ŵajurepo, mwakuti para ghakuŵazgika ŵenderenge lumoza.
Nyengo Yinandi Yakuyowoyera Cipulikano Cithu
7. Kasi tikuŵa na mwaŵi wuli pa Sambiro la Gongwe la Mulinda?
7 Utali wa nkhani zakusambira pa mpingo nawo uli kusintha. Mazuŵa ghano zikuŵa zifupizifupi. Ntheura, pa nyengo ya Sambiro la Gongwe la Mulinda, nyengo yinandi yikumalira pa kudumbiskana kuluska kuŵazga ndime. Sono ŵanandi ŵakuŵa na mwaŵi wa kulongora cipulikano cawo mwa kuzgorapo, kulongosora lemba, kuyowoya mwakudumura ico cikaŵacitikira, ico cikulongora vinjeru ivyo vikusangika mu Baibolo. Pakuŵaso nyengo yakulongosolera vithuzithuzi.—Ŵazgani Salmo 22:22; 35:18; 40:9.
8, 9. Kasi wakucitiska Sambiro la Gongwe la Mulinda wali na mulimo wuli?
8 Kweni nyengo iyi yingasangika pekha para ŵategherezgi ŵakuzgora mwakudumura, ndiposo para uyo wakucitiska wakuleka kuyowoyapo swililiri. Ntheura, kasi uyo wakucitiska wangacita wuli mwavinjeru kuti fundo zake na za ŵategherezgi ziŵenge zakukolerana mwakuti ungano uwu uŵenge wakuzenga?
9 Kuti tizgore fumbo ili, tiyeni tiwone ciyelezgero. Sambiro la Gongwe la Mulinda lakunozga lili nga ni maluŵa agho ghakupandika pa luŵaza kuti pawonekenge makora. Tikumanya kuti pa luŵaza pakutowa na luŵa limoza pera yayi, Sambiro la Gongwe la Mulinda nalo likukhumba kuti ŵanandi ŵazgorengepo. Nga umo pa luŵaza pakuwonekera makora para pali maluŵa ghakupambanapambana, sambiro ili nalo likunozga cifukwa ca mazgoro ghakupambanapambana. Kasi wakucitiska wali na mulimo wuli? Fundo izo wakuyowoyapo zili nga nthumaluŵa tucokotucoko, uto tukuphuka mumphepete mwa ghakurughakuru. Tumaluŵa utu tukujumpha ghakurughakuru yayi, kweni tukovwira waka kuti ghakurughakuru ghawonekenge makora. Mwakuyana waka, wakucitiska wakwenera kukumbuka kuti waleke kuyowoya vinandi, kweni wakhozgerenge waka malumbo gha mpingo. Fundo zakupambanapambana izo mpingo ukuyowoyapo ndiposo zakudumura za uyo wakucitiska zili nga ni maluŵa agho ghakuŵa pa luŵaza kuti pawonekenge makora.
“Tiyeni Tipeleke kwa Ciuta Sembe ya Malumbo Nyengo Zose”
10. Kasi Ŵakhristu ŵakwambilira ŵakaghawonanga wuli maungano gha mpingo?
10 Ivyo Paulosi wakalongosora pa 1 Ŵakorinte 14:26-33 vikutovwira kumanya umo Ŵakhristu ŵakwambilira ŵakacitiranga maungano. Pakuyowoyapo pa fundo za mavesi agha, munthu munyake wakusanda Baibolo wakati, cakukondweska comene cakukhwaskana na umo Ŵakhristu ŵakwambilira ŵakacitiranga maungano “nchakuti pafupifupi waliyose uyo wakaŵangapo wakawonanga kuti wali na mulimo wa kovwira kuti ghende makora. Munthu wakalutanga kukategherezga waka yayi nesi kukapokera waka, kweni kukapelekaso.” Nchakuwonekerathu kuti Ŵakhristu ŵakwambilira ŵakawonanga kuti maungano ghakaŵapanga mwaŵi wakulongolera cipulikano cawo.—Rom. 10:10.
11. (a) Nchivici cikovwira comene kuti maungano ghaŵenge ghakuzenga, ndipo cifukwa wuli? (b) Ni masacizgo wuli agho ghangawovwira kuti tizgorenge makora pa maungano? (Wonani mazgu gha musi.)
