-
Kasi Mungachita Wuli Para Vinthu Vyasuzga?Wukani!—2015 | Julayi
-
-
NKHANI YA PA CHIKOPI
Kasi Mungachita Wuli Para Vinthu Vyasuzga?
KASI apo mukaŵa mwana mukakhumbanga kuti muzakachite vichi? Panyake mukakhumbanga kuzakatora panji kutengwa, kusambira maluso ghanyake, panji kusanga ntchito yapachanya. Kweni kanandi ivyo tikukhumba ndivyo vikuchitika yayi. Ivyo tikakhumbanga kuchita vikusintha chifukwa cha masuzgo agho ghangatiwira mwamabuchi. Ivi ndivyo vikachitikira Anja, Delina, na Gregory.
Anja wa ku Germany, ŵakamusanga na nthenda ya kansa apo wakaŵa na vyaka 21. Pasono wakwenda viŵi yayi.
Delina wa ku United States, wali na suzgo lakuti misipa yikomilira. Kweniso wakupwelelera ŵabali ŵake ŵatatu ŵakupendera.
Gregory wa ku Canada, wali na suzgo la kwenjerwa chomene.
Anja, Delina, na Gregory ŵakuchita ivyo ŵangakwaniska pa umoyo wawo nangauli ŵali na masuzgo. Kasi ŵakukwaniska wuli?
Baibolo likuti: ‘Usange ukulopwa mu zuŵa la soka nkhongono zako ni zichoko.’ (Zintharika 24:10) Fundo njakuti: Vinthu vyose vikuthemba pa umo tikughanaghanira. Ŵanthu awo ŵakughanaghana viheni pera, nkhongono ŵakuŵavya. Kweni awo ŵakughanaghana makora kanandi ŵakuŵa na nkhongono ndipo ŵakwambaso kuchita makora vinthu.
Wonani umo fundo izi zawovwilira Anja, Delina, na Gregory.
-
-
Suzgo: Usange Palije Icho MungachitapoWukani!—2015 | Julayi
-
-
NKHANI YA PA CHIKOPI | KASI MUNGACHITA WULI PARA VINTHU VYASUZGA?
Suzgo: Usange Palije Icho Mungachitapo
KASI vinthu vili kutimbanizgika pa umoyo winu chifukwa chakuti mukulwaralwara, nthengwa yili kumara, panji wakutemweka winu wali kufwa? Para vyanthena ivi vyachitika, mungawona kuti palije icho mungachitapo. Kweni mukukhumba nga vinthu vyanguŵa makora. Kasi mungachita wuli kuti mtima winu ukhazikike?
CHIYELEZGERO CHA MU BAIBOLO: PAULOSI
Mpositole Paulosi wakenda vigaŵa vinandi chomene pa ntchito ya kupharazga. Kweni vinthu vikayima ŵakati ŵamukaka na kumujalira mu nyumba vyaka viŵiri. M’malo mwa kudandawura na ivyo ŵakamuchitira, Paulosi wakaŵika mtima pa vinthu ivyo wangakwaniska kuchita. Wakawovwiranga ŵanthu wose awo ŵakizanga kuzakamuwona na kuŵapembuzga na Malemba. Wakalemba makalata ghanandi agho pasono ni mabuku gha mu Baibolo.—Milimo 28:30, 31.
IVYO ANJA WAKUCHITA
Nga umo vyayowoyekera mu nkhani iyo yajumpha, Anja wakwenda viŵi yayi. Iyo wakuti: “Vinthu vyose vili kusintha kufuma waka apo ŵakanisangira na kansa. Nkhukhumba yayi kuti nthenda iyi yipalare, ntheura nili kuleka kugwira ntchito na kwendendeka.” Kasi Anja wakuchita wuli na suzgo ili? Iyo wakuti: “Icho chanovwira chomene nkhusintha vyakuchita. Nkhadankha kuwona ivyo ni vyakukhumbikwa chomene ndipo nkhapanga ndondomeko kuyana na ivyo ningafiska. Ichi chawovwira kuti mtima wane ukhazikike.”
Pa Ŵafilipi 4:11, Paulosi wakati: ‘Nasambira kukhorwa mwakuyana na umo vinthu viliri kwa ine.’
IVYO IMWE MUNGACHITA
Usange mukusuzgika chomene na vinthu ivyo palije icho mungachitapo, yezgani kulondezga fundo izi:
Ŵikani mtima pa vinthu ivyo mungakwaniska kuchita. Mwachiyelezgero, palije icho mungachita kuti mulekerethu kulwara. Kweni panji mungakwaniska kuchita maseŵero, kurya chakurya chiwemi, na kupumura mwakukwana.
Ghanaghanirani ivyo mukukhumba kuchita pa umoyo winu. Wonani umo mungachitira kuti mufiske ivyo mukukhumba chimozachimoza. Zuŵa lililose, paturani nyengo yichoko waka kuti muyezge kufiska ivyo mukukhumba.
Gwirani ntchito izo zingamovwirani kuti muŵe ŵakukhazikika, nanga tungaŵa tuntchito tuchokotuchoko. Puputani pa thebulu na kusuka mbale. Vwarani makora. Mulenji uliwose, chitani dankha ntchito zakuzirwa chomene.
