na mberere zinandi, ndipo mwanarumi munyake mukavu wakaŵa na kanamberere kanakazi kamoza ako wakakapwerereranga mwacitemwa comene. Davide wakaŵa muliska, anteura wakamanya makora comene maranguruko gha mweneko wa kanamberere kara. Davide wakakwiya na muntu musambazi yura uyo wakapoka kanamberere ka muntu mukavu. Pamanyuma pake Natan wakaphalira Davide mwambura kubisa kuti: “Muntu uyo ndimwe.” Davide wakakhwaskika comene mtima, ndipo mwaunenesko wose wakarapa. (2 Sam. 12:1-14) Mwakuyezgayezga, namwe mungasambira umo mungaperekera makoraghene urongozgi wakukhwaska mtima.

Pali viyerezgero vinandi vyakuzirwa ivyo vingagwiriskirika ncito pakusambizga ivyo vingatoreka mu Malemba. Yesu wakacita nteura mwakuyowoya mazgu ghacoko waka kuti: “Kumbukani muwoli wa Lote.” (Luka 17:32) Apo wakarongosoranga za cimanyikwiro ca kuŵapo kwake, Yesu wakayerezgera na “mazuŵa gha Nowa.” (Mat. 24:37-39) Mu Ŵahebere cipaturo 11, mpostole Paulos wakazunura mazina gha ŵanarumi na ŵanakazi 16 awo ŵali viyerezgero vya ŵantu ŵa cipulikano. Peneapo mukusambira kuti mulimanye makora Baibolo, mutorenge viyerezgero kufuma mu ivyo Malemba ghakuyowoya vyakukhwaskana na vyakucitika na ŵantu awo ŵazunurika mwenemumo.—Rom. 15:4; 1 Kor. 10:11.

Nyengo zinyake mungasanka kuti mudidimizge fundo yakuzirwa mwakuyowoya cakucitika cipya. Ndipouli, peneapo mukucita nteura, woneseskani kuti cintu ico mukuciyowoya ncaunenesko nadi, ndiposo tceŵani kuyowoya cintu ico cingakhozga soni ŵategherezgi ŵinu panji ico cingatimbanizga fundo iyo mukukhumba kuyididimizga. Kumbukiraniso kuti, cakucitika canteura ico cikwenera kurongora candulo ca fundo iyo mukuyowoya. Lekani kuyowoya vyakucitika ivyo vingahangayiska ŵategherezgi ŵinu ndiposo ivyo vikuleka kukolerana na nkani iyo mukuyowoya.

Kasi Ŵayipulikiskenge? Ntharika panji ciyerezgero cilicose ico mugwiriskirenge ncito cikwenera kufiska cilato ico mwacigwiriskira ncito. Kasi cingafiska cilato cake kwambura kurongosora umo cingagwiriskirikira ncito mwakuyana na nkani iyo mukuyowoya?

Pamanyuma pa kuyowoya kuti ŵasambiri ŵake ni “kungweruka kwa caru,” Yesu wakayowoyapo mazgu ghacoko waka gha umo nyali yikugwiriskikira ncito, na kurongora umo ng’anamuro la mazgu agha likugwirira ncito pa iwo. (Mat. 5:15, 16) Pamanyuma pake wakayowoyapo mazgu ghacoko waka pa ntharika yake ya mberere yakuzgeŵa agho ghakarongora kuti kucanya kukuŵa cimwemwe para wakwananga warapa zakwananga zake. (Luka 15: 7) Ndiposo pamanyuma pakuyowoya ntharika ya mzengezgani Wacisamariya, Yesu wakafumba muntu uyo wakayowoyanga naye fumbo ilo zgoro lake likaŵa lakumanyikwirathu, ndipo pamanyuma pake wakapereka urongozgi wakudunjika. (Luka 10:36, 37) Mwakupambana na ntharika izo zayowoyeka pacanya apa, Yesu wakakonkoska makoraghene ntharika yake ya dongo la nthaka yakupambana-pambana na ya duru uyo wakamera mu munda, wakarongosorera ŵantu ŵakujiyuyura pera awo ŵakamufumba, kuti ku mzinda wa ŵantu yayi. (Mat. 13:1-30, 36-43) Kukati kwakhala mazuŵa ghatatu pambere wandafwe, Yesu wakayowoya ntharika ya ŵalimi ŵa munda wa mpeska awo ŵakaŵa ŵacikozi. Iye wakayowoya ng’anamuro la ntharika iyi yayi; likakhumbikwanga yayi. “Ŵasofi Ŵarara na Ŵafarisi . . . ŵakamanya kuti wakanenanga iŵo.” (Mat. 21:33-45) Anteura, kuti muyowoye ng’anamuro la ntharika yinu panji yayi, vyose vikuthemba pa mtundu wa ntharika, kawonero ka vintu ka ŵategherezgi ŵinu na cilato ca fundo iyo mukukhumba kuyowoya.

