IVYO ŴACHINYAMATA ŴAKUFUMBA
Kasi Ni Vichi Ivyo Nkhwenera Kumanya pa Nkhani ya Maseŵero?
Maseŵero ghangakovwira panji kukupwetekeska. Nkhani yagona pa maseŵero agho ukutemwa, umo ukuseŵelera, na nyengo iyo ukumalirapo.
Uwemi wa maseŵero
Maseŵero ghangakovwira kuti uŵe na umoyo uwemi. Baibolo likuti “maseŵero ghakukhozga thupi ghali na chandulo.” (1 Timote 4:8) Munyamata munyake, zina lake Ryan, wakati: “Kuchita maseŵero ghakukhozga thupi nkhwakovwira chomene kuluska kuseŵera waka magemu pa kompyuta.”
Maseŵero ghangakovwira kuti uŵe wakujikora kweniso wakukolerana na ŵanyako. Baibolo likuzunura za maseŵero kuti litisambizge chinthu chinyake chakuzirwa. Baibolo likuti: “Awo ŵakuchimbira mu chiphalizgano wose ŵakuchimbira, kweni yumoza pera ndiyo wakupokera njombe.” Likuyowoyaso kuti: “Munthu waliyose uyo wakuchitako chiphalizgano wakujikora mu vinthu vyose.” (1 Ŵakorinte 9:24, 25) Kasi apa fundo njakuti wuli? Kuti munthu walondezge malango gha maseŵero, wakwenera kujikora kweniso kukolerana na ŵanyake. Msungwana munyake, zina lake Abigail, wakati: “Maseŵero ghanovwira kuti nikoleranenge na ŵanyane kweniso kuti niyowoyenge nawo makora.”
Maseŵero ghangakovwira kuti usange ŵabwezi. Maseŵero ghakovwira kuti ŵanthu ŵaŵe pamoza. Munyamata munyake, zina lake Jordan, wakati: “Nangauli maseŵero ghanandi ghakuŵa ghakuphalizgana, kweni usange munthu wali na chilato chiwemi ghangamovwira kuti wasange ŵabwezi ŵanandi.”
Uheni wa maseŵero
Maseŵero agho ukutemwa. Baibolo likuti: “Yehova wakusanda murunji na muheni wuwo, wakutinkha waliyose uyo wakutemwa nkhaza.”—Salimo 11:5.
Maseŵero ghanyake nga nkhaza. Mwachiyelezgero, msungwana munyake zina lake Lauren, wakati: “Chilato chikuru cha maseŵero gha mabokosheni nkhutimba uyo ukuseŵera nayo. Pakuti ndise Ŵakhristu tikuchita mbembe yayi, so kasi chingatikondweska ntchivichi kuwona munthu wakutimbika?”
Fundo yakuti ughanaghanirepo: Kasi uli kuwonelerapo panji kuchitako maseŵero ghankhaza nakughanaghana kuti ungaŵa yayi wankhaza? Para ni nthena, kumbuka kuti lemba la Salimo 11:5 likuyowoya kuti Yehova wakutinkha munthu uyo “wakutemwa nkhaza” kwali ni uyo wakuwonelera panji uyo wakuchitako.
Umo ukuseŵelera. Baibolo likuti: “Lekani kuchita kanthu chifukwa cha mphindano panji chifukwa cha kujiwona, kweni muŵe ŵakujiyuyura na kuwona ŵanyinu kuti ŵakumuluskani.”—Ŵafilipi 2:3.
Mbunenesko kuti para pali magulu ghaŵiri agho ghakuchita maseŵero, pakuŵa kuphalizgana. Kweni mtima wa niluske ndine, ndiwo ukunanga vinthu. Munyamata munyake zina lake Brian, wakati: “Chikuŵa chipusu kutolerako mzimu wakuphalizgana. Munthu uyo wali na luso pakuchita maseŵera ghanyake wakwenera kuŵikapo mtima kuti waŵe wakujiyuyura.”
Fundo yakuti ughanaghanirepo: Munyamata munyake zina lake Chris wakati, “Sabata yiliyose para tikuseŵera bola, m’paka munyake wapwetekekepo.” So jifumba kuti, ‘Kasi ntchivichi icho chikupangiska kuti munyake wapwetekeke? Kasi ningachita wuli kuti tileke kupwetekeka para tikuseŵera?’
Nyengo iyo ukumalirapo. Baibolo likuti: “Musande ivyo ni vinthu vyakuzirwa chomene.”—Ŵafilipi 1:10.
Ukwenera kuŵika vinthu vyauzimu pakwamba. Maseŵero ghanandi ghakutora nyengo kuti ghamare, kwali ukuseŵerako panji ukuwonelera waka. Msungwana munyake zina lake Daria, wakati: “Nkhapindananga chomene na amama chifukwa ŵakatenge nkhumalira nyengo yinandi kuwonelera maseŵero pa TV, m’malo mwa kuchita vinthu vyakuzirwa.”
Kumalira nyengo yinandi pa maseŵero, vikuyana waka na kulunga mchere unandi ku chakurya
Fundo yakuti ughanaghanirepo: Kasi ukupulikira para ŵapapi ŵako ŵakukuphalira vinthu ivyo ukwenera kuŵika pakwamba? Msungwana munyake zina lake Trina, wakati: “Para ine na munung’una wane tikuwonelera maseŵero na kuleka kuchita vinthu vyakuzirwa, amama ŵakatikumbuskanga kuti awo ŵakuchita maseŵero ŵapokelenge malipiro ghawo, kwali tiwonelere panji yayi. So ŵakatifumbanga kuti: ‘Kasi imwe ni njani wamulipiraninge?’ Amama ŵakang’anamuranga kuti: Awo ŵakuchita maseŵero nawo ni ntchito yawo. Kweni usange tikutondeka kulemba homuweki kweniso kuchita ntchito zinyake zakuzirwa, mbwe kunthazi vizamutisuzga kujiyimira patekha. Ntheura amama ŵakatiphaliranga kuti kuwonelera maseŵero kuleke kuŵa pakwamba mu umoyo withu.”