-
Chikhristu Chikafika mu Vyaru VinandiIvyo Mungasambira mu Baibolo
-
-
SAMBIRO 98
Chikhristu Chikafika mu Vyaru Vinandi
Ŵapositole ŵakapulikira dango la Yesu lakuti ŵapharazge makani ghawemi pa charu chose. Mu 47 C.E., ŵabali ku Antiyoke ŵakatuma Paulosi na Baranaba kukapharazga ku vyaru vinyake. Paulosi na Baranaba ŵakenda mu vigaŵa vyose vya Asia Minor nga nkhu Derebe, Lisitira na Ikoniya.
Paulosi na Baranaba ŵakapharazgiranga waliyose, musambazi na mukavu wuwo, ŵalara na ŵana. Ŵanthu ŵanandi ŵakazomera unenesko wakuyowoya vya Khristu. Paulosi na Baranaba ŵakati ŵapharazgira Seregiyo Paulosi, kazembe wa ku Kipro, munthu munyake wamayere wakakhumbanga kuŵakanizga. Paulosi wakati kwa wamayere yura: ‘Yehova wakutembenge.’ Nyengo yeneyiyo, wamayere yura wakazgoka wachibulumutira. Nduna yikati yawona ichi, yikazgoka Mkhristu.
Paulosi na Baranaba ŵakapharazganga palipose, ku nyumba na nyumba, mu misika, mu misewu na mu masunagoge. Ŵakati ŵachizga munthu wakupendera ku Lisitira, ŵanthu awo ŵakawona munthondwe uwu ŵakaghanaghananga kuti Paulosi na Baranaba ŵakaŵa ŵachiuta, ndipo ŵakakhumbanga kuŵasopa. Kweni Paulosi na Baranaba ŵakaŵakanizga, ŵakati: ‘Musopenge Chiuta pera! Nase tili ŵanthu nga ndimwe.’ Ŵayuda ŵanyake ŵakiza ndipo ŵakavundura mzinda kuti uwukire Paulosi. Ŵanthu ŵakamudinya Paulosi na malibwe, ŵakamuguguzira kuwaro kwa msumba, ŵakatenge wafwa. Kweni Paulosi wakaŵa wamoyo. Nyengo yeneyiyo, ŵabali ŵakiza na kumuwuska ndipo ŵakamutoleraso mu msumba. Pamanyuma, Paulosi wakawelera ku Antiyoke.
Mu 49 C.E., Paulosi wakanyamukaso ulendo unyake wa kukapharazga. Wakati waŵawona ŵabali ku Asia Minor, Paulosi wakaluta kukapharazga makani ghawemi ku vigaŵa vinyake, ku Europe. Wakaluta ku Ateni, Efeso, Filipi, Tesalonika, na vigaŵa vinyake. Pa ulendo uwu, Paulosi wakaŵa na Sila, Luka, kweniso munyamata Timote. Ŵakawovwirana kwambiska mipingo na kuyiwovwira kuti yiŵe yakukhora. Paulosi wakakhala dankha mu Korinte chaka na hafu kuti wakhozge ŵabali. Wakapharazganga, kusambizga, na kulembera makalata mipingo yinandi. Kweniso wakagwiranga ntchito ya kupanga mahema. Pakati pajumpha nyengo, Paulosi wakawelera ku Antiyoke.
Mu 52 C.E., Paulosi wakanyamuka ulendo wachitatu wa kukapharazga, ndipo wakambira ku Asia Minor. Wakenda m’paka wakafika kumpoto kwa Filipi na kukhilira ku Korinte. Paulosi wakakhalamo vyaka vinandi mu Efeso, ndipo wakasambizganga, kuchizga ŵalwari na kovwira mpingo. Zuŵa lililose wakayowoyanga nkhani mu holo ya sukulu. Ŵanthu ŵanandi ŵakategherezganga ndipo ŵakasinthanga nkharo zawo. Wakati wapharazga makani ghawemi mu vyaru vinandi, Paulosi wakaluta ku Yerusalemu.
“Ntheura, lutaninge mukazgore ŵanthu ŵa mitundu yose kuŵa ŵasambiri.”—Mateyu 28:19
-
-
Mulinda wa Jele Wakasambira UneneskoIvyo Mungasambira mu Baibolo
-
-
SAMBIRO 99
Mulinda wa Jele Wakasambira Unenesko
Mu Filipi, mukaŵa msungwana munyake uyo wakaŵa na chiŵanda. Chiŵanda icho chikaŵa mwa msungwana uyu chikamuchitiskanga kuti wayowoyenge vyamunthazi, ndipo wakaŵapangiranga ndalama zinandi ŵabwana ŵake. Paulosi na Sila ŵakati ŵafika ku Filipi, msungwana uyu wakaŵalondezganga mazuŵa ghanandi. Chiŵanda chikamuchitiskanga kuti wachemerezgenge kuti: “Ŵanthu aŵa mbazga ŵa Chiuta Wapachanya Nkhanira.” Pamanyuma, Paulosi wakaphalira chiŵanda chira kuti: ‘Mu zina la Yesu, fumamo mwa iyo!’ Chiŵanda chikafumamo mwa msungwana yura.
