7. Ufumu wa Chiuta uli na malango ghawemi chomene kuluska gha maboma gha ŵanthu

Maboma gha ŵanthu ghakupanga malango ghakuti ghawovwire na kuvikilira ŵanthu ŵawo. Ufumu wa Chiuta nawo uli na malango agho ŵanthu ŵake ŵakwenera kughalondezga. Ŵazgani 1 Ŵakorinte 6:9-11, kufuma apo dumbiskanani mafumbo agha:

• Kasi mukughanaghana kuti vinthu vizamuŵa wuli pa charu chapasi para waliyose wazakamba kulondezga malango gha Chiuta?a

• Kasi mukuwona kuti ntchakwenelera kuti Yehova wakhazgenge kuti ŵanthu ŵazamulondezga malango gha Ufumu wake? Chifukwa wuli?

• Kasi ntchivichi chikulongora kuti awo ŵakulondezga yayi malango gha Chiuta ŵangasintha na kwamba kughalondezga?—Wonani vesi 11.

Ŵanthu ŵanandi ŵakufwatuka yayi kuyowoya nkhani ya kugonana. Kweni Baibolo para likuyowoya nkhani ya kugonana, likubisa kalikose yayi ndipo likuyowoya mwantchindi. Ivyo Baibolo likuyowoya pa nkhani ya kugonana vikutovwira chomene, ndipo ni vyakupulikikwa. Kweni kasi ntchakwenelera kuti Baibolo liyowoyenge nkhani ya kugonana? Enya! Yehova ndiyo wali kutilenga. Nakuti wakumanya icho ntchiwemi kwa ise. Iyo wakutiphalira ivyo tingachita kuti timukondweskenge kweniso kuti tikondwenge nyengo zose.

1. Kasi Yehova wakuyiwona wuli nkhani ya kugonana?

Kugonana ntchawanangwa chakufuma kwa Yehova. Wakukhumba kuti mwanalume na mwanakazi ŵakutorana ŵakondwenge na chawanangwa ichi. Ŵakutorana ŵakugonana kuti ŵababe waka ŵana yayi, kweni ni nthowa yimoza iyo ŵakulongolerana chitemwa, kweniso kuti ŵakondwenge na umoyo. Lekani Baibolo likuti: “Sekelera na muwoli wa uphya wako.” (Zintharika 5:18, 19) Yehova wakukhumba kuti ŵakutorana ŵaŵenge ŵakugomezgeka kwa munyawo wa mu nthengwa, kung’anamura kuti ŵakwenera yayi kuchita uleŵi panji kuti kugonana na munthu munyake.—Ŵazgani Ŵahebere 13:4.

2. Kasi uzaghali ni vichi?

Baibolo likuti ‘ŵazaghali ŵazamuhara yayi Ufumu wa Chiuta.’ (1 Ŵakorinte 6:9, 10) Pakulongosora za uzaghali, awo ŵakalemba Baibolo mu Chigiriki ŵakagwiliskira ntchito lizgu lakuti por·neiʹa. Lizgu ili likung’anamura (1) kugonanaa na munthu uyo ni muwoli panji mfumu wako yayi, (2) kugonana kwa ŵanakazi panji ŵanalume pera, kweniso (3) kugona chinyama. Tikukondweska chomene Yehova para tikukana “kuchita uzaghali” ndipo nase tikutumbikika chomene.—1 Ŵatesalonika 4:3.

MANYANI VINANDI

3. Chimbirani uzaghali

Yosefe wakaŵa munthu wakugomezgeka uyo wakakana kugonana na muwoli wamwene. Ŵazgani Genizesi 39:1-12, kufuma apo dumbiskanani mafumbo agha:

• Chifukwa wuli Yosefe wakachimbira?—Wonani vesi 9.

• Kasi mukuwona kuti Yosefe wakachita makora kuchimbira? Chifukwa wuli?

