Ciharo Ico Mungacigomezga

“USANGE mwapokera uthenga kufuma kwa munthu munyake wakuti pali ciharo ico cikumulindilirani, cenjerani. Munthu uyo ndikuti wakukhumba kumulyerani.”

Ili likaŵa cenjezgo ilo wupu wa United States Postal Inspection Service ukapeleka. Cifukwa wuli ukapeleka cenjezgo ili? Cifukwa nchakuti ŵanthu ŵanandi ŵakapokera kalata yakuti, ‘Mbali winu wafwa ndipo wamulekerani ciharo.’ Pa cifukwa ici, ŵanandi ŵakamutumira ndarama zakukwana $30 panji kujumphirapo mwakuti waŵaphalire uko ciharo cili kweniso umo ŵangakacipokera. Ŵamanyenge mphanyi ŵakaleka waka. Wose awo ŵakamutumira ndarama ŵakapokera lipoti lakuyana waka, ndipo vyakuti munthu munyake wapokenge ciharo pakaŵavya.

Vinthu vyanthena vikuŵa vyakukopa pakuti mwakawiro ŵanthu ŵali na khumbo la kupokera ciharo. Ndipouli, Baibolo likulumba awo ŵakusida ciharo, likuti: “Muwemi wakusidira ŵazukuru ŵake ciharo.” (Zintharika 13:22) Mu Upharazgi wake wa pa Phiri, Yesu Khristu wakayowoya fundo yakumanyikwa makora na yakutemweka comene yakuti: “Mba mwaŵi ŵakuzika: pakuti ndiwo ŵati ŵaharenge caru.”—Mateyu 5:5.

Mazgu gha Yesu ghakutikumbuska ivyo Fumu Davide ya Israyeli yikaphalirika kulemba vilimika vinandi comene pambere mazgu agha ghandayowoyeke, yikati: “Ŵakuzika ndiwo tiŵaharenge caru, tiŵakondwenge na kusakata comene.”—Salmo 37:11.

‘Kuhara caru,’ nchinthu cakukondweska nadi! Kweni kasi tingagomezga kuti ici cizamucitika nadi, kuti ni uryarya waka yayi? Inya, tingagomezga. Pakuti caru cikalengeka na Yehova, iyo pakuŵa Mlengi na Mweneco, wali na wenelero wa kucipeleka kwa waliyose uyo wakhumba kuti wacihare. Kwizira mwa Fumu Davide, Yehova wakapeleka layizgo la ucimi kwa Mwana Wake wakutemweka, Yesu Khristu, wakati: “Undirombe ndipo tindikupe ŵamitundu kuŵa ciharo cako, na mphelerekezgo za caru kuŵa ciŵeto cako.” (Salmo 2:8) Lekani mpositole Paulosi wakati Yesu ni “mweneuyo [Ciuta] wakamwimika muhaliri wa vyose.” (Ŵahebere 1:2) Ntheura, tingaŵa na cigomezgo cose kuti apo Yesu wakayowoyanga kuti ŵakuzika “tiŵaharenge caru,” wakamanyanga ico wakuyowoya. Kweniso wali nagho mazaza ghakwenelera ghakufiskira layizgo ili.—Mateyu 28:18.

Ipo fumbo lakusuzga ndakuti, Kasi layizgo ili lizamufiskika wuli? Pakuti kulikose uko tikulaŵiska lero, kukuwoneka kuti awo mbakali na ŵakujikuzga ndiwo vinthu vikuŵendera makora nakuti ŵakutora cilicose ico ŵakhumba. Kasi cizamukhalako nchivici cakuti ŵakuzika ŵazakahare? Kweniso, caru cili na masuzgo ghanandi comene cifukwa ca kwanangika kwa cilengiwa, ndipo ŵanthu ŵazukusi ŵakumara vinthu ivyo vili mu caru. Kasi cizamuŵapo nadi caru ciwemi cakuti ŵanthu ŵangahara? Tikumupemphani kuti muŵazge nkhani ya panthazi apa kuti musange mazgoro gha mafumbo agha na ghanyake ghakuzirwa.

‘Ŵakuzika Ŵazamuhara Caru’—Mwauli?

“MUKWENERA kuti mukughamanya makora mazgu gha Yesu ghakuti ‘ŵakuzika ŵazamuhara caru.’ Kweni pakuwona ivyo ŵanthu ŵakucitirana kweniso ivyo ŵakucitira caru, kasi mukughanaghana kuti kakhalengepo kanthu kakuti ŵakuzika ŵazakahare?”—Mateyu 5:5; Salmo 37:11.

Myriam, uyo ni Kaboni wa Yehova, wakafumbanga fumbo ili kuti wambe kulongosolera ŵanthu vya mu Baibolo. Mwanalume uyo Myriam wakamufumba wakazgora kuti usange Yesu ndiyo wakayowoya mazgu agha, ndikuti mbunenesko kuti ŵanthu ŵazamuhara caru, nakuti caru cizamuŵa cizara yayi nesi mayiyi.

