-
“Pacanya pa Vyose Mutemwanenge Nkhanirankhanira”Muŵe Maso!
-
-
“Pacanya pa Vyose Mutemwanenge Nkhanirankhanira”
“Umaliro wa vinthu vyose uli pafupi. . . . Pacanya pa vyose mutemwanenge nkhanirankhanira.”—1 PETROS 4:7, 8, Phangano Liphya.
YESU wakamanya kuti maora ghacoko ghaumaliro agho wakaŵira lumoza na ŵasambiri ŵake ghakaŵa ghakuzirwa comene. Wakamanya masuzgo agho ŵakumanenge nagho kunthazi. Ŵakaŵa na nchito yikuru yakuti ŵacite, kweni ŵatinkhikenge na kutombozgeka, nga ni umo nayo wakasuzgikira. (Yohane 15:18-20) Mu usiku waumaliro wakuŵira nawo lumoza, Yesu wakawerezgapo comene za kukhumbikwa kwa ‘kutemwana.’—Yohane 13:34, 35; 15:12, 13, 17.
2 Mpostole Petrosi, uyo wakaŵapo pa usiku wura, wakapulikiska fundo iyi. Vilimika vikati vyajumphapo, apo wakalemberanga Ŵakhristu, Yerusalemu wati wakhala pacoko waka kuparanyika, Petrosi wakayowoyapo comene za kukhumbikwa kwa citemwa. Ŵakhristu wakaŵapa ulongozgi wakuti: “Umaliro wa vinthu vyose uli pafupi. . . . Pacanya pa vyose mutemwanenge nkhanirankhanira.” (1 Petros 4:7, 8, Phangano Liphya) Mazgu gha Petrosi ngankhongono comene kwa ŵanthu awo ŵakukhala mu “mazuŵa gha kuumaliro” wa caru ici. (2 Timote 3:1) Kasi ‘kutemwana nkhanirankhanira’ kukung’anamuraci? Cifukwa wuli nkhwakukhumbikwa kuti ndimo titemwerenge ŵanyithu? Ndipo tingalongora wuli kuti tili na citemwa ca mtundu uwu?
Kasi ‘Kutemwana Nkhanirankhanira’ Kukung’anamuraci?
3 Ŵanthu ŵanandi ŵakuwona citemwa nga nchithu ico munthu wakwenera kuŵa naco mwakawiro. Kweni Petrosi wakayowoyanga za citemwa bweka yayi, kweni citemwa capadera. Lizgu lakuti “kutemwa” ilo lili pa lemba la 1 Petros 4:8 lili kufuma ku lizgu la Cigiriki lakuti a·gaʹpe. Lizgu ili likung’anamura citemwa cambura kujighanaghanira wekha, ico cikulongozgeka na mikhaliro yiwemi. Buku linyake likuti: “Citemwa ca A·gaʹpe munthu wangacilongozga cifukwa uyo wali naco wakuyegheka waka maghanoghano yayi, kweni wakukhumba yekha kuŵa naco ndipo wakucita vinthu ivyo vikulongora citemwa ici.” Pakuti taŵanthu tikubabika na mtima wakujighanaghanira tekha, tikukhumbikwira kukumbuskika kuti tilongorenge citemwa ku ŵanji, kucita nthena mwakuyana na umo malango gha Ciuta ghakutiphalirira.—Genesis 8:21; Ŵaroma 5:12.
4 Ici kuti cikung’anamura kuti tikwenera kutemwana mwakuti tifiske waka dango yayi. Munthu wakulongora citemwa ca A·gaʹpe mwakucita kucicizgika panji mwambura kukondwa yayi. Petrosi wakayowoya kuti tikwenera ‘kutemwana nkhanirankhanira [kutemwana “comene,” Kingdom Interlinear].’a Ndipouli, kuti tiŵe na citemwa ca mtundu uwu pakukhumba kuyezgayezga. Pakuyowoya za lizgu la Cigiriki ilo likung’anamurika kuti “nkhanirankhanira” munthu munyake wakusambira comene wakayowoya kuti: “Mazgu agha tingaghayaniska na munthu uyo wakucita maseŵero gha kucimbira, mweneuyo wakufwilirapo comene kuponya malundi patali usange wali pafupi kufika pa mzere waumaliro.”