11 Kuyowoya cipulikano cithu pa maungano kukovwira pa ‘kuzenga mpingo.’ Nangauli mungaŵa kuti muli kwamba ni kale kuwungana, mungazomerezga kuti fundo izo ŵabali na ŵadumbu ŵakuyowoya pa maungano, nyengo zose zikuŵa zakukondweska. Tikukhozgeka para mbali uyo ni mucekuru wakuzgorapo mwakufumira pasi pa mtima. Tikusanguluskika para mulara wakuzgorapo. Tikumwemwetera para ŵana ŵakuzgorapo mwakufumira pasi pa mtima, kulongora kuti ŵakutemwa Yehova. Para tose tikuzgorapo tikovwira kuti maungano ghaŵenge ghakuzenga.b
12. (a) Kasi tingasambirako vici kwa Mozesi na Yeremiya? (b) Kasi lurombo lungawovwira wuli munthu wasoni kuti wazgorengepo?
12 Awo ŵali na soni cingaŵaŵira cinonono kuzgorapo. Para muli na soni, cingaŵa cakovwira kukumbuka kuti suzgo ili ndacilendo yayi. Nakuti ŵateŵeti ŵa Ciuta ŵanyake nga ni Mozesi na Yeremiya, nawo ŵakawonanga kuti ŵangafiska yayi kuyowoya pawumba. (Ex. 4:10; Yer. 1:6) Kweni Yehova wakawovwira ŵateŵeti ŵake aŵa kuti ŵamulumbe pawumba, ndipo namwe wamovwiraninge kuti mupeleke sembe za malumbo. (Ŵazgani Ŵahebere 13:15.) Kasi mungacitaci kuti Yehova wamovwirani kumazga wofi pakuzgora? Cakwamba nozgekerani makora maungano. Ndipo pambere mundalute ku Nyumba ya Ufumu, lombani Yehova, kuti wamupani cikanga kuti mukazgorepo. (Fil. 4:6) Pakuti lurombo ulu lukuyana na “khumbo lake,” mungaŵa na cigomezgo cose kuti wamuzgoraninge.—1 Yoh. 5:14; Zinth. 15:29.
Maungano Agho ‘Ghakuzenga, Kukhwimiska, na Kupembuzga’
13. (a) Kasi ŵanthu ŵakwenera kujipulika wuli para ŵiza pa maungano? (b) Kasi ŵalara ŵakwenera kujifumba fumbo wuli lakuzirwa?
13 Paulosi wakati cilato cikuru ca maungano gha mpingo ‘nkhuzenga, kukhwimiska, na kupembuzga’ awo ŵakusangikapo.c (1 Kor. 14:3.) Kasi ŵalara ŵangacita wuli kuti nkhani izo ŵakuyowoya pa maungano zikhozgenge na kupembuzga ŵabali na ŵadumbu? Kuti tizgoreke fumbo ili, tiyeni tidumbiskane za ungano uwo Yesu wakacitiska wati wawuka waka ku ŵakufwa.
14. (a) Nchivici cikacitika pambere Yesu wandacitiske ungano? (b) Cifukwa wuli ŵapositole ŵakwenera kuti ŵakasanguluskika apo “Yesu wakiza pafupi na kuyowoya nawo”?
14 Cakwamba, wonani ivyo vikacitika pambere ungano uwu undacitike. Pakati pakhala pacoko waka kuti Yesu wakomeke, ŵapositole “ŵakamusida na kucimbira,” ndipo nga umo ucimi ukayowoyera, ‘ŵakambininika waliyose kuya ku nyumba yake.’ (Mrk. 14:50; Yoh. 16:32) Yesu wakati wawuka, wakacema ŵapositole ŵake awo ŵakaŵa ŵakudonda kuti ŵalute ku ungano wapadera.d “Ŵasambiri khumi na yumoza ŵakaluta ku Galileya ku lupiri uko Yesu wakaŵanozgera.” Ŵakati ŵafika, “Yesu wakiza pafupi na kuyowoya nawo.” (Mat. 28:10, 16, 18) Ghanaghanirani umo ŵapositole ŵakwenera kuti ŵakasanguluskikira na ungano uwo Yesu wakacitiska. Kasi Yesu wakayowoya vici?
