Kasi Yehova Wakuviwona Wuli Vifukwa Vyakugwenthera?
MWANALUME wakati: “Mwanakazi mweneuyu mukandipa kuti wakhalenge nane, ndiye wakandipa vya khuni, nkharya.” Mwanakazi nayo wakati: “Njoka yikandipusika ine, nkharya.” Mazgu agha ndigho ŵapapi ŵithu ŵakwamba, Adamu na Eva ŵakaphalira Ciuta, ndipo ghakulongora kuti ŵanthu ŵakamba ni kale kupenja pakugwenthera.—Gen. 3:12, 13.
Ceruzgo ico Yehova wakapeleka kwa Adamu na Eva cifukwa ca kulekera dala kupulikira, cikalongolerathu kuti vifukwa vyawo vyakugwenthera vikaŵa vyambura kupulikikwa. (Gen. 3:16-19) Kasi vifukwa vyose ivyo munthu wangatondekera kucita cinthu cinyake, Yehova wakuviwona kuti ni vyambura kwenelera? Para ni vyose yayi, kasi tingapambaniska wuli? Kuti tizgore mafumbo agha, cakwamba tiyeni tiwone vifukwa ivyo ŵanthu ŵakupenjera pakugwenthera.
Kanandi munthu wakupenja pakugwenthera para wananga, wandacite ico weneranga kucita, panji wakukhumba yayi kucita cinthu cinyake. Nyengo zinyake pangaŵa vifukwa vyakupulikikwa ivyo munthu wangatondekera kucitira cinthu cinyake, ndipo wangaŵa wakwenelera kugowokereka. Nga umo ŵakacitira Adamu na Eva, ŵanthu ŵanyake ŵangayowoya vifukwa vyakugwenthera mwakuti ŵaleke kupika cilango. Pakuti cifukwa ici ndico kanandi ŵanthu ŵakupenjera pakugwenthera, lekani vikuŵa vyakukayikiska nanga ni para ŵangayowoya vifukwa vyakupulikikwa.
Para tikupenja vifukwa vyakugwenthera, comenecomene pa nkhani yakukhwaskana na kuteŵetera Ciuta, tikwenera kuŵa maso comene cifukwa ‘tingajipusika na fundo zautesi.’ (Yak. 1:22) Ntheura, tiyeni tiwone viyelezgero vinyake vya mu Baibolo ndiposo fundo izo zitovwirenge kuti ‘tilutilire kusanda ico nchakuzomerezgeka kwa Fumu.’—Efe. 5:10.
Ivyo Ciuta Wakukhumba kwa Ise
Mu Mazgu gha Ciuta muli malango ghakudunjika agho tikwenera kupulikira pakuŵa ŵanthu ŵake. Mwaciyelezgero, dango la Khristu lakuti “lutaninge mukazgore ŵanthu ŵa mitundu yose kuŵa ŵasambiri” licali kugwira nchito pa Ŵakhristu wose ŵaunenesko. (Mat. 28:19, 20) Kulondezga dango ili nkhwakuzirwa comene, Paulosi wakati: “Soka kwa ine usange nkhupharazga cara makani ghawemi!”—1 Kor. 9:16.
Ndipouli, ŵanji awo tikamba ni kale kusambira nawo Baibolo ŵakucita soni kupharazga makani ghawemi gha Ufumu wa Ciuta. (Mat. 24:14) Ŵanji ŵali kuleka kupharazga. Kasi ŵakuyowoya vifukwa wuli? Kasi Yehova wakacita wuli na awo ŵakaziwulikanga kucita ivyo wakaŵatuma?
