Ŵawukirano, Kasi Mucitengeci na Umoyo Winu?
“Umo nkhuponyera mafayiti ghane nkhuponya kuti nileke kutimba mu mphepo.”—1 KOR. 9:26.
1, 2. Kasi mukwenera kuŵa na vici kuti vimwenderani makora apo mukukura?
ŴANJI para ŵakukhumba kuluta ku malo ghacilendo, ŵakuyegha mapu na kamupasi. Mapu ghakuŵawovwira kumanya apo ŵali, ndiposo kuti ŵasankhe nthowa yakwenelera. Kamupasi yikuŵawovwira kuti ŵaleke kuzgeŵa. Ndipouli, mapu na kamupasi vingaŵawovwira viŵi yayi usange zina la malo agho ŵakuluta ŵakulimanya yayi. Kuti ŵaleke kuwurawura waka, ŵakwenera kumanya zina la malo agho ŵakuluta.
2 Ndimo viliri apo mwaŵawukirano mukukura. Namwe muli na kamupasi ndiposo mapu ghakugomezgeka. Baibolo lili nga ni mapu agho ghangamovwirani kuti musankhe nthowa yakwenelera. (Zinth. 3:5, 6) Para njuŵi yinu yingasambizgika makora, yimovwiraninge kuti mulutilire kwenda mu nthowa yakwenelera. (Rom. 2:15) Yingaŵa nga ni kamupasi. Ndipouli, kuti vimwenderani makora, mukweneraso kumanya uko mukuluta. Ici cikung’anamura kuti mukwenera kuŵa na vilato vyauzimu.
3. Kasi pa 1 Ŵakorinte 9:26 Paulosi wakalongora kuti pali uwemi wuli wa kuŵa na vilato?
3 Mpositole Paulosi wakalongosora uwemi wa kuŵa na vilato na kufwilirapo kuvifiska. Wakalemba kuti: “Umo nkhucimbilira kuti nkhuwulawura waka cara; umo nkhuponyera mafayiti ghane nkhuponya kuti nileke kutimba mu mphepo.” (1 Kor. 9:26) Para muli na vilato, muwulawulenge waka yayi pakucimbira. Muli pafupi kwamba kusankha vinthu vyakuzirwa comene vyakukhwaskana na kusopa, nchito, nthengwa, na vinthu vinyake. Nyengo zinyake mungawona nga nchakusuzga kusankha. Kweni para mwasankhirathu ivyo muzamucita kunthazi mwakukolerana na fundo za mu Mazgu gha Ciuta, mbwenu muzamupuluskika yayi.—2 Tim. 4:4, 5.
4, 5. (a) Nchivici cingacitika para mulije vilato? (b) Cifukwa wuli vilato vinu vikwenera kuŵa vyakukondweska Ciuta?
4 Para mulije vilato, ŵanyinu ndiposo ŵasambizgi ŵangamucicizgani kucita ico iwo ŵakuwona kuti cingamovwirani. Nangauli mungaŵa na vilato, ŵanji ŵayowoyengepo nipera maghanoghano ghawo. Apo mukutegherezga maghanoghano ghawo, jifumbani kuti, ‘Kasi ivyo ŵayowoya vinovwirenge kukumbuka Mlengi wane apo nicali muwukirano, panji vinitimbanizgenge?’—Ŵazgani Mupharazgi 12:1.
5 Cifukwa wuli vilato vinu vikwenera kuŵa vyakukondweska Ciuta? Cifukwa cimoza nchakuti Yehova ndiyo wali kutipa vinthu viwemi vyose ivyo tili navyo. (Yak. 1:17) Ntheura, waliyose wali na ngongoli ya kuwonga Yehova. (Uvu. 4:11) Kasi paliso nthowa yinyake yiwemi iyo tingalongolera kuti tikuwonga Yehova kuluska kuŵa na vilato ivyo vikumukondweska? Tiyeni tiwone vilato ivyo mungajiŵikira ndiposo ivyo mungacita kuti muvifiske.