15. (a) Kasi Yesu wakayowoyaci, kweni ni vici ivyo wakayowoya yayi? (b) Kasi ŵapositole ŵakajipulika wuli na ungano uwu?
15 Yesu wakamba ungano uwu na cipharazgo cakuti: “Mazaza ghose ghapika kwa ine.” Pamasinda wakaŵapa mulimo, wakati: “Ntheura, lutaninge mukazgore ŵanthu . . . kuŵa ŵasambiri.” Paumaliro, wakaŵalayizga kuti: “Ine nili namwe mazuŵa ghose.” (Mat. 28:18-20) Kweni kasi mwawona ico Yesu wakacita yayi? Pa ungano uwu wakaŵakalipira yayi, nesi kuŵakayikira panji kuŵacitiska kuti ŵajiwonenge kuti mbakutondeka cifukwa cakuti cipulikano cawo cikalopwa kwakanyengo kacoko waka. M’malo mwake, Yesu wakaŵasimikizgira kuti iyo na ŵadada ŵake ŵakuŵatemwa, ndipo wakaŵapa mulimo wakuzirwa comene. Kasi ŵapositole ŵakajipulika wuli cifukwa ca umo Yesu wakacitira nawo? Ŵakazengeka, kukhwimiskika, na kupembuzgika comene mwakuti pamanyuma pa ungano uwu ŵakambaso “kusambizga na kupharazga makani ghawemi.”—Mil. 5:42.
16. Kasi ŵalara ŵakucita wuli nga ni Yesu kuti ŵacitiske maungano ghakuzenga?
16 Pakulondezga Yesu, ŵalara ŵakuwona maungano kuŵa mwaŵi wakulongolera Ŵakhristu ŵanyawo citemwa ca Yehova ico cikutondeka cara. (Rom. 8:38, 39) Ntheura, para ŵalara ŵakuyowoya nkhani ŵakuŵika comene mahara pa ivyo ŵabali ŵakucita makora, kuti pa ivyo ŵakutondeka yayi. Ŵakuŵakayikira yayi ŵabali ŵawo. M’malo mwake, ivyo ŵakuyowoya vikulongora kuti ŵakuwona ŵabali ŵawo kuti ŵakutemwa Yehova ndiposo kuti ŵakukhumba kucita ico nchiwemi. (1 Tes. 4:1, 9-12) Nyengo zinyake ŵalara ŵangakhumbikwira kupeleka ulongozgi ku mpingo wose, kweni para awo ŵakukhumbikwira ulongozgi mbacoko, cingaŵa ciwemi kudumbiskana nawo waka kumphepete. (Gal. 6:1; 2 Tim. 2:24-26) Para ŵakuyowoya na mpingo wose ŵalara ŵakuyezgayezga kulumba apo mphakwenelera. (Yes. 32:2) Ŵakuyezgayezga kuyowoya mu nthowa yakuti para ungano wamara, wose awo ŵakuŵapo ŵaŵe kuti ŵazengeka na kukhozgeka.—Mat. 11:28; Mil. 15:32.
Maungano Ghakupembuzga
17. (a) Cifukwa wuli nchakukhumbikwa comene kuti maungano ghithu ghaŵenge ghakupembuzga kuluska kale? (b) Kasi imwe mungacitaci kuti maungano ghaŵenge ghakuzenga? (Wonani bokosi lakuti, “Nthowa Khumi Izo Zingawovwira Kuti Maungano Ghaŵenge Ghakuzenga.”)
17 Apo caru ca Satana cikulutilira kuyuzga ŵanthu, tikwenera kuwoneseska kuti maungano ghithu ghaŵenge ghakupembuzga. (1 Tes. 5:11) Mudumbu munyake uyo wakazizipizga ciyezgo pamoza na mfumu wake wakati: “Para tili ku Nyumba ya Ufumu tikajiwonanga nga tili mu mawoko gha Yehova. Maora agho tikaŵiranga lumoza na ŵabali na ŵadumbu, tikawonanga kuti cikaŵa camacitiko kukunkhuzgira katundu withu kwa Yehova, ndipo tikaŵanga na mtende wa mu mtima.” (Sal. 55:22) Mphanyi wose awo ŵakusangika pa maungano ghithu ŵakhwimiskika na kupembuzgika. Kuti ivi vicitike, tiyeni tose tovwirepo kuti ghaŵenge ghakuzgenga.