Zgoro ili ndakukwezga nkhongono nadi. Kweni kasi tili na cifukwa ca kugomezgera kuti kunthazi vinthu vizamuŵa viwemi? Enya, pakuti Baibolo likutipa vifukwa vyakukwana vya kugomezgera kuti layizgo ili lizamufiskika nadi. Nakuti layizgo ili likukolerana comene na ivyo Ciuta wakukhumba kucitira ŵanthu na caru capasi. Ndipo tikugomezga kuti para Ciuta walayizga cinthu wakucita. (Yesaya 55:11) Kasi pakwamba peneco khumbo la Ciuta likaŵa lakuti wuli pa ŵanthu, ndipo lizamufiskika wuli?

Khumbo la Ciuta Lambura Kusintha pa Caru Capasi

Yehova Ciuta wakaŵa na cifukwa pakulenga caru. “Yehova uyo wakalenga mitambo wakuti, Ndiye Ciuta uyo wakawumba caru na kucicita; kuti wakacilenga waka cara, wakaciwumba kuti ciŵenge cakukhalamo! Ndine Yehova ndipo kulije munyake.” (Yesaya 45:18) Ntheura caru cikalengeka kuti ŵanthu ŵakhalengemo. Nakuti ni khumbo la Ciuta kuti caru ciŵe muzi wakukhalamo ŵanthu muyirayira. ‘Wali kuŵika malufura gha caru mwakuti cileke kusunkhunika.’—Salmo 104:5; 119:90.

Tikuwona khumbo la Ciuta pa caru capasi mu ivyo wakaphalira ŵanthu ŵakwamba. Yehova wakati kwa Adamu na Heva: “Babanani, mwandane, muzuzge caru, mucithereske; muŵe na mazaza pa somba za mu nyanja, na pa viyuni vya mu dera, na pa vyamoyo vyose ivyo vikwenda pa caru.” (Genesis 1:28) Caru ico Ciuta wakapeleka kwa Adamu na Heva, cikenera kuŵa muzi wawo muyirayira, iwo na ŵana ŵawo. Vilimika vinandi vikati vyalutapo, wamasalmo wakati: “Mitambo ndiyo mitambo ya Yehova, kweni wali kupa caru ku ŵana ŵa ŵanthu.”—Salmo 115:16.

Kuti ŵakondwe na umoyo uwu, Adamu na Heva, na ŵana ŵawo, waliyose wakenera kumanya Yehova Ciuta, Mlengi na Mweneko wa umoyo, kumanya kuti ni Fumu kucanya na pasi mweneuyo ŵakwenera kumupulikira. Yehova wakaŵabisira kanthu yayi pa nkhani iyi, wakalangura mwanalume kuti: “Vya makuni ghose gha mu munda uryenge kwawanangwa; kweni vya khuni la kumanyiska uwemi na uheni ungaryanga, cifukwa mu zuŵa leneilo tiulyerengepo, tiufwenge nadi.” (Genesis 2:16, 17) Kuti ŵalutilire kukhala mu munda wa Edeni, Adamu na Heva ŵakenera kupulikira dango lipusu ili. Ŵacitenge nthena mphanyi ŵakalongora kuti ŵakuwonga Dada wawo wakucanya pa vyose ivyo waŵacitira.

Ŵati ŵaswa dango ilo Ciuta wakaŵapa, Adamu na Heva ŵakazgokerako msana kwa uyo wakaŵapa vyose ivyo ŵakakhumbanga. (Genesis 3:6) Pakucita nthena, ŵakataya mwaŵi wa kukhala mu Paradiso wakutowa, kweniso ŵakaziyamo ŵana ŵawo. (Ŵaroma 5:12) Kasi khumbo la Ciuta pakulenga caru likatondeka cifukwa cakuti ŵanthu ŵakwamba ŵakagaruka?

Ciuta Uyo Wandazgoke

Kwizira mwa mprofeti Malaki, Ciuta wakati: “Ine Yehova kuti nkhuzgoka cara.” (Malaki 3:6) Munthu munyake uyo wakusanda Baibolo wa ku France, L. Fillion, wakayowoyapo za vesi ili. Wakati mazgu agha ghakulongora kuti Ciuta wakufiska malayizgo ghake. Wakalemba kuti: “Yehova mphanyi wakakomerathu ŵanthu ŵakugaruka ŵara, kweni cifukwa cakuti wakusintha yayi ivyo walayizga, nanga vinthu visuzge wuli, wagomezgekenge nipera pa ivyo wakalayizga kumanyuma.” Ciuta waluwenge yayi malayizgo ghake, kwali nkhwa munthu yumoza, mtundu, panji ŵanthu wose, waghafiskenge mu nyengo yakwenelera. “[Ciuta] wakukumbuka phangano lake muyirayira, mazgu agho wakalangulira migonezi cikwi.”—Salmo 105:8.