VIDIYO: Chimbirani Uzaghali (5:06)

Yehova wakukhumba kuti tose tikane uzaghali. Ŵazgani 1 Ŵakorinte 6:18, kufuma apo dumbiskanani mafumbo agha:

• Kasi ni vinthu wuli ivyo vingapangiska munthu kuti wachite uzaghali?

• Kasi mungachita wuli kuti mukane uzaghali?

4. Mungazizipizga viyezgo

VIDIYO: Ŵazgani Baibolo Kuti Mutonde Viyezgo (3:02)

• Kuyana na ivyo mwawona mu vidiyo, kasi mubali wanguchita wuli wati wamanya kuti maghanoghano na vyakuchita vyake vingamupangiska kuti waleke kugomezgeka kwa muwoli wake?

Nyengo zinyake Ŵakhristu ŵakugomezgeka nawo vikuŵasuzga kuti ŵakanizge maghanoghano ghaheni. Kasi mungachita wuli kuti muleke kukhalira waka kughanaghana vinthu viheni? Ŵazgani Ŵafilipi 4:8, kufuma apo dumbiskanani mafumbo agha:

• Kasi ni vinthu wuli ivyo tikwenera kughanaghanira?

• Kasi kuŵazga Baibolo na kutangwanika kuteŵetera Yehova kungatovwira wuli kuti titonde viyezgo na kuleka kuchita kwananga?

5. Fundo za Yehova zikutovwira

VIDIYO: Chitani Vinthu Mwamahara (9:31)

• Kasi ntchivichi chikapangiska kuti muwukirano wanjire mu masuzgo?—Wonani Zintharika 7:8, 9.

• Kuyana na Zintharika 7:23, 26, uzaghali ungapangiska kuti munthu wasangane na masuzgo ghakuru. Kasi ni masuzgo wuli agho tingagega para tikukana uzaghali?

• Kasi makhaliro ghawemi ghangatovwira wuli kuti tikondwenge na umoyo kwamuyirayira?

Ŵanthu ŵanyake ŵakughanaghana kuti Baibolo likuŵapoka wanangwa para likukanizga kugonana kwa ŵanalume panji ŵanakazi pera. Kweni Yehova ni Chiuta wachitemwa ndipo wakukhumba kuti waliyose wakondwenge na umoyo kwamuyirayira. Kweni kuti tikondwe na umoyo, tikwenera kulondezga fundo za Chiuta. Ŵazgani 1 Ŵakorinte 6:9-11, kufuma apo dumbiskanani fumbo ili:

• Kasi Yehova wakuŵawona wuli ŵanthu awo ŵakudokera kugonana na ŵanalume panji ŵanakazi ŵanyawo?

Tose tikwenera kusintha vinthu vinyake kuti tikondweske Chiuta. Kasi tingakwaniska? Ŵazgani Salimo 19:8, 11, kufuma apo dumbiskanani mafumbo agha:

• Kasi mukuwona kuti fundo za Yehova ni zakovwira? Chifukwa wuli?

MWAKUDUMURA

Kugonana ntchawanangwa chakufuma kwa Yehova ndipo mfumu na muwoli ndiwo ŵekha ŵakwenera kukondwa na chawanangwa ichi.

Kuweleramo

• Kasi uzaghali ukusazgaposo vichi?

• Kasi ntchivichi chingatovwira kuti tigege uzaghali?

• Kasi tikutumbikika wuli para tikulondezga fundo za Yehova?

SANGANI FUNDO ZAKUSAZGIKIRA

Wonani chifukwa icho Chiuta wakukhumbira kuti mwanalume na mwanakazi awo ŵakukhumba kukhalira lumoza ŵakwenera kutorana dankha.

“Kasi Baibolo Likuti Wuli pa Nkhani Yakuti Mwanalume na Mwanakazi Ŵakharenge Lumoza Uku Ŵandatorane?” (Nkhani ya pa Intaneti)

Wonani usange fundo ya mu Baibolo ya kukanizga kugonana kwa ŵanalume na ŵanakazi pera, yikung’anamura kuti titinkhenge awo ŵakuchita ivi.