Kasi Mungaŵa na Vilato Wuli?
6. Nchilato wuli cakwamba ico mukwenera kuŵa naco, ndipo cifukwa wuli?
6 Nga umo nkhani yajumpha yikayowoyera, cilato cakwamba ico mukwenera kuŵa naco nkhukhorwa kuti ivyo mukusambira mu Baibolo ni vyaunenesko. (Rom. 12:2; 2 Kor. 13:5) Ŵanyinu ŵangagomezga cisambizgo cakuti vinthu vili kucita kusinthika panji visambizgo vinyake vya cisopa cautesi cifukwa cakuti ŵali kuphalirika waka kuti ndivyo ŵakwenera kugomezga. Kweni imwe mukwenera yayi kugomezga vinthu cifukwa ca kuyegheka waka. Kumbukani kuti Yehova wakukhumba kuti mumuteŵetere na maghanoghano ghinu ghose. (Ŵazgani Mateyu 22:36, 37.) Adada ŵithu ŵa kucanya ŵakukhumba kuti muŵe na ukaboni wa ivyo mukugomezga.—Heb. 11:1.
7, 8. (a) Ni vilato wuli ivyo vingafiskika mu nyengo yicoko ivyo mungaŵa navyo? (b) Nchivici cicitikenge para mwafiska vinyake mwa vilato ivi?
7 Kuti mukhozge cipulikano cinu, mwalekeraci kuŵa na vilato ivyo mungafiska mu nyengo yicoko? Cimoza mwa vilato ivi nchakuti mulombenge zuŵa lililose. Kuti malurombo ghinu ghaleke kuŵa ghakuwerezgawerezga, mungasunga pa mtima panji kulemba ivyo vyacitika pa zuŵa ilo, ivyo mukukhumba kuyowoya mu malurombo ghinu. Pakulomba, lekani kuzunura masuzgo pera, kumbukaniso ivyo vyangumukondweskani. (Fil. 4:6) Cilato cinyake nchakuti muŵazgenge Baibolo zuŵa lililose. Kasi mukumanya kuti usange mungaŵazga mapeji pafupifupi ghanayi zuŵa lililose mungamalizga Baibolo lose cilimika cimoza?a Lemba la Salmo 1:1, 2 likuti: “Ngwamwaŵi munthu uyo . . . mu dango la Yehova ndimo muli cimwemwe cake; ndipo mu dango lake wakulanguruka muhanya na usiku.”
8 Cilato cacitatu ico mungafiska mu nyengo yicoko nkhunozgekera kuzgorapo pa maungano ghose gha mpingo. Pakwamba, mungazgora mwakucita kuŵazga panji kuŵazga lemba. Ulendo unyake mungaŵa na cilato ca kuzgora mu mazgu ghinu na ghinu. Nyengo yiliyose para mukuzgorapo mukupeleka cawanangwa kwa Yehova. (Heb. 13:15) Para mwafiska vinyake mwa vilato ivi, cipulikano cinu cizamukhora, muzamwamba kumuwonga Yehova, ndipo muzamuŵa ŵakunozgeka kuŵa na vilato ivyo mungafiska mu nyengo yitaliko.
9. Usange ndimwe mupharazgi yayi, kasi ni vilato wuli ivyo mungaŵa navyo?
9 Kasi ni vilato wuli ivyo mungafiska mu nyengo yitaliko? Usange mundambe kupharazga makani ghawemi, mungaŵa na cilato cakuti muŵe mupharazgi wa Ufumu. Para mwafiska cilato cakuzirwa ici, muzamunweka comene kuti mupharazgenge nyengo zose ndiposo mwaluso, ndipo muzamukhumba yayi kuti mwezi umare waka kwambura kupharazga. Muzamukhumbikwira kumanya kugwiliskira nchito Baibolo mu uteŵeti. Ndipo muzamukondwa na mulimo wa kupharazga. Pamasinda, mungazakasazgirako nyengo yakupharazgira ku nyumba na nyumba panji nanga nkhufwilirapo kuti musange sambiro la Baibolo. Pakuŵa mupharazgi wambura kubapatizika, kasi cilipo cilato cinyake ciwemi ico mungaŵa naco kuluska kujipatulira kwa Yehova na kubapatizika?