Kweni kasi tingagomezga wuli kuti Yehova wandasinthe khumbo lake la pakwamba ku caru capasi? Tingagomezga cifukwa mu Mazgu gha Ciuta, Baibolo, tikusangamo khumbo lake lakuti wapeleke caru ku ŵanthu ŵakupulikira. (Salmo 25:13; 37:9, 22, 29, 34) Kweniso, Malemba ghakulongosora za awo Yehova waŵatumbika kuti ŵakukhala mwakufwasa, waliyose “musi mwa mkuyu wake,” ndipo “kulije yumoza wakuŵawofya.” (Mika 4:4; Ezekiel 34:28) Awo Yehova wakuŵatemwa ‘ŵazamuzenga nyumba na kukhalamo; ŵazamupanda mpheska na kurya vipasi.’ Nakuti ŵazamukhala mwamtende na vinyama vya kuthengere.—Yesaya 11:6-9; 65:21, 25.

Baibolo likupeleka cithuzithuzi ca layizgo la Ciuta mu nthowa yinyakeso. Apo Fumu Solomoni yikawusanga, mtundu wa Israyeli ukaŵa pa mtende na bata. Mu ufumu wake, “Ŵayuda na Ŵaisrayeli ŵakakhala makoraghene, munthu yose musi mu mpheska zake na khuni lake la mkuyu, kwamba ku Dan kuyakafika ku Beersheba, mazuŵa ghose gha Solomoni.” (1 Mathemba 4:25) Baibolo likuti Yesu ni “mukuru kuluska Solomoni,” ndipo kuyana na ufumu wake, wamasalmo wakayowoyerathu kuti: ‘Mu mazuŵa ghake [ŵarunji] ŵasakatenge na cimango kosekose usuke mwezi umare.’ Pa nyengo iyo, ‘kuzamuŵa fumpha ya vyakurya mu caru; vizarenge na pa mapiri pacanya.’—Luka 11:31; Salmo 72:7, 16.

Kuti wafiske mazgu ghake, Yehova Ciuta wazamuwoneseska kuti ciharo cilipo, kweniso kuwezgerapo viwemi vyose. Pa Civumbuzi 21:4, Baibolo likutiphalira kuti mu caru ciphya, Ciuta ‘wazamufyura sozi lose ku maso gha [ŵanthu]; ndipo nyifwa yizamuŵakoso cara; panji nesi citengero cizamuŵakoso cara, nesi kulira, panji nesi kuŵinya.’ Nadi mwe, asi uyu Paradiso!—Luka 23:43.

Umo Mungapokera Ciharo Ici

Para Ufumu wa Fumu Yesu Khristu wamba kuwusa caru kufumira kucanya, apo ndipo caru capasi cizamuzgoka paradiso. (Mateyu 6:9, 10) Cakwamba, Ufumu uwu ‘uzamuparanya awo ŵakuparanya caru.’ (Civumbuzi 11:18; Daniel 2:44) Pa nyengo iyo, Yesu Khristu pakuŵa “Karonga wa Cimango,” wazamufiska ucimi wakuti: ‘Kwandana kwa Ufumu wake na cimango vizamumara cara.’ (Yesaya 9:6, 7) Mu Ufumu uwu, ŵanthu ŵanandi, kusazgapo awo ŵazamuwuka ku malaro, ŵazamupika mwaŵi wa kuhara caru.—Yohane 5:28, 29; Milimo 24:15.

Mbanjani awo ŵazamuhara caru ciwemi ici? Awonani mazgu gha Yesu: “Mbamwaŵi ŵakuzika: pakuti ndiwo ŵati ŵaharenge caru.” (Mateyu 5:5) Kasi cikung’anamuraci kuŵa wakuzika? Madikishonare ghakuti lizgu ili likung’anamura kufwasa, kukhala phee, panji kujilambika. Kweni lizgu ili mu Cigiriki cakale likung’anamura vinandi. Buku la New Testament Wordbook la William Barclay likuti “apo pali kuzika pali nkhongono.” Lizgu ili likung’anamura mtima uwo ukupangiska munthu kuzizipizga viheni kwambura kufinga panji kuwezgera nduzga, cifukwa wali paubwezi uwemi na Ciuta, ndipo ubwezi uwu ndizo nkhongono zake.—Yesaya 12:2; Ŵafilipi 4:13.

Munthu uyo ngwakuzika wakulondezga ivyo Ciuta wakukhumba mu vyakucita vyake vyose; wakukosera pa maghanoghano ghake yayi nesi gha ŵanyake. Wakupokera visambizgo, ndipo wakukhumba kuti wasambizgike na Yehova. Wamasalmo Davide wakalemba kuti: “[Yehova] wakulongozga ŵakuzika mu ivyo ni vyakunyoroka, na kuŵasambizga nthowa yake.”—Salmo 25:9; Zintharika 3:5, 6.

Kasi muzamuŵa pakati pa “ŵakuzika” awo ŵazamuhara caru? Para musambirenge Mazgu ghake kuti mumanye Yehova na khumbo lake, kweniso kulondezga ivyo mukusambira, namwe mungazakahara caru ca paradiso na kukhala mwenemumo muyirayira swii.—Yohane 17:3.