“Kasi Nkhwananga Kuti Ŵanalume Panji Ŵanakazi Ŵekhaŵekha Ŵagonanenge?” (Nkhani ya pa Intaneti)

Wonani umo malango gha Chiuta ghakukhwaskana na kugonana ghakutivikililira.

“Kasi Kugonana mu Mulomo Nkhugonana Nadi?” (Nkhani ya pa Intaneti)

Mu nkhani yakuti “Ŵakanichindikanga Chomene,” wonani ivyo vikawovwira munthu uyo wakagonananga na ŵanalume ŵanyake kuti wasinthe na kwamba kukondweska Chiuta.

“Baibolo Likusintha Umoyo wa Ŵanthu” (Gongwe la Mulinda, Epulero 1, 2011)

Pa charu chose, ŵanthu ŵali na maghanoghano ghakupambana pa nkhani ya moŵa. Ŵanyake ŵakutemwa kumwapo para ŵakuchezga na ŵanyawo. Apo ŵanyake ŵakusankha kulekerathu kumwapo. Kweni ŵanyake ŵakumwa m’paka kuloŵera betubetu. Kasi Baibolo likuti wuli pa nkhani ya kumwa moŵa?

1. Kasi kumwa moŵa nkhwananga?

Baibolo likukanizga yayi kumwa moŵa. Nakuti Baibolo likuti vinyo ntchawanangwa icho Chiuta wali kutipa. Ilo likuti “vinyo . . . likukondweska mtima wa munthu.” (Salimo 104:14, 15) Ŵateŵeti ŵanyake ŵakugomezgeka ŵa Chiuta awo ŵakuzunulika mu Baibolo nawo ŵakamwanga moŵa.—1 Timote 5:23.

2. Kasi Baibolo likupeleka ulongozgi wuli ku ŵanthu awo ŵasankha kumwa moŵa?

Yehova wakukana kumwa mwakujumphizga na kuloŵera. (Ŵagalatiya 5:21) Baibolo likuti: “Ungaŵanga yayi pamoza na awo ŵakutemwa kumwa vinyo linandi.” (Zintharika 23:20) Ntheura para tasankha kumwa moŵa, kwali tili kwatekha, tikwenera yayi kumwa mwakujumphizga m’paka kufika pakutondeka kughanaghana makora, kuyowoya vyambura kupulikikwa panji kujipweteka. Usange tikuwona kuti vikutisuzga kuleka kumwa mwakujumphizga, tingachita makora kulekerathu waka kumwa.

3. Kasi tingachindika wuli ivyo ŵanyithu ŵasankha pa nkhani ya kumwa moŵa?

Waliyose wakwenera kusankha yekha kumwa moŵa panji yayi. Tikwenera yayi kweruzga ŵanyithu usange ŵasankha kumwa moŵa, panji kuŵachichizga kuti ŵamwe moŵa. (Ŵaroma 14:10) Tingachita makora kusankha kuleka kumwa moŵa usange tikuwona kuti ŵanyake ŵangakhuŵara nase. (Ŵazgani Ŵaroma 14:21.) Tikwenera yayi “kupenja icho ntchachandulo kwa [ise pera], kweni icho ntchachandulo kwa munthu munyake.”—Ŵazgani 1 Ŵakorinte 10:23, 24.

MANYANI VINANDI

4. Sankhani usange mukukhumba kumwa moŵa

Kasi Yesu wakawuwonanga wuli moŵa? Kuti musange zgoro, wonani munthondwe wakwamba uwo wakachita. Ŵazgani Yohane 2:1-11, kufuma apo dumbiskanani mafumbo agha:

• Kuyana na munthondwe uwu, kasi Yesu wakawuwonanga wuli moŵa kweniso awo ŵakamwanga?

• Pakuti Yesu wakakanizganga yayi kumwa moŵa, kasi Mkhristu wakwenera kumuwona wuli munthu uyo wasankha kumwa moŵa?