Vifukwa Vyambura Kupulikikwa
“Ngunonono comene.” Awo ŵali na soni, ŵangawona mulimo wa kupharazga kuŵa unonono comene. Kweni tiyeni tiwone ivyo tingasambira kwa Yona. Wakapika mulimo uwo wakawonanga kuti ngunonono comene. Yehova wakamutuma kukapharazga kuti Nineve wali pafupi kuparanyika. Tingapulikiska cifukwa ico Yona wakadonderanga kucita mulimo uwu. Nineve ukaŵa msumba ukuru wa Asiriya, ndipo ŵanthu ŵa mu caru ici ŵakaŵa na lumbiri lwa nkhaza. Mutepanji Yona wakajifumba kuti, ‘Kasi namuŵapharazgira wuli ŵanthu aŵa?’ ‘Kasi ŵamucita nane wuli?’ Wati waghanaghanirapo waka ivi, wakacimbira. Kweni Yehova wakawona kuti cifukwa ico Yona wakagwenthera cikaŵa cambura kupulikikwa. M’malo mwake wakamutumaso kuti wakapharazge ku Nineve. Paulendo uwu Yona wakapharazga mwacikanga, ndipo Yehova wakatumbika ivyo wakacita.—Yona 1:1-3; 3:3, 4, 10.
Usange mukughanaghana kuti mulimo wa kupharazga makani ghawemi ngunonono comene, kumbukani kuti “vinthu vyose ni vyamacitiko kwa Ciuta.” (Mrk. 10:27) Manyani kuti Yehova wamovwiraninge para mukulutilira kumulomba ndipo wamutumbikaninge para mukucita cikanga kuti mupharazge.—Luka 11:9-13.
“Nkhukhumba yayi.” Kasi mungacita wuli usange mulije khumbo la kupharazga? Kumbukani kuti Yehova wangamovwirani. Paulosi wakati: “Ciuta, cifukwa ca kukhumba kwake kuwemi, ndiyo wakucita mwa imwe mwakuti muŵe na khumbo kweniso kuti mucite.” (Fil. 2:13) Ntheura, lombani Yehova kuti wamupani khumbiro la kucita khumbo lake. Ndimo Themba Davide likacitira. Likaŵeyelera Yehova kuti: “Mundilongozge mu unenesko winu.” (Sal. 25:4, 5) Namwe mungalomba Yehova kufumira pasi pa mtima kuti wamovwirani kuŵa na khumbo la kucita ivyo vingamukondweska.
Cifukwa ca kuvuka panji kugongoweskeka, nyengo zinyake tingakhumbikwira kujicicizga kuti tilute ku maungano panji mu uteŵeti. Kasi ici cikulongora kuti tikumutemwa viŵi yayi Yehova? Ndimo viliri yayi. Kale napo ŵateŵeti ŵakugomezgeka ŵakacitanga kufwilirapo kuti ŵacite khumbo la Ciuta. Mwaciyelezgero, Paulosi ‘wakachaya thupi lake’ mwakuti wapulikire malango gha Ciuta. (1 Kor. 9:26, 27) Nanga ticite kujicicizga pakucita uteŵeti, Yehova watitumbikenge. Tikujicicizga kuti ticite khumbo la Ciuta cifukwa ca kumutemwa. Para tikucita nthena ndikuti tikuzgora utesi wa Satana wakuti munthu wangaleka kuteŵetera Ciuta usange wakuyezgeka.—Job 2:4.
“Nkhutangwanika comene.” Usange mukutondeka kucita uteŵeti cifukwa ca kughanaghana kuti mukutangwanika comene, cingaŵa cakuzirwa kuti musandeso vinthu ivyo mukuŵika pa malo ghakwamba mu umoyo winu. Yesu wakati: “Lutilirani kupenja dankha ufumu.” (Mat. 6:33) Kuti mulondezge ulongozgi uwu, mungakhumbikwira kusintha vinthu vinyake pa umoyo winu panji kuwombolako nyengo iyo mukucitira vyakusanguluska. Nangauli vyakusanguluska na vinthu vinyake navyo ni vyakuzirwa, kweni nchiwemi yayi kugwentha uteŵeti cifukwa ca vinthu ivi. Muteŵeti wa Ciuta wakuŵika vinthu vya Ufumu pa malo ghakwamba.