[Mazgu ghamusi]
a Vikayowoyekerathu kuti vinthu vinyake ivyo vikacitikanga pa maungano gha Ŵakhristu ŵakwambilira vizamumara. Mwaciyelezgero, ‘tikuyowoyaso mu malulimi’ yayi nesi “kucima.” (1 Kor. 13:8; 14:5) Ndipouli, ulongozgi wa Paulosi ukutovwira umo tikwenera kucitira maungano.
b Masacizgo gha umo tingazgolera makora ghali mu Gongwe la Mulinda la Ciceŵa la Seputembala 1, 2003, peji 19-22.
c Pakuyowoya za mphambano ya kukhwimiska na kupembuzga Vine’s Expository Dictionary of Old and New Testament Words likuti lizgu Lacigiriki ilo lili kung’anamulika kuti kupembuzga likulongora lusungu lukuru comene kuluska lakuti kukhwimiska.—Yaniskani na Yohane 11:19.
d Nyengo iyi yikwenera kuti ndiyo Paulosi wakati Yesu “wakawonekera ku ŵabali ŵakujumpha mahandiredi ghankhondi.”—1 Kor. 15:6.
Kasi Mungazgora Wuli?
• Cifukwa wuli maungano ngakuzirwa?
• Kasi mazgoro gha ŵabali na ŵadumbu ghakovwira wuli pa ‘kuzenga mpingo’?
• Kasi ungano uwo Yesu wakacitiska ukutisambizgaci?
[Bokosi/Vithuzithuzi pa peji 22, 23]
NTHOWA KHUMI IZO ZINGAWOVWIRA KUTI MAUNGANO GHAŴENGE GHAKUZENGA
Nozgekeranithu. Para mukuŵazgirathu nkhani izo zamuyowoyeka ku Nyumba ya Ufumu, mbwenu mwamuŵika maghanoghano ghinu ghose pa maungano ndipo mwamwandula nagho comene.
Muwunganenge nyengo zose. Pakuti maungano ghakuŵa ghakuzenga comene para piza ŵanthu ŵanandi, ipo namwe para mukusangikapo mukovwirapo comene.
Mufikenge mwakutendekera. Para mwakhala pasi pambere maungano ghandambe, namwe mungimbako sumu yakujulira na kutegherezga lurombo. Ivi ni vigaŵa vyakuzirwa pakusopa Yehova.
Muyeghenge mabuku. Muyeghenge Baibolo linu na mabuku agho mwamusambira pa ungano, mwakuti mukalondezgenge na kupulikiska fundo izo zamuyowoyeka.
Lekani kutimbanizgika. Mwaciyelezgero, lekani kuŵazga mauthenga gha pa selufoni pa nyengo ya maungano, m’malo mwake ŵazgani para ghamara. Para mukucita nthena, mukuŵika vinthu vya mwaŵene pa malo ghakwenelera.
Muzgorengepo. Para ŵanandi ŵakuzgorapo, awo ŵiza pa maungano ŵakukhwimiskika na kuzengeka na fundo zakupambanapambana.
Zgorani mwakudumura. Kucita nthena kukovwira kuti ŵanandi ŵazgorepo.
Yowoyani nkhani izo mwapika. Para mwapika nkhani kuti mukayowoye mu Sukulu ya Uteŵeti wa Ciuta panji mu Ungano wa Uteŵeti, nozgekerani mwakukwana, yezgelerani mwakutendekera, ndipo woneseskani kuti mukayiyowoye.
Wongani. Ŵawongani comene awo ŵayowoya nkhani panji kuzgorapo.
Mucezgenge. Pambere maungano ghandambe ndiposo para ghamara, kutawuzgana na kudumbiskana fundo zakuzenga nako kukovwira kuti maungano ghaŵe ghakunozga.