Kukutora nyengo kuti mumanye kugwiriskira ncito makora ntharika na viyerezgero, kweni kuyezgayezga kuvigwiriskira ncito nkhwacandulo. Ntharika ziweme zikuconta mtima. Ndipo zikupangiska kuti uthenga uwo wayowoyeka uŵe wankongono, ndipo uthenga wanteura uwo wungaŵa wankongono yayi para mungayowoya mazgu ghambura ntharika.

MWANADI, ncakuzirwa comene kuti ntharika yiliyose iyo mugwiriskirenge ncito yiŵe yakuyana na nkani iyo mukuyowoya. Ndipouli, kuti ziŵe zakuconta nadi mtima, izo zikwenera kuŵa zakwenerana na ŵategherezgi ŵinu.

Kasi ni mwauli umo mtundu wa ŵategherezgi ungakhwaskira kasankiro ka ntharika zakuti mukayowoye pa wumba? Ncici ico Yesu Kristu wakacita? Kwali mpa nyengo iyo wakayowoyanga ku wumba panji ku ŵasambiri ŵake, Yesu kuti wakagwiriskiranga ncito viyerezgero vya kuwaro kwa caru ca Israyeli yayi. Viyerezgero vyanteura ivyo ntena vikaŵa vyacilendo ku ŵategherezgi ŵake. Mwaciyerezgero, Yesu wakazunurapo yayi za ukhaliro wa ŵantu ŵa ku Egupto panji mitheto ya kasopero ya ku India. M’malo mwake, ntharika zake zikafuma mu vintu ivyo ŵantu ŵa mu vyaru vyose ŵakavimanyanga. Iye wakayowoya za kusona cigamba, kugwira ncito, kutayikirika cintu ca mtengo wapatali na kuŵapo pa ciphikiro ca nthengwa. Iye wakamanya umo ŵantu ŵakucitira mu mikhaliro yakupambana-pambana, ndipo pakuyowoya wakagwiriskiranga ncito cimanyisko ici. (Mrk. 2:21; Luka 14:7-11; 15:8, 9; 19:15-23) Pakuti upharazgi wake ukadunjika ku Ŵaisrayeli, ntharika za Yesu zikaŵa za vintu na vyakucita vya umoyo wawo wa zuŵa na zuŵa. Ndico cifukwa cake wakazunura vintu vya nga ni ulimi, umo mberere zikucitira na muliska wawo na kusunga vinyo mu vikumba vya nyama. (Mrk. 2:22; 4:2-9; Yoh. 10:1-5) Wakayowoyaso viyerezgero vyakumanyikwa vya m’mdauko—kulengeka kwa ŵantu ŵaŵiri ŵakutorana, Ciwowota ca mu zuŵa la Nowa, kuparanyika kwa Sodom na Gomora, nyifwa ya muwoli wa Lote, kuzunurapo vicoko waka. (Mat. 10:15; 19:4-6; 24:37-39; Luka 17:32) Kasi namwe mukughanaghanira makora vyakucitika ivyo ŵategherezgi ŵinu ŵakuvimanya na ukhaliro wawo wa zuŵa na zuŵa pa nyengo iyo mukusanka ntharika zakuti muyowoye?