10, 11. Kasi ŵawukirano ŵakubapatizika ŵangaŵa na vilato wuli?
10 Usange ndimwe mupharazgi wakubapatizika, wonani vilato vinyake ivyo munganwekera kufiska mu nyengo yitaliko. Nyengo zinyake mungajipeleka kukapharazga ku cigaŵa ico mipingo yikupharazgako viŵi yayi. Pakuti muli na nkhongono, mungacita upayiniya wakanyengo panji wanyengozose. Ŵapayiniya ŵanandi ŵamuphaliraninge kuti uteŵeti wanyengozose ni nthowa yiwemi comene iyo yingamovwirani kukumbukira Mlengi winu apo mucali ŵawukirano. Ivi ni vilato vinyake ivyo mungaŵa navyo apo mucali pa mpingo winu. Mpingo winu wandulenge comene para mungafiska vilato ivi.
11 Vilato vinyake vingamutolerani kutali na mpingo winu. Mwaciyelezgero, panji mungaghanaghana za kukateŵetera uko kukukhumbikwira ŵapharazgi ŵanandi, mu caru cinu panji cinyake. Mungawovwiraso pa mulimo wa kuzenga Nyumba za Ufumu panji maofesi gha munthavi. Mungakateŵetera pa Beteli, kuluta ku Sukulu Yakusambizga Uteŵeti, panji kucita umishonale. Kweni kuti mufiske vyose ivi, cinthu cakuzirwa comene ico mukwenera kucita nkhubapatizika. Para mundabapatizike, sandani ivyo vikukhumbikwa kuti mufiske cilato cakuzirwa ici.
Nwekerani Cilato ca Ubapatizo
12. Kasi ŵanji ŵakubapatizika pa vifukwa wuli, ndipo cifukwa wuli ni vyambura kwenelera?
12 Cifukwa wuli munthu wakwenera kubapatizika? Ŵanji ŵangaghanaghana kuti ubapatizo uŵavikilirenge kuti ŵaleke kwananga. Ŵanyake ŵangakhumba kubapatizika cifukwa cakuti ŵanyawo ŵali kubapatizika. Ŵawukirano ŵanyake ŵangabapatizika kuti ŵakondweske waka ŵapapi ŵawo. Kumbukani kuti ubapatizo umukanizganinge yayi kucita ciheni. Kweniso lekani kubapatizika cifukwa ca kucicizgika na ŵanji. Mukwenera kubapatizika para mwamanya makora ivyo Kaboni wa Yehova wakwenera kucita ndiposo para mwawona kuti muli ŵakunozgeka ndipo mukukhumbisiska kufiska ivyo vikukhumbikwa.—Muph. 5:4, 5.
13. Cifukwa wuli mukwenera kubapatizika?
13 Cifukwa cakwamba ico munthu wangabapatizikira nchakuti Yesu wakatuma ŵalondezgi ŵake kuti ‘ŵakazgore ŵanthu kuŵa ŵasambiri na kuŵabapatiza.’ Mweneko nayo wakabapatizika. (Ŵazgani Mateyu 28:19, 20; Mariko 1:9.) Nakuti ubapatizo ngwakuzirwa comene kwa munthu uyo wakukhumba kuzakaponoskeka. Pamasinda pakuyowoya za cingalaŵa ico Nowa wakakhoma, ico iyo na mbumba yake ŵakaponoskekeramo pa nyengo ya Ciwowota, mpositole Petrosi wakati: “Ico cikuyana na ici ndico cikumuponoskani sono, ndico ubapatizo, . . . kwizira mu ciwuka ca Yesu Khristu.” (1 Pet. 3:20, 21) Kweni fundo iyi yikung’anamura kuti ubapatizo nchikholi yayi. M’malo mwake, mukwenera kubapatizika cifukwa cakuti mukutemwa Yehova ndipo mukukhumba kumuteŵetera na mtima winu wose, umoyo winu wose, maghanoghano ghinu ghose, na nkhongono zinu zose.—Mrk. 12:29, 30.