Nangauli Mkhristu wali na wanangwa wa kumwa moŵa, kweni ichi chikung’anamura kuti ni nyengo zose yayi apo wakwenera kumwa moŵa. Ŵazgani Zintharika 22:3, kufuma apo wonani umo vyakuchitika vyakulondezgapo ivi, vingamovwilirani kusankha kumwa moŵa panji yayi:

• Usange mwendeskenge galimoto panji mugwiliskirenge ntchito mashini ghanyake.

• Usange muli na nthumbo.

• Usange dokotala wamukanizgani kumwa moŵa.

• Usange vikumusuzgani kujikora pa nkhani ya kumwa mwakujumphizga.

• Usange dango la uko mukukhala likukanizga kumwa moŵa.

• Usange muli na munthu uyo wali kuleka kumwa moŵa chifukwa chakuti vikamusuzganga kujikora pa nkhani ya kumwa mwakujumphizga.

Kasi mukwenera kuŵikapo moŵa pa ukwati panji pa vikondwelero vinyake? Kuti mumanye umo mungasankhira mwamahara pa nkhani iyi, wonelerani VIDIYO.

VIDIYO: Kasi pa Ukwati Pakwenera Kuŵa Moŵa? (2:41)

Ŵazgani Ŵaroma 13:13 na 1 Ŵakorinte 10:31, 32. Para mwaŵazga lemba lililose, dumbiskanani fumbo ili:

• Kasi kulondezga ulongozgi uwu kungamovwirani wuli kuti musankhe vinthu ivyo vingakondweska Yehova?

5. Jiŵikirani mphaka

Para mwasankha kumwa moŵa, mukwenera kukumbuka fundo iyi: Nangauli Yehova wakukanizga yayi kumwa moŵa, kweni wakukanizga kumwa mwakujumphizga. Chifukwa wuli? Ŵazgani Hoseya 4:11, 18, kufuma apo dumbiskanani fumbo ili:

• Kasi ntchivichi chingachitika para munthu wamwa mwakujumphizga?

Kasi ntchivichi chingatovwira kuti tileke kumwa mwakujumphizga? Tikwenera kujiyuyura, panji kumanya unandi wa moŵa uwo timwenge. Ŵazgani Zintharika 11:2, kufuma apo dumbiskanani fumbo ili:

• Chifukwa wuli ntchiwemi kujiŵikira mphaka pa nkhani ya unandi wa moŵa uwo timwenge?

6. Kasi ntchivichi chingawovwira munthu kuti waleke kumwa mwakujumphizga?

VIDIYO: ‘Nkhavuka na Nkharo Yane Yawakawaka’ (6:32)

• Kuyana na ivyo mwawona mu vidiyo, kasi Dmitry wakachitanga wuli vinthu para wamwa moŵa?

• Kasi wakaleka nyengo yeneyiyo kumwa moŵa?

• Kasi wakachita wuli kuti waleke kumwa moŵa?

Ŵazgani 1 Ŵakorinte 6:10, 11, kufuma apo dumbiskanani mafumbo agha:

• Chifukwa wuli uloŵevu nguheni chomene?

• Kasi ntchivichi icho chikulongora kuti munthu uyo wakumwa moŵa mwakujumphizga wangasintha?

Ŵazgani Mateyu 5:30, kufuma apo dumbiskanani fumbo ili:

• Kudumura woko uko Yesu wakayowoya mu chiyelezgero ichi, kukung’anamura kuti munthu wakwenera kujinora vinthu vinyake kuti wakondweske Yehova. Kasi mungachita wuli para vikumusuzgani kuleka kumwa moŵa mwakujumphizga?a

Ŵazgani 1 Ŵakorinte 15:33, kufuma apo dumbiskanani fumbo ili:

• Kasi ŵanyinu ŵangakhwaskika wuli na unandi wa moŵa uwo mukumwa?

MWAKUDUMURA

Yehova wali kutipa moŵa kuti tikondwenge na umoyo, kweni wakukanizga kumwa mwakujumphizga na kuloŵera.

Kuweleramo

• Kasi Baibolo likuti wuli pa nkhani ya kumwa moŵa?