5 Mwantheura, tikwenera kulongora citemwa usange nchipusu kucita nthena pera cara, nesi ku ŵanthu ŵakusankhika waka. Kuti tilongore citemwa ca Cikhristu, tikwenera kufwilirapo kulongora citemwa nanga pangaŵa panyengo iyo nkhwakusuzga kucita ntheura. (2 Ŵakorinte 6:11-13) Mwakuwonekerathu, citemwa ca mtundu uwu ndico tikwenera kuyezgayezga comene kuŵa naco, nga ni umo munthu uyo wakucita maseŵero gha kucimbira wakucitira kuti waŵe waluso. Nchakukhumbikwa kuti tiŵe na citemwa ca mtundu uwu kwa yumoza na munyake. Cifukwa wuli? Pa vifukwa pafupifupi vitatu.
-
-
“Pacanya pa Vyose Mutemwanenge Nkhanirankhanira”Muŵe Maso!
-
-
7 Cifukwa caciŵiri nchakuti kutemwana nkhwakukhumbikwa comene panyengo yasono mwakuti tovwire ŵabali ŵithu awo ŵali mu suzgo, cifukwa “umaliro wa vinthu vyose waneng’enera.” (1 Petros 4:7) Tikukhala mu “nyengo zinonono.” (2 Timote 3:1) Vyakucitika vya mu caru, masoka, na kususkika, vikutipa masuzgo. Munyengo za viyezgo, tikukhumbikwira kusendelera comene kwa yumoza na munyake. Kutemwana comene kuzamutigumatizga pamoza na kutipangiska ‘kupwelelerana.’—1 Ŵakorinte 12:25, 26.
8 Cacitatu, tikwenera kutemwana cifukwa tikukhumba yayi “kumupa malo Satana” ghakuti wanjilirepo. (Ŵaefeso 4:27) Satana wakukaŵa yayi kugwiliskira nchito kuŵavya urunji kwa ŵasopi ŵanyithu—maubudi ghawo, mphuvya zawo, na kacitiro kawo mwakuti watiwezgere nyuma. Kasi mazgu ghambura mahara panji kacitiro kambura lusungu ka musopi munyithu vitipangiskenge kuti tileke kuwungana na mpingo? (Zintharika 12:18) Yayi, tingaleka yayi usange tikutemwana nkhanirankhanira! Citemwa ca mtundu uwu cikutovwira kuti tisungilire mtende na kulutilira kukolerana pakuteŵetera Ciuta “na mtima umoza.”—Zefaniya 3:9.
-
-
“Pacanya pa Vyose Mutemwanenge Nkhanirankhanira”Muŵe Maso!
-
-
13 Citemwa cikutipangiska kuti tileke kuŵika comene maghanoghano ghithu pa maubudi gha ŵanji. Kumbukani kuti apo wakapelekanga ulongozgi ku ŵaŵazgi ŵake wakuti ‘ŵatemwanenge nkhanirankhanira,’ Petrosi wakapeleka cifukwa ico kucita nthena kuliri kwakukhumbikwa, wakati: “Pakuti kutemwa kukubenekelera zakwananga zinandinandi.” (1 Petros 4:8) ‘Kubenekelera’ zakwananga kuti kukung’anamura ‘kubenekelera’ zakwananga zikuru yayi. Zakwananga zikuru zikwenera kuvumbulika mwakwenelera ndipo ŵalara mu mpingo ŵakwenera kugwilirapo nchito. (Leviticus 5:1; Zintharika 29:24) Kungaŵa kuŵavya citemwa na kuleka kupulikira Malemba usange tingalekelera ŵanthu awo ŵakunangira dala kuti ŵapwetekenge na kusuzga ŵanthu ŵambura mulandu.—1 Ŵakorinte 5:9-13.
14 Nyengo zinandi, maubudi na mphuvya za ŵasopi ŵanyithu vikuŵa vikuru viŵi yayi. Tose nyengo zinyake tikukhuŵara mu kayowoyero panji kacitiro, tikukhuŵazgana, nanga kuŵe kupwetekana mtima. (Yakobe 3:2) Kasi tikwenera kucimbilira kuthandazga maubudi gha ŵanyithu? Kucita nthena kungayambiska waka mphindano mu mpingo. (Ŵaefeso 4:1-3) Usange citemwa ndico cikutilongozga, tizamuyowoyera viheni ŵasopi ŵanyithu yayi. (Salmo 50:20) Nga ni umo pulasitara na penti vikubenekelera magankha agho ghanguŵa pa ciwumba, citemwa naco cikubenekelera maubudi gha ŵanyithu.—Zintharika 17:9.
-
-
“Pacanya pa Vyose Mutemwanenge Nkhanirankhanira”Muŵe Maso!
-
-
a Pa 1 Petros 4:8, Mabaibolo ghanyake ghakuti tikwenera kutemwana “mwakufumira pasi pa mtima,” “comene,” panji “kufwilirapo.”
-