Yezgani kuwonamo viwemi pa ivyo vyamuchitikirani. Mwachiyelezgero, kasi mukuwona kuti sono mukumanya makora umo mungachitira na masuzgo? Kasi vilipo ivyo mwasambirapo ivyo mungawovwilira ŵanji?
Fundo Yikuru: Nyengo zinyake palije icho mungachitapo pa ivyo vyamuchitikirani, kweni mungasintha maghanoghano ghinu pa umo mukuwonera suzgo linu.
-
-
Suzgo: Usange Vyakuchita Vyamuŵirani Vinandi ChomeneWukani!—2015 | Julayi
-
-
NKHANI YA PA CHIKOPI | KASI MUNGACHITA WULI PARA VINTHU VYASUZGA?
Suzgo: Usange Vyakuchita Vyamuŵirani Vinandi Chomene
TIYELEZGERE kuti ŵana ŵakukhumba kuti muchezgenge nawo. Bwana winu nayo wakukhumba kuti muŵe ku ntchito. Mfumu panji muwoli winu wakukhumba kuti mumuchitire vinthu vinyake. Pa nyengo yimozamoza mukupwelelera mupapi winu uyo ni mulwari. Ivi vikumutangwaniskani zuŵa lililose, nangauli mukakhazganga yayi kuti ndimo vizamuŵira pa umoyo winu. Ntheura mungajifumba kuti, “Kasi nichite wuli? Ŵanthu wose aŵa ŵakukhumba ine.” Para mungayezga kuti waliyose mumuchitire ivyo wakukhumba, mungavuka chomene ndipo ŵanthu aŵa nawo ŵangawovwirika makora yayi. Kasi mungachita wuli kuti mukhazikike mtima?
CHIYELEZGERO CHA MU BAIBOLO: MOZESI
Mozesi wakaŵa yekha mweruzgi mu Israyeli yose. Mwenecho wakawonanga nga kuti wakufiska makora mulimo uwu. Kweni awiskevyara ŵakamuphalira kuti: ‘Chinthu icho ukuchita kuti ntchiwemi chara. Vilemenge.’ Ŵakamuphalira Mozesi kuti wasore ŵanalume ŵanyake ŵakwenelera kuti ŵamovwirenge kweruzga milandu. Kweni milandu yinonono ndiyo ŵizenge nayo kwa iyo. Kasi pakaŵa uwemi wuli? Awiskevyara ŵakamuphalira kuti: ‘Uŵenge na nkhongono kuzizipizga, ndipo ŵanthu wose aŵa ŵalutenge ku malo ghawo na chimango.’—Exodus 18:17-23.
IVYO DELINA WAKUCHITA
Nga umo tawonera mu nkhani yakwamba, Delina wali na suzgo lakuti misipa yikomilira. Kweniso wakupwelelera ŵabali ŵake ŵatatu awo mbakupendera. Iyo wakuti: “Nawona kuti pa zuŵa ntchiwemi kuchita chinthu icho ningafiska kweniso kwambura chizita. Nawovwirika chomene chifukwa cha kuphalirako ŵanji suzgo lane. Kweniso mulenji uliwose nkhupatura nyengo yichoko waka kupwelelera maluŵa, ndipo ichi chikunovwira kuti mtima wane uŵe mu malo.”
“Kanthu kose kali na nyengo yake na yake.”—Mupharazgi 3:1
IVYO IMWE MUNGACHITA
Usange vyakuchita vyamuŵirani vinandi, yezgani kulondezga fundo izi:
Pemphani munthu munyake kuti wamovwiraniko. Mwachiyelezgero, kasi muli na ŵana pa nyumba awo ŵangamovwirani? Kasi mukukhala kufupi na ŵabali panji ŵabwezi awo ŵangamovwirani?
Phalirani ŵanji ivyo mukukhumba. Mwachiyelezgero, muphalirani bwana winu usange ivyo wakukhumba ni vyakuti mungafiska yayi. Lekani kumofya kuti mulekenge ntchito. Kweni mumuphalire waka masuzgo agho muli nagho. Panyake wangamuchepeskeraniko ntchito.
Lembani vinthu ivyo mukukhumba kuchita mu sabata. Kasi vilipo vinyake ivyo mungapako ŵanyinu kuti ŵamovwiraniko?
Lekani kuzomera kulikose uko ŵanthu ŵamuchemani kukachezga. Usange mukuwona kuti mulije nyengo panji nkhongono, ŵaphalirani mwantchindi kuti mulutengeko yayi.
Fundo Yikuru: Usange mukughanaghana kuti kalikose muchitenge mwekha, vingamwenderani makora yayi.
-
-
Suzgo: Usange Mukughanaghana ViheniWukani!—2015 | Julayi
-
-
NKHANI YA PA CHIKOPI | KASI MUNGACHITA WULI PARA VINTHU VYASUZGA?