• Kasi pakuŵa uheni wuli usange tikumwa mwakujumphizga?

• Kasi tingachindika wuli ivyo ŵanyithu ŵasankha pa nkhani ya kumwa moŵa panji yayi?

SANGANI FUNDO ZAKUSAZGIKIRA

Kasi ŵawukirano ŵangasankha wuli mwamahara pa nkhani ya kumwa moŵa?

Ghanaghanirani Vyapanthazi (2:31)

Wonani ivyo mungachita kuti mumalane na suzgo la kumwa mwakujumphizga.

“Umo Tikwenera Kuwonera Phere” (Gongwe la Mulinda, Julayi 1, 2010)

Kasi Ŵakhristu ŵakwenera kutimbiskana matambulara?

“Mafumbo Ghakufumira ku Ŵaŵazgi” (Gongwe la Mulinda, Febuluwale 15, 2007)

Mu nkhani ya mutu wakuti “Nkhaŵa Chiswa Nthema,” wonani ivyo mwanalume munyake wakachita kuti waleke kumwa mwakujumphizga.

“Baibolo Likusintha Umoyo wa Ŵanthu” (Gongwe la Mulinda, Meyi 1, 2012)

Nangauli tikumutemwa chomene Yehova, ndipo tikuyezgayezga kuchita chilichose icho tingakwaniska kuti tileke kumukhuŵazga, kweni nyengo zinyake tikumubudira. Ndipo zakwananga zinyake zikuŵa zikuru chomene kuluska zinyake. (1 Ŵakorinte 6:9, 10) Lekani kughanaghana kuti Yehova wangaleka kumutemwani chifukwa chakuti mwachita zakwananga zikuru, iyo wangamugowokerani na kumovwirani.

1. Kasi tingachita wuli kuti Yehova watigowokere?

Ŵanthu awo ŵakutemwa Yehova ŵakudandawura chomene para ŵachita zakwananga zikuru. Kweni ŵakupembuzgika chomene na ivyo Yehova wali kulayizga ŵanthu ŵake. Iyo wakuti: “Nanga zakwananga zinu ziŵe nga ntchinthu chiswesi, zizgokenge zituŵa nga ntchiwuvi chakukhoma.” (Yesaya 1:18) Para talapa kufumira pasi pamtima, Yehova wakutigowokera. Kasi munthu wakulapa wuli? Munthu wakujinyumwa chifukwa cha zakwananga izo wachita ndipo wakulomba Yehova kuti wamugowokere na kumulayizga kuti wazamuwerezgaso yayi. Kufuma apo wakuyezgayezga kusintha nkharo yake panji vinthu ivyo vikamupangiska kuti wanange, na kulutilira kulondezga fundo ziwemi za Yehova.—Ŵazgani Yesaya 55:6, 7.

2. Kasi Yehova wakugwiliskira wuli ntchito ŵalara kuti ŵatovwire para tachita zakwananga?

Yehova wakuti para munthu wachita zakwananga zikuru “wacheme ŵalara ŵa mpingo.” (Ŵazgani Yakobe 5:14, 15.) Ŵalara ŵakutemwa chomene Yehova kweniso mberere zake. Iwo ŵangatovwira kuti tiwezgerepo ubwezi withu na Yehova.—Ŵagalatiya 6:1.

Kasi ŵalara ŵakutovwira wuli para tachita zakwananga zikuru? Ŵalara ŵaŵiri panji ŵatatu ŵakukhala nase pasi na kutipa ulongozgi wa mu Malemba. Ŵakutipaso masachizgo ghanyake agho ghangatovwira kuti tileke kuchitaso zakwananga. Nyengo zinyake ŵangatilekeska dankha milimo yinyake ya mpingo m’paka tiŵeso paubwezi wakukhora na Yehova. Kuti ŵavikilire mpingo kuchitaso zakwananga, ŵalara ŵakufumiska mu mpingo munthu wambura kupera uyo wachita zakwananga zikuru.

