Mafumbo Ghakufuma ku Ŵaŵazgi

Uyo wakalemba Zintharika 30:18, 19 wakayowoya kuti “nthowa ya mwanalume na mwali” ‘yikumutindika.’ Kasi wakang’anamuranga vichi?

Ŵanthu ŵanandi kusazgapo na nkhwantha zinyake wuwo, ŵakutindikika na mazgu agha. Mazgu ghose gha pa mavesi agha mu Baibolo la Mang’anamuliro gha Charu Chiphya ghakuti: “Pali vinthu vitatu ivyo vikunitindika [panji kuti, “ni vyakuzizwiska chomene,” mazgu ghamusi], na vinayi ivyo nkhuvipulikiska yayi: Nthowa ya nombo mu mlengalenga, nthowa ya njoka pa jalawe, nthowa ya ngalaŵa pakati pa nyanja, nthowa ya mwanalume na mwali.”—Zinth. 30:18, 19.

Kumanyuma uku, tikatenge mazgu ghakuti “nthowa ya mwanalume na mwali” ghakuyowoya za chinthu chinyake chiheni. Chifukwa wuli? Mavesi ghanyake mu chaputara ichi ghakuzunura za vinthu viheni ivyo vikuyowoya yayi kuti “mbwenu.” (Zinth. 30:15, 16) Ndipo vesi 20 likuyowoya za “mwanakazi muleŵi” uyo wakuyowoya kuti palije chiheni chilichose icho wachitapo. Ntheura tikaghanaghananga kuti nga ni nombo mu mlengalenga, njoka pa jalawe, panji ngalaŵa pakati pa nyanja, mwanalume wangachita chinthu chinyake kwambura waliyose kumanya ivyo wachita. Pakuwona vyose ivi, lekani tikatenge mazgu ghakuti “nthowa ya mwanalume na mwali” ghakung’anamura chinthu chinyake chiheni—icho ni mwanalume muchenjezi uyo wakukopa mwali kuti wagone nayo kwambura mwali kuwamo ivyo vikuchitika.

Ndipouli, pali vifukwa vyakugomezgera kuti mavesi agha ghakuyowoya vya chinthu chinyake chiwemi. Uyo wakalemba mazgu agha wakatindikika waka na vinthu ivyo wakazunura.

Mipukutu yakwambilira ya Chihebere yikukhozgera kuti mazgu gha pa vesi ili ghakung’anamura chinthu chinyake chiwemi. Mwakuyana na buku la Theological Lexicon of the Old Testament, lizgu Lachihebere ilo lili kung’anamurika kuti “vikunitindika” pa Zintharika 30:18 “likuyowoya za chinthu icho munthu wakuwona kuti ntchakuzizika kweniso ntchambura machitiko kuti wachipulikiske.”

Purofesa munyake zina lake Crawford H. Toy wa ku yunivesite ya Harvard ku United States, nayo wakati nkhani ya pa vesi ili yikuyowoya vya chinthu chinyake chiheni yayi. Iyo wakati: “Fundo ya pa vesi ili njakuti wakalongosoranga umo vinthu ivyo vyazunulika pa vesi ili viliri vyakuzizika.”

Ntheura ntchakupulikikwa kugomezga kuti mazgu gha pa Zintharika 30:18, 19 ghakulongosora za vinthu ivyo ni vyakuzizika nadi, kweniso vyakutindika. Mwakuyana na uyo wakalembako Baibolo, nase tikutindikika na umo nombo yikuthuvukira kuchanya chomene, umo njoka yambura malundi yikwendera luŵiro pa jalawe, umo ngalaŵa yikuru yikwendera pakati pa maji, kweniso umo mwanalume na mwali ŵakwambira kutemwana na kuŵa na umoyo wakukondwa.