Suzgo: Usange Mukughanaghana Viheni
KASI mukughanaghana viheni chifukwa cha chitima, ukali, panji vyakusingo? Usange ndimo viliri, mungaŵavya nyengo panji nkhongono zakuchitira vinthu vyakukhumbikwa chomene. Kasi mungachita wuli na suzgo ili?a
CHIYELEZGERO CHA MU BAIBOLO: DAVIDE
Davide wakakumana na vinthu ivyo vikachitiska kuti waŵe wakwenjerwa na chitima. Kasi ntchivichi chikamovwira kuti wakhazikike mtima? Davide wakaleka vyose mu mawoko gha Yehova. (1 Samuel 24:12, 15) Kweniso wakalemba vinthu ivyo vikamusuzganga. Pakuti wakaŵa na chipulikano, wakalombanga kwa Chiuta kaŵirikaŵiri.b
IVYO GREGORY WAKUCHITA
Nga umo vyayowoyekera mu nkhani yakwamba, Gregory wali na suzgo la kwenjerwa chomene. Iyo wakuti: “Kwenjerwa kwane kukafika paheni chomene.” Kasi Gregory wakachita wuli kuti wakhazikike mtima? Iyo wakuti: “Muwoli wane na ŵabwezi ŵakunovwira ndipo ivi vyanovwira kuti nikhazikike mtima. Kweniso nkhakumana na dokotala ndipo nkhamanya vinandi pa suzgo lane. Nkhati nasintha vinthu vinyake pa umoyo wane, nkhamba kuwona kuti mtima wane wakhazikika, nkhasuzgikangaso chomene yayi. Nangauli nyengo zinyake nkhwenjerwa, kweni sono nkhumanya ivyo vikupangiska kuti nijipulikenge nthena. Nkhumanyaso umo ningachitira na suzgo ili.”
‘Mtima wakusangwa ni munkhwala uwemi.’—Zintharika 17:22
IVYO IMWE MUNGACHITA
Usange mukusuzgika na maghanoghano ghaheni, yezgani kulondezga fundo izi:
Lembani ivyo vikumusuzgani mu mtima.
Phalirani mubali winu panji mubwezi winu ivyo vikumusuzgani.
Lekani kwendera waka ivyo mukughanaghana. Mwachiyelezgero, jifumbani kuti, ‘Kasi pali chifukwa chakukwana chakuti nijiwonenge wawakawaka?’
Lekani kusunga mu mtima ivyo mukwenjerwa navyo, ukali, panji vyakusingo. Kweni ŵikani mahara pakuchita vinthu ivyo vingamovwirani.c
Fundo Yikuru: Kanandi munthu wakughanaghana viheni chifukwa cha ivyo vyamuchitikira yayi, kweni chifukwa cha umo iyo wakuviwonera.
a Nyengo zinyake munthu wangaghanaghana viheni chifukwa chakuti wali na suzgo ilo lingakhumbikwira kuti wakakumane na dokotala. Magazini ya Wukani! yikuphalira munthu wovwiri uwo wakwenera kupokera yayi. Waliyose wakwenera kumanya yekha chakuchita pa nkhani iyi.
b Mu buku la Masalmo, mukusangika malurombo agho Davide wakalemba.
c Kuti mumanye vinandi, wonani nkhani ya mutu wakuti, “Kasi Mungachita Wuli Kuti Muleke Kwenjerwa?” Nkhani iyi yili mu Gongwe la Mulinda la Julayi 1, 2015.
-
-
Ntchivichi Chingamovwirani Kuti Mukhazikike Mtima?Wukani!—2015 | Julayi
-
-
NKHANI YA PA CHIKOPI | KASI MUNGACHITA WULI PARA VINTHU VYASUZGA?
Ntchivichi Chingamovwirani Kuti Mukhazikike Mtima?
MAZUŴA ghano palije munthu uyo vinthu vyose vikumwendera makora. Kweni kuti munthu waleke kudandawura chomene chisisi chagona pa kuzomerezga ivyo vyamuwira na kuchita vinthu vyekha ivyo wangakwaniska. Usange mungakwaniska kuchitako vinthu vinyake nangauli muli mu suzgo, mbwenu vili makora. Ndipo chingaŵa makora chomene usange paumaliro suzgo linu lingapepukako. Kweni viwemi chomene vili munthazi.
Baibolo likuti kunthazi ŵanthu wose ŵazamukondwa na umoyo. Ŵazamuchita vyose ivyo ŵakhumba, kuzamuŵavya vyakutimbanizga, masuzgo gha zuŵa na zuŵa, kweniso kughanaghana viheni. (Yesaya 65:21, 22) Baibolo likuti uwu ndiwo ni “umoyo wanadi.”—1 Timote 6:19.
‘Ŵanthu ŵane ŵazamuzenga nyumba na kukhalamo; ŵazamupanda mpheska na kurya vipasi. Ŵazamuzenga kuti munyake ndiyo wakhalengemo chara; nanga nkhupanda ŵanyake na kurya chara; chifukwa nga ni mazuŵa gha khuni ndimo ghazamuŵira mazuŵa ghawo, ndipo ŵakusoleka ŵane ŵazamusekelera nyengo zose na milimo ya mawoko ghawo.’—Yesaya 65:21, 22.
-