“Ndine wakwenelera yayi.” Nyengo zinyake mungaghanaghana kuti ndimwe ŵambura kwenelera kupharazga makani ghawemi. Ŵateŵeti ŵanyake ŵa mu nyengo yakale ŵakaghanaghananga kuti ŵangacita yayi mulimo uwo Yehova wakaŵapa. Ciyelezgero ni Mozesi. Apo Yehova wakamutuma kuti wacite mulimo wapadera, Mozesi wakati: “Okwe, fumu yane, ine ndine munthu wambura kayowoyero kakunyoloska, nanga ndi kale, nanga ndi apo Imwe mukambira kuyowoya na muteŵeti winu; kweni ndine muzitu mu mulomo na lulimi lwane ndizitu.” Nangauli Yehova wakamusimikizgira kuti wamovwirenge, Mozesi wakazgora kuti: “Okwe, fumu yane, ndaŵeya, tumani munthu munyake.” (Ex. 4:10-13) Kasi Yehova wakacita wuli?
Yehova wakati Mozesi wakacite nipera mulimo uwo wakamutuma. Kweni Yehova wakasora Aroni kuti wawovwire Mozesi pakucita mulimo uwu. (Ex. 4:14-17) Nakuti mu vilimika vyakulondezgapo, Yehova wakaŵanga pafupi na Mozesi na kumupa cilicose ico wakakhumbikwiranga kuti wafiske mulimo uwo wakatumika. Mazuŵa ghano napo mungaŵa na cigomezgo kuti Yehova wakhuŵilizgenge Ŵakhristu ŵakukhwima kuti ŵamovwirani kucita uteŵeti. Kwakuluska vyose, Baibolo likutisikmikizgira kuti Yehova watovwirenge kuti ticite mulimo uwo watituma.—2 Kor. 3:5; wonani bokosi lakuti, “Vilimika Ivyo Nkhaŵa Wakukondwa Comene.”
“Munyake wali kunikhuŵazga.” Ŵanyake ŵakuleka kupharazga panji kuwungana cifukwa ca kukhuŵara, ndipo ŵakughanaghana kuti Yehova wakuŵapulikiska. Mbunenesko kuti tose tikukhuŵara para munyithu waticitira ciheni, kweni kasi nchifukwa cakupulikikwa ca kugwenthera milimo Yacikhristu? Paulosi na Baranaba ŵati ŵapambana maghanoghano ŵakwenera kuti ŵakakhuŵazgana, ndipo ici cikapangiska kuti paŵe “kukwiyiskana kukuru” pakati pawo. (Mil. 15:39) Kweni kasi walipo uyo wakaleka kupharazga cifukwa ca kukhuŵara? Palije.
Mwakuyana waka, para Mkhristu munyinu wamukhuŵazgani, kumbukani kuti ni mulwani winu yayi, mulwani winu ni Satana uyo wakukhumba kumumilimitizgani. Dyabulosi watondenge yayi para ‘mukwimikana nayo, ŵakukhora mu cipulikano.’ (1 Pet. 5:8, 9; Gal. 5:15) Para muli ŵakukhora mu cipulikano, ‘mukhuŵarenge cara.’—Rom. 9:33.
Para Tikucita Vinandi Yayi
Kufuma pa viyelezgero ivyo tawona mu Malemba, nchakuwonekerathu kuti palije cifukwa cakupulikikwa ca kugwenthera kucita ivyo Yehova wakukhumba, kusazgapo mulimo wa kupharazga makani ghawemi. Ndipouli, nyengo zinyake tingaŵa na vifukwa vyakupulikikwa ivyo tingatondekera kucita vinandi mu uteŵeti. Milimo yinyake Yacikhristu yingatitondeska kuti tiŵe na nyengo yinandi yakupharazgira. Nyengo zinyake tingatondeka kucita vinandi mu mulimo wa Yehova cifukwa ca kuvuka comene panji kulwara. Kweni Yehova wakutisimikizgira kuti wakumanya ivyo tikukhumba kucita na mtima wose ndiposo kupeleŵera kwithu.—Sal. 103:14; 2 Kor. 8:12.