MANYANI VINANDI

3. Para taphara zakwananga zithu tikuŵaso paubwezi wakukhora na Yehova

Yehova wakukwenyelera chomene para tachita kwananga kulikose, ntheura tikwenera kumuphalira vinthu ivyo tabudiska. Ŵazgani Salimo 32:1-5, kufuma apo dumbiskanani fumbo ili:

• Chifukwa wuli ntchiwemi kuphara zakwananga zithu kwa Yehova m’malo mwakubisa waka?

VIDIYO: “Yehova Wakulanga Awo Wakuŵatemwa” (3:01)

• Kuyana na ivyo mwawona mu vidiyo, kasi ŵalara ŵakamovwira wuli Canon kuti wawelere kwa Yehova?

Tikwenera kufwatuka na kuŵaphalira vyose ŵalara, ndipo ŵatovwirenge. Ŵazgani Yakobe 5:16, kufuma apo dumbiskanani fumbo ili:

• Chifukwa wuli chikuŵa chipusu kuti ŵalara ŵatovwire para tikuŵaphalira unenesko?

4. Yehova wakulongora lusungu ku ŵakwananga

Usange munthu uyo wachita zakwananga zikuru wakukana kulondezga ulongozgi wa Yehova, wakufumiskika mu mpingo. Ndipo tikuleka kuchitira nayo lumoza vinthu. Ŵazgani 1 Ŵakorinte 5:6, 11, kufuma apo dumbiskanani fumbo ili:

• Nga umo nthukumusi (yisiti) yichoko waka yikutukumuskira bulunga lose la nthimphwa, kasi kuchezga panji kuchitira lumoza vinthu na munthu wambura kupera kungananga wuli mpingo?

Kasi umo Yehova wakuchitira na ŵakwananga wakulongora wuli kuti ngwalusungu, ngwachitemwa kweniso ngwambura kukhwimiska vinthu?

5. Yehova wakutigowokera para talapa

Yesu wakayowoya ntharika iyo yikutovwira kumanya umo Yehova wakujipulikira para munthu uyo wachita zakwananga walapa. Ŵazgani Luka 15:1-7, kufuma apo dumbiskanani fumbo ili:

• Kasi ntharika iyi yikumusambizgani vichi za Yehova?

Ŵazgani Ezekiyeli 33:11, kufuma apo dumbiskanani fumbo ili:

• Kasi tingalongora wuli kuti talapa nadi?

MWAKUDUMURA

Para tachita zakwananga zikuru ndipo tajinyumwa na kuyezgayezga kuleka kuwerezgaso, Yehova watigowokerenge.

Kuweleramo

• Chifukwa wuli ntchiwemi kuphara zakwananga zithu kwa Yehova?

• Kasi tikwenera kuchita vichi kuti Yehova watigowokere zakwananga zithu?

• Para tachita zakwananga zikuru, chifukwa wuli tikwenera kupempha wovwiri ku ŵalara?

SANGANI FUNDO ZAKUSAZGIKIRA

Wonani umo mwanalume munyake wakawonera lusungu lwa Yehova ulo lukuzunulika pa Yesaya 1:18.

Lekani Kukayikira Lusungu Lwa Yehova (5:02)

Kasi ŵalara ŵakuchita wuli kuti ŵawovwire awo ŵachita zakwananga zikuru?

“Umo Ŵalara Ŵakulongolera Chitemwa na Lusungu ku Ŵakwananga” (Gongwe la Mulinda la Ogasiti 2024)

Wonani umo mpingo ukulongolera chitemwa na lusungu ku ŵanthu ŵambura kupera.

“Umo Ŵalara Ŵangawovwilira Awo Ŵafumiskika mu Mpingo” (Gongwe la Mulinda la Ogasiti 2024)

Mu nkhani ya mutu wakuti “Nkhawona Kuti Ntchiwemi Kuwelera kwa Yehova,” wonani umo mwanalume munyake wakaweleraso kwa Yehova.

“Baibolo Likusintha Umoyo wa Ŵanthu” (Gongwe la Mulinda, Epulero 1, 2012)