Ŵabwana ŵa msungwana uyu ŵakakwiya chomene chifukwa mwaŵi wakuti ŵasangeso ndalama zinandi ukamalira papo. Ntheura ŵakaguguzira Paulosi na Sila ku khoti ndipo ŵakati: ‘Ŵanthu aŵa ŵakuswa dango ndipo ŵakutimbanizga msumba wose.’ Ŵakhoti ŵakalangura kuti Paulosi na Sila ŵatimbike na kuponyeka mu jele. Mulinda wa jele wakaŵanjizga mu chipinda chamukati chomene, ndipo wakaŵaŵika mu magwedi.
Paulosi na Sila ŵakimbanga sumu zakulumba Chiuta, ŵakayidi ŵanyawo ŵakapulikanga. Mwamabuchi, pakati pa usiku, chindindindi chikuru chikachitika ndipo jele lose likasunkhunyika. Milyango ya jele yikajulika, ndipo simbi na magwedi gha ŵakayidi ghakasutuka. Mulinda wa jele wakachimbilira mu chipinda cha mukati chomene, ndipo wakasanga kuti milyango yili mwazi. Wakaghanaghananga kuti ŵakayidi wose ŵachimbira, ntheura wakatora lupanga kuti wajikome.
Nyengo yeneyiyo, Paulosi wakachemerezga kuti: ‘Leka kujipweteka! Tose tili mwenemuno!’ Mulinda wa jele wakachimbilira mukati na kugwada panthazi pa Paulosi na Sila. Wakaŵafumba kuti: “Kasi nichitechi kuti niponoskeke?” Paulosi na Sila ŵakati: ‘Iwe pamoza na ŵamunyumba yako mukwenera kugomezga mwa Yesu.’ Kufuma apo, Paulosi na Sila ŵakaŵasambizga mazgu gha Yehova. Mulinda wa jele pamoza na ŵamunyumba yake wose ŵakabatizika.
“Ŵanthu ŵazamumukorani, kumutambuzgani, na kumupelekani mu masunagoge na mu majele. Ŵazamumutolerani panthazi pa mathemba na ŵakazembe chifukwa cha zina lane. Uzamuŵa mwaŵi winu kuti muchitire ukaboni.”—Luka 21: 12, 13
-
-
Paulosi na TimoteIvyo Mungasambira mu Baibolo
-
-
SAMBIRO 100
Paulosi na Timote
Timote wakaŵa mubali muwukirano mu mpingo wa Lisitira. Adada ŵake ŵakaŵa Mugiriki, ndipo amama ŵake ŵakaŵa Muyuda. Amama ŵake a Yunike kweniso abuya ŵake a Loyisi, ŵakamusambizga Timote vya Yehova apo wakaŵa wachali muchoko.
Paulosi wakati wafika ku Lisitira paulendo wake wachiŵiri, wakawona kuti Timote wakatemwanga nadi ŵabali kweniso wakakhumbisiskanga kuŵawovwira. Paulosi wakapempha Timote kuti ŵambe kwendera lumoza. Wakamusambizga Timote kuti waŵe mupharazgi muwemi na msambizgi wa makani ghawemi.
Mzimu utuŵa ukaŵalongozganga kulikose uko ŵakalutanga. Usiku unyake, munthu munyake wakaphalira Paulosi mu mboniwoni kuti ŵalute ku Makedoniya ŵakaŵawovwire. Ntheura Paulosi, Timote, Sila na Luka ŵakaluta kukapharazga ku Makedoniya na kwambiska mipingo.
Ŵanalume na ŵanakazi ŵanandi ŵakazgoka Ŵakhristu mu msumba wa Tesalonika, ku Makedoniya. Kweni Ŵayuda ŵanyake ŵakamuchitira sanji Paulosi na awo wakaŵa nawo. Ŵakakumba genge la vigeŵenga na kuguguzira Paulosi na ŵanyake ku ŵalara ŵa boma, ndipo ŵakachemerezganga kuti: ‘Ŵanalume aŵa mbalwani ŵa boma la Roma.’ Umoyo wa Paulosi na Timote ukaŵa pangozi, ntheura usiku ŵakachimbilira ku Bereya.
Ŵanthu ŵa ku Bereya ŵakakhumbisiska kupulika makani ghawemi, ndipo Ŵayuda na Ŵagiriki wuwo ŵakazgoka Ŵakhristu. Kweni Ŵayuda ŵanyake ŵa ku Tesalonika ŵakati ŵiza na kwambiska chivundungwele, Paulosi wakafumako na kuluta ku Ateni. Timote na Sila ŵakakhalira mu Bereya kuti ŵakhozge ŵabali. Pakati pajumpha nyengo, Paulosi wakatuma Timote kuti waluteso ku Tesalonika kuti wakawovwire ŵabali apo ŵakatambuzgikanga chomene. Pamanyuma, Paulosi wakatuma Timote kuti wakendere mipingo yinyake yinandi kuti wakayikhozge.