Ntheura, tikwenera kuŵa maso comene kuti tileke kujeruzga mwambura kwenelera, panji kweruzga ŵanyithu. Mpositole Paulosi wakati: “Ndiwe njani kuti weruzgenge muteŵeti wamwene wa mu nyumba? Kwa fumu yake wakwima panji kuwa.” (Rom. 14:4) M’malo mwa kujiyaniska na ŵanji tikwenera kukumbuka kuti “waliyose wa ise wazamujipatawulira iyomwene kwa Ciuta.” (Rom. 14:12; Gal. 6:4, 5) Para tikulomba Yehova na kumuphalira vifukwa ivyo tikutondekera kucita mulimo wake, tikwenera kucita nthena na “njuŵi yakugomezgeka.”—Heb. 13:18.
Cifukwa Wuli Kuteŵetera Yehova Kukutipa Cimwemwe?
Tose tingaŵa ŵacimwemwe pakuteŵetera Yehova, cifukwa nyengo zose ivyo wakukhumba ni vyakuti tingafiska. Cifukwa wuli tikuyowoya nthena?
Mazgu gha Ciuta ghakuti: “Ungaŵakaniranga uwemi awo ŵakwenera kupokera para kuli mu nkhongono zako kuti uwucite.” (Zinth. 3:27) Mu ntharika iyi, kasi mwawona ivyo Ciuta wakukhumba? Yehova wakukhumba kuti mumuteŵetere na nkhongono za ŵanyinu yayi, kweni kuti mumuteŵetere kuyana na ‘nkhongono zinu.’ Tose tingakwaniska kumuteŵetera Yehova na mtima withu wose, kwali tili na nkhongono zicoko panji yayi.—Luka 10:27; Kol. 3:23.
[Bokosi/Cithuzithuzi pa peji 14]
“Vilimika Ivyo Nkhaŵa Wakukondwa Comene”
Nanga ni para tikusuzgika, tileke kughanaghana kuti masuzgo ghangatitondeska kuteŵetera Ciuta mwakukwana. Mwaciyelezgero, wonani ivyo vikacitikira Mbali Ernest wa ku Canada.
Ernest wakaŵa na cikwikwi ndipo wakaŵa na soni comene. Wati wapwetekeka msana, wakaleka nchito iyo wakagwiranga. Suzgo ili likamupa mpata ukuru wakucitira uteŵeti. Nkhani izo zikayowoyekanga pa maungano zikamuciska kuti wambe upayiniya wakanyengo. Kweni wakawonanga kuti wangafiska yayi.
Cifukwa ca kujikayikira kuti wangafiska yayi upayiniya wakanyengo, wakapempha kuti wayezge waka kwa mwezi umoza. Wakazizwa comene kuwona kuti wafiska. Ndipo mu mtima wakati, ‘Nkhumanya kuti ningafiskaso yayi.’ Kweni wakapempha kuti mwezi unyake waciteso, cakukondweska nchakuti mwezi waciŵiri uwu nawo wakafiska.
Ernest wakacita upayiniya wakanyengo kwa cilimika cimoza, kweni wakati: “Nkhumanya kuti upayiniya wanyengozose ningafiska yayi.” Kweni nipera wakapempha upayiniya wanyengozose. Wati wacita kwa cilimika cimoza, wakazizwa comene. Ntheura wakaghanaghana kuti walutizge, ndipo wakaŵa na cimwemwe cifukwa ca kucita upayiniya wanyengozose kwa vilimika viŵiri mpaka apo wakafwira. Kweni pambere wandafwe, kanandi wakaphaliranga ŵanthu awo ŵakizanga kuzakamuwona kuti, “Vilimika ivyo nkhateŵeteranga Yehova nga ni mupayiniya nkhaŵa wakukondwa comene.”
[Cithuzithuzi pa peji 13]
Tingatonda masuzgo agho ghangatijandizga kucita uteŵeti
[Cithuzithuzi pa peji 15]
Yehova wakukondwa para tikumuteŵetera na mtima wose