14. Cifukwa wuli ŵanji ŵangazuwulika kubapatizika, kweni nchivici cingaŵawovwira?
14 Ŵanyake ŵangaziwulika kubapatizika cifukwa ca kopa kuti para ŵananga ŵangasezgeka mu mpingo. Kasi ndivyo namwe mukopa? Wofi uwu pawekha nguheni yayi. Ici cingalongora kuti mukumanya ivyo munthu uyo ni Kaboni wa Yehova wakwenera kucita. Kasi pangaŵaso cifukwa cinyake? Panji mungaŵa kuti mundakhorwe kuti munthu para wakulondezga malango gha Ciuta wakwandula comene. Kughanaghanira ivyo vikucitikira awo ŵakuzerezga malango gha mu Baibolo kungamovwirani. Panji mungaŵa kuti mukughatemwa malango gha Ciuta kweni mukujikayikira usange mungafiska kughalondezga. Maghanoghano ghanthena ngawemi cifukwa ghangalongora kuti ndimwe ŵakujicefya. Nakuti Baibolo likuti mitima ya ŵanthu wose ŵambura kufikapo njakupusika. (Yer. 17:9) Kweni mungacita makora usange nyengo zose ‘mukupwelelera mendero ghinu kwakuyana na mazgu gha Ciuta.’ (Ŵazgani Salmo 119:9.) Para muli na cifukwa cilicose ico cikumuzuwuliskani kubapatizika, mukwenera kusanga nthowa yakucimazgira.b
15, 16. Kasi mungamanya wuli kuti muli ŵakwenelera kubapatizika?
15 Kweni kasi mungamanya wuli kuti muli ŵakwenelera kubapatizika? Cakwamba mukwenera kujifumba kuti, ‘Kasi ningalongosora visambizgo vyakwambilira vya Baibolo? Kasi nkhuluta mu uteŵeti nanga ni para ŵapapi ŵane ŵatondeka? Kasi nkhuyezgayezga kusangikapo pa maungano ghose? Kasi ningakumbuka apo nkhakana kucicizgika na ŵanyane? Kasi ningalutilira kuteŵetera Yehova nanga nipara ŵapapi na ŵabwezi ŵane ŵaleka? Kasi nili kulombapo vyakukhwaskana na ubwezi wane na Ciuta? Ndipo kasi nasimikizga nadi kujipatulira kwa Yehova kwizira mu lurombo?’
16 Ubapatizo ukusintha vinandi pa umoyo wa munthu ndipo mukwenera kuwuwona mwakupepuka yayi. Kasi ndimwe ŵakukhwima kuti mubapatizike? Kukhwima kukung’anamura vinandi padera pa kuyowoya makora nkhani pa pulatifomu panji kuzgora fundo zakucontha pa maungano. Munthu wakukhwima wakwenera kumanya kusankha vinthu mwakukolerana na fundo za mu Baibolo. (Ŵazgani Ŵahebere 5:14.) Usange ndimwe ŵakukhwima, ipo muli na mwaŵi ukuru comene wa kuteŵetera Yehova na mtima winu wose ndiposo kuŵa na umoyo uwo ukulongora kuti mwajipatulira nadi kwa iyo.
17. Nchivici cimovwiraninge kutonda masuzgo agho mungakumana nagho pamasinda pakuti mwabapatizika?
17 Pamasinda pa kubapatizika, munganweka comene kuteŵetera Ciuta. Kweniso mungakumana na masuzgo agho ghangayezga cipulikano cinu na kucizizimiska. (2 Tim. 3:12) Lekani kughanaghana kuti masuzgo agha mukwenera kumarana nagho mwekha. Lombani ulongozgi ku ŵapapi ŵinu. Pemphani Ŵakhristu ŵakukhwima kuti ŵamovwirani. Lutilirani kuŵa paubwezi na awo ŵangamovwirani. Mungaluwanga yayi kuti Yehova wakumupwelelerani, ndipo wamupaninge nkhongono zakuti zimovwirani kutonda suzgo lililose ilo mungakumana nalo.—1 Pet. 5:6, 7.