Paulosi wakaphalira Timote kuti: ‘Wose awo ŵakukhumba kuteŵetera Yehova ŵatambuzgikenge.’ Timote wakatambuzgika na kujalirika mu jele chifukwa cha chipulikano chake. Kweni wakakondwa chomene chifukwa uwu ukaŵa mwaŵi wakulongolera kuti ngwakugomezgeka kwa Yehova.
Paulosi wakaphalira Ŵafilipi kuti: ‘Nkhumutumirani Timote. Iyo wamusambizganinge icho kwenda mu unenesko chikung’anamura, kweniso umo mungapharazgira.’ Paulosi wakamugomezganga chomene Timote. Paulosi na Timote ŵakateŵetera lumoza vyaka vinandi nga mbabwezi na ŵantchito ŵamoza.
Nilije munyake uyo wali na maghanoghano ghakuyana na ghake, uyo wazamupwelelera nadi vya imwe. Chifukwa ŵanyake wose ŵakupenja vyakukhumba vyawo, vya Yesu Khristu yayi.”—Ŵafilipi 2:20, 21
-
-
Paulosi Wakatumika ku RomuIvyo Mungasambira mu Baibolo
-
-
SAMBIRO 101
Paulosi Wakatumika ku Romu
Paulendo wachitatu wa kupharazga, Paulosi wakafika ku Yerusalemu. Kwenekura ŵakamukaka na kumujalira mu jele. Usiku unyake, Yesu wakaphalira Paulosi mu mboniwoni kuti: ‘Ulutenge ku Romu ndipo wamupharazga kwenekura.’ Paulosi ŵakamutora ku Yerusalemu na kuluta nayo ku Kesareya, uko wakakhalako vyaka viŵiri mu jele. Apo wakeruzgikanga panthazi pa Kazembe Fesito, Paulosi wakati: ‘Nkhupempha kuti nkheruzgike na Kesare ku Romu.’ Fesito wakati: “Wapempha kuluta kwa Kesare, ulutenge kwa Kesare.” Ŵakamukwezga Paulosi mu ngalaŵa iyo yikalutanga ku Romu, ndipo Ŵakhristu ŵanyake ŵaŵiri, Luka na Arisitariko, ŵakaluta nayo.
Pa nyanja, ŵakasangana na chimphepo chikuru, icho chikaputa mazuŵa ghanandi. Ŵanthu wose awo ŵakaŵa mu ngalaŵa ŵakaghanaghananga kuti ŵafwirenge pa nyanja. Kweni Paulosi wakati: ‘Mwaŵanthu, mungelo wanguniphalira mu maloto kuti: “Kopa chara Paulosi. Wamufika ku Romu. Ndipo wose awo ŵali mu ngalaŵa ŵaponenge.” Ntheura khwimani mtima! palije uyo wafwenge.’
Chimphepo chikaputa mazuŵa 14. Pamanyuma, mtunda ukamba kuwoneka. Mtunda uwu chikaŵa chirwa cha Melita. Ngalaŵa yikabwangasuka, kweni ŵanthu wose 276 awo ŵakaŵa mu ngalaŵa ŵakapona. Ŵanyake ŵakashuwa (kuskamba) kweni ŵanyake ŵakakora waka mathabwa gha ngalaŵa agho ghakayenjamanga m’paka ŵakafika ku mtunda. Ŵanthu ŵa ku Melita ŵakaŵapwelelera makora chomene, ndipo ŵakaŵapembera moto kuti ŵawothenge.
Pakati pajumpha myezi yitatu, ŵasilikari ŵakamukwezga Paulosi mu ngalaŵa yinyake na kuluta nayo ku Romu. Paulosi wakati wafika ku Romu, ŵabali ŵakiza kuzakamuwona. Paulosi wakakhwimiskika chomene wakati ŵawona ŵabali ndipo wakawonga Yehova. Nangauli Paulosi wakaŵa kayidi, kweni ŵakamuzomerezga kukhala mu nyumba ya renti, ndipo msilikari wakamulindanga. Paulosi wakakhala mu Romu vyaka viŵiri. Ŵanthu ŵakizanga kuzakamuwona, ndipo Paulosi wakaŵapharazgiranga vya Ufumu wa Chiuta na kuŵasambizga vya Yesu. Paulosi wakalembaso makalata agho wakatumizga ku mipingo ya ku Asia Minor na Yudeya. Yehova wakamugwiliskira ntchito nadi Paulosi kuthandazga makani ghawemi ku ŵamitundu.
“Munthowa yiliyose tikulongora kuti ndise ŵateŵeti ŵa Chiuta. Tikuzizipizga vinthu vinandi, masuzgo, ukavu, maunonono.”—2 Ŵakorinte 6:4
-