Wuli usange mukuyowoya pa wumba yayi, kweni kwa muntu yumoza panji kwa ŵantu ŵacoko waka? Woneseskani kuti musanke ntharika yakwenerana na ŵategherezgi ŵacoko waka. Pa nyengo iyo Yesu wakapharazganga kwa mwanakazi Musamariya pa cisimi ico cikaŵa kufupi na msumba wa Sukare, Yesu wakayowoya za “maji ghamoyo,” ‘kuleka komirwaso,’ na ‘maji gha pa cisimi cakubwibwitukira ku umoyo wa muyirayira’—ntharika zose izi zikakhwaskanga ncito izo ŵanakazi ŵakucita. (Yoh. 4:7-15) Ndipo pakuyowoya na ŵanarumi awo ŵakasinganga mikwawu yawo, ntharika iyo Yesu wakayowoya yikakhwaska ncito ya kukora somba. (Luka 5:2-11) Mu ntharika ziŵiri izi, iye ntena wakayowoya za ulimi, pakuti caru cira cikaŵa ca ulimi, kweni awonani kuti, iye wakayowoya ntharika iyo yikakhwaskanga ncito yawo. Mwee, nawo mbuweme! Kasi namwe mukuyezgayezga kucita nteura?

Yesu wakaŵika pwererero likuru pa “mberere zakuzgeŵa za nyumba ya Israyeli,” peneapo Paulos wakatumika ku mtundu wa Israyeli pera yayi, kweniso na ku vyaru vya Ŵamitundu. (Mat. 15:24; Mil. 9:15) Kasi ici cikung’anamura kuti Paulos wakayowoya mu ntowa yakupambanako? Inya. Pa kulemba karata kuruta ku Ŵakristu ŵa ku Korinte, iye wakayowoya za cipharizgano ca kucimbira, wakayowoya za kurya vyakurya mu tempele la kusoperamo vikozgo ndiposo wakazunura kwenda kwakurongora kuvivya, vintu vyose ivi Ŵamitundu ŵakavimanyanga.—1 Kor. 8:1-10; 9:24, 25; 2 Kor. 2:14-16.

Kasi namwe mukupwererera comene nga ndi umo Yesu na Paulos ŵakacitiranga pakusanka ntharika na viyerezgero vyakuti mugwiriskire ncito pa kusambizga? Kasi mukughanaghanira umoyo na vyakucita vya zuŵa na zuŵa vya ŵategherezgi ŵinu? Mwanadi, umo vintu vikaŵira mu virimika vya mu handiredi lakudanga vikupambana na umo vintu viliri sono. Sono ŵantu ŵanandi ŵakumanya nkani izo zikucitika pa caru cose kwizira pa wayilesi ya sinema. Vintu ivyo vikucitika mu vyaru vinyake ŵakuvimanya. Usange ndimo viliri na ku malo uko muli, cingaŵa ciweme comene kuti muyowoye ntharika zakukhwaskana na nkani zanteura izo. Kweni ndipera, vintu ivyo vikuconta comene mtima wa ŵantu ni vintu ivyo vikukhwaska umoyo wawo—cikaya cawo, mbumba yawo, ncito yawo, cakurya ico ŵakurya na umo kaciro kakuŵira mu cigaŵa cawo.

Para ntharika iyo mwayigwiriskira ncito yikukhumbikwira kuyirongosora comene kuti fundo yipulikikwe, mbwenu cikurongora kuti cintu ico mwayowoya ŵakucimanya yayi ŵategherezgi. Ntharika yanteura iyo yingatimbanizga fundo yakuzirwa. Nga ncakufumapo cake, ŵategherezgi ŵangakumbukira ntharika yinu, kweni ŵangakumbukira yayi fundo ya mu Malemba iyo mwakhumbanga kuti ŵayimanye.

M’malo mwakuyerezgera vintu vyakusuzga kupulikiska, Yesu wakazunuranga vintu vyakukhwaska umoyo wa zuŵa na zuŵa. Wakagwiriskira ncito tuntu tucoko kuti warongosore vintu vikuru, ndiposo wakagwiriskira ncito vintu vipusu kuti warongosore vintu vyakusuzga kuvipulikiska. Mwakugwiriskira ncito vyakucitika vya zuŵa na zuŵa na fundo zauzimu, Yesu wakawovwira ŵantu kupulikiska makoraghene vintu vyauzimu ivyo wakaŵasambizganga ndipo ŵakavikumbukiranga. Mwee, nawo mbuweme wa ciyerezgero cakuti ticirondezge!