Kasi Mungafiska Wuli Vilato Vinu?
18, 19. Kasi mungandula wuli usange mukusanda ivyo mukuŵika pakwamba mu umoyo winu?
18 Panji mungaŵa na khumbo la kucita viwemi, kweni mukuwona kuti mulije nyengo yakukwana yakucitira ivyo mukukhumba. Para ni nthena, sandani ivyo mukuŵika pakwamba mu umoyo winu. Mwaciyelezgero, torani ndowo na kuŵikamo malibwe ghakurughakuru. Pamasinda thiranimo mcenga. Muwonenge kuti malibwe na mcenga vyakwana makora mu ndowo. Khuturani vyose, kweni kuwuskapo kalikose yayi. Sono mwambe kuŵikamo mcenga na kumalira malibwe. Kasi vyose vyanjiramo makora? Yayi. Cifukwa nchakuti mwamba kuŵikamo mcenga.
19 Ivi ndivyo vikucitika para mukugaŵa nyengo yinu. Para vinthu nga ni vyakusanguluska ndivyo vikuŵa pakwamba mu umoyo winu, muwonenge kuti mukuŵavya nyengo yakucitira vinthu vyauzimu ivyo vili nga ni malibwe. Kweni usange mukulondezga ulongozgi wa mu Baibolo wakuti, “musande ivyo ni vinthu vyakuzirwa comene,” muwonenge kuti muŵenge na nyengo yakucitira vyose, vya Ufumu na vyakusanguluska.—Fil. 1:10.
20. Para mukwenjerwa panji kugongowa apo mukuyezgayezga kuti mufiske vilato vinu, kasi mukwenera kucitaci?
20 Nyengo zinyake mungenjerwa panji kugongowa apo mukuyezgayezga kuti mufiske vilato vinu. Usange vili nthena, ‘katundu winu mumuyeghiske Yehova ndipo Iyo tiwamufighiliraninge.’ (Sal. 55:22) Pasono muli na mwaŵi wa kucitako mulimo wa kupharazga na kusambizga, uwo ngwakukondweska ndiposo wakuzirwa comene. (Mil. 1:8) Mungasankha kuti muwonelerenge waka apo ŵanyinu ŵakucita mulimo uwu. Panji mungatemwa kuti namwe muciteko. Namwe citaniko mulimo wa Ufumu uwu. Muzamudandawurapo yayi para mungateŵetera ‘Mlengi winu mu mazuŵa gha uphya winu.’—Muph. 12:1.
[Mazgu ghamusi]
a Wonani Gongwe la Mulinda la Okutobala-Disembala, 2009 peji 23-26.
b Kuti movwirike pa nkhani iyi, wonani buku la Mayankho a Zimene Achinyamata Amafunsa, Buku Lachiwiri, cipaturo 34.
Kasi Mungazgora Wuli?
• Cifukwa wuli mukwenera kuŵa na vilato?
• Kasi ni vilato wuli vinyake vyakuzirwa ivyo mungaŵa navyo?
• Nchivici cikukhumbikwa kuti munthu wafiske cilato ca ubapatizo?
• Kasi kusanda ivyo mukuŵika pakwamba mu umoyo winu kungamovwirani wuli kufiska vilato vinu?
[Cithuzithuzi pa peji 13]
Kasi muli na cilato ca kuŵazga Baibolo zuŵa lililose?
[Cithuzithuzi pa peji 15]
Nchivici cimovwiraninge kuti mufiske cilato ca ubapatizo?
[Cithuzithuzi pa peji 16]
Kasi cithuzithuzi ici cikumusambizgani vici?