VYAKOVWIRA MABANJA | NTHENGWA

Kumwa Moŵa Mwakujumphizga mu Nthengwa

Kasi mfumu panji muwoli winu wali kumudandawuliranipo za umo mukumwera moŵa? Usange ni nthena, fundo zakulondezgapo izi zingamovwirani.

Ivyo vili mu nkhani iyi

Nthengwa na kumwa chomene moŵa vikwenderana yayi

Kumwa moŵa mwakujumphizga kungapangiska kuti munthu walware matenda ghakupambanapambana nga ni matenda gha mtima, gha chiŵindi kweniso kansa. Kweni moŵa ukwambiska waka matenda pera yayi kweni ukwambiskaso masuzgo ghanyake munthengwa nga ni nkhaza mubanja, masuzgo gha ndalama, kuleka kugomezgeka ndiposo kumara kwa nthengwa.

Baibolo likuyowoya kuti para munthu wakumwa phere mwakujumphizga paumaliro “likuluma nga ni njoka, Ndipo likufumiska poyizoni nga ntchipiri” (Zintharika 23:32) Kasi mukumanya wuli kuti mungakhala yayi kwambura kumwa phere?

Kasi mukuwona kuti mungakhala yayi kwambura kumwa moŵa?

Mafumbo ghakulondezgapo agha ghangamovwirani kumanya kuti mungakhala yayi kwambura kumwapo

Kasi mukutondeka kujikora pa nkhani ya kumwa moŵa?
Kasi kanandi mukutemwa kughanaghanira kuti mwamumwaso pauli?
Kasi mukumwa nipera nangauli mukusanga nawo masuzgo kusazgapo munthengwa yinu?
Kasi mukujipulika makora yayi para mundamwepo?
Kasi kumwa moŵa ndiko kukwambiska mphindano munthengwa yinu?
Kasi pasono mukumwa chomene phere kuluska umo mukamweranga pakwamba?
Kasi mukumwa mwakubisirizga kweniso kubisa moŵa kunyumba panji ku ntchito?

Usange zgoro ndakuti enya pa ghanyake mwa mafumbo agha, ndikuti vikulongora kuti muli na suzgo lakuti mungakhala yayi kwambura kumwapo, panji kuti muli na suzgo la uloŵevu.

Lekani kujikhungulufya

Kasi mfumu panji muwoli winu wali kumudandawuliranipo za umo mukumwera moŵa? Kasi mukajikhungulufya nakuyowoya nga kuti ni suzgo likuru yayi? Panji mukamba kufyulira ŵanji kusazgapo munyinu wa munthengwa mwakuyowoya kuti:

“Muŵenge kuti mukukhala nane makora, mphanyi nkhumwa nthena yayi.”
“Muŵenge kuti mukugwira ntchito yakusuzga nga ine, mphanyi namwe mukumwapo.”
“Pali ŵanthu ŵanandi awo ŵakumwa chomene kuluska ine.”

Usange mukutemwa kuyowoya mazgu nga ni agha, ndikuti mukuwona kumwa moŵa kuŵa chinthu chakuzirwa chomene kuluska kuŵa na mbumba yakukondwa. Kweni kasi chakuzirwa chomene ntchivichi?

Fundo ya mu Baibolo: “Mwanalume wakutora wakwenjerwa na . . umo wangakondweskera muwoli wake.”—1 Ŵakorinte 7:33.

Chithuzi: chikulongora umo mfumu wakuchitira para muwoli wake wakumuphalira kuti wakufipa mtima na kamwero kake ka moŵa. 1. Mfumu wakhala kuseli kwa chiwumba ndipo wali na botolo lambura moŵa mu mawoko. Pasi pake pali mabotolo ghaŵiri gha moŵa. Muwoli ŵimilira kuseli kwa Chiwumba wakufipa mtima ndipo wakumuwona yayi mfumu wake. 2. Mfumu wakuwona muwoli wake kwizira pa windo ndipo wakutegherezga ivyo muwoli wakuyowoya kuti wakufipa navyo mtima. — Mmalo mwakujikhungulufya, zomerezgani kuti muli na suzgo ndipo tegherezgani ivyo munyinu wa munthengwa wakufipa navyo mtima.

Ivyo mungachita

Muŵikengeko mahara ku ivyo mfumu panji muwoli winu wakufipa navyo mtima. Nanga vingaŵa kuti munyinu wa munthengwa wakuyikuzga waka chomene nkhani iyi kweni nipera ntchakwenelera kusintha. Usange mukusintha yayi na kulutilira kumwa padera pakuti munyinu wakufipa navyo mtima, ichi ntchilongolero chakuti muli na suzgo la uloŵevu.

Fundo ya mu Baibolo: “Waliyose waleke kupenja icho ntchachandulo kwa iyo, kweni icho ntchachandulo kwa munthu munyake.”—1 Ŵakorinte 10:24.
Manyani kuti. Msilikari wangatonda pa nkhondo para wakuzimanya makora nthowa za mulwani wake. Mwakuyana waka, kuti namwe mutonde makora suzgo la uloŵevu mukwenera kulimanya makora kweniso kumanya vinthu ivyo vikulongozgera ku suzgo ili. Mukwenera kumanyaso makora nthowa izo zingamovwirani kuti muleke kukhalira waka phere kweniso kuti muleke kwambiraso para mwaleka.

Fundo ya mu Baibolo: “Muziŵizgenge makhumbiro gha thupi agho ghakulimbana namwe”—1 Petrosi 2:11.
Penjani wovwiri. Pali vinthu vyakovwira awo ŵali na suzgo la uloŵevu, ndondomeko zakuchizgira kweniso vipatara. Mungamuphalirakoso munyinu uyo mukumugomezga kuti wamumanyiskaniko vinthu vinyake ivyo vikupangiska kuti mukhalirenge waka kumwa moŵa. Ndipo para mwawona kuti mukuyezgeka kwambiraso lutani kwa mubwezi uyu na kumumanyiska.

Ghanaghaniranipo za kupenja wovwiri wa chipatala

Fundo ya mu Baibolo: “Mubwezi wanadi wakutemwa nyengo zose Ndipo ni mubali uyo wali kubabikira kovwira mu suzgo”—Zintharika 17:17.

Kumwa moŵa mwakujumphizga ni suzgo likuru ilo lingamara kwizira mukuŵazga waka nkhani za umo mungalekera moŵa yayi panji kuyowoya waka pamulomo kuti sono “Nambenge kumwa pachoko.” Ndipouli manyani kuti ivyo mungachita pakumazga suzgo ili, vikukhwaska umoyo winu pera yayi kweni vikukhwaskaso nthengwa yinu.

Kuti mumanye vinandi: Ŵazgani nkhani zakulondezgapo izi kuti mumanye umo ŵanji ŵakachitira kuti ŵatonde suzgo la uloŵevu.

“Sono Ndine Munthu wa Mtende”

“Sono Nkhujiwona Mwakwenelera”

“Nkhagonanga mu Nyumba Yayi”

Kweniso, wonelerani vidiyo yakuti ‘Nkhavuka na Nkharo Yane Yawakawaka’